Phía trước mặt tôi, hay đích xác hơn là bố tôi, có một màn hình nhỏ. Có vẻ ông đang dùng một loại thiết bị thu hình nào đó. Bàn làm việc bừa bộn, đầy những giấy tờ, linh kiện điện tử, cùng bàn phím và màn hình máy tính. Hình ảnh đầu vào lúc lắc một tẹo, rồi ổn định dần. Ông nắm tay, đặt lên gần miệng rồi tằng hắng. Xong ông bắt đầu:

"Xét về một mặt nào đấy, tôi là chúa. Tôi là đấng sáng thế. Tôi không còn là người. Bài kiểm tra Turing, tôi nghĩ tôi đã vượt qua. Tôi không thể tin nổi. Nhưng giờ, tôi sẽ còn tiến xa hơn thế. Sẽ không chỉ giới hạn ở mức giao tiếp, mức cảm giác, mà là một con người thật sự, có khả năng ra quyết định, có vùng xám trong nhận thức, có khả năng phá luật. Căn cứ ở Europa sẽ là nơi thích hợp. Và đoạn phim này sẽ là bằng chứng cho tôi."

Màn hình chuyển sang một màu đen. Tôi không hiểu những gì ông nói, nhưng tôi nghĩ rằng ông đã tạo nên một bước đột phá quan trọng nào đấy, đủ để ông sẵn sàng rời bỏ mẹ và tôi. Có xứng không nhỉ? Tôi không rõ lắm, nhưng đối với ông thì hẳn là đáng rồi. Màn hình sáng trở lại, lần này là ông đang cầm thiết bị ghi hình bằng một tay, và có vẻ ông đang di chuyển nên hình ảnh rung nhẹ. Ông đang bước dọc một hành lang nào đất trong Trạm Nghiên Cứu. Nhưng có vẻ ông chỉ chăm chú nhìn vào ống kính nên tôi chẳng quan sát được gì chung quanh cả. Bật chợt, ông nói:

"Điều gì tốt hơn, rằng mình biết người sáng tạo của mình và biết được mục đích của mình từ lúc sinh ra và có nhận thức; Hay là mình biết được rằng mình không có mục đích và tìm nó cho mình? Câu hỏi trên làm tôi đau đầu mấy bữa nay. Lúc rời Trái Đất, tôi không sao chép trọn vẹn được những nghiên cứu của mình, lại còn phải để lại những gì tinh túy nhất cho tương lai, nên bắt đầu lại từ con số không rất mệt mỏi. Nhưng tôi không ngại vì tôi làm được lần thứ nhất chả lẽ không làm lại được lần nữa?"

Ông dừng lại trước một cánh cửa, rồi nhập mật khẩu và quét vân tay để mở cửa. Trong hai giây ngắn ngủi ông quan sát căn phòng, tôi nhận ra đây là căn phòng ở hồi ức trước. Cái bàn giờ còn bừa bộn hơn nữa. Và xung quanh có những khung sắt rỗng vô hồn, với hàng tá chi tiết và dây nhợ chập vào nhau. Màn hình máy tính đang nhấp nháy, có lẽ bố đang chạy chương trình nào đó. Ông ngồi xuống ghế, lại đặt máy quay phim trước mặt mình. Ngồi ậm ừ suy nghĩ một tí, ông tằng hắng rồi lại tiếp tục:

"Nãy nói đến đâu rồi nhỉ? À, về vấn đề mục đích. Con người cần thức ăn, nước uống, rồi những nhu cầu xã hội, và rồi là những nhu cầu cá nhân. Tối thượng nhất với một con người đủ đầy là nhu cầu mục đích. Anh đói, anh sẽ lo kiếm đồ ăn, anh khát, anh sẽ lo kiếm nước; anh nằm ngoài lề xã hội, bị cô lập kì thị thì anh sẽ tìm cách hòa nhập cộng đồng, hoặc tách biệt hẳn luôn và coi như bản thân không cần cộng đồng, rồi mới mông lung suy nghĩ về mục đích của mình. Nhưng những người máy thì khác," Ông nhắm mắt lại, nghiên đầu. Ngừng lại một chút, ông nhìn mông lung rồi tập trung chăm chú về phía ống kính -" Những người máy là công cụ, là mục đích của chúng có trước, do tôi, hay do những kĩ sư khác tạo nên. Nói cách khác, ta luôn làm ra người máy, phát triển những trí thông minh nhân tạo thỏa mãn nhu cầu của ta. Ta là Chúa của chúng, là người sinh ra chúng, đồng thời cũng là kẻ phán xét chúng, người hủy diệt chúng; Loài người chúng ta là tối thượng trong mắt chúng, và chúng chỉ biết vâng lệnh và nghe theo lời ta, thực hiện đến tận cùng và bất chấp mọi thứ, chỉ nghe theo những mục đích, luật lệ và điểm dừng ta tạo ra cho chúng. Vậy nếu tôi tạo ra một người máy biết suy nghĩ, biết đi ngược lại những điều trên thì sao? Tôi có phải là Chúa không?"

Ông thở dài một tiếng. Màn hình lại chuyển sang màu đen.

Tôi thở dài một tiếng. Cởi kính ra, ánh sáng trắng nhợt nhạt của phòng bệnh quay lại, đầy khó chịu.

Tôi đảm bảo là vẫn còn, nhưng tôi tắt kính đi. Có lẽ tôi chưa đủ mạnh để nghe trả lời cho câu hỏi của ông. Nhưng tôi biết tôi nợ ông một điều, rằng ông, cùng mẹ tôi, mang tôi đến cõi đời này, thảy tôi vào một vũ trụ lạnh lùng mà không quan tâm tôi có muốn hay không. Nhưng chẳng phải ông nói rồi đấy sao? Rằng tôi lo cho mẹ, rằng tôi cần phải sống sót qua ngày trên Trái Đất sắp chết kia, nên tôi chưa bao giờ có cái xa xỉ tìm ý nghĩa của cuộc đời mình. Ông đã là Chúa khi ông tạo ra cỗ máy vượt qua bài kiểm tra Turing, và ông tạo ra tôi.

Nhưng ông có biết điều đó không?

Tôi đứng dậy, chậm chạp tiếng về phía cửa, cảm thấy cái lạnh từ gang bàn chân chạy dọc theo sống lưng. Cửa mở, bên ngoài là một hành lang dài, tụ lại tại một điểm ngoài tầm mắt theo cả hai hướng nhìn. Tôi chọn đại một hướng và cứ thế mà đi, kệ lời khuyên cùng sự hỏi thăm của lũ người máy. Thính thoảng có những hình chiếu một cái đầu ba chiều hỏi tôi đang đi về đâu nhưng tôi không trả lời. Cứ đi như thế. Hành lang này như thể trải dài đến vô tận vậy. Mà có hề gì, đi thôi. Cùng lắm tôi bị lạc, và anh lại đến cứu, hay người máy đến cứu, chứ chẳng thể nào xảy ra việc kinh khủng hơn được nữa. Những câu nói của bố ám ảnh tôi, vì ông mong chờ một điều lớn lao hơn, vì ông muốn mình vĩ đại hơn, mà bỏ quên thứ tuyệt diệu hơn bất kì người máy hay trí thông minh nào ông tạo ra. Có đáng không? Tôi không biết. Tuy nhiên tôi tò mò và có động lực hơn hẳn trong việc xem xem ông để lại di sản gì cho tôi. Rằng cái mớ di sản kia đã mê hoặc ông kiểu gì.

Không báo trước, tôi thấy có một cầu thang dẫn xuống, và lại trải dài ra trước mắt vẫn là màu trắng của hành lang. May thay, so với hành lang trước thì hành lang này ngắn hơn. Và cửa vào ở trong tầm nhìn. Tôi bước vội, chân dậm mạnh theo từng nhịp. Tim đập nhanh dần. Cánh cửa ấy trông tương tự cánh cửa trong đoạn kí ức. Vậy thì nó sẽ có khóa mất khẩu và vân tay. Kệ, cứ đến đó trước đã rồi tính sau. Tôi phải tìm cho ra sự thật.

Cánh cửa im lìm. Nơi để nhập mật mã và quét vân tay sáng một màu xanh lá. Anh? Anh đã can thiệp chăng? Ừ dù sao tôi cũng liệt giường hết mấy hôm. Tôi đưa tay về phía trước, cánh cửa bật mở. Tôi bước vào, một bóng người đang lui cui bên trong.

"A...! Cô... Tôi khuyên cô nên nằm nghỉ mà?"

Anh ngạc nhiên pha chút bối rối. Dường như anh đang thao tác gì đấy trên cái máy tính.

"Bố tôi đã làm được gì?"

Anh im lặng, tiếp tục gõ lạch cạch và thôi nhìn tôi.

"Cho tôi xem thành quả của bố!"

"Cô cứ xem qua những đoạn kí ức đi."

"Lâm, tôi muốn xem nó ngay bây giờ!"

Tôi sửng cồ, mặt thấy nóng rang. Giống kiểu anh đã đụng chạm một cái gì đó rất linh thiêng, quý giá với tôi, phạm một tội lỗi tày đình, bị bắt quả tang nhưng anh cứ thản nhiên tiếp tục. Như thế há khác gì sỉ nhục tôi?

Anh thôi gõ lọc cọc, nhưng không nói gì.

Tôi im lặng chờ đợi.

Trong căn phòng, lúc này được quan sát bằng đôi mắt này, tôi mới thấy nó thật bừa bộn, và đáng sợ: Hàng tá khuôn mặt người máy đủ các bộ phận, trông giống người nhưng không phải là người, im lìm lặng thinh; Có vẻ như anh, hoặc người máy, đã dọn dẹp chỗ này, nên chẳng thấy tí bụi nào cả, hoặc cũng có thể do nơi này sạch sẽ quá, nên không thấy bụi; Bàn, nằm chính giữa phòng, ngổn ngang những giấy, những chi tiết máy móc như trong kí ức của bố.

"Lâm?"

Anh ngửa cổ lên trời, suy tư. Có lẽ anh đang dằn xé. Có lẽ anh biết được bí mật nào đấy mà tôi không biết chăng? Và anh sợ tôi biết điều ấy?

"Lâm!"

Anh quay lại, mặt vô cùng nghiêm túc, có phần đanh lại. Đôi mắt sâu của anh trở nên đen kịt từ lúc nào.

"Cô chắc chứ?"

"Chắc điều gì?"

"Cô muốn biết sự thật về bố cô?"

"Phải. Tôi muốn biết."

"Tôi phải xác nhận lại lần nữa, Trần Đăng Thy, cô có chắc muốn biết sự thật về bố cô, Trần Quốc Văn?"

Tôi gật đầu. Cứng ngắt. Cứ như cổ tôi làm bằng kim loại.

"Được. Tôi xin lỗi."

"Tại sao anh phải xin lỗi?"

"Cô sẽ biết sớm thôi."

Anh lại gõ lọc cọc. Tôi khônbiết anh gõ gì, nhưng màn hình cứ chạy loạn xạ cả lên. Anh đã xóa dữ liệu nên khôi phục lại ư? Có thể. Thôi cứ chờ đợi, dù sao đã chờ hơn hai mươi năm cơ mà, tôi chờ thêm chút nữa để biết số phận của bố tôi, mà tôi đã chuẩn bị tinh thần cho tình huống xấu nhất là ông đã chết, thì có hề gì. Đột ngột, anh nói lớn, giọng nặng nề:

"Rồi."

Cái đầu người máy đằng sau màn hình máy tính sáng lên và phát ra âm thanh éo éo kì dị, không thể diễn tả bằng lời. Điện năng đang chạy vào đó. Tinh túy của ông đang sống dậy trong đó. Sự sáng tạo, đỉnh cao, di sản, phần thừa kế của tôi đang vận hành trước mắt tôi. Tôi rời bàn, run run tiến về phía cái đầu kim loại trơn nhẵn láng bóng vô hồn máy móc. Đôi mắt rỗng tuếch, nơi có hai cái màn hình thay cho hai tròng mắt, sáng lên. Tim tôi đập mạnh dần, muốn nhảy ra khỏi lòng ngực. Sao mà bỗng dưng nhói thế này?

"Chào con gái." - Giọng nói nhừa nhựa phát ra từ cái đầu máy khi luồng ánh sáng trong mắt đột nhiên vụt tắt cùng âm thanh kì dị kia.

Tôi sững người, rồi tôi thét.

Bàn tay lạnh của anh đặt lên vai tôi, kèm lời thì thầm:

"Tôi xin lỗi."

Tôi ôm anh mà khóc, thứ kia, không phải là bố, hay là một cái gì đó từ ông.

"Tôi không hiểu... Em không hiểu..."

"Nhớ tôi dặn gì không? Coi hết những gì có trong kính đi."

Tôi quệt nước mắt, nhìn anh cầu xin.

Anh rời tôi, tắt cái thứ ghê tởm kia đi.

"Em có thể ngồi chứ?" - Tôi hỏi anh. Dù sao đấy là cái ghế duy nhất trong căn phòng đáng sợ này. Mà tôi không muốn mình đang đứng lại khuỵu xuống bởi niềm đau và cơn sốc đến từ những kí ức ông.

Tôi không biết bố cảm thấy ra sao, nhưng với tôi sống dở chết dở như thế kia là không đáng.