CÂU 3: TRÌNH BÀY CƠ CHẾ HÌNH THÀNH, THÀNH PHẦN CHÍNH VÀ Ý NGHĨA CỦA DỊCH RỈ VIÊM.

Dịch rỉ viêm là các chất xuất tiết tại ổ viêm ngay từ giai đoạn xung huyết động mạch bao gồm nước, các thành phần hữu hình và các chất hòa tan bao gồm cả các chất có hoạt tính sinh lý.

- Cơ chế hình thành dịch rỉ viêm:

+ Do tăng áp lực thủy tĩnh trong các mạch máu tại ổ viêm có vai trò chủ yếu trong giai đoạn xung huyết động mạch và gây phù tại ổ viêm.

+ Do tăng tính thấm thành mạch xung quanh ổ viêm:  do các hóa chất trung gian có hoạt tính từ tế bào Mast và bạch cầu như Histamine, bradykinin, prostaglandin … hay các sản phẩm từ hoạt động thực bào của bạch cầu : protease, cytokin, IL, ion H+ , K+ và NO do NO Synthtase của các tế bào viêm hoạt hóa sinh ra. Mặt khác thành mạch bị thiểu dưỡng cũng gây tăng tính thấm.

+ Do tăng áp lực keo huyết tương: thành mạch tăng tính thấm làm thoát pr và các thành phần hữu hình từ máu nên dịch rỉ viêm rất giàu pr.

+ Do tăng áp lực thẩm thấu trong ổ viêm: do tích tụ các ion và các phân tử nhỏ có vai trò quan trọng trong giai đoạn ứ máu.

        - Dịch rỉ viêm có 2 thành phần chính:

+ Các thành phần hòa tan: Có thể từ máu thoát ra như nước, muối, protein huyết tương theo thứ tự trọng lượng phân tử từ bé đến lớn là Albumin, Globulin, Fibrinogen. Ngoài ra, cá bạch cầu thực bào tại ổ viêm khi chết chúng giải phóng ra enzym protease gây hủy hoại mô xung quanh làm tăng nồng độ pr trong dịch rỉ viêm. Bên cạnh đó còn các chất mới được hình thành do rối loạn chuyển hóa và tổn thương mô gồm các hóa chất trung gian (histamine, bradykinin, serotonin, Ach). Các sản phẩm phụ của bổ thể như C3a, C5a, cytoleukin, các chất gây sốt IL – 1 (Interleukin 1), PGE1, PGE2 (prostaglandin E1, E2) , TNF ((tumor necrosis factor).

+ Thành phần hữu hình: Từ máu thoát ra gồm hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu.

        - Ý nghĩa của dịch rỉ viêm:

+ Cư trú ổ viêm tại chỗ: dịch rỉ viêm tạo hàng rào bảo vệ chắc chắn xung quanh ổ viêm tránh cho yếu tố gây viêm xâm nhập vào cơ thể.

+ Tiêu diệt yếu tố gây viêm: trong ổ viêm có rất nhiều bạch cầu và kháng thể (globulin miễn dịch) từ máu thoát ra đặc biệt là tiểu thực bào và đại thực bào, 2 loại này thực bào yếu tố gây viêm và thu dọn các mảnh tổ chức ở vết thương. Kháng thể trung hòa độc tố vi khuẩn và kết hợp với kháng nguyên để bạch cầu thực bào.

+ Tuy nhiên nếu dịch rỉ viêm quá nhiều có thể gây rối loạn, chèn ép các mô xung quanh làm đau nhức, hạn chế hoạt động chức năng của các cơ quan đó như tràn dịch màng tim, phổi. Hoặc bạch cầu đến quá mức phóng thích các men tiêu đạm làm tổn thương tổ chức