Câu 2 : Pp thay thế liên hoàn và pp số chênh lệch?

1) pp thay thế liên hoàn:

- Đc sử dụng để đánh giá mức độ a/h của từng nhân tố cá biệt đến 1 hiện tượg, 1 quá trình h.đ sxkd.

- Để đánh giá mức độ a/h của bất kì 1 nhân tố nào đến chỉ tiêu kết quả cần phải tính 2 đại lượg giả định của chỉ tiêu pt đó( phép thế). Trog phép thế thứ nhất nhân tố nào mà xem xét a/h của nó thì lấy số liệu kì pt ( thực hiện). Trog phép thế thứ2 lấy số liệu kì gốc( kế hoạch ) . Mức độ của các nhân tố còn lại trog 2 phép thế phụ thuộc vào thứ tự đánh giá a/h của chúng đến chỉ tiêu pt. những nhân tố mà a/h của chúng xác định trc’ nhân tố nghiên cứu thì lấy số liệu kì pt( thực hiện ). Còn các nhân tố mà a/h của chúng xác định sau nhân tố pt thì lấy số liệu kì gốc( kế hoạch).

- Hiệu của phép thế thứ nhất với phép thế thứ2 là mức độ a/h của nhân tố đến chỉ tiêu pt.

VD: z= x(1).y^(2)

XĐ ảnh hưởng của các nhân tố đến chỉ tiêu kết quả

+ ảnh hưởng của nhân tố x: delta Z(x)= x1.y0- x0.y0

+ ảnh hưởng của nhân tố y: deltaZ(y)=x1.y1- x1.y0

+ ảnh hưởng của 2 nhân tố:

deltaZ(x,y)=Z1-Z0 =deltaZ(x)+deltaZ(y)

X1, y1: kì phân tích

X0,y0 : kì gốc/ kì kế hoạch.

- Khi sử dụng pp thay thế liên hoàn, phải xác định chính xác thứ tự thay thế các nhân tố ảnh hưởg. Muốn xác định mức độ a/h của các nhân tố 1 cách chính xác thì phải nghiên cứu ND kinh tế của quá trình sxkd, tức là phải xác định mlhệ thực tế của hiện tượg kjnh tế đc phản ánhtrog trình tự thay thế liên hoàn.

- Nói chung, khi có 2 nhân tố ảnh hưởng thì có 2 lần thay thế, có 3 nhân tố ảnh hưởng thì có 3 lần thay thế … tổng quát có n nhân tố ảnh hưởng thì có n lần thay thế và phải tính (n-1) phép thế.

2) Pp số chênh lệch:

- Pp này là 1 trog những pp loại trừ và thường đc sử dụng trog pt kinh tế. Thông thường khj có 2 nhân tố cá biệt a/h đến 1 quá trình kinh tế thì sử dụng pp số chênh lệch vì nó đơn giản hơn pp thay thế liên hoàn.

- Muốn x.đ mức độ a/h của các nhân tố cá biệt phải tìm số chênh lệch giữa chỉ tiêu kì pt( thực hiện) với chỉ tiêu kì gốc( kế hoạch) . Nhân số chên lệch của mỗi nhân tố với số tuyệt đối của nhân tố khác cũng tức là chỉ tiêu cá biệt.Khi xác định mức độ a/h của nhân tố số lượng thì nhân số chênh lệch của nhân tố số lượng với trị số nhân tố chất lượng kì gốc. Khi xác định mức độ ảnh hưởng của nhân tố chất lượng thì nhân số chênh lệch của chỉ tiêu đó với trị số nhân tố số lượng kì pt( thực hiện).

- Tổng quát :

+ Có bao nhiêu nhân tố thì có bấy nhiêu nhóm tích số.

+ Mỗi nhóm tích số có 1 số chênh lệch nhất định.

+ Trc’ số chênh lệch của nhân tố là số kì pt, sau số chênh lệch là số kì gốc.

+ Tổng giá trị các tích số bằng giá trị số chênh lệch của chỉ tiêu pt.