ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 30. Têæn HuïåCöng Böåi Ûúác CûãBinh

têçn Muåc Cú Giêån Thên TûåTûã

Nhà vua không muốn nhường tôi, nay tôi cũng không thể nhường nhà vua được, vậy xin

mời nhà vua đến nước tôi để tôi xin chịu lỗi.

Tấn Huệ công nín lặng mà cúi đầu xuống. Tần Mục công sai công tôn Chi đem quân áp giải

Tấn Huệ công về nước Tần. Bọn Quắc xạ Hàn Giản, Lương Do My, Gia Bộc Đồ, Khước BỘ Dương,

Quách yển và Khước Khuất, đễu đầu bù tóc rối, lũ lượt theo sau, trông rất thê thảm ! Tần Mục

công lại bảo các quan đại phu nước Tấn rằng :

Vua tôi nhà ngươi khi trước có bảo ta muốn lấy thóc nước Tấn th. phải đem quân đến mà

lấy, nay ta giữ vua nước Tấn, chẳng qua là để có thóc của nước Tấn đó mà thôi, nào dám làm

điều g. quá lẽ !

Bọn Hàn Giản sụp lạy mà nói rằng :

- Nhà vua thương chúa công tôi là người ngu mà có l.ng khoan nhân th. hoàng thiên hậu

thổ sẽ chứng giám cho câu nói của nhà vua.

Mục công về đến bờ c.i nước Tần, hội các quan để thương nghị.

Mục công nói :

- Ta chịu mệnh trời dẹp loạn nước Tấn mà lập Di Ngô, nay vua nước Tấn bội ơn ta, tức lả

một kẻ có tội với trời, ta định giết vua nước Tấn để tế trời, phỏng có nên không ?

Công tử Chí nói :

- Chúa công nghĩ rất phải !

Công tôn Chi can rằng :

- Không nên ? Tấn là một nước lớn, ta bất vua nó cũng đ. quá lắm rồi, nay lại giết đi th. tất

nhiên người nước Tấn thêm oán. Người nước Tấn sẽ báo thù nước Tần ta, c.n tệ hơn nước Tần

ta báo thù nước Tấn ngày nay !

Công tử Chí nói :

- Tôi thiết tưởng chẳng những nên giết vua nước Tấn mà thôi, lại c.n lập Trùng Nhĩ lên làm

vua nước Tấn, như thế th. dân nước Tấn ơn ta chẳng hết, c.n oán nỗi g. !

Công tôn Chi nói :

- Trùng Nhĩ là người nhân từ, khi trước đ. không chịu v. việc cha chết mà về nối ngôi, huống

chi ngày nay lại chịu nhân việc em chết mà về nối ngôi hay sao ! Trùng Nhĩ không vễ mà lập

ngư.ỉ khác th. cũng chắng khác g. Di Ngô nếu Trùng Nhĩ chịu về th. tất lại ngĩ đến em mà oán

nước Tần ta lắm. Như thế th. bỏ mất cái ơn của Di Ngô, mà mua thêm cái oán của Trùng Nhĩ,

tôi thiết tưởng không nên.

Mục công nói.:

- Một đằng đuổi đi, một đằng giam lại và một đằng cho về trong ba cách ấy cách nào lợi hơn

?

Công tôn Chi nói :

Giam lại th. có ích g. cho nước Tần mà đuổi đi th. tất lại có người lập mưu đem vào nước

Tấn, chi bằng ta nên cho vua nước Tấn lại về phục vị.

Mục công nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 301 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 30. Têæn HuïåCöng Böåi Ûúác CûãBinh

têçn Muåc Cú Giêån Thên TûåTûã

Thế ra ta đem quân đánh Tấn mất công không hay sao ?

Công tôn Chi nói :

Tôi thiết tưởng nên bắt vua nước Tấn nộp cho ta năm thành Ở đất Hà Đông, lại bắt thế tử

Ngữ phải sang Ở nước ta để làm tin, rồi mới cho giảng h.a. Như thế th. vua Tấn không bao giờ

dám quên ơn Tần và ngày sau cha chết con nối, nước Tấn đời đời qui phục nước Tần ta th. c.n

g. lợỉ hơn nữa !

Tần Mục công nói :

- Nhà ngươi lại tính trước đến những việc mấy đời sau. Nói xong, truyền đem Tấn Huệ công

an trí Ở Linh Đài sơn, rồi thu quân về kinh thành: Bỗng thấy một bọn nội thị kéo đến, đều mặc

tang phục cả. Mục công thấy lạ, bèn hỏi. Nội thị thuật lời nói của Mục CƠ rằng :

Trời làm tai vạ, hai nước Tấn Tần bất h.a với nhau ; nay vua Tấn bị bắt th. thiếp cũng lấy

lảm xấu hổ lắm.- Nếu đem vua Tấn về đây buổi sớm th. thiếp chết buổi sớm, đem về buổi chiều

th. thiếp chết buổi chiều. Thiếp sai lũ nội thị mặc tang phục đi đón chúa công xin chúa cồng

tha cho vua Tấn, tức là cứu cho thiếp được khỏi chết.

Mục công giật m.nh kinh sợ, hỏi nội thị rằng :

- Hiện nay phu nhân Ở trong cung, sự thể thế nào ? .

Nại thị nói :

Từ khi phu nhân tôi nghe tin vua Tấn bị bắt, liền đem thế tử mặc đồ tang phục, lên cái nhà

gianh Ở trên Sùng Đài ; dưới Sùng Đài bắt chất nhiều củi khô. Chúng tôi đưa cơm vẫn phải trèo

qua đống củi mà đi. Phu nhân tôi lại nói rằng : "- Chờ khi nào chúa công cho đem vua Tấn về

th. phu nhân tôí đốt lửa lên mà tự tử, để tỏ cái t.nh anh

em ?"

Tần Mục công thở dài mà than rằng :

May sao công tôn Chi lại khuyên ta đừng giết vua nước Tấn, nếu không th. phu nhân chết

mất rồi ?

Nói xong, bèn truyền cho nội thị bỏ tang phục đi, về báo với Mục Cơ rằng :

Chúa công sắp tha cho vua nước Tấn đó !

Bọn nội thị về báo với Mục Cơ, Mục CƠ mới chịu về cung. Nội thị bèn quỳ xuống mà hỏi

rằng :

Vua nước Tấn là người tham lợi. đ. quên ơn chúa công ta, lại không theo những lời ủy thác

của phu nhân, đến nỗi ngày nay phải tù nhục phu nhân c.n thương nỗi g. ?

Mục CƠ nói :

- Người nhân giả dẫu thù oán thế nào, cũng không bỏ được t.nh thân thuộc. Nếu để cho vua

Tấn chết Ở nước Tần này th. cũng là lỗi của ta.

Các nội thị đều khen Mục CƠ là người hiền.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 302 Dõch giaã: ÀöéMuåc

Hồi 31

Tấn Huệ Công Nồi Giận Giết Tướng

giới Tử Thôi Cắt Thịt Nuôi Vua

Tấn Huệ công bị giam Ở Linh Đài sơn, vẫn tưởng rằng Mục CƠ thù oán m.nh, không biết những

việc Mục CƠ lập kế để xin hộ, liền bảo Hàn Giản rằng :

- Ngày trước tiên quân ta nếu biết nghe lời Sử TÔ không kết than với Tần th. không đến nỗi

có việc này !

Hàn Giản nói :

CÓ phải là lỗi tại tiên quân kết thân với Tần đâu ! Nếu Tần không nghĩ t.nh thân thuộc th.

sao chúa công được về nước. Tần đ. giúp cho chúa công về, mà lại đem quân sang đánh, để gây

sự thù oán, th. Tần có muốn đâu thế, chúa công nên nghĩ lại:

Huệ công nín lặng. Chẳng bao lâu, Tần Mục công sai công tôn Chi đến Linh Đài sơn bảo Huệ

công rằng :

Các quan nước tôi, ai cũng căm giận nhà vua, nhưng chúa công tôi nể lời phu nhân mà

không dám dứt t.nh. Ngày trước nhà vua có hẹn với chúa công tôi xin nộp năm thânh, nay nhà

vua nên nộp ngay đi, rồi sai thế tử Ngữ sang Tần làm con tin, th. chúa công tôi sẽ cho nhà vua

về nước.

Bấy giờ Tấn Huệ công mới biết Mục CƠ có l.ng thương m.nh mà xin hộ, nên xấu hổ không

biết dường nào, liền sai quan đại phu là Khước Khuất về nước Tấn bảo L. Di Xanh lo việc nộp

đất và đem thế tử Ngữ sang. L. Di Xanh đem địa đồ và những sổ sách đinh điền trong năm

thành sang dâng nộp Tần Mục công. Tần Mục công hỏi :

- Sao c.n thế tử Ngữ chưa thấy đến ?

L. Di Xanh nói :

Bởi nay trong nước không được yên, vậy nên thế tử tôi c.n phải Ở lại, chờ khi chúa công tôi

về th. sẽ cho thế tử sang.

Mục Công hỏi :

v. cớ g. mà nướcTấn không được yên? .

L. Di Xanh nói :

303

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 31. Têæn HuïåCöng Nöçi Giêån Giïæt Tûúáng

giúái TûãThöi Cùæt Thõt Nuöi Vua

- Trong nước tôi ngày nay chia thành ra hai phái : phái quân tử th. tự nhận lỗi m.nh, mà

biết cám ơn qu. quốc ; c.n phái tiểu nhân th. không tự xét lỗi tn.nh, mà đem l.ng thù oán qu.

quốc, bởi thế thành ra không đưọt yên.

Mục Công nói :

- Người nước T.n có c.n mong cho vua trở về hay không ?

L. Di Xanh nói :

Phái quân tử th. chắc thế nào chúa công tôi cũng được về nên muốn đưa thế tử sang để

giảng h.a với qu. quốc c.n phải tiểu nhân th. ch.c là chúa công tôi không về được, nếu muốn

tôn lập thế tử để chống với qu. quốc. Cứ như tôi nghĩ th. qu. quốc bắt được chúa công tôi, cũng

đ. đủ lập uy mà tha chúa công tôi lại càng tỏ được l.ng nhân đức. Vừa có uy, vừa có đức, ấy là

cái sự nghiệp cúa một bậc bá

chủ đấy ! Nếu ngảy nay qu. quốc không tha chúa công tôi th. chỉ làm cho phái quân tử đau

l.ng và phái tiểu nhân căm giận, phỏng có ích g. cho qu. quốc ? Tôi dám chắc qu. quốc không

khi nào chịu bỏ cái sự nghiệp bá chủ ấy !

Mục Công cười mà nói rằng :

- Nhà ngươ. nól cũng hợp . ta lắm !

Nói xong, liền sai Mạnh Minh (con Bách L. Hề) đi nhận lấy địa giới năm thành và đặt quan

trấn thủ. Lại sai công tôn Chi đem quân cùng với L. Di xanh đưa Tấn Huệ công vễ nước. Các

quan đại phu nước Tấọ bị bắt từ trước cũng đều theo về cả, chỉ có Quắc ốm chết Ở nước Tần.

Nga Tích nghe tin Tấn Huệ công sắp về, bảo Khánh Trịnh rằng :

- Ngày trước nhà ngươi gọi Hàn Giản đi cứu chúa cồng, khiến chúa công. bị bắt, nay chúa

công đưọc về, nhà ngươi tất phái tội âu là nhà ngươi liệu mà trốn sang nước khác th. hơn.

Khánh Trinh nói :

-Cứ theo binh pháp nói th. làm tướng đem quân đi đánh giặc mà bị thua, cũng c.n đáng tội

chết, huống chi ta làm cho chúa công bị bắt th. tội to biết dường nào ! Nếu chúa công không

về, ta cũng định đem gia quyến sang nước Tần xin chịu chết. Nay chúa công được về th. ta để

cho chúa công trị tội ta mà làm gương cho kẻ khác, chứ việc g. phải trốn.

Nga Tích nghe nói, thương mà thở dài. Huệ công về gần đến đất Giáng th. thế tử Ngữ đem

các quan ra nghênh tiếp. Huệ Công trông thấy Khánh Trịnh, có . tức giận mà hỏi rằng :

Nhà ngươi c.n mặt mũi nào trông thấy ta nữa !

Khánh Trịnh nói :

- Lần trước chúa công biết theo lời tôi mà báo ơn nước Tần th. nước Tần tất không sang

đánh ; lần thứ hai biết theo lời tôi mà giảng h.a với Tần th. Tần cũng không sang đánh ; đến

lần thứ ba, biết theo lời tôi mà không dùng ngựa tiểu tứ th. cũng không đến nỗi thua, thế là tôi

tận trung với chúa công đó, sao tôi lại không dám ra đây để nghênh tiếp chúa công ?

Huệ công nói :

- Bây giờ nhà ngươi c.n nói g. nữa không ?

Khánh Trịnh nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 304 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 31. Têæn HuïåCöng Nöçi Giêån Giïæt Tûúáng

giúái TûãThöi Cùæt Thõt Nuöi Vua

- Tôi có ba tội đáng chết : có lời nói trung mà khiến vua không nghe, thế là một tội ; bói

được làm chức xa hữu mà kh.ến vua không dùng, thế là hai tội ; đi gọi người cứu vua mà khiến

vua bị bắt, thế là ba tội. Vậy tôi xin chịu tội chết.

Huệ công không biết nói thế nào, sai Lương Do Mỵ kể tội Khánh Trịnh Lương Do Mỵ bảo

Khánh Trịnh rằng :

- Bấy nhiêu điều nhà ngươi nói đều không phải tội đáng chết, nhưng nhà ngươi có ba tội

này đáng chết, nhà ngươi có biết không ?

Chúa công đang Ở trong đám bùn lầy, gọi nhà ngươi đến cứu mà nhà ngươi không đến, đó

là một tội đáng chết ; ta sắp bắt được vua Tần, nhà ngươi lại gọi đi cứu chúa công, làm cho ta

không bắt được vua Tần, đó là hai tội đáng chết ; các quan đều cố sức đánh mà bị bắt cả, chỉ có

nhà ngươi thoát thân trốn về, đó là ba tội đáng chết.

Khánh Trịnh bèn ngảnh lại bảo các quân sĩ rằng :

- Các quân sĩ nghe tôi nói một lời : có ai là người không dám cố sức đánh giặc, mà dám ngồi

yên để xin chịu tội chết bao giờ không ?

Nga Tích nói với Huệ công rằng :

- Khánh Trịnh biết tội chết mà không bỏ trốn th. thật là một kẻ dũng sĩ, chúa công nên tha

cho y rồi sai y đi đánh báo thù.

Lương Do Mỵ nói :

- Đánh nhau đ. thua rồi, bây giờ lại dùng người có tội để đi đánh báo thù, như thế chỉ làm

cho thiên hạ cười nước Tấn ta là không c.n ai nữa ?

Gia Bộc ĐỖ cũng can Huệ Công rằng :

- Khánh Trịnh ba lần dâng lời nóí trung, cũng đủ chuộc tội chết, bây giờ theo phép giết đi,

chi bằng nghĩ lại mà tha cho th. chúa công cũng được cái tiếng nhân từ.

Lương Do Mỵ lại nói :

Nước được cường thịnh là nhờ có phép nước ; nếu không tuân theo phép nước th. ai c.n sợ

h.i ? Tôi chắc rằng nếu tha Khánh Trịnh th. từ nay trở đi, ta không c.n có thể dùng binh được

nữa.

Huệ Công truyền đem Khánh Trịnh ra chém. Lương Do Mỵ khi trước vây Tần Mục công, đ.

sắp bắt được, bị Khánh Trịnh gọi đi cứu Tấn Huệ công, thành ra không bắt được vua nước Tần,

bởi vậy thâm thù Khánh Trịnh nên cố nói với Huệ công để giết Khánh Trịnh. Khi Khánh Trịnh bị

giết, trời đất tối tăm, các quan đại phu có nhiều người

thương mà chảy nước mắt. Nga Tích xin đem thi thể Khánh Trịnh về làm ma, để đền ơn

Khánh Trịnh cứu m.nh khỉ trước (khi đánh nhau với Tần, Nga Tích bị thương, Khánh Trịnh vực

lên xe đem về).

Tấn Huệ công đ. về nước rồi, bèn sai thế tử Ngữ theo công tôn Chi sang Ở nước Tần để làm

tin, và xin thi thể ĐỒ Ngạn Di đem về làm ma, phong cho con trai ĐỒ Ngạn Di làm chức trung

đại phu. Một hôm, Tấn Huệ công bảo Khước Nhuế rằng :

- Trong ba tháng ta Ở nước Tần, chỉ lo Trùng Nhĩ nhân dịp biến loạn mà đem quân về cướp

ngôi, đến bây giờ ta mới yên tâm.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 305 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 31. Têæn HuïåCöng Nöçi Giêån Giïæt Tûúáng

giúái TûãThöi Cùæt Thõt Nuöi Vua

Khước Nhuế nói :

- C.n Trùng Nhĩ Ở ngoài th. vẫn c.n một cái họa tâm phúc, ta nên nghĩ cách mà trừ bỏ đi,

để khỏi hại về sau.

Huệ Công hỏi các quan rằng :

- CÓ ai v. ta mà giết được Trùng Nhĩ th. ta sẽ trọng thưởng.

Khước Nhuế nói :

- Bột Đề năm trước đi đánh đất Bồ, đ. chém đứt vạt áo Trùng Nhĩ : hắn vẫn sợ Trùng Nhĩ

được về nối ngôi th. tất trị tội hắn. Nếu chúa công muốn giết Trùng Nhĩ th. tất phải dùng hắn

mới được việc.

Tấn Huệ công liền gọi Bột Đề vào, mật bảo việc giết Trùng Nhĩ.

Bột Đề nói :

- Trùng Nhĩ Ở nước Địch đ. hai mươi năm nay, người nước Địch đánh nước Cao Như, bắt

được hai người con gái : Thúc Ngỗi và Qu. Ngỗi, đều có nhan sắc. Người nước Địch đem Qu.

Ngỗi gả cho Trùng Nhĩ đem Thúc Ngỗi gả cho Tnệu Thôi. Hai người đ. có con cả, đều vui cảnh

vợ con, mà không lo g. đến việc về phía ta cả. Nay tôi đem

quân sang tất người nước Địch giúp Trùng Nhĩ mà sinh sự đánh nhau, chưa chắc ta đ. bắt

được Trùng Nhĩ, chi bằng để tôi thuê mấy người lực sĩ, lén sang nước Địch, r.nh lúc Trùng Nhĩ

ra chơi bên ngoài mà giết đi là tiện hơn cả.

Huệ Công khen phải, rồi cho Bột Đề một trăm nén vàng để đi t.m kẻ lực sĩ, hạn trong ba

ngày phải khởi hành sang nước Địch.

HỒ Đột là một vị l.o quốc cữu Ở nước Tấn bấy giờ, thấy Bột Đề t.m kẻ lực sĩ gấp lắm, dẫu

tổn phí bao nhiêu tiền bạc, cũng không quản ngại, mới sinh nghi, đi hỏi d. nhứng kẻ nội thị.

Trong đám nội thị có người biết chuyện, thuật lại cho HỒ Đột nghe. HỒ Đột giật m.nh kinh sợ,

tức khắc viết một bức thư sai người sang nước Địch báo cho Trùng Nhĩ biết.

Trùng Nhĩ đang cùng với HỒ Mao, HỔ Yển (hai con của HỒ Đột) theo vua nước Địch đi săn

Ở bến sông Vị. Bỗng có người xin vào yết kiến, nói có thư của l.o quốc cữu đưa sang. HỒ Mao

và HỒ Yển nói :

Thân phụ ta vốn không hay viết thư, tất là trong nước có việc g. đây !

Nói xong, liền cho vào yết kiến. Người nhà đệ tr.nh bức thư của HỒ Đột. HỒ Mao và HỒ

Yển mở thư ra xem. Trong thư nói :

Chưa công lập mưu định giết công tử, hiện sai Bột Đề trong ba ngày thôi phải khởi hành

sang nưóc Địch. Anh em mày nên bẩm với công tử liệu mau mau trốn sang nước khác, chớ có

chậm trễ mà mắc nạn

HỒ Mao và HỒ Yển kinh sợ, vội vàng đem bức thư đệ tr.nh Trùng Nhĩ Trùng Nhĩ nói :

VỢ con ta đều Ở đây cả th. đây tức là nhà ta, bây giờ ta biết trốn đi đâu được ? .

HỒ Yển nói :

- Chúng ta tới đây, không phải có . định lập nhà, mà là có chí muốn lập nước, chỉ v. sức

chưa đi xa được, vậy phải tạm dừng chân Ở đây mà thôi. Nay ta Ở đây đ. lâu, cũng nên t.m

sang nước lớn khác.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 306 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 31. Têæn HuïåCöng Nöçi Giêån Giïæt Tûúáng

giúái TûãThöi Cùæt Thõt Nuöi Vua

Việc Bột Đề đến đây, chẳng qua cũng là l.ng trời xui khiến, để giục công tử phải lập chí.

Trùng Nhĩ nói :

- Nay định đi th. nên sang nước nào ?

HỒ Yển nói :

Nay Tề hầu dẫu già, nhưng sự nghiệp bá chủ h.y c.n, ta nên sang Tề.

Trùng Nhĩ khen phải, mới không đi săn nữa, trở về nói chuyện

với vợ là Qu. Ngỗi rằng :

- Vua nước Tấn sai người đến đây để định giết ta, vậy ta phải tránh nạn mà sang nước khác,

để rồi sẽ kết liên với Tần và SỞ để về phục quốc. Nàng Ở nhà trông nom hai con cái cho ta, đợi

ta trong hai mươi nhăm năm, nếu không thấy ta về th. nàng cứ đi lấy chồng.

Qu. Ngỗi khóc mà nói rằng :

Làm tài trai chí Ở bốn phương, thiếp không dám ngăn trở, nhưng nay thiếp đă hai mươi

nhăm tuổi, lại chờ hai mươi nhăm năm nữa th. thiếp già đời mất, c.n lấy ai nữa. Thôi th. thế

nào thiếp cũng cố chí mà đợi công tử, xin công tử chớ lo ngại.

Triệu Thôi cũng tử gi. với vợ là Thúc Ngỗi. Ngày hôm sau, Trùng Nhĩ sai HỒ Thúc sắp sửa

xe ngựa và Đầu Tu thu xếp tiền bạc để khởi hành. Bỗng thấy HỒ Mao và HỒ Yển hoảng chạy

đến, nói là HỒ Đột Ở nhà thấy Bột Đề đâ khởi hành rồi, nên không kịp viết thư, lại sai người

sang giục công tử phải đi ngay. Trùng Nhĩ nghe tin, kinh

sợ mà rằng :

- Sao Bột Đề đến chóng như vậy ?

Nói xong, không kịp chỉnh đốn hành trang, liền tức khắc cùng với HỒ Mao và HỒ Yển đi

ngay. HỒ Thúc thấy Trùng Nhĩ đ. đi rồi, vội sửa soạn được một cái xe b. để đem theo cho Trùng

Nhĩ ngồi, c.n bọn Triệu Thôi th. lục tục đi đất theo sau. Trùng Nhĩ hỏi đến Đầu Tu, th. không

thấy Đầu Tu đến th. ra Đầu Tu đ. cuốn hết vàng bạc bỏ trốn

mất rồi ! Trùng Nhĩ đ. không có chỗ nương tựa lại mất hết cả tiền bạc, t.nh trạng lúc ấy, rất

đỗi thảm thương.

Trùng Nhĩ đi đ. nửa ngày rồi, vua nước Địch mới biết, muốn đưa tặng đồ tư trang, nhưng

không thể nào theo kịp được. Vua nước Địch biết chuyện Tấn Huệ công sai Bột Đề sang chực

giết Trùng Nhĩ, mới truyền cho các nơi quan ải phàm người qua lại, phải khám xét thật kỹ. Bột

Đề Ở nước Tấn, nguyên là một kẻ hoạn quan, nay thay

h.nh cải dạng để đi giết Trùng Nhĩ, nên mỗi khi bị quân nước Địch khám xét, Bột Đề không

biết đằng nào mà ứng đối, thành ra không sang qua được nước Địch, lại phải uất ức mà trở về.

Tấn Huệ công cũng không biết nghĩ cách g. khác nữa.

Công tử Trùng Nhĩ định sang nưởc Tề, đường đi qua nước Vệ, quan giữ ải nước Vệ hỏi lai

lịch tự đâu mà đến. Triệu Thôi nói :

- Thày ta là công tử Trùng Nhĩ Ở nước Tấn đi tránh nạn, định sang nước Tề, phải mượn

đường của qu. quốc.

Quan giữ ải vội vàng phi báo cho Vệ Văn công biết. Quan thượng khanh nước Vệ là Ninh Tốc

nói với Vệ Văn công mời Trùng Nhĩ vào thành Vệ Văn công nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 307 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 31. Têæn HuïåCöng Nöçi Giêån Giïæt Tûúáng

giúái TûãThöi Cùæt Thõt Nuöi Vua

- Khi trước ta đắp thành Ở đất SỞ Khâu này, không nhờ g. đến nước Tấn. Và Trùng Nhĩ là

một người đi trốn, có quan trọng g., nếu m.nh đón vào th. lại phải thết đ.i, tốn phí nhiều lắm

chi bằng cứ không tiếp là hơn.

Nói xong, liền truyền quân sĩ cấm không cho công tử Trùng Nhĩ vào thành Trùng Nhĩ phải

v.ng quanh phía ngoài thành mà đi. Ngụy Thù và Điêu Hiệt nói với Trùng Nhĩ rằng :

- Vệ hầu vô lễ như vậy, công tử nên sai người trách.

Triệu Thôi nói :

- Rồng vàng khi thất thế th. cũng chẳng khác g. con giun, công tử chớ nên trách người ta

làm g. ?

Ngụy Thù và Điên Hiệt nói :

Hắn đ. tệ bạc như thế th. ta cướp dân thôn để lấy lương ăn, chắc hẳn cũng không trách ta

vào đâu được !

Trùng Nhĩ nóỉ :

- Cướp phá như vậy th. chỉ là quân đạo tặc, chẳng thà ta chịu nhịn đói c.n hơn !

Ngày hôm ấy, mấy thầy tr. chưa ai ăn cơm sáng cả, vừa nhịn đói, vừa đi. Trưa đi đến một

chỗ gọi là đất Ngư Lộc, trông thấy bọn thợ cày ngồi ăn cơm Ở trên bờ ruộng, Trùng Nhĩ bèn sai

HỔ Yển đến xin cơm.

Bọn thợ cày hỏi :

Các ngươi tự đâu đến đây ?

HỒ Yển nói :

Ta là người nườc Tấn, thầy ta ngồi Ờ trên xe kia. Chúng ta đi đường hết cả lương ăn, xin các

người làm ơn cho một bữa.

Bọn thợ cày cười mà nói rằng :

- Người khỏe mạnh thế kia, không làm g. được mà ăn, lại đến xin cơm chúng.ta. Chúng ta

đi cày ruộng, có ăn no mới làm nổi việc, c.n cơm đâu mà cho các người !

HỒ Yển nói :

Các ngươi không cho cơm th. cho ta xin một cái bát.

Bọn thợ cày bèn chơi nghịch, cầm một nắm đất đưa cho HỖ Yển mà bảo rằng :

Nắm đất này đem nặn làm bát được đấy

Ngụy Thù tức giận, mắng người thợ cày, rồi giằng lấy cái bát, đập vỡ tan ra. Trùng Nhĩ cũng

tức giận, toan giơ roi đánh. HỒ Yển vội vàng ngăn lại mà nói rằng :

Được cơm th. dễ, chứ được đất th. khó ? Được đất tức là cái điềm được nước. ĐÓ chẳng qua

cũng là trời mượn tay người thợ cày để cho công tử đấy, sao công tử lại giận ? Công tử nên lạy

tạ mà nhận lấy !

Trùng Nhĩ theo lời xuống xe lạy tạ. Bọn thợ cày chẳng hiểu . tứ ra sao, đều xúm nhau lại,

cười mà bảo rằng :

Anh này thật là người điên rồ !

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 308 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 31. Têæn HuïåCöng Nöçi Giêån Giïæt Tûúáng

giúái TûãThöi Cùæt Thõt Nuöi Vua

Lại đi hơn mười dặm, thầy tr. đều đói lả, không thể đi được nữa, bèn ngồi nghỉ Ở dưới gốc

cây. Trùng Nhĩ đói quá, gối đầu vào HỒ Mao mà nằm. HỒ Mao nói :

- Triệu Thôi đi sau, h.y c.n hồ cháo, ta nên đợi h.n đến.

Ngụy Thù nói :

- CÓ c.n hồ cháo nữa th. một m.nh Tnệu Th.i ăn cũng chẳng đủ no, lấy đâu làm thừa !

Bọn người bèn bảo nhau đi lấy rau sam về luộc lên mà ăn.

Trùng Nhĩ không thể nào nuốt được. Bỗng thấy Giới Tử Thôi đem một bát cháo thịt đến

dâng. Trùng Nhĩ ăn lấy làm ngon lắm. ăn xong, Trùng Nhĩ hỏi Giới Tử Thôi rằng :

- Nhà ngươi lấy đâu được cái này thế ?

Giới Tử Thôi nói :

ấy là thịt đùi của tôi đó ! Tôi nghe nói người hiếu tử bỏ thân để thờ cha mẹ, người trung

thần bỏ thân để thờ vua. Nay công tử không có g. ăn, vậy nên tôi phải cắt thịt đùi tôi mà dâng

công tử.

Trùng Nhĩ ứa nước mắt mà rằng :

ơn này biết bao giờ đền lại được !

Giới Tử Thôi nói :

- Tôi chỉ mong công tử về được nước Tấn, ấy là trọn cái đạo thần tử của tôi, khi nào dám

mong được đền ơn.

Được một lúc, Tnệu Thôi đến, mọi người xúm lại hỏi :

V. cớ g. mà đi chậm như vậy ?

Triệu Thôi nói :

- Tôi bị gai đâm vào chân, không thể đi nhanh được.

Nói xong, liền mở tráp ra, đem hồ cháo dâng lên Trùng Nhĩ.

Trùng Nhĩ nói :

Nhà ngươi không biết đói hay sao mà lại không ăn hồ cháo này ?

Triệu Thôi nói :

- Tôi đâu đói, nhưng khi nào dám quên công tử mà ăn một m.nh.

HỒ Mao ngảnh lại, nói bỡn Ngụy Thù rằng :

- Giả sử hồ cháo này vào tay anh th. anh đâ tiêu hóa nó hết rồỉ !

Ngụy Thù có . hổ thẹn. Trùng Nhĩ cầm hồ cháo ấy đưa cho Triệu Thôi, Triệu Thôi đem h.a

thêm nước l. vào rồi đun sôi lên, chia cho tất cả mọi người.

Trùng Nhĩ đến nước Tề, Tề Hoàn công vốn biết tiếng Trùng Nhĩ là người hiền, liền sai người

ra mời vào nhà công quán, bày tiệc thết đ.i Trong khi ăn tiệc, Tề Hoàn công hỏi Trùng Nhĩ rằng

:

- Công tử có đem nội quyến đi không ?

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 309 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 31. Têæn HuïåCöng Nöçi Giêån Giïæt Tûúáng

giúái TûãThöi Cùæt Thõt Nuöi Vua

Trùng Nhĩ nói :

- Cái thân đi trốn tránh này một m.nh c.n chẳng kham nổi, dám đâu đem cả gia quyến đi.

Tề Hoàn công cười mà bảo rằng :

- Tôi quen tính hễ đêm nằm ngủ một m.nh th. lấy làm khó chịu, coi dài như một năm. Nay

công tử đi thế này mà không có người nâng khăn sửa túi, tôi lấy làm buồn cho công tử lắm !

Nói xong, liền chọn một người con gái đẹp Ở trong họ gả cho Trùng Nhĩ, lại tặng cho hai

mươi cỗ ngựa. Từ bấy giờ những người theo hầu Trùng Nhĩ đều có xe ngựa đi cả. Tề Hoàn công

lại sai người đưa cấp các đồ lương thực. Trùng Nhĩ bằng l.ng mà than rằng :

Trước ta vẫn nghe nói Tề Hoàn công là người biết trọng đ.i kẻ hiền sĩ, nay quả nhiên như

vậy ? Người ấy làm nên việc bá chủ, cũng là phải lắm ?

Tề Hoàn công từ khi giao quyền ch.nh cho B.o Thúc Nha, lại theo lời Quản Di Ngô đuổi bỏ

Thụ Điêu, Dịch Nha và Khai Phương, th. ăn không được ngon, ngủ không được yên, trông mặt

lúc nào cũng buồn b.. Trưởng Vệ CƠ nói với Tề Hoàn công rằng :

- Chúa công đuổi Thụ Điêu, Dịch Nha và Khai Phương đi mà chính trị trong nước chẳng thấy

hơn được cái g. ! Thiếp thấy dung nhan chúa công mỗi ngày một giảm, chắc rằng những người

hầu hạ xung quanh có nhiều điều không vừa ., sao chúa cồng chẳng cho triệu mấy người cũ về

?

Tề Hoàn công nói :

- Ta cũng nhớ mấy người ấy lắm, nhưng đ. đuổi đi mà lại triệu về th. sợ mất l.ng Bảo Thúc

Nha chăng ?

Trưởng Vệ CƠ nói :

- Đến Bảo Thúc Nha cũng cần phải có người hầu, nay chúa công già rồi, tội g. mà khổ thân

? Chúa công cứ mượn cớ không có người nấu ăn mà triệu Dịch Nha về th. tự khắc Thụ Điêu và

Khai Phương không phải triệu, họ cũng về cả.

Tề Hoàn công nghe theo, sai người triệu Dịch Nha về để nấu ăn.

B.o Thúc Nha can rằng :

Chúa công quên mất lời của Trọng phụ rồi hay sao ?

Tề Hoàn công nói :

- Ba người ấy có ích cho ta mà không làm hại g. đến nước, lời nói của Trọng phụ ngày xưa

cũng khắc nghiệt quá ?

Nói xong, liền không nghe lời B.o Thúc Nha, lại triệu cả Thụ Điêu và Khai Phương về nữa.

Dịch Nha, Thu Điêu và Khai Phương đều được phục chức như cũ, lại ngày đêm hầu hạ Tề Hoàn

công. Bảo Thúc Nha tức giận, thành ra ốm nặng, uất ức mà chết. Từ bấy giờ nước Tề lại sinh ra

biến loạn.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 310 Dõch giaã: ÀöéMuåc

Hồi 32

Án Nga Nhi Thủ Tiết Chết Theo

tề Công Tử Tranh Ngôi Nổi Loạn

Lúc về già, Tề Hoàn công, trái với lời dặn của Quản Di Ngô, lại dùng Dịch Nha, Thụ Điêu và Khai

Phương. B.o Thúc Nha can ngăn không được, uất lên mà chết. Từ bấy giờ ba ngưới ấy lại càng

không sợ h.i g. nữa, khinh Tề Hoàn công già nua không làm g. được, mới thông đồng nhau mà

chuyên quyền. Bấy giờ có một người nước Trịnh tên là Tần Ho.n, tên tự là Việt Nhân, làm thuốc

giỏi lắm sang Ở đất Lư Thôn nước Tề, bởi vậy mới gọi là Lư y. Lúc Tần Ho.n c.n nhỏ, mở một

nhà quán xá, có Trường Tang Quân đến trọ, Tần Ho.n biết là người khác thường, không lấy tiền

trọ, Trưởng Tang quân cảm ơn, cho uống một viên thần được, tự nhiên mắt sáng như gương,

trông thấy cả ma quỷ và nglrời đứng cách bên kia tường, bởi vậy khi đi làm thuốc, trông r. hết

cả lúc phủ ngũ tạng, được người ta ví với Biển Thước ngày xưa cho nên cũng gọi là Biển Thước

tiên sinh.

Biển Thước (tức là Tần Ho.n) sang chơi nước Quắc, gặp thế tử nước Quắc ngộ cảm mà chết.

Biển Thước nói chuyện với người nội thị rằng :

- Tôi có thể chữa được thế tử.

Người nội th. nói :

- Thế tử đ. chết rồi, c.n sống lại thế nào được nữa ?

Biển Thước nói :

- H.y thử cho tôi chữa xem.

Người nội thị vào báo với vua nước Quắc. Vua nước Quắc cho triệu Biển Thước vào. Biển

Thước sai học tr. là Dương Lệ đem cái kim đá chích cho thể tử. Được một lúc, thế tử sống lại.

Biển Thước lại cho thuốc chén ; hơn hai tuần nữa th. khỏi hẳn. Từ bấy giờ Biển Thước nổi

tiếng có tài cải tử hoàn sinh. Biển Thước đi chơi khắp thiên hạ, cứu được nhiều người lắm. Một

hôm đi đến đất Lâm Tri, vào yết kiến Tề Hoàn công, nói với Hoàn công rằng :

Chúa công có bệnh Ở thớ thịt ; nếu không chữa th. thành ra bệnh nặng.

Hoàn công nói :

- Tôi chẳng có bệnh g. cả !

Biển Thước lui ra. Sau năm ngày lại vào yết kiến ; nói với Tề Hoàn công rằng :

311

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 32. AÁn Nga Nhi ThuãTiïæt Chïæt Theo

tïçCöng TûãTranh Ngöi Nöèi Loaån

- Bệnh chúa công đ. Ở mạch máu, làm thế nào cũng phải chữa.

Hoàn công không trả lời. Sau năm ngày nữa lại vào yết kiến, nói với Hoàn công rằng :

Bệnh chúa công đ. Ở trong ruột và dạ dày rồi, phải chữa ngay đi Hoàn công lại không trả

lời. Biển Thước lui ra. Hoàn công than rằng :

Tệ quá ? Thầy thuốc chỉ nghề hay vẽ tr. ! Người ta không có bệnh mà cứ bảo là có bệnh ?

Qua năm ngày nữa, Biển Thước lại vào yết kiến Tề Hoàn công, vừa trông thấy nét mặt Hoàn

công đ. vội lui ra mà bỏ chạy. Hoàn công sai người hỏi. Biển Thước nói :

- Bây giờ bệnh chúa công đ. vào đến tủy rồi ! Bệnh Ở da thịt c.n xoa thuốc được, bệnh Ở

mạch máu th. c.n tiêm thuốc được, bệnh Ở ruột và dạ dày c.n uống thuốc được, nay bệnh đ.

vào đến tủy th. dẫu trời cũng không chữa được nữa, bởi vậy tôi không nói mà lui ra.

Lại qua năm ngày nữa. Hoàn công quả nhiên ốm nặng, sai triệu Biển Thước. Người nhà Biển

Thước nói :

- Thầy tôi bỏ đi đ. năm hôm rồi ?

Hoàn công hối hận vô cùng. Nguyên trước kia Hoàn công có ba vị phu nhân là : Vương Cơ,

Từ CƠ và Sái Cơ. Ba người đều không có con trai. Vương CƠ và Từ CƠ đều ốm chết cả, c.n Sái

CƠ th. cho về nước Sái. Sau lại lấy thêm sáu vị phu nhân nữa, đều có con trai cả :

1. Trưởng Vệ Cơ, sinh công tử VÔ Khuy ;

2. Thiếu Vệ Cơ, sinh công tử Nguyên (tức là Tề Huệ công); .

3. Trịnh Cơ, sinh công tử Chiêu (tức là Tề Hiếu công);

4. Cát Doanh, sinh công tử Phan (tức là Tề Chiêu công);

5. Mật Cơ, sinh công tử Thương Nhân (tức là Tề Y công);

6. Tống Hoa Tử, sinh công tử Ung.

C.n những tỳ thiếp có con cũng nhiều, không Ở trong số sáu vị phu nhân ấy. Trong sáu vị

phu nhân ấy, chỉ có trưởng Vệ CƠ là hầu hạ Hoàn công đ. lâu ; trong sáu vị công tử th. VÔ

Khuy là nhiều tuổi hơn cả. Trưởng Vệ CƠ thông đồng với Dịch Nha và Thụ Diêu, nói với Hoàn

công xin lập công tử VÔ Khuy làm thế tử. Sau Hoàn công lại yêu công tử Chiêu v. thấy Chiêu

là người hiền, và bàn với Quản Di Ngô, đem công tử Chiẽu ủy thác cho Tống Tương công. Khai

Phương là bạn thân của công tử Phan, cũng mưu việc nối ngôi cho Phan. Công tử Thương Nhân

tính hay bố thí, nhiều người có l.ng mến, lại nhân người mẹ được Hoàn công yêu, cũng có .

muốn d.m dỏ ngôi báu.

Trong đám sáu vị công tử ấy, chỉ có công tử Ung là biết yên phận, c.n năm vị công tử kia

đều lập vây cánh riêng, nghi kỵ lẫn nhau. Hoàn công dẫu là một ông vua anh hùng, nhưng vốn

say mê tửu sắc, và nay tuổi đ. già rồi, chí khí cũng đ. mỏi mệt, trí lực cũng đ. mờ tối, lại tin

dùng lũ tiểu nhân, bởi vậy năm vị công tử đều nói với mẹ để xin với tề Hoàn công lập làm thế

tử.

Hoàn công vẫn trù trừ không quyết định, đến bây giờ ốm nặng, phải nằm một chỗ ; Dịch

Nha thấy Biển Thước bỏ không chữa, biết là bệnh Hoàn công nguy, mới cùng Thụ Điêu thương

nghị, rồi giả cách phụng mệnh Hoàn công, mà yết thị ra ngoài cửa cung rằng :

Ta đang ốm, không muốn nghe tiếng ngưởi nói, phàm các quan, các công tử và thân thuộc,

không ai được vào cung cả ; truyền cho Thụ Điêu phải nghiêm giữ cửa cung, c.n Dịch Nha th.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 312 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 32. AÁn Nga Nhi ThuãTiïæt Chïæt Theo

tïçCöng TûãTranh Ngöi Nöèi Loaån

đem quân đi tuần ph.ng xung quanh. Bao nhiêu chính sự trong nước, đợi khi ta khỏi rồi, sẽ vào

tâu.

Thụ Điêu và Dịch Nha chỉ cho công tử VÔ Khuy cùng trưởng Vệ CƠ được ra vào trong cung,

c.n các vị công tử khác, dẫu muốn hỏi thăm cũng không được vào. Qua ba ngày nữa, Tề Hoàn

công cũng chưa chết, Thụ Điêu và Dịch Nha lại đuổi hết các thị vệ xung quanh, bất cứ trai gái,

bắt ra ngoài tất cả, rồi đem khóa chặt cửa cung lại. Lại đắp một bức tường cao ba trượng Ở

xung quanh chỗ ngủ của Tề Hoàn công làm cho trong ngoài ngăn cách, không giao thông được

với nhau ; chỉ để một cái lỗ Ở dưới chân tường, sớm tối sai một kẻ tiểu nội thị chui vào để d.

xem Hoàn công đ. chết hay chưa.

Hoàn công đang nằm Ở trên giường, muốn dậy mà không được, mới lên tiếng gọi, cũng

chẳng thấy ai thưa. Hoàn công mở to hai mắt ngơ ngác nh.n xung quanh. Bỗng nghe đánh xịch

một tiếng, có người đẩy cửa sổ bước vào. Hoàn công mở to mắt nh.n xem ai th. ra đó là người

tiện thiếp tên gọi án Nga Nhi. Hoàn công nó. :

Trong bụng tôi thấy đói, chỉ muốn ăn cháo, nhà ngươi đi lấy cho ta.

án Nga Nhi nói :

Bây giờ lấy đâu cho được cháo !

Tề Hoàn công nói :

- Được chén nước nóng th. cũng đỡ khát.

án Nga Nhi nói :

Nước nóng cũng không lấy đâu được !

Tề Hoàn công hỏi :

- Tại sao thế ?

án Nga Nhi nói :

Dịch Nha và Thụ Điêu làm loạn, nghiêm giữ cửa cung, đ. đắp một bức tường cao ba trượng,

làm cho trong ngoài ngăn cách, không giao thông với nhau được, c.n ai đem được các thức ăn,

thức uống vào đây !

Tề Hoàn công nói :

- Nhà ngươi làm thế nào mà vào được ?

án Nga Nhi nói :

- Thiếp chịu ơn chúa công thương đến vậy nên liều thân trèo qua tường vào đây, để được

trông thấy chúa công lúc nhắm mắt.

Tề Hoàn Công nói :

- Thế tử Chiêu Ở đâu ?

An Nga Nhi nói :

- Hai người ngăn cấm không cho thế tử vào cung.

Hoàn công than rằng :

- Trọng phụ ngày xưa thật.là bậc thánh ! V. ta không minh, đến nỗi nên cơ sự này !

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 313 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 32. AÁn Nga Nhi ThuãTiïæt Chïæt Theo

tïçCöng TûãTranh Ngöi Nöèi Loaån

Nói xong, liền cố sức kêu lên một tiếng thật to rằng :

- Trời ôi ! Ai ngờ ta đến nỗi này !

Hoàn công kêu luôn mấy tiếng, hộc máu ra đằng miệng, rồi bảo án Nga Nhi rằng :

- Ta có sáu người vợ yêu và mười người con, mà không một người nào Ở trước mặt cả, thành

ra lúc ta chết chỉ có một m.nh nhà người ; ta tiếc ngày xưa ta không biết trước mà trọng đ.i nhà

ngươi.

án Nga Nhi nói :

Chúa công cứ yẽn l.ng, một mai có điều g., thiếp xin t.nh nguyện chết theo chúa công.

Hoàn công than rằng :

Ta chết xuống âm phủ, c.n mặt mũi nào mà trông thấy Trọng Phụ nữa !

Nói xong, lấy vạt áo phủ vào mặt, rồi thở dài mấy tiếng mà chết. án Nga Nhi thấy Hoàn

c.ng đ. chết rồi, khóc lóc một

, muốn gọi người ngoài, nhưng tường cao, gọi bên ngoài cũng không nghe tiếng được ;

muốn trèo tường ra, th. phía trong tường không có chỗ nào mà bám chân, nghĩ quanh nghĩ

quẩn, lại thở dài mà than rằng :

Ta đ. nói xin chết theo chúa công, th. ta phải chết, c.n việc khâm liệm không dự g. đến ta

cả.

Nói xong, liền cởi áo trùm lên thi thể Tề Hoàn công, bưng hai cánh cửa sổ mà đậy lại, rồi

ngồi dưới chân giường, lạy mấy lạy mà khấn rằng :

Xin linh hồn chúa công chớ đi xa vội, đợi thiếp theo cùng.

Khấn xong, đập đầu vào cột, vỡ óc ra mà chết. Đêm hôm ấy, đứa tiểu nội thị chui vào, trông

thấy Ở dưới chân cột, máu chảy lênh láng, có một cái thây người chết, giật m.nh kinh sợ, vội

vàng bỏ ra, báo với Thụ Điêu và Dịch Nha rằng :

Chúa công đ. đập đầu vào cột mà tự tử rồi !

Thụ Diêu và Dịch Nha không tin, sai bọn nội thị đục rộng tường ra, rồi hai người thân hành

vào xem, thấy một thi thể đàn bà, th. giật m.nh sợ h.i. Trong đám nội thị có người nhận đước

mặt án Nga Nhi mới nói với Thụ Điêu và Dịch Nha rằng :

- Đây là thi thể của án Nga Nhi.

Lại mở hai cánh cửa Ở trên đầu giường, thấy thi thể Tề Hoàn công, không biết chết từ bao

giờ Thụ Điêu bàn đến việc phát tang.

Dịch Nha nói :

- Thong thả ! Ta h.y nên tôn lập công tử V. Khuy đ., rồi sau sẽ phát tang th. mới khỏi tranh

nhau được

Thụ Điêu lấy làm phải. Hai người đến thương nghị với Trưởng Vệ CƠ rằng :

Chúa công nay đ. mất rồi, cứ theo thứ tự lớn nhỏ th. nên lập công tử VÔ Khuy, nhưng khi

chúa công h.y c.n nhỏ, đ. có đem công tứ Chiêu ủy thác cho Tống hầu để lập làm thể tử, các

quan ai cũng biết cả, nếu nay nghe tin chúa công mất tất nhiên họ về phe với thế tử Chiêu. Cứ

như . chúng tôi th. đêm nay nên đem giáp sĩ đi giết thế tử Chiêu rồi lập công tử VÔ Khuy.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 314 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 32. AÁn Nga Nhi ThuãTiïæt Chïæt Theo

tïçCöng TûãTranh Ngöi Nöèi Loaån

Trưởng Vệ CƠ nói :

- Ta là đàn bà, c.n biết ít, tùy . các người đấy !

Bấy giờ Thụ Điêu và Dịch Nha đem quân đến đông cung định bắt thế tử Chiêu. Thế tử Chiêu

từ khi không được vào cung hỏi thăm, có . buốn b. ; tối hôm ấy đang ngồi Ở dưới bóng đèn,

mơ mơ màng màng, bỗng trông thấy một người đàn bà đến bảo rằng :

Thế tử không đi ngay th. tai vạ sắp đến nơi ! Thiếp là án Nga Nhi, phụng mệnh chúa công

đến đây để báo cho thế tử biết.

Công tử Chiêu vừa toan hỏi chuyện đầu đuôi th. người đàn bà ấy lấy tay đẩy một cái, Chiêu

ng. lăn xuống vực sâu ; giật m.nh tỉnh dậy, chẳng thấy người đàn bà đâu cả, té ra là một giấc

chiêm bao.

Công tử Chiêu thấy lạ, vội vàng sai người thắp đèn mở cửa sau đi sang nhà quan thượng

khanh là Cao Hổ, thuật lại đầu đuôi giấc chiêm bao.

Cao HỔ nói :

- Chúa công mắc bệnh đ. hơn nửa tháng nay, bị đứa gian thần làm cho trong ngoài ngăn

cách, nay thế tử chiêm bao thấy như vậy, tất là sự chẳng lành, nên tạm t.m nơi để tránh nạn.

Công tử Chiêu nói :

Bây giờ biết tránh đi đâu được ?

Cao HỔ nói :

- Ngày xưa chúa công đ. đem thế tử ủy thác cho vua nước Tống, nay thế tử nên sang nước

Tống, thế nào vua Tống cũng có l.ng giúp.

HỔ này là kẻ bề tôi giữ nước, không dám đi theo thế tử, nhưng có một tên người nhà là Thôi

Yển hiện đang làm chức giữ th.a khóa Ở cửa đông để tôi sai người bảo hắn mở cửa thành cho

thế tử đêm hôm nay trốn ra.

Cao HỔ nói chưa dứt lời th. bỗng nhiên nghe tin có quân đến vây nhà Thế tử Chiêu sợ xám

cả mặt. Cao HỔ bảo thế tử Chiêu thay h.nh đổi dạng, rồi sai mấy người tâm phúc đưa ra cửa

đông, dặn Thôi Yển mở cửa thành cho thế tử Chiêu ra. Thôi Yển nói :

- Nay chúa công chưa biết c.n hay là mất, tôi mở cửa thành cho thế tử đi trốn, tất là có tội ;

mà thế tử đang thiếu người theo hầu, nếu có l.ng yêu mà cho tôi cùng theo sang nước Tống th.

tôi xin đi theo.

Thế tử Chiêu mừng lắm, nói :

- Nhà ngươi cùng đi th. c.n g. hơn nữa !

Thôi Yển bèn mở cửa thành, rồi lấy xe ngựa cùng với thế tử Chiêu thẳng đường trốn sang

nước Tống. Thụ Điêu và Dịch Nha đem quân vây nhà thế tử Chiêu, chằng t.m thấy tông tích đâu

cả. Bấy giờ đ. sang trống canh tư, Dịch Nha nói :

Chúng ta vây bắt thế tử Chiẽu là muốn nhân lúc bất ngờ để làm cho được việc, nếu chậm

đến sáng ngày mai mà các vị công tử khác biết tin, vào chiếm giữ lấy ngôi vua th. hỏng mất cả

; chi bằng ta h.y trở về, tôn lập công tử VÔ Khuy đ., rồi d. xem . các quan ra làm sao, sẽ liệu

xử sau.

Thụ Điêu nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 315 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 32. AÁn Nga Nhi ThuãTiïæt Chïæt Theo

tïçCöng TûãTranh Ngöi Nöèi Loaån

- Tôi cũng nghĩ như vậy ?

Nói xong, hai người cùng thu quân trở về.

Các quan đại phu nghe tin Thụ Điêu và Dịch Nha đem quân đi, mới kéo nhau đến cửa cung

để d. tin tức đ. thấy nói Hoàn công mất rồi ; lại nghe tin thế tử Chiêu bị vây, biết là lũ gian

thần thừa cơ làm loạn, mới bàn nhau rằng :

- Thế tử Chiêu là do chúa công ta khi xưa lập nên, nếu thế tử có sự g. th. chúng ta c.n mặt

mũi nào làm quan Ở nước Tề này nữa !

Khắp các quan đều nhao nhao bàn nhau đi cứu thế tử Chiêu.

Bỗng gặp Thụ Điêu và Dịch Nha kéo quân về, các quan đều xúm lại trước mặt mà hỏi :

- Thế tử đâu ?

Dịch Nha chắp tay vái mà đáp lại rằng :

- Thế tử VÔ Khuy hiện đang Ở trong cung.

Các quan đều nói :

- VÔ Khuy chưa được lập làm thế tử bao giờ, không phải là vua chúng ta ; phải lập thế tử

Chiêu mới được.

Thụ Điêu chống thanh kiếm xuống đất mà quát to lên rằng :

- Thế tử Chiêu ta đ. đuổi đi rồi ! Nay ta phụng di mệnh tiên quân lập công tử VÔ Khuy lên

nối ngôi, nếu ai không bằng l.ng theo th. chém cổ đi.

Các quan đều hầm hầm nổi giận, xỉ mắng rầm lên rằng :

- Lũ chúng bay là bọn gian thần, dối người chết, lừa người sống ; dám thừa cơ lảm loạn ;

nếu lập công tử VÔ Khuy th. chúng ta quyết không chịu theo.

Quan đạí phu là Quản Bính (con Quản Di Ngô) bước ra nói rằng :

- Nay ta h.y đánh chết hai đứa gian thần này đi, để trừ gốc loạn ; rồi sau sẽ thương nghị.

Nói xong, giơ cái hết ngà, đánh ngay vào đầu Thụ Điêu. Thụ Điẽu giơ thanh kiếm lên đỡ.

Các quan đang sắp sửa xông vào giúp Quản B.nh, bỗng thấy Dịch Nha quát to lên rằng :

Quân giáp sĩ đâu, sao không kéo vào !

Mấy tr.m giáp sĩ tức khắc xông đến, đâm chém bừa đi. Các quan bấy giờ, mười phần đ.

chết mất ba, c.n bị thương nhiều lắm, đều bỏ chạy cả. Dịch Nha và Thụ Điêu đánh tan bọn các

quan rồi th. trời vừa sáng r., liền vào trong cung đem công tử VÔ Khuy ra triều, sai nội thị rung

chuông nổi trống, rồi bắt quân giáp sĩ bày hàng phục

lạy để tôn VÔ Khuy lên nối ngôi. Các triều thần chỉ có Dịch Nha và Thụ Điêu mà thôi. V.

Khuy vừa thẹn, vừa giận, Dịch Nha nói :

Nay ta chưa phát tang, vậy nên các triều thần chưa được tống cựu th. đ. nghinh tân làm sao

được ! Việc này nên phải tnệu họ Cao và họ Quốc đến, mới sai bảo các quan được ?

VÔ Khuy theo lời, mới sai nội thị đi triệu họ Cao và họ Quốc.

Nguyên Quốc . Trọng và Cao HỔ là hai vị đại thần có sắc mệnh của thiên tử, nối đời làm

chức thượng khanh, trong hàng các quan, ai cũng kính phục, bởi vậy VÔ Khuy mới sai người

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 316 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 32. AÁn Nga Nhi ThuãTiïæt Chïæt Theo

tïçCöng TûãTranh Ngöi Nöèi Loaån

đến triệu. Cao và Quốc biết là Hoàn công đ. mất rồi, tức khắc mặc tang phục đi vào triều Dịch

Nha và Thụ Điêu đón Ở ngoài cửa mà bảo rằng :

- Ngày nay vua mới lẽn ngôi ; xin hai l.o đại phu h.y tạm giữ cát phục đ..

Quốc . Trọng và Cao HỔ nói :

- Chưa tống tang vua cũ ; mà đ. lạy vua mới sao cho phải lễ ? Trong các công tử, ai chẳng

phải là con của tiên quân, l.o phu này có . g. đâu, hễ ai làm chủ được việc tang th. l.o phu xin

theo.

Dịch Nha và Thụ Điêu im lặng, không nói g. được nữa ! Quốc . Trọng và Cao HỔ khóc rầm

lên rồi trở ra. VÔ Khuy nói :

Nay chưa phát tang, mà các quan lại có . không phục th. biết làm thế nào ?

Thụ Điêu nói :

Công việc ngày nay cũng như bắt hổ, hễ có sức khỏe th. được, xin chúa công cứ ngồi yên,

chờ khi các công tử vào triều, ta sẽ lấy binh lực mà hiếp bức.

VÔ Khuy nghe lời. Trưởng Vệ CƠ bắt các nội thị trong cung đều mặc quân trang cả, các cung

nữ có người nào to lớn khỏe mạnh, cũng bắt mặc quân trang, chia làm hai đội, một đứng Ở tả

vu, một đứng Ở hữu vu. Khaỉ Phương nghe tin Dịch Nha và Thụ Điêu tôn lập VÔ Khuy liền bảo

công tử Phan (con nàng Cát Doanh) rằng :

- Thế tử Chiêu bây giờ không biết đi đâu, nếu VÔ Khuy được lập th. công tử lại không đáng

lập hay sao ?

Nói xong, liền cùng với công tử Phan đem quân vào chiếm điện bên phải. Công tử Thương

Nhân (con nàng Mật Cơ) cùng với công tử Nguyên bàn với nhau rằng :

Chúng ta cùng là máu mủ của tiên quân cả, cơ nghiệp giang sơn ai cũng có phần. Nay công

tử Phan đâ chiếm điện bên phải thi chúng ta cũng chiếm điện bên trái, hễ thế tử Chiêu về đây

chúng ta sẽ nhường, bằng không chúng ta nhất định bắt chia nước Tề ra mới được.

Công tử Nguyên lấy làm phải, liền đem quân vào chiếm điện bên trái. C.n công tử Thương

Nhân đem quân đóng Ở triều môn, để cùng với công tử Nguyên tiếp ứng lẫn nhau. Dịch Nha

và Thụ Điêu sợ thế ba vị công tử, không dám ra đánh. Ba vị công tử cũng sợ thế Dịch Nha và

Thụ Điêu, không dám xung đột, thành ra cứ giữ lẫn nhau. Bấy giờ chỉ có công tử Ung là không

muốn sinh sự, bỏ trốn sang nước Tần. Tần Mục công dùng làm quan đại phu. Các vị công tử giữ

nhau đến hơn hai tháng, không ai chịu lui.

Cao HỔ nói :

Các vị công tử chỉ biết tranh ngôi, mà không nghĩ g. đến việc tang, nay ta nên liều chết mà

nói việc này mới được.

Quốc . Trọng nói :

- Ngài vào nói trước, rồi tôi xin theo ; hai ta cùng liều chết để báo ơn nước.

Cao HỔ nói :

- Chỉ có hai người th. làm g. được âu là ta rủ thêm nhiều người nữa cùng đến chốn triều

đường, để tôn công tử VÔ Khuy làm chủ tang, phỏng có nên chăng ?

Quốc . Trọng nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 317 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 32. AÁn Nga Nhi ThuãTiïæt Chïæt Theo

tïçCöng TûãTranh Ngöi Nöèi Loaån

- VÔ Khuy nhiều tuổi hơn cả, th. lập VÔ Khuy cũng là phải chứ sao !

Bấy giờ Quốc . Trọng và Cao HỔ rủ được bọn các quan cùng mặc tang phục kéo vào trong

triều. Thụ Điêu ngăn lại mà hỏi rằng :

- L.o đại phu đến đây có . g. ?

Cao HỔ nói :

- Các vị công tử cứ tranh nhau m.i th. không biết bao giờ mới thôi, nay chúng tôi định đến

đây để tôn công tử VÔ Khuy lên làm chủ tang.

Thụ Điêu vái chào Cao HỒ mà mời vào. Cao HỔ lấy tay vẫy một cái, Quốc . Trọng và các

quan kéo nhau cùng vào, nói với công tử VÔ Khuy rằng :

- Chúng tôi nghe nói ơn cha mẹ to bằng trời đất, vậy nên lúc cha mẹ sống th. con phải tôn

kính, lúc cha mẹ chết th. con phải phụng thờ không có bao giờ cha chết nằm đất chưa tống

tang mà các con cứ tranh nhau phú qu. như thế này ; với lại vua làm gương cho bề tôi, nếu vua

bất hiếu sao cho bề tôi trung được ? Nay tiên quân chết đ. sáu mươi bảy ngày rồi mà c.n chưa

nhập quan, công tử nghĩ có yên

l.ng không ?

Nói xong, các quan đều phục xuống đất mà khóc. VÔ Khuy cũng ứa nước mắt mà nói rằng :

- Cái tội bất hiếu của tôi, thật là to lắm ! Nào phải là tôi không nghĩ đến, nhưng bọn công

tử Nguyên xử như vậy th. biết làm . thế nào ?

Quốc . Trọng nói :

- Thế tử đ. bỏ đi mất rồi, nay chỉ có công tử là nhiều tuổi hơn cả nếu công tử làm chủ tang

được th. ai c.n vào đấy mà nối ngôi ; tôi xin lấy đại nghĩa mà trách bảo th. bọn công tử Nguyên

cũng phải theo thôi.

VÔ Khuy gạt nước mắt mà nói rằng :

- Tôi cũng muốn như vậy ?

Cao HỔ bảo Dịch Nha và Thụ Điêu cứ nghiêm giữ cửa cung, hễ các vị công tử có mặc tang

phục th. mới cho vào, nếu ai dám đem binh khi vào th. tức khắc trị tội. VÔ Khuy vào trong cung

để định khâm liệm Hoàn công. Thi thể Hoàn công để đ. lâu ngày, th.t nát cả ra, hôi thối không

thể chịu được d.i bọ b. ra cả ngoài tường. VÔ Khuy vật m.nh lăn khóc. Các quan cũng đều khóc

cả. VÔ Khuy sai người lấy áo gấm bọc lại để nhập quan. C.n thi thể án Nga Nhi th. vẫn tươi như

lúc sống ; Cao HỔ khen là một người đàn bà trung liệt, cũng sai người nhập quan. Cao HỔ và

các quan tôn VÔ Khuy đứng làm chủ tang, rồi đêm hôm ấy cùng ngủ cả Ở bẽn linh cữu Hoàn

công. Công tử Nguyên, công tử Phan và công tử Thương Nhân nghe tin các quan đ. khâm liệm

Hoản công và tôn VÔ Khuy lên làm chủ tang, biết là không thể tranh nổi, cũng đều rút quân về,

và mặc tang phục để vào cung.

Thế tử Chiêu chạy sang nước Tống, vào yết kiến Tống Tương công, sụp lạy Ở dưới đất, thuật

lại những chuyện Dịch Nha và Thụ Điêu nồi loạn. Tống Tương công bèn họp các quan lại mà

hỏi rằng :

- Ngày xưa Tề Hoàn công có đem công tử Chiêu ủy thác cho ta để lập làm thế tử, thấm thoát

đ. mười năm trời, ta vẫn c.n đinh ninh nhớ trong l.ng Nay Dịch Nha và Thụ Điêu làm loạn mà

đuổi thế tử Chiêu, ta muốn hội các nước để đem quân giúp cho thế tử Chiêu về nước. Nếu làm

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 318 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 32. AÁn Nga Nhi ThuãTiïæt Chïæt Theo

tïçCöng TûãTranh Ngöi Nöèi Loaån

xong việc này th. ta có thể nối được cái công nghiệp bá chủ của Tề Hoàn công ngày trước, các

ngươi nghĩ thế nào ?

Bỗng có một viên đại thần đứng ra mà tâu rằng :

Nước Tống ta có ba điều không bằng nước Tề, làm bá chủ thế nào được !

Tống Tương công nh.n xem ai th. tức là người thứ huynh của Tống Tương công tên gọi là

công tử Mục Di, năm trước nhường ngôi cho Tống Tương công không chịu làm vua, và được

Tống Tương công cho làm chức thượng khanh.

Tống Tương công hỏi công tử Mục Di rằng :

- Nhà ngươi nói ta có ba điều không bằng nước Tề là những điều g. ?

Mục Di nói :

- Nước Tề có núi Thái Sơn, bể Bột Hải là nơi hiểm trở ; có đất Lang Gia, đất Tức Mặc là chỗ

ph. nhiêu ; mà ta th. nước nhỏ đất xấu, quân ít, lương ít, thế là một điều không bằng ; nước

Tề có họ Cao và họ Quốc, lại có Quản Di Ngô, Ninh Thích, Thấp Bằng và B.o Thúc Nha để sửa

sang chinh trị, mà ta th. trong triều không có người hiền tài thế là hai điều không bằng ; Tề

Hoàn công đi đánh đông dẹp bắc, thường thấy những sự tốt lành, mà ta th. trong nước chỉ thấy

những điều tai dị, thế là ba điều không bằng. CÓ ba điều không bằng nưởc Tề th. giữ m.nh c.n

chẳng nổi, lấy sức đâu mà ch.m lo cho người khác được

Tống Tương công nói :

Ta vốn lấy điều nhân nghĩa làm chủ ; nếu không cứu người mồ côi th. sao gọi là nhân ! Đ.

nhận lời người ta mà lại bỏ đi th. sao gọi là nghĩa !

Nói xong, liền truyền hịch đi các nước, hẹn đến tháng giêng năm sau th. cùng hội nhau đem

quân đưa thế tử Chiêu về nước. Khi tờ hịch đến nước Vệ, quan đại phu nước Vệ là Ninh Tốc nói

với Vệ Văn công rằng :

- Không có con đích th. lập con trưởng, đó là lẽ thường nay, công tử VÔ Khuy nhiều tuổi hơn

cả, và ngày trước có công đem quân sang giữ hộ nước Vệ ta, tức là ân nhân của ta, xin chúa

công chớ nên dự vào việc ấy.

Vệ Văn công nói :

Chiêu được lập làm thế tử, thiên hạ ai cũng bỉết cả. Việc giữ hộ nước Vệ ta là tư ân, việc lập

thế tử là công nghĩa, nếu v. tư ân mà bỏ công nghĩa th. ta không muốn.

Khi tờ h.ch đến nước Lỗ, LỖ Hi công nói :

Tề Hoàn công ngày xưa đem thế tử Chiêu ủy thác cho vua nước Tống, chứ có ủy thác cho

ta đâu. Nay ta chỉ biết người nào nhiều tuổi hơn th. nên lập, nếu Tống đánh VÔ Khuy, ta quyết

đem quân đi cứu

Đến năm sau, Tống Tương công hội quân nước Vệ, nước Tào và nước Châu cùng giúp thế tử

Chiêu để sang đánh VÔ Khuy, VÔ Khuy sai Dịch Nha đem quân đi đánh, lại sai Thụ Điêu cầm

quyền chinh trong nước, c.n Cao HỔ và Quốc . Trọng th. chia giữ các nơi hiểm yếu Cao HỔ

bảo Quốc . Trọng rằng :

- Trước ta lập VÔ Khuy là v. bấy giờ chưa có ai đứng lên mà lo việc tang cho tiên quân, nay

thế tử Chiêu đ. về, lại được quân nước Tống giúp th. l. thuận mà thế mạnh lắm ? Vả Dỉch Nha

và Thụ Điêu giết hại các quan, chuyên giữ quyền chính, tất có ngày nên loạn, chi bằng ta trừ

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 319 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 32. AÁn Nga Nhi ThuãTiïæt Chïæt Theo

tïçCöng TûãTranh Ngöi Nöèi Loaån

bỏ đi mà đón thế tử Chiêu về, lập lên làm vua, cho các công tử khỏi có l.ng d.m dỏ, họa may

nước Tề ta mới yên được.

Quốc . Trọng nói :

- Dịch Nha hiện đang cầm quân Ở ngoài c.i, nay ta mời Thụ Điẽu đến, giả cách bàn việc,

nhân đó mà giết đi, rồi đem các quan đi đón thế tử Chiêu về để thay VÔ Khuy, ta chắc Dịch Nha

không làm g. nổ.

Cao HỔ nói :

- Kế ấy hay lắm !

Nói xong, liền sai quân sĩ phục cả xung quanh, cho người mời Thụ Điêu đến để bàn việc.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 320 Dõch giaã: ÀöéMuåc

Hồi 33

Thế Tử Chiêu Trở Về Nưóc Tề

tống Tương Công Mắc Lừa Nước Sở

Cao HỔ nhân khi Dịch Nha đ. đem quân đi rồi, mới sai người mời Thụ Điêu đến để bàn việc.

Thụ Điêu không có . nghi ngờ, ngang nhiên đến ngay. Cao HỔ bày tiệc để thết đ.i. Uống được

vài chén, Cao HỔ hỏi Thụ Điẽu rằng :

Nay vua nước Tống hội quân chư hầu đưa thế tử Chiêu về đây th. ta biết dùng cách g. mà

chống lại được ?

Thụ Điêu nói :

- Tôi chả có tài năng g., nhưng ngài có sai việc g. th. tôi xin vâng mệnh.

Cao HỔ nói :

- Ta muốn mượn cái đầu của nhà ngươi để xin lỗi với nước Tống. Thụ Diẽu ngạc nhiên, liền

đứng ngay dậy. Cao HỔ quát to lên rằng :

- Quân giáp sĩ đâu ?

Quân giáp sĩ xông vào chém chết Thụ Điêu. Cao HỔ sai người mở rộng toang cửa thành ra,

rồi truyền bá cho dân trong nước biết rằng :

Thế tử Chiêu đ. sắp về tới nơi rồi ; ai bằng l.ng th. đi theo ta.

Dân trong nước vốn ghét Dịch Nha và Thụ Điêu, bởi vậy không phục VÔ Khuy, nay thấy Cao

HỔ đi đón thế tử Chiêu, th. đều rủ nhau đi theo, đến hơn ngh.n người. Quốc . Trọng vào cung

nói với VÔ Khuy rằng :

- Nay dân trong nước mến phục thế tử Chiêu, kéo nhau đi đón, l.o phu không thể ngăn lại

được, xin chúa công nên mau mau t.m kế

vô Khuy hỏi :

- Dịch Nha và Thụ Điêu đâu ?

Quốc . Trọng nói :

- Dịch Nha đem quân đi, chưa biết được thua thế nào c.n Thụ Điêu th. đ. bị dân trong nước

giết chết rồi

VÔ Khuy nổi giận nói :

321

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long HÖÌI 33. ThïæTûãChiïu TrúãVïçNûoác Tïç

töæng Tûúng Cöng Mùæc Lûâa Nûúác Súã

- Dân trong nước giết Thụ Diêu lẽ nào nhà ngươi lại không biết ?

Nói xong, toan sai người bắt Quốc . Trọng. Quốc . Trọng bỏ chạy. VÔ Khuy tay chống thanh

kiếm, đi ra cửa cung, truyền nội thị gọi dân để đi đánh giặc. Nội đi gọi khắp mọi nơi, chẳng ai

theo cả. Những người nhà trong bọn các quan khi trước bi Dịch Nha và Thụ Điêu giết hại, v.

nỗi không theo VÔ Khuy, nay nghe tin Cao HỔ giết Thụ Điêu mà đi đón thế tử Chiêu, đều có .

mừng rỡ, cùng kéo nhau cầm binh khí đến cửa đông để d. la tin tức, lại gặp VÔ Khuy đi vừa

đến đấy, liền xúm nhau lại vây bắt VÔ Khuy. Nội thị quát rầm lên rằng :

- Sao các ngươi dám vô lễ với chúa công ?

Mọi người đều nói :

Nào ai là chúa công ?

Nói xong, liền xông vào chém giết lũ nội thị. VÔ Khuy chống cự không nổi, vội vàng xuống

xe bỏ chạy, cũng bị giết chết nốt. Trong ngoài náo động cả lên, sau Quốc . Trọng phải đi phủ

dụ, mọi người mới đâu về đấy. Quốc . Trọng sai người phi báo cho Cao HỔ biết. Dịch Nha đóng

quân Ở ngoài c.i, chống nhau với quân Tống, tự nhiên đang đêm thấy quân sĩ náo động, tuyên

truyền nhau rằng :

Thụ Diêu và VÔ Khuy đều chết cả rồi, Cao HỔ đem người đi đón thế tử Chiêu về làm vua,

chúng ta không nên theo bọn phản nghịch nữa.

Dịch Nha biết là quân sĩ có . nổi loạn, liền cùng với mấy tên người nhà tâm phúc, bỏ trốn

sang nước Lỗ. Sáng hôm sau, Cao HỔ đến phủ dụ quân sĩ, rồi cùng nhau đi đón thế tử Chiêu.

Cao HỔ đưa thế tử Chiêu về đến Lâm Tri, Ở tạm nhà công quán, rồi sai người vào báo Quốc .

Trọng biết để đem các quan ra đón. Công tử Nguyên và công tử Phan nghe tin thế tử Chiêu đ.

về, đến rủ Thương Nhân cùng đi đón. Công tử Thương Nhân không bằng l.ng mà nói rằng :

Khi phát tang tiên quân ta thế tử Chiêu có đến dự đâu, mà nay lại cậy thế nước Tống để về

nối ngôi, thật là một sự trái lẽ ; bây giờ quân các nước đ. rút về cả, chúng ta nên đem quân ra

giết thế tử Chiêu đi, để báo thù cho công tử VÔ Khuy, rồi trong bọn ba người chúng ta, tùy .

các quan đại thần, lập một người lên nối ngôi, việc g. phải sợ h.i quân Tống, làm cho uy phong

bá chủ của tiên quân ta khi xưa phải giảm mất đi.

Công tử Nguyên nói :

- Nếu vậy th. ta nên vào nói với Trưởng Vệ Cơ, rồ. phụng mệnh mà làm th. phải lẽ hơn.

Trưởng Vệ CƠ khóc mà nói rằng :

Nếu các ngươi v. VÔ Khuy mà báo thù được th. ta dẫu chết cũng thỏa trong l.ng.

Nói xong, liền đem những người tâm phúc của VÔ Khuy trước, hợp với bọn công tử Nguyên,

công tử Phan và công tử Thương Nhân cùng ra để chống cự với thế tử Chiêu. Những người tâm

phúc của Thụ Điêu cũng muốn v. chủ báo thù, mới nhập bọn với ba vị công tử, đem quân giữ

các cửa thành.

Quốc . Trọng sợ h.i, đóng chặt cửa lại, không dám ra đối địch. Cao HỔ bảo thế tử Chiẽu

rằng :

- VÔ Khuy và Thụy Điêu dẫu chết rồi, nhưng phe phái h.y c.n. Vả chúng có ba vị công tử

làm chủ, đóng cửa thành không cho ta vào ; nay ta muốn vào th. tất phải đánh, đánh mà không

được th. thành ra lắm sự lỡ, chi bằng ta lại sang cầu cứu nước Tống là hơn.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 322 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long HÖÌI 33. ThïæTûãChiïu TrúãVïçNûoác Tïç

töæng Tûúng Cöng Mùæc Lûâa Nûúác Súã

Thế tử Chiêu nói :

- Việc này tùy . quốc l.o.

Cao HỔ liền đem thế tử Chiêu chạy sang nước Tống. Tống Tương công mới thu quân về đến

bờ c.i, lại thấy thế tử Chiẽu đến, giật m.nh kinh sợ, hỏi v. cớ g.. Cao HỔ kể hết sự t.nh đầu

đuôi. Tống Tương công nói :

Điều đó chỉ v. ta thu quân về vội quá, nhưng c.n ta đây, thế tử lo g. chẳng vào được thành

Lâm Tri.

Nói xong, lại đem quân đưa thế tử Chiêu trở về nước Tề. Công tử Thương Nhân bảo công tử

Phan và công tử Ngllyên rằng :

Chúng ta cứ hợp sức nhau đem quân ra mà đánh, nếu đánh không được, khi ấy ta sẽ t.m

phương tránh nạn.

Công tử Nguyên và công tử Phan lấy làm phải, đêm hôm ấy mở cửa thành cùng với công tử

Thương Nhân đem quân ra đánh, bị quân Tống đánh cho một trận thất điên bát đảo. Công tử

Nguyên biết sức không địch nổi, liền cùng với mấy người tâm phúc bỏ trốn sang nước Vệ Công

tử Phan và công tử Thương Nhân rút quân vào thành, toan đóng cửa lại, nhưng đóng không

kịp, quân Tống kéo Ỗ vào. Thôi Yển đánh xe cho thế tử Chiêu vào thẳng trong thành. Quốc .

Trọng nghe tin thế tử Chiêu đ. vào thành rồi, liền cùng với Cao HỔ đem các quan ra đón, tôn

thế tử Chiêu lên nối ngôi, tức là Tề Hiếu công.

Tề Hiếu công được lên làm vua phong cho Thôi Yển làm đại phu, và đem vàng lụa ban

thưởng cho quân nước Tống. Tống Tương công Ở lại nước Tề mấy ngày, mới rút quân về.

LỖ Hi công đem đại binh sang nước Tề định giúp công tử VÔ Khuy ; đi đến nửa đường, nghe

tin Tề Hiếu công đ. lên ngôi rồi, liền thu quân trở về và từ bấy giờ nước LỖ và nước Tề thành

ra hiềm khích nhau. Công tử Phan và công tử Thương Nhân bàn nhau đổ lỗi cá nhân cho công

tử Nguyên. Quốc . Trọng và Cao HỔ cũng biết, nhưng muốn cho Tề Hiếu công bỏ những điều

hiềm khích, nên làm thinh không nói

đến, chỉ trị tội mấy đứa thủ xướng là Dịch Nha và Thụ Diêu, giết hết bọn vây cánh, c.n th.

tha tội cả.

Đến tháng tám năm ấy Tề Hiếu công làm lễ an táng Tề Hoàn công Ở trên núi Ngưu Thủ, và

đem án Nga Nhi phụ táng Ở bên cạnh.

Lại v. cớ công tử VÔ Khuy và công tử Nguyên, mà đem hết cả nội trong hai cung Trưởng Vệ

CƠ và Thiếu Vệ CƠ bắt chôn theo cả, kể hàng mấy trăm người.

Tống Tương công từ khi đưa được thế tử Chiêu về làm vua nước Tề, tự lấy làm có công to

lắm, muốn đại hội chư hầu để thay Tề Hoàn công làm bá chủ, nhưng lại sợ khó lông thu phục

được các nước lớn mới ước với các nước nhỏ là nước Đằng, nước Tào, nước Châu và nước Tắng

đến hội Ở phía nam nước Tào. Vua nước Tào và vua nước Châu đ. đến rồi, bấy giờ vua nước

Đằng là Anh Tề mới đến. Tống Tương công không cho Anh Tề dự hội, bắt giam vào một chỗ.

Vua nước Tắng sợ uy nước Tống, cũng vội vàng đến dự hội, nhưng đ. quá mất hai ngày rồi,

Tống Tương công hỏi các quan rằng :

- Nay ra mới khời xướng việc dự hội chư hầu, mà nước Tắng là nước nhỏ đ. dám khinh

thường, bỏ quá hai ngày mới đến, nếu ta không trị tội th. c.n uy lệnh g. nữa ?

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 323 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long HÖÌI 33. ThïæTûãChiïu TrúãVïçNûoác Tïç

töæng Tûúng Cöng Mùæc Lûâa Nûúác Súã

Quan đại phu là công tử Đảng nói :

- Ngày xưa Tề Hoàn công đánh nam dẹp bắc, chỉ c.n có nước Đông Di là chưa đánh nổi, nay

chúa công muốn lập uy cho người ta sợ th. nên dùng vua nước Tắng để mà thu phục lấy nước

Đông Di.

Tống Tương công nói :

- Dùng vua nước Tắng th. làm thế nào ?

Công tử Đảng nói :

Nước Đông Di có thờ thần gió và thần mưa Ở bến sông Thu Thủy nay chúa công giết vua

nước Tắng đi để dùng làm lễ vật mà tế các vị thần ấy th. chẳng những là các vị thần giáng phúc

cho chúa công mà nước Đông Di nghe thấy việc ấy, tất cũng tưởng rằng chúa công có quyền

sinh sát chư hầu mà sợ h.i rồi qui phục. Bấy giờ ta lại mượn sức Đông Di để đánh các nước

khác, như thế chắc làm nên được sự nghiệp bá chủ.

Công tử Mục Di can rằng :

- Không nên ? Đời xưa lấy việc sát sinh làm hệ trọng, vậy nên việc tế lễ nhỏ không dám sát

sinh, huống chi lại giết người mà tế lễ. Việc tế lễ là để cầu phúc cho người ta, nếu lấy người làm

tế vật th. quỷ thần nào c.n chứng giám. Vả thần gió mưa Ờ sông Chư Thủy, chẳng qua lả giống

yêu quái mà thôi, nay chúa công lại theo tục Đông Di mà tế vị th.n ấy th. c.n ai là người phục

chúa công nữa ? Tề Hoàn công làm bá chủ trong bốn mươi năm, chỉ đi cứu giúp những kẻ hèn

yếu để làm ơn cho thiên hạ, nay chúa công mới hội chư hầu mà đ. giết người để tế giống yêu

quái, tôi chắc rằng các nước ai cũng khiếp sợ mà phản lại chúa công, chứ không khi nào người

ta chịu phục.

Công tử Đảng nói với công tử Mục Di rằng :

- Công tử nghĩ lầm ? Công việc bá chủ của chúa công ta ngày nay cùng với Tề Hoàn công

khác nhau nhiều lắm : Tề Hoàn công sửa sang chính trị trong nước hơn hai mươi năm mới hội

chư hầu, nay chúa công ta có đợi được như thế hay không ? Việc ho.n th. nên dùng ân, việc

cấp th. nên dùng uy, một đằng chóng, một đằng chậm, nên phải xét r. mới được, nếu ta không

dùng Đông Di th. Đông Di tất có l.ng nghi ngờ, ta không dọa chư hầu th. chư hầu tất có l.ng

khinh bỉ ; trong th. chư hầu khinh bỉ, ngoài th. Đông Di nghi ngờ, sao cho nên nghiệp bá được ?

Ngày xưa Vũ vương nhà Chu khi c.n là chư hầu mà dám chém đầu thiên tử là vua Trụ, bởi thế

lấy được thiên hạ, huống chi vua Tắng là một nước nhỏ, phỏng có hề g., xin chúa công cứ làm.

Tống Tương công liền giết vua Tắng để tế thần sông Thư Thủy, rồi sai người triệu vua nước

Đông Di đến hội tế. Các nước Đông Di không ai đến cả. Vua nước Đằng là Anh Tề thấy vậy sợ

h.i, sai người đem nhiều lễ vật đến để xin với Tống Tương công. Tống Tương công tha cho về.

Quan đại phu nước Tào là Hi Phụ CƠ bảo vua Tào rằng :

- Vua nước Tống là người nóng nảy mà bạo ngược như vậy chắc không làm g. nên, chi bằng

ta bỏ về là hơn.

Vua nước Tào bèn bỏ về. Tương công nổi giận, toan đem quân đánh nước Tào.

Công tử Mục Di lại can rằng :

Nước Tào bỏ về, cũng chẳng hại g. đến chúa công, cần g. mà chúa công phải đem quân đi

đánh.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 324 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long HÖÌI 33. ThïæTûãChiïu TrúãVïçNûoác Tïç

töæng Tûúng Cöng Mùæc Lûâa Nûúác Súã

Tương công không nghe, liền sai công tử Đ.ng đem quân sang vây kinh đô nước Tào. Hi

Phụ CƠ nghĩ kế để chống nhau với công tử Đ.ng, trong ba tháng mà công tử Đ.ng không đánh

nổi.

Bấy giờ Trịnh Văn công ước với Lỗ, Tề, Trần, Sái cùng với SỞ Thành vương hội Ở đất nước

Tề. Tống Tương công nghe tin, sợ nước Tề và nước SỞ tranh mất quyền bá chủ, vội vàng tnệu

công tử Đ.ng thu quân về. Vua nước Tào sợ quân Tống lại đến đánh, bên sai người sang xin lỗi„

từ bấy giờ Tào và Tống lại giảng h.a với nhau. Tống Tương công muốn làm bá chủ, nhưng thấy

có nhiều nước nhỏ không phục, c.n các nước lớn th. lại cùng với SỞ hội thề, có . tức giận, mới

cùng với công tử Đ.ng thương nghị. Công tử Đ.ng nói :

- Các nước ngày nay, có Tề và SỞ là lớn hơn cả, Tề dẫu là d.ng bá chủ, nhưng con cháu tranh

nhau, thế nước suy yếu chỉ có nước SỞ là cường thịnh, nay tiếm hiệu xưng vương, ai cũng phải

sợ, chúa công nên sai người sang lễ nước SỞ để mượn thế SỞ mà hội chư hầu, rồi lại mượn thế

chư hầu để trị lại nước Sở, ấy là kế quyền nghi tạm trong một thời.

Công tử Mục Di lại can rằng :

- Nước SỞ dẫu v. ta mà hội chư hầu, nhưng khi nào nước SỞ chịu nhường quyền cho ta, tôi

e rằng làm như thế th. lại gây ra sự tranh chấp nhau thôi.

Tống Tương công không nghe lời công tử Mục Di, liền sai công tử Đ.ng đem lễ vật sang nói

với SỞ Thành vương. SỞ Thành Vương hẹn đến đầu năm sau th. hội Ở đất Lộc Thượng (đất

nước Tề). Công tử Đ.ng về nói với Tống Tương công, Tương công nói :

Lộc Thượng là đất nước Tề, vậy th. ta cũng nên phải báo cho vua Tề biết.

Tề Hiếu công cũng bằng l.ng.

Đến tháng giêng năm sau, Tống Tương công lập đàn sẵn Ở đất Lộc Thượng để chờ Tề Hếu

công và SỞ Thành vương đến. Sang đầu tháng hai, Tề Hiếu công đến, Tống Tương công cậy cái

công giúp Tề Hiếu công khi truớc, nên trong khi tiếp kiến, cũng có vẻ đắc .. Tề Hiếu công cũng

cảm Ở nước Tống, vậy nên tỏ l.ng kính nể. Lại qua

đến hơn hai mươi ngày nữa, SỞ Thành vương mới đến. Khi trêo lên đàn, Tống Tương công

tự cho m.nh là minh chủ, tay nắm tai trâu không hề khiêm nhượng. SỞ Thành vương thấy vậy

có . không bằng l.ng. Tống Tương công nói với SỞ Thành vương và Tề Hiếu công rằng :

Tôi muốn nhờ uy linh của hai nhà vua để đến tháng tám năm nay đại hội chư hầu Ở nước

tôi, nếu hai nhà vua có l.ng yêu mà xướng xuất các nước chư hầu cho th. tôi được đội ơn nhiều

lắm.

Tề Hiếu công chắp tay vái nhường SỞ Thành vương. SỞ Thành vương cũng chắp tay vái

nhường Tề Hiếu công. Hai vua cứ nhường lẫn nhau m.i, không ai chịu k. tên trước. Tống

Tương công nói :

Nếu hai nhà vua có l.ng đoái tưởng đến tôi, th. xin cùng k. tên một lượt.

Nói xong, lấy tờ điệp triệu tập chư hầu, không đưa cho Tề Hiếu công, mà lại đưa cho SỞ

Thành vương trước. Tề Hiếu công cũng có . không bằng l.ng. SỞ Thành vương mở xem tờ điệp,

thấy Tống Tương công đ. k. tên trước rồi, cười thầm và bảo Tống Tương công rằng :

- Nhà vua cũng có thể hội được chư hầu, cần g. phải mượn đến tôi

Tống Tương công nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 325 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long HÖÌI 33. ThïæTûãChiïu TrúãVïçNûoác Tïç

töæng Tûúng Cöng Mùæc Lûâa Nûúác Súã

Nước Trịnh lâu nay vẫn chịu ơn với qu. quốc, mà nước Trần và nước Sái th. mới rồi cũng

cùng với qu. quốc hội thề Ở đất nước Tề, nếu không nhờ uy linh của nhà vua th. tôi e rằng các

nước không chịu đến hội.

SỞ Thành vương nói :

- Thế th. vua nước Tề nên k. tên trước, rồi sau sẽ đến tôi.

Tề Hiếu công nói với SỞ Thành vương rằng :

Nước tôi chỉ là một nước chịu ơn của nước Tống mà thôi, cho nên Tống hầu muốn nhờ uy

linh của qu. quốc là đúng.

SỞ Thành vương cười mà k. tên, rồi cầm bút đưa cho Tề Hiếu công.

Tề Hiếu công nói :

CÓ nước SỞ k. tẽn là đủ, bất tất phải có nước Tề.

Nói xong, nhất định không chịu k.. Chỉ v. Tề Hiếu công thấy Tống Tương công trọng SỞ mà

khinh Tề, th. lấy làm bất b.nh mà không chịu k. tên. Tống Tương công vẫn cậy m.nh có ơn với

Tề Hiếu công, cho nên tưởng là Tề Hiếu công nói thực, liền cầm tờ điệp cất đi.

SỞ Thành vương về nước, nói chuyện lại cho quan lệnh do.n là Tử Văn nghe. Tử Văn nói:

vua nước Tống là người ngông cuồng như vậy, sao đại vương lại giúp nước Tống để hội chư

hầu làm g. ?

SỞ Thành vương cười mà nói rằng :

Ta muốn làm chủ hội Ở Trung quốc đ. lâu lắm, nhưng chưa có dịp nào cả, nay ta nhân nước

Tống mà hội chư hầu, chẳng cũng nên lắm ru !

Quan đại phu là Thânh Đắc Thần nói :

- Vua nước Tống là người hiếu danh mà không có mưu trí g. cả, khi hội chư hầu, ta đem

quân giáp sĩ đến phục sẵn là có thể bắt được.

SỞ Thành vương nói :

- Ta cũng nghĩ như vậy !

Tử Văn nói :

- Giúp người ta hội chư hầu mà lại bắt người ta th. sao cho các nước chịu phục được ?

Thành Đắc Thần nói :

- Vua nước Tống muốn làm chủ hội, tất có . kiêu ngạo với chư hầu, bấy giờ ta bắt vua nước

Tống để thị uy, rồi lại làm ơn mà tha cho, như vậy th. chư hầu phải phục mà theo nước SỞ ta cả

; chớ nên câu nệ điều nhỏ nhặt ấy mà bỏ mất cơ hội hay

SỞ Thành vương liền sai Thành Đắc Thần và Đấu Bột mỗi người tuyển năm trăm giáp sĩ để

đến ngày hội chư hầu th. phục sẵn mà bắt Tống Tương công.

Tống Tương công từ khi Ở đất Lộc Thượng về, th. hớn hở vui mừng mà bảo công tử Mục Di

rằng :

- Nước SỞ đ. thuận giúp ta để hội chư hầu rồi !

Công tử Mục Di can rằng :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 326 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long HÖÌI 33. ThïæTûãChiïu TrúãVïçNûoác Tïç

töæng Tûúng Cöng Mùæc Lûâa Nûúác Súã

- Nước SỞ là giống man di, ngoài miệng nói như vậy, nhưng trong l.ng chưa biết thế nào,

tôi e rằng chúa công mắc lừa nước SỞ thôi

Tống Tương công nói :

- Nhà ngươi đa nghi lắm, ta đem l.ng trung tín mà đ.i người ta, khi nào người ta lại nỡ lừa

dối.

Nói xong, liền sai người truyền hịch đi các nước, hẹn đến hội Ở đất vu Địa (đất nước Tống)

; lại sai người sửa sang các nhà công quán để nghênh tiếp vua chư hầu. Đến tháng bảy năm ấy,

Tương công sắp sửa xa giá đến đất Vu Địa. Công tử Mục Di can rằng :

Nước SỞ cậy sức mạnh mà không biết giữ nghĩa, chúa công nên đem quân sĩ đi theo mới

được. Tương công nói :

- Ta đ. ước với chư hầu cùng nhau h.a hiếu, không dùng đến quân sĩ, nếu nay ta lại đem

quân sĩ đi theo th. sao cho các nước chư hầu tin phục ?

Công tử Mục Di nói :

- Chúa công muốn thủ tín mà không dùng đến quân sĩ th. xin chúa công cứ đi trước, tôi sẽ

đem quân sĩ phục sẵn Ở ngoài ba dặm, để ph.ng sự nguy cấp, chúa công nghĩ thế nào ?

Tương công nói :

Không nên ! Nhà người đem quân sĩ đi theo th. khác nào như ta dùng quân sĩ.

Khi Tương công sắp đi, lại sợ công tử Mục Di Ở nhà đem quân đi tiếp ứng th. thành ra m.nh

thất tín với chư hầu, mới bảo công tử Mục Di cùng đi. Công tử Mục Di nói :

Tôi Ở nhà cũng không thể đành l.ng được, vậy xin đi theo chúa công

Bấy giờ Tống Tương công và công tử Mục Di cùng đi. Vua sáu nước : Sở, Trần, Sái, Hứa, Tào

và Trịnh đúng hẹn cùng đến cả. Chỉ có Tề Hiếu công có . không bằng l.ng và LỖ Hi công chưa

giao thiệp với nước SỞ bao giờ là không đến. Tương công sai nghênh tiếp vua sáu nước vào

nghỉ Ở các nhà công quán. Tương công thấy các nước đều không có quân sĩ đi theo bằng l.ng

mà nói rằng :

- Ta vẫn biết nước SỞ không khi nào đánh lừa ta !

Quan thái sử chọn ngày để khai hội. Đầu trống canh năm hôm ấy Ở trên đàn có đốt cây đ.nh

liệu sáng rực như ban ngày. Tống Tương công đến trước để đợi các vua chư hầu. CÓ năm nước

chư hầu là :

1 Trần Mục công (Cốc)

2. Sái Trang công (Giáp Ngọ)

3. Trịnh Văn công (Tíếp)

4. Hứa Hi công (Nghiệp)

5. Tào Cung công (Tương)

Mọi người đều lục tục đến dần. Đợi m.i đến sáng r., SỞ Thành vương (Hùng Vận) mới đến.

Tống Tương công giữ lễ chủ vái chào các vua chư hầu, rồi sắp hàng cùng đứng hai bên. Các vua

chư hầu đều sợ uy SỞ Thành vương, nhường SỞ Thành vương đứng đầu. Thành Đắc Thần và

Đấu Bột đứng hầu sau lưng SỞ Thành vương. Vua các nước cũng đều có người đi theo hầu cả.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 327 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long HÖÌI 33. ThïæTûãChiïu TrúãVïçNûoác Tïç

töæng Tûúng Cöng Mùæc Lûâa Nûúác Súã

Tống Tương công muốn làm chủ hội, nhưng tự m.nh nói ra không tiện, mới đưa mắt để cho SỞ

Thành vương nói.

SỞ Thành vương cứ cúi đầu im lặng, không nói g. cả. Các vua chư hầu cũng đều nh.n nhau,

không ai dám nói trước. Tống Tương công không thể nhịn được, mới nghiễm nhiên đứng ra mà

nói rằng :

- Ngày nay tôi muốn theo gương Tề Hoàn công thuở trước, trên th. phụng mệnh thiên tử,

dưới th. giao hiếu với các nước chư hầu, các qu. quốc nghĩ thế nào ?

Các vua chư hầu nghe nói, cũng chưa ai đáp lại thế nào th. SỞ Thành vương đứng thẳng ra

phía trước mà nói rằng :

Nhà vua nói phải lắm ! Nhưng không biết trong cuộc hội thề này, ai làm chủ.

Tống Tương công nói :

- Một là người có nhiều công trạng, hai là nglrời cao phẩm tước th. được làm chủ, c.n phải

nói g. nữa ?

SỞ Thành vương nói :

Nước tôi tự đặt vào hàng vương tước đ. lâu rồi, nước Tống dẫu là tước công, cũng không Ở

trên tước vương được, như vậy th. tôi xin lỗi các nước mà nhận đứng ra làm chủ.

Nói xong, liền bước lên đứng Ở đầu hàng trên nhất. Công tử Mục Di giằng tay áo Tống

Tương công, . muốn bảo Tống Tương công h.y chịu nhịn đi, rồi sau sẽ liệu. Tống Tương công

vẫn đinh ninh ngôi chủ minh đ. nắm vững trong tay m.nh, nay thấy t.nh h.nh giở giang như

vậy, tài nào mà không tức giận, liền vùng vằng bảo SỞ Thành

vương rằng :

- Nước tôi là tước công, lại là con cháu sau thiên tử nhà ân trước, dẫu thiên tử nhà Chu ta

bây giờ, cũng phải có l.ng kính trọng ;

nước SỞ nay chẳng qua là tiếm hiệu xưng vương, vậy khi nào tước vương giả lại được Ở trên

tước công thật !

SỞ Thành vương nói :

- Tôi đ. là tước vương giả th. ai bảo nhà vua mời tôi đến đây ?

Tống Tương công nói :

- Nhà vua đến đây là theo lời ước Ở đất Lộc Thượng, có phải tôi không giao hẹn trước đâu.

Thành Đắc Thần đứng bên cạnh quát to lên rằng :

Công việc ngày nay, thử hỏi các vua chư hầu là v. nước SỞ mà đến đây hay là v. nước Tống

mà đến ?

Các chư hầu xưa nay vốn sợ thế nước Sở, đồng thanh mà đáp rằng :

Chúng tôi phụng mệnh vua nước Sở, vậy nên phải đến đây.

SỞ Thành vương cười khanh khách mà nói với Tống Tương công rằng :

- Vua Tống c.n nói g. nữa không ?

Tống Tương công toan c.i lại th. Thành Đắc Thần và Đấu Bột cởi ngay lễ phục bên ngoài ra,

th. thấy trong đ. mặc sẵn áo giáp, sau lưng đeo một lá cờ lệnh. Thành Đắc Thần và Đấu Bột

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 328 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long HÖÌI 33. ThïæTûãChiïu TrúãVïçNûoác Tïç

töæng Tûúng Cöng Mùæc Lûâa Nûúác Súã

cầm lá cờ lệnh giơ cao lên rồi vẫy một cái, quân sĩ của SỞ Thành vương Ở dưới đàn, đến hơn

ngh.n người đều cầm binh khí kéo lên. Các vua chư hầu sợ

mất vía cả. Thành Đắc Thần nắm ngay lấy hai tay áo Tống Tương công mà trói chặt lại, rồi

cùng với Đấu Bột truyền cho quân sĩ thu hết các đồ vàng ngọc bày Ở trên đàn. Tống Tương công

trông thấy công tử Mục Di đứng Ở bên cạnh, liền ghé tai mà bảo thầm rằng :

- Ta tiếc đ. không nghe lời nói của công tử, nên mới đến nỗi thế này. Công tử nên mau mau

về đi, để giữ lấy nước nhà, đừng nghĩ g. đến ta nữa ?

Công tử Mục Di biết là đi theo cũng vô ích, mới bỏ Tống Tương công mà trốn về.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 329 Dõch giaã: ÀöéMuåc

Hồi 34

Tống Tương Công, Lá Cờ Nhân

Nghĩa

tề Khương Thị Chén Ruợn Biệt Ly

sở Thành vương bắt Tống Tương công đem về công quán, rồi cho mời tất cả các vua chư hầu

đến, kể sáu tội của Tống Tương công :

1 Nước Tề đang có tang mà dám đem quân sang đánh, bỏ người nọ lập người kia, đó lả một

tội.

2. Vua nước Đằng đến hội, hơi chậm một chút, mà dám giam trói làm nhục, đó là hai tội.

3. Giết vua nước Tắng để tế dâm thần, đó là ba tội.

4. Vua nước Tào bỏ về là một điều lỗi nhỏ, mà dám cậy sức mạnh, đem quân đến vây đánh,

đó là bốn tội.

5. Con cháu sau một nước đ. mất mà không biết tự lượng tài đức lại mưu toan làm bá chủ,

đó là năm tội.

6. Nhờ sức ta để hội các nước chư hầu, mà lại kiêu ngạo tự đắc, không biết gia lễ, đó là sáu

tội.

SỞ Thành vương lại nói với các vua chư hầu rằng :

L.ng trời không tựa nước Tống, làm cho vua Tống mê mẩn, một m.nh dẫn thân đến đây để

bị bắt, nay ta quyết đem quân vào phá thành Thư Dương (kinh đô nước Tống) báo thù do nước

Đằng và nước Tằng, xin các vua h.y Ở cả lại đây, chờ khi tôi lấy được nước Tống rồi, sẽ cùng với

các vua uống rượu chơi trong mươi ngày.

Các vua chư hầu vâng vâng dạ dạ. Tống Tương công cứ ngây người ra như tượng gỗ, hai

hàng nước mắt chảy xuống d.ng d.ng. SỞ Thành vương khao thưởng quân sĩ, nhổ trại lên

đường đem theo cả Tống Tương công mà tiến vào thành Thư Dương. Các vua chư hầu đều

phụng mệnh SỞ Thành vương, Ở cả lại đất Vu Địa, không ai dám về.

Công tử Mục Di từ khi Ở Vu Địa trốn về đến nước Tống, đem chuyện Tống Tương công bị

bắt kể lại cho quan tư m. là công tôn CỐ nghe, rồi lại bảo công tôn CỐ rằng :

Quân nước SỞ chẳng bao lâu sẽ kéo đến đây, ta nên nghĩ cách để ph.ng bị.

330

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 34. Töæng Tûúng Cöng, LaáCúâNhên Nghôa

tïçKhûúng Thõ Cheán Ruúån Biïåt Ly

Công tôn CỐ nói :

- Trong nước chớ nên để một ngày nào không có vua, nay công tử h.y quyền nhận ngôỉ vua

để giữ lấy quyền chính th. mới yên việc nước được.

Công tử Mục Di ghé tai công tôn CỐ mà nói thầm, bảo rằng tất phải như thế, như thế, th.

nước SỞ mới tha cho chúa công ta trờ về.

Công tôn CỐ khen phải, liền tuyên cáo với các quan trong triều rằng :

- Chúa công ta vị tất đ. về được, chúng ta nên tôn lập công tử Mục Di lên nối ngôi.

Các quan biết công tử Mục Di là người hiền, đều bằng l.ng cả.

Công tử Mục Di lên nối ngôi, rồi truyền cho quân sĩ canh giữ các cửa thành rất nghiêm mật.

SỞ Thành vuơng kéo đại binh đến, sai Đấu Bột nói với quân Tống rằng :

- Vua Tống đ. bị ta bắt tại đây rồi, sống chết Ở trong tay ta, nước Tống phải mau mau nộp

đất đầu hàng th. vua Tống mới được

toàn tính mệnh.

Công tôn CỐ Ở trên mặt thành đáp lại rằng :

- Nước ta đ. lập vua mới rồi, không khi nào chịu đầu hàng.

Đấu Bột nói :

Vua Tống h.y c.n đây, sao nước ngươi lại dám lập vua khác ?

Công tôn CỐ nói :

- Vua làm chủ trong nước, nước đ. không có chủ nữa th. tất phải lập vua khác.

Đấu Bột nói :

- Nếu chúng ta trả lại vua Tống th. nước Tống định lấy g. để tạ ơn ?

Công tôn CỐ nói :

vua cũ đ. bị bắt, thế là làm nhục cho nước, dẫu về cũng không được làm vua nữa. Trả lại hay

là không trả lại, điều đó tùy .. Nếu SỞ cố . sinh sự đánh nhau Tống tôi cũng xin vâng mệnh.Đấu

Bột thấy công tôn CỐ nói ngang như vậy, liền tâui với SỞ

Thành vương SỞ Thành vương nổi giận, truyền cho quân sĩ xông vào phá thành. Quân Tống

Ở trên mặt thành bắn tên xuống như mưa. Quân SỞ chết và bị thương nhiều lắm. Quân SỞ

đánh luôn ba ngày mà không thắng nổi quân Tống. SỞ Thành vương nói :

- Kẻ kia đ. không thiết đến vua nữa th. ta giết quách Tống Tương công đi.

Thành Đắc Thần nói :

- Ngày trước đạl vương bẻ vua Tống về tội giết vua Tắng, bây giờ đại vương lại giết vua Tống

c.n ra thế nào ? Vả lại giết vua Tống cũng không ích g., đ. chẳng lấy được nước Tống mà lại

c.n thêm oán, chi bằng tha cho vua Tống là hơn !

SỞ Thành vương nói :

- Ta không đánh nổi nước Tống mà lại phải tha cho vua Tống th. c.n ra thế nào ?

Thành Đắc Thần nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 331 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 34. Töæng Tûúng Cöng, LaáCúâNhên Nghôa

tïçKhûúng Thõ Cheán Ruúån Biïåt Ly

Tôi có một kế : mới rồi chỉ có Tề và LỖ là không dự hội Ở đất Vu Địa. Nước Tề đ. hai ba lần

cùng ta giao hiếu, chẳng kể làm g. ; c.n nước LỖ là một nước lễ nghĩa, xưa nay vẫn giao hiếu

với Tề, không biết SỞ là g. cả, nay ta đem những vật lấy được của nước Tống đưa biếu vua Lỗ,

và mời vua LỖ đến hội Ở đất Bạc Đô, LỖ và Tống vốn

thân thuộc với nhau, tất nhiên vua LỖ phải thương t.nh mà xin hộ cho vua Tống, bấy giờ ta

sẽ tha vua Tống để làm ơn với Lỗ, khiến cho cả hai nước cùng phải quy phục ta.

SỞ Thành vương vỗ tay cười lớn mà nói rằng :

Nhà ngươi thật là cao kiến !

Nói xong, liền rút quân về đóng Ở đất Bạc Đô, rồi sai người đem những đồ lấy được của

nước Tống sang biếu LỖ Hi công và đệ tr.nh một bức thư. Thư rằng :

vua nước Tống là người kiêu ngạo vô lễ, tôi đa bắt giam lại Ở Bạc ĐÔ rồi. vậy xin đem các

đồ lấy được của nước Tống sang dâng qu. quốc và mời nhà vua sang hội đế xử việc ấy.

LỖ Hi công xem thư giật m.nh, trong l.ng thương xót thay cho Tống tương công ; lại biết

rằng nước SỞ đem biếu các đồ lấy được của nước Tống là có . khoe khoang để dọa m.nh, nhưng

sợ thế nước Sở, cũng phải nhận lời sang đất Bạc ĐÔ hội với vua Sở. Bấy giờ năm nước chư hầu

: Trần, Sái, Trịnh, Hứa và Tào, khi trước đóng Ở đất Vu Địa, cũng kéo sang đất Bạc ĐÔ cả, kể cả

LỖ Hi công, cộng thành sáu nước.

Sáu vị chư hầu cùng hợp nhau Ở một chỗ để thương nghị. Trịnh Văn công muốn tôn SỞ

Thành vương làm bá chủ. Các vua chư hầu đều ấp úng không ai dám nói. LỖ Hi công cả quyết

nói rằng :

- Ngôi bá chủ tất phải chọn người nào có nhân nghĩa th. người ta mới phục, nay vua nước

SỞ cậy sức mạnh bắt giam vua Tống, làm cho l.ng người nghi sợ. Chúng ta cùng với Tống cũng

là bạn đồng minh với nhau, nay ta cúi đầu chịu theo nước SỞ mà không biết cứu vua Tống chắc

rằng thiên hạ chê cười. Nếu nước SỞ tha cho vua

Tống để giữ lấy t.nh h.a hiếu th. chúng ta sẽ vâng mệnh.

Các vua chư hầu đều nói rằng :

- Vua LỖ nói phải lắm ?

Thành Đắc Thần đem lời nói của LỖ Hi công tâu với SỞ Thành vương. SỞ Thành vương nói

:

- Các vua chư hầu thuận tôn ta làm bá chủ th. có đâu ta lại dám trái ..

Nói xong, truyền lập đàn để cùng với các vua chư hầu hội thề. Ngày hôm sau, SỞ Thành

vương tha cho Tống Tương công và cho được gặp mặt các vua chư hầu. Tống Tương công vừa

theo vừa giận, buồn rầu khôn xiết, nhưng bất đắc dĩ cũng phải vào tạ ơn các vua chư hầu.

Trịnh Văn công cùng với các vua chư hầu tôn SỞ Thành vương lên làm bá chủ.

Khi hội thề xong, các vua chư hầu đều về nước cả. Tống tương công nghe tin công tử Mục

Di đ. lên làm vua nước Tống rồi, toan bỏ trốn sang nước Vệ. Công tử Mục Di sai người sang nói

với Tống Tương công rằng :

Tôi phải tạm lên ngôi là để giữ nước cho chúa công đó mà thôi, xin chúa công cứ về.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 332 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 34. Töæng Tûúng Cöng, LaáCúâNhên Nghôa

tïçKhûúng Thõ Cheán Ruúån Biïåt Ly

Rồi sắp đặt xa giá đi rước Tương công về. Công tử Mục Di lại lui xuống làm bề tôi.

Tống Tương công chỉ chăm chăm muốn làm bá chủ, bị SỞ Thành vương một phen làm nhục,

nghĩ oán đến cốt tủy chỉ giận sức m.nh không thể địch nổi ; lại thấy Trịnh Văn công xướng nghị

tôn SỞ Thành vương làm bá chủ, th. lại càng căm tức, vẫn muốn đem quân đánh nước Trịnh.

Đến năm sau, Trịnh Văn công lại sang triều kiến SỞ

Thành vương ; Tống Tương công nghe tin, giận lắm, liền cử đại binh sang đánh Trịnh, giao

quyền chinh cho công tử Mục Di để giúp thế tử Vương Thần giữ nước. Công tử Mục Di can rằng

:

Trịnh đang giao hiếu với Sở, nếu ta đánh Trịnh th. SỜ tất sang cứu, vị tất ta đ. đánh nổi,

chi bằng ta h.y sửa sang chính trị trong nước để đợi thời là hơn.

Quan tư m. là công tôn Cố, cũng t.m lời khuyên can. Tống Tương công nổi giận mà nói rằng

:

Nhà ngươi không muốn đánh th. để ta đi một m.nh !

Công tôn CỐ không dám nói nữa, liền cùng với Tống Tương công đem quân sang đánh

Trịnh. CÓ quân thám tử báo tin cho Trịnh Văn công Trịnh Văn công sợ lắm, vội vàng sai người

sang cáo cấp với SỞ Thành vương. SỞ Thành vương nói :

- Nước Trịnh thờ ta như cha, ta nên đem quân sang cứu mới được

Thành Đắc Thần nói :

- Cứu Trịnh không bằng đánh Tống.

SỞ Thành vương hỏi :

- Tại sao ?

Thành Đắc Thần nói :

Từ khi vua Tống bị bắt, người nước Tống đều sợ mất vía, nay vua Tống không tự lượng sức

m.nh, dám cử đại binh đi đánh Trịnh, tất là trong nước bỏ không, ta đem quân sang đánh, chắc

hẳn phải được ; dẫu vua Tống kéo quân về, cũng không thể nào địch nổi.

SỜ Thành vựơng khen phải, liền sai Thành Đắc Thần làm chánh tướng, Đấu Bột làm phó

tướng ; đem quân đi đánh Tống. Tống Tương công đánh nhau với Trịnh, nghe tin quân nước SỞ

kéo sang đánh Tống, vội vàng thu quân trở về, đóng Ở phia nam sông Hoằng Thủy để đối địch

với quân Sở. Thành Đắc Thần sai người đưa chiến thư cho Tống Tương công.

Công tôn CỐ báo Tống Tương công rằng :

- Nước SỞ đem quân tới đây là cết để cứu nước Trịnh nay ta buông nước Trịnh ra để xin lỗi

nước SỞ th. nước SỞ tất rút quân về.

Tống Tương công nói :

- Ngày xưa Tề Hoàn công thân đem quân sang đánh Sở, nay SỞ đến đánh m.nh mà m.nh lại

thôi th. sao nối được sự nghiệp bá chủ của Tề Hoàn công ?

Công tôn CỐ lại nói :

- Ngày nay áo giáp của ta, không bền bầng của nước SỞ ; gươm giáo của ta, không sắc bằng

của nước SỞ ; quân sĩ của ta, không mạnh bằng của nước Sở. Người nước Tống ta sợ quân SỞ

như sợ giống rắn rết, chúa công chắc vào cái g. mà dám đánh ?

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 333 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 34. Töæng Tûúng Cöng, LaáCúâNhên Nghôa

tïçKhûúng Thõ Cheán Ruúån Biïåt Ly

Tống Tương công nói :

- Kể binh giáp th. SỞ hơn ta, nhưng kể nhân nghĩa th. ta hơn SỞ Ngày xưa Vũ vương nhà

Chu chỉ có ba ngh.n quân mà đánh nổi ức vạn quân của vua Trụ, cũng nhờ có nhân nghĩa đó

thôi, can chi mà sợ !

Nói xong, liền phê vào chiến thư hẹn ngày giao chiến. Tống Tương công sai chế một lá cờ

thật to để cắm Ở trên xe ; trong lá cờ có đề hai lớn "Nhân nghĩa". Công tôn CỐ phàn nàn nêng

với quan đại phu là Dược Bộc Y rằng :

- Tranh chiến cốt phải sát phạt mà lại nói đến nhân nghĩa, th. tôi thật không hiểu cái nhân

nghĩa của chúa công ra thế nào ! Chẳng qua là trời thu mất hồn phách của chúa công tôi thấy

nguy lắm. Bây giờ chúng ta nên nghĩ thế nào để giữ cho không đến nỗi ịnất nước

Tống.

Thành Đắc Thần đóng quân Ở phái nam sông Hoằng Thủy. Đến ngày khai chiến, Đấu Bột

nói với Thành Đắc Thần xin bắt đầu trống canh năm cho quân sĩ sang đ., kẻo sợ người nước

Tống đánh chặn Ở bên kia bờ sông. Thành Đắc Thần cười mà nói rằng :

Vua nước Tống là người gàn dở, có biết binh pháp là g. ! Ta sang sớm th. đánh được sớm,

sang trưa th. đánh được trưa, có g. mà sợ !

Trời sáng r., quân SỞ mới lục tục kéo sang. Công tôn CỐ nói với Tống Tương công rằng :

- Quân nước SỞ chờ trời sáng r., mới kéo sang đ., thế là có . khinh ta. Nay ta nhân lúc họ

đang sang đ. mà xông vào đánh th. tất có thể phá vỡ được, nếu để cho quân SỞ sang xong th.

quân SỞ nhiều quân ta ít, địch làm sao nổi ?

Tống Tương công trỏ vào lá cừ mà bảo công tôn CỐ rằng :

- Nhà ngươi không trông thấy hai chữ "Nhân nghĩa" hay sao ?

Ta dùng binh rất đường hoàng, lê nào lại nhân lúc người ta đang sang đ. mà xông vào đánh

bao giờ !

Công tôn CỐ lại nghĩ thầm mà phàn nàn một m.nh. Được một lúc quân SỞ sang đ. xong

rồi, Thành Đắc Thần đầu đội mũ ngọc, m.nh mặc áo giáp, tay cầm roi, đang chỉ bảo cho quân sĩ

sắp hàng bày trận, khi thế ngang nhiên, trông bộ không sợ ai cả. Công tôn CỐ lại nói với Tống

Tương công rằng :

Quân SỞ c.n đang sắp hàng bày trận, xin chúa công cho quân xông vào đánh ngay đi th.

tất quân SỞ phải vỡ.

Tống Tương công nhổ vào mặt công tôn CỐ mà mắng rằng :

Nhà ngươi chỉ tham cái lợi một lúc, mà không nghĩ đến điều nhân nghĩa muôn đời hay sao

! Ta dùng binh rất đường hoàng, lẽ nào lại nhân lúc người ta chưa sắp hàng bày trận xong mà

xông vào đánh bao giờ !

Công tôn CỐ lại v. đầu bứt tai mà phàn nàn m.i. Quân SỞ đ. sắp hàng bày trận xong, quân

Tống trông thấy quân SỞ khí thế hùng dũng, đều có . sợ h.i. Tống Tương công truyền cho quân

sĩ nổi hiệu trống. Quân SỞ cũng nổi hiệu trống. Tống Tương công cầm giáo dài, xông vào đánh

trước, bị quân SỞ vây kín lại. Công tôn CỐ theo vào để hộ giá th. bị tướng nước SỞ là Đấu Bột

đón đánh, may có tướng nước

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 334 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 34. Töæng Tûúng Cöng, LaáCúâNhên Nghôa

tïçKhûúng Thõ Cheán Ruúån Biïåt Ly

Tống là Hoa Tú L.o xông đến giao chiến với Đấu Bột. Công tôn CỐ ra sức phá v.ng vây của

quân Sở, bỗng gặp Hướng Xi Thủ (tướng nước Tống) máu me đầy mặt, gọi công tôn Cố mà bảo

rằng :

Ngài mau mau vào mà cứu lấy chúa công !

Khi công tôn Cố vào đến nơi thấy công tử Đ.ng bị thương nặng nằm Ở trên xe ; lá cờ "Nhân

nghĩa" đ. bị quân SỞ lấy mất rồi :

Tống Tương công m.nh bị mấy đấu thương, phía đùi chân phải lại bị một mũi tên, đứt gân

không đứng dậy được. Công tử Đ.ng trông th.. công tôn CỐ đến, trừng mắt nh.n mà bảo rằng

:

- Quan tư m. cố sức mà cứu lấy chúa công, tôi đành chết Ở đây thôi !

Nói xong th. chết ngay. Công tôn Cố thương xót vô cùng, vực Tống Tương công lên xe, rồi cố

sức phá v.ng vây mà chạy. Hướng Xi Thủ đi sau để ngăn quân Sở. Công tôn CỐ và Tống Tương

công luôn đêm chạy về. Quân Tống chết hại không biết bao nhiêu mà kể, những cha mẹ vợ con

đều khóc lóc than thở, oán Tống Tương công không nghe lời công tôn Cố để đến nỗi thua. Tống

Tương công nghe nói, thở dài mà than rằng :

- Người quân tử ra trận, không đâm người đ. bị thương rồi, không bắt người già hai thứ tóc,

ta đây cũng chỉ cốt lấy điều nhân nghĩa, bắt chước chi những thói tàn bạo ấy

Người trong nước nghe thấy Tống Tương công nói như vậy, ai cũng chẽ cười.

Quân SỞ đ. thắng trận rồi, lại thu quân mà sang sông Hoằng Thủy định trở về nước SỞ ;

vừa ra khỏi địa giới nước Tống th. nghe báo SỞ Thành vương đem đại binh đến tiếp ứng, hiện

đang đóng quân Ở đất Kha Trạch (đất nước Trịnh). Thành Đắc Thần bèn sang đất Kha Trạch để

yết kiến SỞ Thành vương và dâng các đồ lấy được của nước Tống, SỞ Thành vương nói :

- Ngày mai vua nưởc Trịnh đem cả phu nhân đến đây khao thưởng quân sĩ ; ta nên bày các

ph.m vật lấy được của nước Tống để khoe với vua Trịnh.

Nguyên Trịnh Văn công lấy em gái SỞ Thành vương là Vu th., tức là nàng Văn Vu. Văn Vu

nghĩ t.nh anh em, cũng theo Trịnh Văn công đến đất Kha Trạch để yết kiến SỜ Thành vương.

SỞ Thành vương cho xem các phẩm vật lấy được của nước Tống. VỢ chồng Trịnh Văn công cùng

chúc mừng SỞ Thành vương, và khao thưởng các hàng quân sĩ Ngày hôm sau, Trịnh Văn công

mời SỞ Thành vương vào trong thành rồi bày tiệc long trọng để thết đ.i, Văn Vu sinh được hai

người . con gái là Bá Vu và Thúc Vu, bấy giờ chưa gả chồng. Văn Vu sai hai con lấy lễ cậu cháu

ra yết kiến SỞ Thành vương. SỞ Thành vương mừng lắm. Trịnh Văn công cùng với vợ vả con gái

thay đổi nhau để mời rượu từ giờ ngọ đến giờ tuất làm cho SỞ Tbành vương say tít. SỞ Thành

vương bảo Văn Vu rằng :

- Nay ta quá vui, uống rượu say lắm, em và hai cháu nên đưa ta về Văn Vu xin vâng lời. Trịnh

Văn công tiễn SỞ Thành vương ra đến cửa thành, rồi trở về trước, c.n Văn Vu và hai con gái

theo SỞ Thành vương sang tận chỗ quân dinh. SỞ Thành vương thấy hai cháu gái đều có nhan

sắc th. đưa vào ph.ng rồi cậu cháu mây mưa cùng

nhau. Văn Vu hiết chuyện tức giận, một m.nh trằn trọc trong màn, cả đêm không ngủ được,

nhưng sợ uy Sử Thành vương, không dám nói ra. Ngày hôm sau, SỞ Thành vương đem các

phẩm vật lấy được của nước Tống chia cho Văn Vu một nửa, rỗi bắt hai cháu gái đem về nước

SỞ Quan đại phu nước Trịnh là Thúc Thiẽm than rằng :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 335 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 34. Töæng Tûúng Cöng, LaáCúâNhên Nghôa

tïçKhûúng Thõ Cheán Ruúån Biïåt Ly

- Vua SỞ khinh miệt lễ giáo như vậy th. toàn vẹn thế nào được ?

Lại nói chuyện công tử Trùng Nhĩ nước Tấn sang đến nước Tề, Ở được bảy năm, đến khi Tề

Hoàn công mất, các con tranh nhau nối ngôi, trong nước đại loạn ; rồi Tề Hiếu công lên ngôi,

lại đổi hết cả chính sự : giảng h.a với Sở, gây thù với Tống, thành ra nhiều chuyện lôi thôi Bọn

Triệu Thôi bàn nêng với nhau rằng :

- Chúng ta theo công tử Trùng Nhĩ sang đây là muốn nhờ binh lực nước Tề để về lấy lại

nước, nay nước Tề lắm việc như vậy, tất là không giúp được công tử ta rồi, chi bằng chúng ta

sang nước khác để lo liệu th. hơn.

Nói xong, định thương nghị với công tử Trùng Nhĩ. Bấy giờ công từ Trùng Nhĩ say đắm nàng

Khương tề , ngày đêm chỉ uống rượu vui, chẳng thiết đến việc g. cả. Bọn Triệu Thôi chầu chực

đến mười ngày mà không được gặp mặt. Ngụy Thù giận lắm, nói :

- Chúng ta tưởng công tử là người có chí, vậy nên lặn lội mà theo tới đây. Nay Ở nước Tề,

thấm thoát đ. bảy năm trời, mà công tử lười biếng đắm say như vậy, khiến chúng ta đợi đến

mười ngày nay mà không được gặp mặt, thế th. bao giờ mới thành sự được ?

HỒ Yển nói :

Đây không phải là chỗ chúng ta họp nhau nói chuyện, các ngươi theo ta đến đằng kia.

Nói xong, liền kéo nhau ra ngoài cửa đông, đến một chỗ gọi là Tang âm. Chỗ ấy là một b.i

dâu, dâu mọc xanh um cả, bóng mặt trời không rọi xuống đến mặt đất. Triệu Thôi cùng với các

vị hào kiệt ngồi xúm quanh một v.ng. Triệu Thôi hỏi HỒ Yển rằng :

- Nhà ngươi định thế nào ?

HỒ Yển nói :

- Công tử đi hay không, cũng do chúng ta mà thôi. Chúng ta cứ thu xếp sẵn các đồ hành

trang, rồi giả cách mời công tử đi săn mà bắt ép phải đi, th. mới được việc. Nhưng trước hết ta

h.y bàn xem nên đi nước nào cái đ..

Triệu Thôi nói :

- Nay vua Tống đang có chí muốn làm bá chủ, mà tính lại hiếu danh, ta nên sang đấy ; bằng

sang đấy mà không được, bấy giờ ta sẽ sang Tần và Sở, tất thế nào cũng có nước giúp ta.

HỒ Yển nói :

Tôi cùng với quan tư m. nước Tống là công tôn Cố, có quen biết nhau, nay sang qua đ.y,

thử xem họ xử ra sao !

Mọi người cùng nhau bàn định một lúc xong, vẫn tưởng b.i dâu vắng vẻ không có ai biết

được, ngờ đâu trong bụi dâu có một bọn thị nữ của Tề Khương hơn mười người đang hái dâu

về nuôi tằm, nghe tiếng người nói chuyện, liền đứng nép một chỗ để r.nh xem sự t.nh ra sao.

Khi nghe được hết cả câu chuyện rồi, họ bèn về nói lại với

Khương thị Nàng mắng rằng :

- Chúng bay chỉ nói càn, đâu có những việc ấy

Nói xong, liền bắt bọn thị nữ giam vào một ph.ng kín, đợi đến nửa đêm đem giết chết cả,

để giữ cho công việc khỏi tiết lộ ra ngoài, rồi vào đánh thức công tử Trùng Nhĩ dậy mà bảo rằng

:

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 336 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 34. Töæng Tûúng Cöng, LaáCúâNhên Nghôa

tïçKhûúng Thõ Cheán Ruúån Biïåt Ly

Các người theo hầu công tử, định đem công tử đi nước khác, có mấy đứa thị nữ hái dâu

nghe được, về nói với thiếp, thiếp sợ công việc tiết lộ ra ngoài, có sinh ra sự ngăn trở g. chăng,

hiện đ. giết bỏ mấy đứa ấy đi rồi. Công tử nên mau mau thu xếp để khởi hành.

Trùng Nhĩ nói :

- Người ta Ở đời, qu. hồ được vui vẻ sung sướng th. thôi, ta chỉ muốn Ở đây cho yên thân,

nhất định không đi đâu cả !

Tề Khương nói :

Từ khi công tử đi trốn đến giờ, nước Tấn không năm nào được yên, ấy là l.ng trời có . đợi

công tử đó. Công tử đi chuyến này, tất thu phục được nước Tấn, xin công tử phải quyết đoán

mới được.

Trùng Nhĩ ham mê Khương tề , vẫn không chịu đi. Ngày hôm sau, bọn Triệu Thôi đứng Ở

ngoài cửa cung, sai người vào nói mời công tử Trùng Nhĩ đi săn. Trùng Nhĩ c.n đau nằm nghỉ

chưa dậy, sai người ra bảo rằng :

Công tử hơi mệt trong m.nh, chưa dậy chải gội được, hôm nay không đi.

Khương thị nghe nói, sai người mời một m.nh HỒ Yển vào, đuổi hết người xung quanh đi

mà bảo HỒ Yển rằng :

- Nhà ngươi mời công tử đi săn là có . g. ?

HỒ Yển nói :

- Khi trước công tử Ở nước Địch, chẳng ngày nào không đi săn ; tữ khi sang đây, đ. lâu lắm

không đi, chúng tôi sợ công tử sinh lười biếng, vậy phải đến mời, chứ có . g. đâu !

Khương thị cười tủm tỉm mà rằng :

- Lần này đi săn, không sang nước Tống th. tất sang nước Tần và nước Sở, có phải thế không

?

HỒ Yển giật m.nh kinh sợ, nói :

- Đi săn có đâu lại đi xa như vậy !

Tề Khương nói :

- Các ngươi muốn đem công tử trốn đi, ta đ. biết cả rồi, lại c.n giấu giếm g. nữa ? Đêm mới

rồi, ta cũng cố khuyên công tử, nhưng công tử nhất định không nghe, âu là để chiều hôm nay

tôi bày một tiệc rượu, đổ cho công tử uống thật say, rồi các người vực công tử lên xe mà đem đi

th. mới được việc.

HỒ Yển sụp lạy mà nói rằng :

Nếu phu nhân dứt bỏ t.nh riêng, để giúp nên việc lớn cho công tử th. cái hiền đức ấy thật là

xưa nay ít có ?

Nói xong, HỒ Yển cáo từ lui ra, về nói chuyện với bọn Triệu Thôi rồi thu xếp các đồ hành

trang, kéo nhau ra đợi sẵn Ở ngoài c.i, chỉ có HỒ Yển, Ngụy Thù và Điên Hiệt, ba người đem

hai cái xe nhỏ chực Ở ngoài cửa cung, để chờ tin Khương thị. Chiều hôm ấy, Khương thị bày tiệc

Ở trong cung mời công tử Trùng Nhĩ uống rượu. Trùng

Nhĩ nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 337 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 34. Töæng Tûúng Cöng, LaáCúâNhên Nghôa

tïçKhûúng Thõ Cheán Ruúån Biïåt Ly

CÓ việc g. mà nàng bày tiệc làm vậy ?

Khương thị nói :

- Thiếp nghe nói công tử có chi muốn về nước, gọi là có chén rượu nhạt để tiễn chân.

Trùng Nhĩ nói :

Người ta Ở đời, khác nào như bóng ngựa câu qua cửa sổ, qu. hồ yên phận th. thôi, c.n cầu

cạnh làm chi nữa !

Khương thị nói :

Đ. gọi là trượng phu th. nên lập chí ! Nay các người theo hầu hết sức giúp công tử, công tử

phải nghe lời mới được.

Trùng Nhĩ có . giận, bỏ chén rượu không uống nữa. Khương thị hỏi :

- công tử thật không muốn đi, hay là nói dối thiếp ?

Trùng Nhĩ nói :

Ta quyết không đi, khi nào lại nói dối !

Khương thị vùa cười vừa nói :

- Đi là cái chí của công tử, mà không đi là cái t.nh của công tử. Tiệc rượu này thiếp đặt ra

định để tiễn công tử bây giờ lại dùng để lưu công tử chớ sao Thiếp xin cùng với công tử uống

rượu thật vui !

Trùng Nhĩ bằng l.ng. Hai vợ chồng cùng nhau chén thù chén tạc, Khương thị lại sai các th.

nữ múa hát để dâng rượu cho Trùng Nhĩ. Trùng Nhĩ không thể uống được nữa, Khương th. lại

cố ép m.i, thành ra Trùng Nhĩ say quá, nằm phục xuống giường. Khương bèn lấy chăn đắp lại,

rồi sai người gọi HỒ Yển. HỖ Yển biết là Trùng Nhĩ

đ. say rượu rồi, vội vàng đem Ngụy Thù và Điêu Hiệt vào cung, cứ để nguyên cả chăn chiếu

mà khiêng Trùng Nhĩ ra đặt lên trên xe. HỒ Yển cáo từ Khương thị, rồi lên xe đem Trùng Nhĩ

đi. Khương thị ứa nước mắt trở vào. Bọn HỒ Yển đi đến ngoài c.i nước Tề, liền hợp làm một với

bọn Triệu Thôi, đi suốt đêm hôm ấy được năm sáu mươi dặm.

Gà gáy bốn phía, trời đ. gần sáng, Trùng Nhĩ Ở trong xe, mới tỉnh dậy, gọi người lấy nước

uống. Bấy giờ HỒ Yển đương cầm cương xe ngồi Ở bên cạnh bèn trả lời :

- Công tử muốn uống nước th. xin đợi đến lúc trời sáng đ..

Trùng Nhĩ thấy chỗ nằm lúc lắc không được êm, lại nói :

- Các ngươi đỡ ta xuống khỏi cái giường này.

HỒ Yển nói :

- Giường đâu, xe đây mà ?

Trùng Nhĩ trừng mắt nh.n, hỏi :

Ai thế?

HỒ Yển nói :

- Tôi là HỒ Yển.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 338 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 34. Töæng Tûúng Cöng, LaáCúâNhên Nghôa

tïçKhûúng Thõ Cheán Ruúån Biïåt Ly

Trùng Nhĩ hoảng hốt, tung chăn ngồi dậy, quát mắng :

Các ngươi không nói trước cho ta biết, định đem ta đi đâu thế này ?

HỖ Yển nói :

- Chúng tôi định đem nước Tấn mà dâng công tử đó !

Trùng Nhĩ nói :

- Tấn chưa thấy đâu, đ. bỏ mất Tề, ta không muốn đi ?

HỒ Yển nói dối rằng :

- Bây giờ đi khỏi nước Tề đ. hơn trăm dặm rồi ? Nếu vua Tề biết công tử trốn đi, tất nhiên

cho quân đuổi bắt, ta chớ nên trở lại !

Trùng Nhĩ hầm hầm nổi giận, trông thấy Ngụy Thù cầm ngọn giáo Ở bên cạnh, liền giật lấy

mà đâm HỒ Yển.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 339 Dõch giaã: ÀöéMuåc

Hồi 35

Tấn Trùng Nhĩ Trở Về Nước Nhà

tấn Hoài Doanh Vui Vầy Duyên Mới

Công tử Trùng Nhĩ tức giận HỒ Yển dùng kế đánh lừa m.nh bèn giật lấy ngọn giáo của Ngụy

Thù để đâm HỒ Yển. HỒ Yển vội vàng xuống xe bỏ chạy. Trùng Nhĩ cũng xuống xe, cầm giáo

đuổi theo.

Bọn Tnệu Thôi xúm nhau lại để khuyên can. Trùng Nhĩ vứt ngọn giáo xuống đất mà vẫn

chưa nguôi cơn giận. HỒ Yển sụp lạy xin lỗi mà rằng :

Công tử giết tôi mà nên việc được th. tôi chết cũng c.n hơn sống !

Trùng Nhĩ nói :

Chuyến này đi mà được việc th. thôi, bằng không được việc th. ta quyết ăn thịt nhà ngươi ?

HỒ Yển cười mà đáp rằng :

- Nếu không được việc th. HỒ Yển này chưa biết sống chết Ở đâu, công tử muốn ăn thịt

cũng không được ; nhược bằng được việc thành bấy giờ công tử chẳng thiếu g. nem công chả

phượng, thịt HỒ Yển này tanh hôi, b. g. mà ăn !

Bọn Triệu Thôi nói :

- Chúng tôi thấy công tử là người có chí, vậy nên bỏ cả cửa nhà, vợ con mà theo công tử,

cũng mong được chút sự nghiệp lưu truyền sử sách về sau. Nay Di Ngô là người vô đạo, người

trong nước ai cũng muốn cho công tử về làm vua nhưng công tử không chịu ghĩ cách để về th.

ai sang đây mà đón công tử cho được ? Việc này thật là tự . chúng tôi bàn nhau, không phải tại

một m.nh Tử Phạm (tên tự HỒ Yển), xin

công tử chớ nghĩ lầm.

Ngụy Thù cũng nói to lên rằng :

- Kẻ trượng phu nên lặp chí để lưu truyền danh tiếng về sau, cớ sao lại cứ khư khư ham mê

t.nh nhi nữ mà không nghĩ đến sự nghiệp to tát của m.nh ?

Trùng Nhĩ dịu nét mặt lại mà đáp rằng :

Đ. như vậy th. ta xin theo . các ngươi . HỖ Mao mang lương khô. Giới Tử Thôi dâng nước

uống. Trùng Nhĩ cùng mọi người đều ăn. Bọn HỒ Thúc đi cắt cỏ cho ngựa, rồi sửa soạn hành

trang, thẳng đường tiến sang nước Tào.

340

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 35. Têæn Truâng Nhô TrúãVïçNûúác Nhaâ

têæn Hoaâi Doanh Vui Vêçy Duyïn Múái

Tào Cung công tính hay chơi bời, không thiết g. đến chinh sự, chỉ tin dùng những kẻ tiểu

nhân xu nịnh. Bọn tiểu nhân ấy thấy những người theo hầu công tử Trùng Nhĩ đều là tay hào

kiệt cả, nên đem l.ng ghen ghét, không muốn cho Ở lâu tại nước Tào, liền bảo Tào Cung công

chớ nên tiếp đ.i.

Quan đại phu là Hi Phụ CƠ can rằng :

- Nước Tào ta cùng nước Tấn nguyên vẫn thân nhau. Nay công tử Trùng Nhĩ gặp lúc cùng

khổ mà qua nước ta, th. ta nên tiếp đ.i mới phải.

Tào Cung công nói :

- Tào là một nước nhỏ Ở giữa các nước, những công tử các nước lại qua nhiều lắm, nếu ai ta

cũng hậu đ.i cả th. tốn kém vô cùng.

Hi Phụ CƠ nói :

Công tử Trùng Nhĩ có tiếng là người hiền, vả lại mỗi mắt hai con ngươi, hai xương sườn dính

liền nhau, ấy là một người có qu. tướng, không nên coi như các vị công tử tầm thường khác.

Tào Cung công nói :

- Trùng Nhĩ mỗi mắt hai con ngươi th. ta đ. biết rồi, c.n xương sườn dính liền với nhau là

thế nào ?

Hi Phụ CƠ nói :

Nghĩa là mấy cái xương sườn dính liền với nhau làm một, đó là tướng qu. lắm !

Tào Cung công nói :

- Ta không tin, vậy h.y để Trùng Nhĩ Ở công quán, đợ. khi nào hắn tắm ta sẽ đến xem sao.

Nói xong, liền sai người mời Trùng Nhĩ vào công quán, chỉ cung cấp cơm nước, không đặt

tiệc và cũng không làm lễ tiếp khách. Trùng Nhĩ giận lắm, không ăn. Người hầu lại mời Trùng

Nhĩ ra tắm. Trùng Nhĩ nhân khi đi đường bụi bậm cũng muốn tắm rửa cho được sạch sẽ, mới

cở áo để đi ra tắm. Tào Cung công cùng mấy người cận thần thay

đổi y phục, giả dạng người thường, xông vào buồng tắm, đến sát bên cạnh Trùng Nhĩ để

xem xương sườn, nói nói cười cười một lúc rồi kéo nhau ra. Bọn HỒ Yển thấy nói có người lạ

vào, vội vàng chạy đến, cũng nghe tiếng cười nói rầm rĩ, hỏ. người trong quán mới biết là vua

nước Tào. Trùng Nhĩ và bọn HỒ Yến đều tức giận.

hi Phụ CƠ từ khi can Tào Cung công không nghe, trở về đến nhà, vợ là L. thị trông thấy nét

mặt âu sầu, liền hỏi rằng :

- Chẳng hay trong triều hôm nay có việc g. mà phu quân lại ra . buồn b. như vậy ?

Hi Phụ CƠ bèn đem chuyện Trùng Nhĩ đến mà Tào Cung công không tiếp đ.i kể lại cho vợ

nghe. L. thị nói :

- Mới rồi thiếp đi hái dâu Ở ngoài thành, thấy bọn Trùng Nhĩ đi qua. Thiếp không trông r.

Trùng Nhĩ, nhưng thấy các người theo hầu đều là tay hào kiệt cả, xem thế đủ biết rằng Trùng

Nhĩ tất có ngày lấy lại được nước Tấn ; bấy giờ họ đem quân sang đánh nước Tào ta th. ta hối

sao cho kịp ! Chúa công đ. không nghe lời, th. phu quân nên nghĩ cách mà tư giao với Trùng

Nhĩ ; thiếp xin sửa soạn mấy bàn thực

phẩm, rồi để lẫn ngọc bích trắng vào mà dâng Trùng Nhĩ. Phu quân nên đi ngay.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 341 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 35. Têæn Truâng Nhô TrúãVïçNûúác Nhaâ

têæn Hoaâi Doanh Vui Vêçy Duyïn Múái

Hi Phụ CƠ theo lời, đêm hôm ấy đến công quán yết kiến Trùng Nhĩ. Trùng Nhĩ đang đói

bụng, ngồi một m.nh, nghĩ đến Tào Cung công mà tức giận. Bỗng nghe có quan đại phu nước

Tào là Hi Phụ CƠ xin vào yết kiến và dâng thực phẩm. Trùng Nhĩ cho mời vào. Hi Phụ CƠ sụp

lạy trước hết h.y xin lỗi hộ cho vua Tào, rồi sau mới thuật

đến cái t.nh tư giao của m.nh và dâng thực phẩm. Trùng Nhĩ khen rằng :

- Không ngờ nước Tào mà có người bầy tôi hiền như thế này, nếu tôi may mà được phục

quốc, th. sẽ xin báo ơn lại.

Trùng Nhĩ ngồi ăn, trông thấy trong mâm cơm có ngọc bích trắng, mới hỏi Hi Phụ CƠ rằng

:

- Quan đại phu có l.ng tử tế mà cho ăn, để tôi được khỏi đói thế là qu. lắm rồi, sao lại c.n

dùng đến ngọc bích ?

Hi Phụ CƠ nói :

- ĐÓ là tấm l.ng kính mến của chúng tôi, xin công tử cứ nhận cho.

Trùng Nhĩ nhất định không lấy ngọc bích. Hi Phụ CƠ lui về, nói riêng một m.nh rằng :

Trùng Nhĩ cùng khổ như vậy, mà không tham ngọc bích của ta, chí khí to tát biết thế nào

mà lường được !

Ngày hôm sau, Trùng Nhĩ ra đi. Hi Phụ CƠ lại tiễn ra ngoài thành, đến mười dậm đường,

rồi mới trở về. Trùng Nhĩ bỏ nước Tào sang nước Tống. HỔ Yển vào yết kiến quan tư m. nước

Tống là công tôn Cố. Công tôn CỐ nói :

- Chúa công tôi không tự lượng sức m.nh, cùng với nước SỞ đánh nhau, để đến nỗi thua

trận bị thương, bây giờ cũng chưa dậy được ; nhưng chúa công tôi vẫn nghe tiếng công tử Trùng

Nhĩ, vốn có l.ng kính mến đ. lâu, nay công tử Trùng Nhl đến, thế nào chúa công tôi cũng trọng

đ.i.

Công tôn CỐ vào nói với Tống Tương công. Tống Tương công b.y giờ đang căm tức nước

Sở, nghe nói Trùng Nhĩ đến, nghĩ thầm trong l.ng rằng Tấn là một nước lớn, công tử Trùng Nhĩ

lại là người hiền, mai sau tất trị nổi nước Sở, mới có . mừng rỡ ngặt v. vết thương chưa khỏi,

không ra nghênh tiếp được, liền sai công tôn CỐ mời Trùng Nhĩ vào công quán, trọng đ.i như là

vua chư hầu. Ngày hôm sau, Trùng Nhĩ cáo từ xin đi công tôn CỐ lại phụng mệnh Tống Tương

công ra mời Ở lại, và hỏi riêng HỒ Yển rằng :

- Khi công tử qua nước Tề th. Tề Hoàn công tiếp đ.i thế nào ?

HỒ Yển kể lại chuyện Tề Hoàn công gả Khương thị cho Trùng Nhĩ và tặng các đồ xe ngựa.

Công tôn CỐ về tâu với Tống Tương công.

Tống Tương công nói :

- Công tử năm xưa đ. lấy con gái nước Tống ta rồi, nay ta xin tặng các đồ xe ngựa. -

Trùng Nhĩ cảm tạ vô cùng, Ở lại mấy ngày nữa. HỒ Yển th.y bệnh của Tống Tương công

không có cơ khỏi được, liền đem việc phục quốc bàn riêng với công tôn Cố. Công tôn CỐ nói :

Công tử nay đi đường nhọc, muốn tạm nghỉ Ở nước tôi th. nước tôi dẫu nhỏ, cũng có thể

cung cấp được ; nhược bằng muốn nhờ binh lực nước tôi để lấy lại nưức th. nước tôi vừa mới

bại trận xong, khó l.ng giúp nổi, xin công tử đi cầu nước khác.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 342 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 35. Têæn Truâng Nhô TrúãVïçNûúác Nhaâ

têæn Hoaâi Doanh Vui Vêçy Duyïn Múái

HỒ Yển nói :

Ngài báo thực như thế là phải lắm !

Nói xong, liền bảo Trùng Nhĩ, rồi thu xếp hảnh trang để đi. Tống Tương công nghe nói Trùng

Nhĩ đi, lại sai người đưa tặng lương thực và y phục. Trùng Nhĩ đi rồi, Tống Tương công bệnh

mỗi ngày một nặng, chẳng được bao lâu th. mất ; lúc gần mất, Tương công bảo thế tử Vương

Thần rằng :

- Ta không nghe lời Tử Ngư (công tử Mục Di) đến nỗi thua trận, nay con lên nối ngôi, việc

g. cũng phái hỏi Tử Ngư mới được. SỞ là một nước thù với ta, chớ cùng với SỞ giao hiếu ; c.n

công tử Trùng Nhĩ khi về nước Tấn, tất có cơ làm chủ các nước được, con nên giao hiếu với Tấn

để giữ yên lấy nước nhà.

Thế tử Vương Thần sụp lạy. Tống Tương công mất, thế tử Vương Thần lên nối ngôi, tức là

Tống Thành công. Trùng Nhĩ bỏ nước Tống đến nước Trịnh. CÓ người báo vớ. Trịnh Văn công.

Trịnh Văn công bảo các quan rằng :

- Trùng Nhĩ phản cha mà đi trốn, các nước không ai tiếp đ.i cả, đi đến đâu đói khát đến đấy,

đó là người bất hiếu, ta chớ nên trọng đ.i

Quan thượng khanh là Thúc Thiêm can rằng :

- Trùng Nhĩ có ba điều trợ lực, thật là l.ng trời muốn giúp, ta chớ nẽn coi thường.

Trịnh Văn công hỏi :

- Thế nào gọi là ba điều trợ lực ?

Thúc Thiêm nói :

- Trùng Nhĩ xưa nay vẫn có tiếng là người hiền, đó là một điều trợ lực ; từ khi đi trốn đến

giờ, nước Tấn không lúc nào được yên, có cái cơ hội phục quốc được, đó là hai điều trợ lực ;

Triệu Thôi, HỒ Yển là những bậc hào kiệt đời bây giờ, đều theo giúp Trùng Nhĩ cả, đó là ba điều

trợ lực. Trùng Nhĩ đ. có ba điều ấy, chúa công nên trọng đ.i mới được.

Trịnh Văn công nói :

Trùng Nhĩ nay già rồi, c.n làm g. được ?

Thúc Thiêm nói :

Nếu chúa công không trọng đ.i Trùng Nhĩ th. nên giết đi, chớ để thù oán về sau.

Trịnh Văn công vừa cười vừa nói :

- Nhả ngươi nói kỳ quá, đ. bảo ta trọng đ.i, lại bảo ta giết đi. CÓ ân g. mà trọng đ.i, có oán

g. mà giết đi kia chứ !

Nói xong, truyền đóng cửa thành không cho Trùng Nhĩ vào. Trùng Nhĩ thấy Trịnh V.n công

không nghênh tiếp, liền thẳng đường đi sang nước Sở, vào yết kiến SỞ Thành vương. SỞ Thành

vương cũng trọng như vua các nước chư hầu. Trùng Nhĩ khiêm nhượng, không dám nhận lễ.

Tnệu Thời đứng Ở bên cạnh, bảo Trùng Nhĩ rằng :

Công tử trốn đi Ở ngoài, hơn mười năm nay, các nước nhỏ c.n có . khinh bỉ, huống chi là

nước lớn ; nay nước SỞ lại trọng đ.i như vậy cũng là l.ng trời xui khiến, xin chúa công cứ nhận.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 343 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 35. Têæn Truâng Nhô TrúãVïçNûúác Nhaâ

têæn Hoaâi Doanh Vui Vêçy Duyïn Múái

Trùng Nhĩ đành nhận lễ. SỞ Thành vương tiếp đ.i cung kính. Trùng Nhĩ ứng đối cũng rất lễ

phép. Haỉ người rất tương đắc. Trùng Nhĩ mới Ở yên nước Sở. Một hôm, SỞ Thành vương cùng

Trùng Nhĩ đi săn Ở chằm Vân Mộng. SỞ Thành vương muốn khoe khoang vũ nghệ, bắn luôn

hai phát, trúng được một con hươu và một con thỏ. Các

tướng đều sụp lạy để chúc mừng. Bỗng có một con gấu chạy qua trước xe, SỞ Thành vương

trông thấy liền bảo Trùng Nhĩ rằng :

Sao công tử không bắn đi ?

Trùng Nhĩ tay rút mũi tên, đặt vào dây cung, miệng lẩm nhẩm khấn rằng :

- Nếu ta được về làm vua nước Tấn th. xin cho phát tên này trúng vào chân phải con gấu.

Nói xong, giương cung ra bắn, mũi tên trúng ngay vào chân phải con gấu. SỞ Thành vương

phục tài Trùng Nhĩ khen rằng :

Công tử bắn giỏi lắm !

Được một lúc, bỗng nghe tiếng quân sĩ huyên náo, SỞ Thành vương bèn sai người ra hỏi.

Quân sĩ về báo rằng :

- CÓ một con thú Ở trong hang núi chạy ra, giống con gấu mà không phải gấu, mũỉ như mũi

voi, đầu như đầu sư tử, chân như chân hổ, lông như lông sài, bờm như bờm lợn rừng, đuôi như

đuôi trâu, m.nh to hơn m.nh ngựa, vằn nó đen trắng nham nhở, gươm, giáo, cung, tên cũng

không giết chết nó được. NÓ ăn sắt như ăn bùn, dẫu

những thỏi sắt bằng cái trục xe, nó cũng nhai biến ra được. NÓ lại nhanh nhẹn lắm, người

ta không thể trị nổi, bởi thế nên quân sĩ sợ h.i mà huyên náo cả lên !

SỞ Thành vương bảo Trùng Nhĩ rằng :

Công tử sinh trưởng Ở trung quốc, tất biết tên giống thú ấy.

Trùng Nhĩ ngảnh lại nh.n Triệu Thôi, Triệu Thôi nói :

- Giống thú ấy tên là con mạc, do kim khí Ở trong đất mà sinh ra, đầu nhỏ chân thấp, hay

ăn các thứ đồng và sắt. Đem nước tiểu của nó mà tưới vào các loài kim th. các loài kim đều chảy

ra nước cả.

Xương nó rắn mà đặc, trong không có tủy, dùng làm gậy chống được. Da nó dùng làm chăn

đắp, có thể trừ được những thứ lam chướng.

SỞ Thành vương nói :

- Thế th. dùng cách g. mà trị nó được ?

Triệu Thôi nói :

- Da thịt nó đều như sắt cả, chỉ có một đường lỗ mũi là có thể dùng ngọn giáo bằng thép mà

đâm vào ; hoặc dùng lửa mà đốt lên th. nó chết ngay, bởi loài kim thường hay kỵ lửa.

Triệu Thôi vừa nói xong, Ngụy Thù Ở bên cạnh quát to lên rằng :

- Tôi không cần phải dùng đổ binh khi, xin bắt sống được con thú ấy đem về dâng đại vương.

Nói xong, liền Ở trên xe bước xuống, chạy đi để bắt con thú ấy. SỞ Thành vương bảo Trùng

Nhĩ rằng :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 344 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 35. Têæn Truâng Nhô TrúãVïçNûúác Nhaâ

têæn Hoaâi Doanh Vui Vêçy Duyïn Múái

Tôi và công tử, ta cùng đi xem ra làm sao.

Nói xong, liền giục đánh xe đi để xem. Ngụy Thù trông thấy con thú ấy, tức khắc nắm tay

xông vào, đánh luôn mấy cái. Con thú ấy không sợ h.i g. cả, kêu lên như tiếng trâu rống, rồi

chồm đứng dậy, thè lưỡi liếm Ngụy Thù mất một mảnh áo giáp, Ngụy Thù nổi giận, liền nhảy

ph.t một cái, cưỡi ngay lên m.nh con thú, hai tay bóp chặt lấy cổ nó. Con thú vừa chồm vừa

gi.y, Ngụy Thù vẫn cư.. trên lưng nó. Được một lúc, con thú ngạt hơi, nằm phục xuống, không

thể cựa quậy được. Ngụy Thù bên nhảy xuống, nắm lấy v.i con thú lôi đến trước mặt SỞ Thành

vương và Trùng Nhĩ. Triệu Thôi sai quân sĩ lấy lửa hun vào đầu v.i, hơi lửa thấm vào, con thú

ấy mềm cả m.nh mẩy ra, bấy giờ Ngụy Thù mới buông tay, rút thanh bảo kiếm để chém,

nhưng chém không đứt. Triệu Thôi nói :

- Muốn lột lấy da con thú ấy phải hun lửa mới được.

SỞ Thành vương theo lời, truyền cho quân sĩ đem lửa ra hun rồi lột da con thú ấy. SỞ Thành

vương bảo Trùng Nhĩ rằng :

Các người theo hầu công tử, thực là những tay hào kiệt, nước tôi không ai được như thế !

Bấy giờ tướng nước SỞ là Thành Đắc Thần đứng Ở bên cạnh, có . không phục, liền nói với

SỞ Thành vương rằng :

- Đại vương khen bầy tôi nước Tấn là người có dũng lực, tôi xin cùng với người nước Tấn

đấu v..

SỞ Thành vương không cho ; lại bảo Thành Đắc Thần rằng :

- Người ta là khách, m.nh nên kính trọng mới phải.

Ngày hôm ấy đi săn về, SỞ Thành vương bày tiệc uống rượu, rất là vui vẻ Trong khi ăn tiệc,

SỞ Thành vương bảo Trùng Nhĩ rằng :

- Khi công tử về nước rồi, công tử định lấy g. để đền ơn nước SỞ tôi ?

Trùng Nhĩ nói :

Châu ngọc và nữ sắc th. đại vương chẳng thiếu g. ; c.n sản vật th. qu. quốc lại nhiều hơn

nước tôi, tôi biết lấy g. mà đền ơn đại vương được.

SỞ Thành vương vừa cười vùa nói :

- Dẫu thế nào cũng tất có đền ơn, xin công tử cho biết trước ?

Trùng Nhĩ nói :

- Nhờ uy linh của đại vương mà tôi về nước Tấn được th. tôi xin cùng với Đại vương giao

hiếu để cho dân hai nước được yên ổn ; hoặc bất đắc dĩ mà cùng với đại vương giao chiến nữa

th. tôi xin lui ba xá để nhường đại vương.

Tiệc xong, Thành Đắc Thần có . tức giận, nói với SỞ Thành vương rằng :

- Đại vương trọng đ.i Trùng Nhĩ như thế, mà Trùng Nhĩ nói nhiều câu không được lịch sự,

vậy th. ngày khác y về nước Tấn, tất nhiên phụ ơn nước ta, xin đại vương cho phép tôi giết đi.

SỞ Thành vương nói :

- Công tử Trùng Nhĩ là người hiền, các người đi theo hầu cũng đều là những bậc tài giỏi cả,

tự hồ như có trời giúp, nước SỞ ta cũng không nên trái . trời.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 345 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 35. Têæn Truâng Nhô TrúãVïçNûúác Nhaâ

têæn Hoaâi Doanh Vui Vêçy Duyïn Múái

Thành Đắc Thần nói :

- Nếu đại vương không giết Trùng Nhĩ th. nên bắt lấy mấy người trong bọn HỒ Yển và Triệu

Thôi, chớ để cho hổ thêm cánh.

SỞ Thành vương nói :

- Dẫu bắt người ta Ở lại, m.nh cũng không dùng được người ta, chỉ thêm làm cho người ta

oán, nay ta đang làm ơn với Trùng Nhĩ, không nên như thế.

Bấy giờ vua nước Lương vô đạo, không biết thương dân, chỉ chăm về sự đắp thành đào hào,

dân trong nước ai cũng oán giận, nhiều người bỏ trốn sang nước Tần. Tần Mục công thấy l.ng

dân oán vua Lương như vậy, liền sai Bách L. Hề cử binh sang đánh nước Lương. Con Tấn Huệ

công là thế tử Ngữ vẫn Ở làm con tin bên nước

Tần đ. lâu, nay nghe tin Tần Mục công đem quân sang đánh nước Lương mới sinh l.ng oán

giận nước Tần (nguyên mẹ thế tử Ngữ là người nước Lương). Sau nghe tin Tấn Huệ công bị

bệnh ốm mới nghĩ thầm trong bụng rằng

- Nay ta một m.nh Ở nước ngoài, vạn nhất mà phụ thân ta mất đi, các quan đại phu lại lập

người khác lên nối ngôỉ th. làm thế nào, chi bằng ta trốn về là hơn.

Nghĩ xong, đêm hôm ấy bèn đem chuyện nói với vợ là Hoài Doanh, rồi rủ vợ cùng trốn về

nước Tấn. Hoài Doanh ứa nước mắt mà đáp rằng :

- Chúa công sai thiếp nâng khăn sửa túi hầu thế tử, là muốn cho thế tử khỏi nhớ nhà, nếu

thiếp lại đi theo thế tử th. tội thiếp to lắm ! Thế tử muốn về cũng là phải, xin thế tử cứ tùy tiện,

đừng nói chuyện với thiếp. Thiếp không dám theo thế tử, nhưng cũng xin giấu kín việc ấy cho

thế tử.

Thế tử Ngữ trốn về nước Tấn. Tần Mục công nghe tin thế tử Ngữ trốn đỉ, giận lắm, bảo các

quan đại phu rằng :

Hai cha con Di Ngô đều phụ ơn ta, ta tất phải báo thù. Nói xong, lại phàn nàn rằng :

- Tiếc thay ? Trước kia ta không lập Trùng Nhĩ lên làm vua nước Tấn !

Tần Mục công tức khắc sai người đi d. la tông tích Trùng Nhĩ xem Ở nước nào, th. biết Trùng

Nhĩ Ở nước SỞ đ. được mấy tháng, liền bảo công tôn Chi sang nước SỞ để đón Trùng Nhĩ.

Trùng Nhĩ nói với SỞ Thành vương rằng :

- Tất cả, tôi đều nhờ dựa vào đại vương, không muốn lại phiền đến vua Tần nữa.

SỞ Thành vương nói :

- Nước SỞ tôi cùng với nước Tấn xa cách nhau lắm ! Mà nước Tần th. tiếp giáp với nước Tấn.

Vua nước Tần vốn là người hiền nay lại không bằng l.ng với Di Ngô, ấy là một cơ hội trời giúp

cho công tử đó, công tử nên đi.

Trùng Nhĩ tạ ơn SỞ Thành vương, rồi đi sang nước Tần, Tần Mục công nghe tin Trùng Nhĩ

đến, th. vui mừng hớn hở ra tận ngoại thành tiếp đón, rất là long trọng. Mục CƠ (vợ Tần Mục

công) cũng kính mến Trùng Nhĩ mà ghét thế tử Ngữ, mới nói với Tần Mục công, xin đem nàng

Hoài Doanh gả cho Trùng Nhĩ, Tần Mục công bảo Mục

CƠ báo trước cho Hoài Doanh biết. Hoài Doanh nói :

- Thiếp đ. gả m.nh cho thế tử Ngữ rồi, nay lại đem thân hầu hạ người khác hay sao !

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 346 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 35. Têæn Truâng Nhô TrúãVïçNûúác Nhaâ

têæn Hoaâi Doanh Vui Vêçy Duyïn Múái

Mục CƠ nói :

Thế tử Ngữ quyết không sang đây nữa. Nay Trùng Nhĩ là ngliời hiền mà lắm kẻ giúp, tất

nhiên được về làm vua ; nếu con kết duyên với Trùng Nhĩ th. khi Trùng Nhĩ về làm vua, tất

nhiên con được lập lên làm phu nhân, thành ra Tấn Tần hai nước, đời đời cùng kết thân với

nhau m.i.

Hoài Doanh nín lặng giờ lâu, rồi nói rằng :

Nếu như vậy th. thiếp có tiếc g. một thân thiếp mà chẳng khiến cho hai nước giữ được t.nh

h.a hiếu.

Tần Mục công lại sai công tôn Chi nói chuyện với Trùng Nhĩ. Trùng Nhĩ ngại về một điều

công tử Ngữ là cháu gọi m.nh bằng chú, toan từ chối không nhận. Triệu Thôi nói với Trùng Nhĩ

rằng :

Tôi nghe nói nàng Hoài Doanh là người đẹp mà có tài, vua Tần vẫn có l.ng yêu lắm, nếu ta

muốn nhờ sức nước Tần th. nên lấy con gái nước Tần mới phải, xin công tử chớ tử chối.

Trùng Nhĩ lại bàn với HỖ Yển. HỒ Yển nói :

- Nay công tử về nước, định làm tôi thế tử Ngữ, hay định thay thế tử Ngữ mà làm vua ?

Trùng Nhĩ nín lặng, không nói g. cả. HỒ Yển nói :

Nếu công tử định làm tôi thế tử Ngữ th. Hoài Doanh là quốc mẫu ; nếu công tử định thay

thế tử Ngữ mà làm vua th. Hoài Doanh tức là vợ của kẻ thù, c.n ngại g. nữa ?

Trùng Nhĩ c.n có . thẹn, Triệu Thôi nói :

- Nước c.n muốn lấy, huống chỉ là vợ. Muốn làm nên việc lớn mà c.n giữ cái tiết nhỏ th. sau

sẽ hối không kịp ?

Trùng Nhĩ nghe nói, mới thuận kết duyên với nàng Hoài Doanh. Công tôn Chi vào nói với

Tần Mục công. Tần Mục công chọn ngày tốt, rồi cho làm lễ cưới. Hoài Doanh có nhan sắc hơn

Khương thị nước Tề, Trùng Nhĩ mừng lắm, quên hết những sự khó nhọc trong khi đi đường. Tần

Mục công vốn trọng công tử Trùng Nhĩ, lại thêm có t.nh thân thuộc, càng hậu đ.i Trùng Nhĩ

lắm. Bọn Triệu Thôi và HỒ Yển cũng nhân dịp mà được kết giao với các quan đại phu nước Tần

là bọn Kiển Thúc, Bách L. Hề và công tôn Chi để bàn việc phục quốc.

Thế tử Ngữ từ khi Ở nước Tần trốn về, vào yết kiến Tấn Huệ công. Tấn Huệ công mừng lắm,

nói :

- Ta yếu đau đ. lâu ngày, đang buồn không có người phó thác, nay con trốn về đây được, ta

mới yên l.ng.

Tháng chín năm ấy Tấn Huệ công đau nặng quá, mới gọi L. Di Xanh và Khước Nhuế vào mà

dặn rằng :

Hai ngươi nên cố sức giữ g.n cho thế tử Ngữ. Hiện nay các vị công tử, ta không phải lo ngại

ai cả, chỉ nên đề ph.ng có Trùng Nhĩ mà thôi.

L. Di Xanh và Khước Nhuế sụp lạy xin vâng mệnh. Đêm hôm ấy, Tấn Huệ công mất. L. Di

Xanh và Khước Nhuế tôn thế tử Ngữ lên nối ngôi, tức là Tấn Hoài công. Tấn Hoài công lo Trùng

Nhĩ Ở ngoài, tất có ngày sinh biến, mới hạ lệnh rằng :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 347 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 35. Têæn Truâng Nhô TrúãVïçNûúác Nhaâ

têæn Hoaâi Doanh Vui Vêçy Duyïn Múái

- Phàm những người bầy tôi nước Tấn theo Trùng Nhĩ đi trốn, th. hạn trong bảy tháng, họ

hàng Ở nhà phảỉ viết thư gọi về. Ai đúng hạn mà về th. tha không bắt tội, lại cho được phục

chức cũ ; nếu quá hạn không về, đều xóa tên trong sổ quan và chịu án tử h.nh, cha con, anh em

Ở nhà cũng phải tội chết.

L.o quốc cữu là HỒ Đột có hai con là HỒ Mao và HỒ Yển, đều theo Trùng Nhĩ Ở nước Tần.

Khước Nhuế khuyên HỒ Đột nên viết thư gọi về. HỒ Đột nhất định không chịu. Khước Nhuế

vào nói với Tấn Hoài công rằng :

Hai con của HỒ Đột đều là người tài giỏi, nay lại theo Trùng Nhĩ th. khác nào như hổ thêm

cánh. Nay HỒ Đột không chịu gọi hai con về th. cũng đáng nghi lắm, chúa công thứ gọi HỒ Đột

vào mà bảo, xem . tứ l.o quốc cữu ra sao ?

Tấn Hoài công sai người đến triệu HỒ Đột. HỒ Đột biết ., liền cùng với người nhà từ gi., rồi

vào triều nói với Tấn Hoài công rằng :

- L.o thần già ốm Ở nhà, chẳng hay chúa công có việc g. mà triệu đến ?

Tấn Hoài công nói :

- HỒ Mao và HỒ Yển Ở nước ngoài, l.o quốc cữu có viết thư gọi về hay không ?

HỒ Đột nói :

- Tôi chưa viết thư gọi.

Tấn Hoài công nói :

- Ta đ. có hạ lệnh rằng : "Quá hạn không về th. bắt tội thân thuộc Ở nhà" l.o quốc cữu

không biết hay sao

HỒ Đột nói :

- Hai con tôi theo hầu Trùng Nhĩ cũng đ. lâu ngày, tất phải một l.ng trung thành với Trùng

Nhĩ, cũng như các quan tại triều trung thành với chúa công. Giả sử nay hai con tôi có trốn về,

tôi cũng kể tội mà giết đi, huống chi tôi lại c.n gọi về làm g. !

Tấn Hoài công nổi giận, sai hai người lực sĩ tuốt hai lưỡi gươm kề vào cổ HỒ Đột mà bảo

rằng :

Nếu nhà ngươi chịu gọi hai con về th. ta sẽ tha cho tội chết.

Tấn Hoài công lại sai người đem giấy bút đến trước mặt HỒ Đột.

Khước Nhuế cầm lấy tay HỒ Đột, bắt HỒ Đột phải viết. HỒ Đột kêu to lên rằng :

- Không phải nắm tay, tự khắc ta viết !

Nói xong, liền viết mấy chữ thật to : "Con không hai cha, bầy tôi không hai vua", Tấn Hoài

công giận lắm, nói :

Mày không sợ chết à ?

HỒ Đột nói :

- Tôi chỉ sợ làm con không giữ được đạo hiếu, làm tôi không giữ được đạo trung mà thôi !

C.n như chết là chuyện thường, việc g. mà sợ !

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 348 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 35. Têæn Truâng Nhô TrúãVïçNûúác Nhaâ

têæn Hoaâi Doanh Vui Vêçy Duyïn Múái

HỒ Đột vươn cổ ra để chờ chém. Tấn Hoài công sai dẫn HỒ Đột ra chém Ở ngoài chợ. Quách

Yển trông thấy, thở dài mà than rằng :

- Chúa công mới lên nối ngôi, chưa có ân huệ g. cả, mà đ. giết chết một l.o thần, chẳng bao

lâu tất cũng hỏng việc thôi !

Nói xong, tức khắc cáo ốm, không ra khỏi cửa. Người nhà HỒ Đột vội vàng trốn sang nước

Tần, để báo tin cho HỒ Mao và HỒ Yển biết.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 349 Dõch giaã: ÀöéMuåc

Hồi 36

Tấn Hoài Công Trốn Sang Cao

Lương

tần Mục Công Phù Lập Trùng Nhĩ

HỒ Mao và HỒ Yển theo công tử Trùng Nhĩ Ở nước Tần, nghe tin phụ thân là HỒ Đột bị Tấn

Hoài công giết, liền vật m.nh than khóc.

Triệu Thôi nói :

Người đ. chết rồi, không thể sống lại được, dẫu thương cũng vô ích, chỉ bằng ta vào yết kiến

công tử để bàn về việc phục quốc.

HỒ Mao và HỒ Yển gạt nước mắt, cùng với Tnệu Thôi vào yết kiến Trùng Nhĩ, đem việc HỒ

Đột bị hại nói với Trùng Nhĩ Trùng Nhĩ bảo HỒ Mao và HỒ Yển rằng :

- Hai ngươi chớ có lo phiền, chờ khi ta về nước, sẽ báo thù cho hai ngươi.

Nói xong, liền đem việc nước Tấn vào nói với Tần Mục công.

Mục công nói :

- ấy là cơ hội trời muốn cho công tử trở về nước Tấn đó, công tử chớ nên bỏ hoài ? Tôi xin

hết l.ng giúp công tử.

Triệu Thôỉ đỡ lời Trùng Nhĩ mà nói với Mục công rằng :

Nhà vua có l.ng giúp th. xin giúp ngay cho, nếu để cho thế tử Ngữ (Tấn Hoài công) đ. cải

nguyên cáo miếu rồi, th. cái phần vua tôi đ. định, cũng hơi khó một chút.

Tần Mục công khen phải, Trùng Nhĩ cáo từ về công quán. Bỗng nghe báo có người nước Tấn

xin vào yết kiến để nói việc cơ mật. Trùng Nhĩ cho vào, hỏi họ tên là g. ? Người ấy sụp lạy mà

nói rằng :

- Tôi là con quan đại phu nước Tấn là Loan Chi, tên gọi là Loan Thuẫn. Cha tôi thấy tân quân

(Tấn Hoài công) bây giờ tính đa nghi mà lại tàn nhẫn, hay chém giết lắm, dân trong nước đều

có l.ng oán, vậy mới sai tôi sang đây báo tin cho công tử biết ; nếu công tử đem quân về đánh

th. cha tôi xin làm nội ứng.

Trùng Nhĩ mừng lắm, đính ước với Loan Thuẫn, hẹn đến đầu năm sau th. về. Loan Thuẫn

cáo từ trở về nước Tấn. Trùng Nhĩ khấn trời, rồi đem cỏ thi ra bói ; bói được hào lục quẻ "thái ",

liền gọi HỒ Yển vào đoán. Hồ Yển nói :

350

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 36. Têæn Hoaâi Cöng Tröæn Sang Cao Lûúng

têçn Muåc Cöng PhuâLêåp Truâng Nhô

Quẻ này là một quẻ thượng cát, công tử về nước chẳng những được nối ngôi, lại có cơ làm

bá chủ chư hầu nữa.

Trùng Nhĩ đem chuyện Loan Thuẫn bảo cho HỒ Yển biết. HỒ Yển nói :

- Sáng mai công tử nên vào nói với vua Tần mượn quân về nước, chớ chậm trễ nữa.

Ngày hôm sau, Trùng Nhĩ vào yết kiến Tần Mục công. Mục công không đợi Trùng Nhĩ phải

nói, liền bảo Trùng Nhĩ rằng :

Tôi đ. biết công tử đang nóng l.ng phục quốc, để tôi xin thân hành đem quân đưa công tử

về.

Trùng Nhĩ tạ ơn lui ra. Phi Báo nghe tin Tần Mục công sắp đem quân đưa Trùng Nhĩ về nước,

mới xin làm tiên phong. Mục công thuận cho. Tháng chạp năm ấy, Mục công bày một tiệc rượu

Ở Cửu Long sơn để thết đ.i Trùng Nhĩ và bọn Triệu Thôi, tặng cho mỗi người một đôi bạch bích,

rồi cử đại binh đưa Trùng Nhĩ về nước Tấn.

Thế tử Doanh nước Tần cũng có l.ng kính mến Trùng Nhĩ lắm, đi tiễn chân đến sông Vị

Dương, mới từ biệt trở về. Đại binh nước Tần kéo đến bờ sông Hoàng Hà, Tần Mục công truyền

bày tiệc cùng với Trùng Nhĩ uống rượu ; rồi ân cần dặn Trùng NhI rằng :

- Khi công tử về nước, xin chớ quên vợ chồng tôl.

Nói xong, liền chia một nửa quân, sai công tử Chí và Phi Báo đưa Trùng Nhĩ sang sông

Hoàng Hà c.n m.nh th. đóng quân Ở Hà Tây để chờ tin.

Bấy giờ Hồ Thúc là người theo hầu Trùng Nhĩ, từ khi đi trốn đến giờ, vẫn chuyên giữ việc

hành l., v. đ. trải nhiều phen khổ sở, đói khát Ở nước Tào, nước Vệ, nẽn tính rất căn cơ. HỒ

Thúc bèn thu thập bao nhiêu chiếu nát, màn rách đều xếp xuống thuyền cả ; đến những đồ cơm

rượu c.n thừa, HỒ Thúc cũng vẫn coi như của qu., đem cả xuống thuyễn. Trùng Nhĩ trông thấy,

bật cười mà bảo rằng :

Ngày nay ta sắp về làm vua nước Tấn, thiếu g. đồ châu báu, c.n dùng chi đến những vật hư

nát ấy !

Nói xong, liền sai người đem quẳng bỏ ở trên bờ sông, không để một thứ g. lại. HỒ Yển bèn

thở dài mà than rằng :

- Công tử chưa được phú qu. mà đ. quên lúc bần tiện, mai sau có mới nới cũ, coi lũ chúng

ta khác nào những vật hư nát ấy, chẳng cũng uổng cái công chúng ta khó nhọc trong mười chín

năm trời ru !

Chi bằng ta nhân lúc công tử chưa qua sông này mà bỏ đi, họa may ngày khác công tử c.n

có l.ng nghĩ đến !

HỖ Yển bèn đem một đôi ngọc bích trắng của Tần Mục công tặng khi trước, quỳ dâng Trùng

Nhĩ mà nói rằng :

- Nay công tử qua sông Hoàng Hà này tức là đ. đến địa giới nước Tấn, trong th. có bầy tôi

nước Tấn, ngoài th. có các tướng nước Tần giúp đỡ, ngôi vua nước Tấn ch.c hẳn phải về tay

công tử, dẫu có tôi đi theo, cũng không ích g.. Tôi xin Ở lại nước Tần để làm một người ngoại

thần của công tử.

Trùng Nhĩ giật m.nh kinh sợ mà hỏi rằng :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 351 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 36. Têæn Hoaâi Cöng Tröæn Sang Cao Lûúng

têçn Muåc Cöng PhuâLêåp Truâng Nhô

Ta đang muốn cùng các ngươi cùng hưởng phú qu., sao nhà ngươi lại nói như vậy ?

HỖ Yển nói :

- Tôi tự xét m.nh có ba tội, nên không dám theo.

Trùng Nhĩ hỏi :

- Ba tội là những tội g. ?

HỚ Yển nói :

- Tôi theo giúp công tử mà để cho công tử phải khốn Ở đất Ngũ Lộc, thế là một tội ; để cho

công tử bị vua Tào và vua Vệ khinh bỉ, thế là hai tội ; khi Ở nước Tề, dám nhân lúc công tử say

rượu mà đem công tử đi để cho công tử phải tức giận, thế là ba tội. Ngày trước công tử c.n Ở

nước ngoài, nên tôi không dám từ chối, nay công tứ đ. về đến đây xin công tử cho tôi được Ở

lại nước Tần, v. tôi theo hầu trong bấy

nhiêu năm, sức vóc đ. suy yếu lắm rồi, khác nào như những đồ chiếu nát, màn rách, không

thể dùng được nữa ?

Trùng Nhĩ ứa nước mắt mà nói rằng :

Nhà ngươi trách ta, thế là phải lắm, ta xin chịu lỗi ?

Nói xong, liền sai HỒ Thúc thu nhặt lấy tất cả những vật đ. bỏ đi trước. Trùng Nhĩ lại ngảnh

mặt xuống sông Hoàng Hà mà thề rằng :

- Nếu ta về nước mà quên công ơn các ngươi, không cùng hưởng phú qu. th. xin trời tru đất

diệt

Thề xong, lại cầm một viên bạch bích ném xuống sông Hoàng Hà mà nói rằng :

Xin có thần Hà Bá chứng minh cho !

Bấy giờ Giới Tử Thôi ngồi Ở chiếc thuyền bên cạnh, nghe thấy Trùng Nhĩ thề với HỒ Yển,

liền cười mà nói rằng :

Công tử về được nước, chẳng qua là tự . trời, HỒ Yển lại toan nhận lâ. làm công m.nh hay

sao ? Nay ta phải Ở cùng triều với những người tham phú qu. như thế, ta cũng xấu hổ lắm !

Từ bấy giờ Giới Tử Thôi có . muốn đi ẩn.

Trùng Nhĩ qua sông Hoàng Hà, đi đến đất Lịnh Hồ, quan trấn thủ Ở đất Lịnh HỒ là Đặng

Hồn đem quân ra chống giữ bị Phi Báo chém chết. Các quan trấn thủ khác đều xin hàng cả. Tấn

Hoài công nghe báo, giật m.nh kinh sợ, sai L. Di Xanh làm chánh tướng, Khước Nhuế làm phó

tướng, đem quân ra đóng Ở đất Lư Liễu, để chống cự

với quân nước Tần. Công tử Chí nước Tần liền viết một bức thư thay lời Tần Mục công, rồi

sai người đưa cho L. Di Xanh và Khước Nhuế

Trong thư đại lược nói rằng :

Vua Tần tôi làm ơn cho nước Tấn nhiều lắm, mà cha con vua Tấn bây giờ lại đem l.ng phụ

ơn, coi nước Tần tôi như cừu địch ; công tử Trùng Nhĩ là người hiền, dân nước Tấn đều quy

phục cả, ấy là l.ng trời muốn cho làm vua nước Tấn đó. Nay tôi cử đại binh đóng Ở trên sông

Hoàng Hà, sai công tử Chi đưa Trùng Nhĩ về làm vua, nếu nhà ngươi biết nhân dịp này mà làm

nội ứng th. sẽ tránh khỏi tai vạ về sau?

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 352 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 36. Têæn Hoaâi Cöng Tröæn Sang Cao Lûúng

têçn Muåc Cöng PhuâLêåp Truâng Nhô

L. Di Xanh và Khước Nhuế xem xong bức thư, ngẩn người ra một lúc, không biết nói thế

nào được. Muốn chống cự lại th. sợ quân nước Tần thế mạnh không thể địch nổi ; muốn làm nội

ứng để đón Trùng Nhĩ về làm vua th. lại sợ Trùng Nhĩ nhớ thù cũ mà giết m.nh để đền mạng

cho L. Khắc và Phi Trịnh Phủ chăng, bởi vậy cứ ngần

ngại m.i. Sau mới nghĩ được một kế, liền viết thư trả lời công tử Chí.

Trong thư đại lược nói rằng :

Chúng tôi nay tự xét rằng đối với công tử là người có tội, vậy nên không dám b.i binh,

nhưng bổn tâm chúng tôi thật vốn muốn tôn phù công tử, nếu chúng tôi được cùng với các

quan theo hầu công tử ngày nay cùng thề rằng sau này quyết không làm hại lẫn nhau, bấy giờ

chúng tôi sẽ xin vâng mệnh".

Công tử Chí đọc bức thư trả lời, biết là L. Di Xanh và Khước Nhuế bèn sai người đón vào,

hai người bày tỏ tâm sự cho công tử Chí biết, và nói rằng :

Chúng tôi vẫn muốn làm nội ứng, nhưng sợ công tử Trùng Nhĩ không có l.ng bao dung cho,

vậy phải xin ăn thề.

Công tử Chí nói :

Nếu ông tạm lui quân về phái tây bắc, th. tôi sẽ nói lại với công tử Trùng Nhĩ mà cho ông

được ăn thề.

L. Di Xanh và Khước Nhuế vâng lời, liền rút quân về đóng Ở đất Châu Thành. Công tử Chí

đem lời L. Di Xanh và Khước Nhuế nói với công tử Trùng Nhĩ. Công tử Trùng Nhĩ sai HỒ Yển và

công tử Chí đến đất Châu Thành hỘi thề với L. Di Xanh và Khước Nhuế. Thề xong, L. Di Xanh

và Khước Nhuế sai người theo HỒ Yển đi nghênh tiếp Trùng Nhĩ đến đất Châu Thành.

Tấn Hoài công chờ m.i, không thấy tin tức L. Di Xanh và Khước Nhuế, mới sai Bột Đề đi

đốc chiến. Bột Đề đi đến nửa đường, nghe tin L.â Di Xanh và Khước Nhuế rút quân về đất Châu

Thành cùng với HỖ Yển và công tử Chí giảng h.a, định đón Trùng Nhĩ về làm vua, th. vội vàng

về báo tin cho Tấn Hoài công biết. Tấn Hoài công giật m.nh kinh sợ, liền triệu các quan triều

thần vào để thương nghị. Các quan triều thần xưa nay vẫn mến phục Trùng Nhĩ ; lại thấy Tấn

Hoài công chỉ tín dùng L. Di Xanh và Khước Nhuế nên cũng có . chán. Nay thấy L. Di Xanh và

Khước Nhuế đ. làm phản rồi, họ mới bảo nhau người th. cáo ốm, người th. cáo bận việc nhà

không vào dự hội. Tấn Hoài công thở dài mà than rằng :

Chẳng ngờ chỉ v. ta bỏ trốn về để mếch l.ng nước Tần, mà đến nỗi thế này ?

Bột Đề nói :

- Nay các quan tnều thần cùng tư ước với nhau để đón vua mới, thế th. chúa công phải tránh

đi mới được. Tôi xin theo hầu chúa công mà trốn sang đất Cao Lương.

Tấn Hoài công nghe lời, cùng với Bột Đề đi trốn. L. Di Xanh và Khước Nhuế sai người đón

công tử Trùng Nhĩ về rồi sụp lạy xin lỗi.

Trùng Nhĩ lấy lời ngọt ngào phủ dụ. Bọn Triệu Thôi cũng cùng với L. Di xanh và Khước

Nhuế bày tỏ tâm phúc, không nghi ky điều g. cả.

L. Di Xanh và Khước Nhuế yên l.ng, mời công tử Trùng Nhĩ vào đất Khúc ốc. Các quan triều

thần rủ nhau đến đất Khúc ốc để nghênh tiếp rồi rước Trùng Nhĩ về kinh thành. Công tử Trùng

Nhĩ lên nối ngôi, tức là Tấn Văn công.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 353 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 36. Têæn Hoaâi Cöng Tröæn Sang Cao Lûúng

têçn Muåc Cöng PhuâLêåp Truâng Nhô

Tấn Văn công từ năm bốn mươi ba tuổi trốn sang nước Địch, năm năm mươi nhăm tuổi sang

Ở nước Tề, năm sáu mươi mốt tuổi sang Ở nước Tần, đến bây giờ phục quốc lên làm vua th. đ.

sáu mươi hai tuổi. Tấn Văn công khi đ. lên làm vua rồi, bèn mật sai người sang đất Cao Lương

để giết Tấn Hoài công. Tấn Hoài công lên làm vua từ tháng chín năm trước đến tháng hai năm

sau th. bị giết, tất cả mới được có sáu tháng. Bột Đề thấy Tấn Hoài công bị giết, lại trốn về nước

Tấn.

Tấn Văn công bày tiệc để thết đ.i quan tướng nước Tần là công tử Chí, và khao thưởng quân

sĩ. Phi Báo sụp lạy Tấn Văn công, xin phép cải táng cho cha là Phi Trịnh Phủ. Tấn Văn công thuận

cho, rồi muốn giữ Phi Báo Ở lại tnều để dùng, nhưng Phi Báo chối từ nói rằng :

Tôi đ. trót sang làm quan với Tần th. không dám bỏ mà về với chúa công.

Phi Báo cáo từ Tấn Văn công, rồỉ cùng với công tử Chí trở về đất Hà Tây, báo tin cho Tần

Mục công biết, Tần Mục công liền rút quân về nước.

L. Di Xanh và Khước Nhuế dẫu sợ thế nước Tần, phải đón Trùng Nhl về nối ngôi, nhưng

trong l.ng vẫn nghi ky, lại xấu hổ với bọn Tnệu Thôi, mới bàn nhau làm phản, cùng nhau lập

mưu đốt cung để giết Trùng Nhĩ, rồi lập một vị công tử khác ; ngặt v. khắp trong triều bây giờ

không biết mưu với ai được, chỉ có Bột Đề là một kẻ cừu

địch với Tấn Văn công khi trước là có thể cùng bàn được thôi, liền sai người đi gọi Bột Đề.

Bột Đề thấy L. Di Xanh và Khước Nhuế sai người gọi, vội vàng đến ngay. L. Di Xanh và

Khước Nhuế đem việc đốt cung nói với Bột Đề, Bột Đề bằng l.ng và nhận lời, nhưng trong l.ng

không cho làm phải. nghĩ thầm một m.nh rằng :

- Ngày trước ta phụng mệnh Tấn Hiến công và Tấn Huệ công đi giết Trùng Nhĩ, chẳng qua

là lúc bấy giờ ta chỉ biết một l.ng v. chủ mà thôi. Nay Tấn Hoài công đ. chết rồi, Trùng Nhĩ

lên nối ngôi, nước Tấn mới được yên ổn ; nếu ta lại làm những việc đại nghịch bất đạo ấy th.

chẳllg những rằng chưa chắc ta đ. làm g. nổi Trùng Nhĩ là người có trời giúp, mà giả sử ta có

giết được Trùng Nhĩ nữa th. các người

theo hầu Trùng Nhĩ cũng vị tất đ. để cho ta yên, chi bằng ta đem cáo giác việc này ra, th.

lại là một con đường tiến thân cho ta được đây.

Bột Đề lại nghĩ thầm :

M.nh là người có tội, vào gọi cửa cung sao được !

Bột Đề nghĩ vậy rồi đêm hôm ấy đến yết kiến HỒ Yển. HỒ Yển trông thấy Bột Đề, giật m.nh

kinh sợ mà hỏi rằng :

- Nhà ngươi đối với chúa công ta là người có tội to lắm, sao không t.m đường trốn tránh cho

xa, mà lại đang đêm tới đây để làm g. ?

Bột Đề nói :

Tôi đến đây là có . muốn xin vào yết kiến chúa công nhờ quốc cữu tiến dẫn cho.

Hồ Yển nói :

Nhà ngươi vào yết kiến chúa công th. thật là dẫn thân vào chỗ chết !

Bột Đề nói :

Tôi có một việc cơ mật, muốn vào tâu với chúa công để cứu lấy tính mệnh người trong nước.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 354 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 36. Têæn Hoaâi Cöng Tröæn Sang Cao Lûúng

têçn Muåc Cöng PhuâLêåp Truâng Nhô

HỖ Yển liền đưa Bột Đề đến cửa cung, rồi gọi cửa vào trước, đem việc Bột Đề xin vào yết

kiến nói với Tấn Văn công. Tấn Văn công nól :

- Bột Đề c.n có việc g. mà bảo là cứu được tính mệnh người trong nước, chẳng qua là hắn

ta sợ để nhờ quốc cữu tiến dẫn đó mà thôi

HỒ Yển nói :

Chúa công nay mới lên nối ngôi, cũng nên bỏ điều hiềm khích cũ mà cầu lời nói thẳng mới

phải, xin chúa công cứ cho vào.

Tấn Văn công có . ngần ngừ, liền bảo nội thị truyền mắng Bột Đề rằng :

- Ngày trước nhà ngươi chém đứt vạt áo của ta, cái áo ấy h.y c.n đó, ta trông thấy lúc nào

vẫn c.n rùng m.nh ; Sau nhà ngươi lại phụng mệnh Huệ công sang nước Địch để giết ta, may

mà l.ng trời giúp ta, nhà ngươi không thể giết nổi. Nay ta về nước, nhà ngươi c.n mặt mũi nào

trông thấy ta nữa ! Thôi th. nhà ngươi nên t.m đường

trốn tránh cho xa, kẻo ta bắt mà trị tội đó.

Bột Đề cười khanh khách mà đáp rằng :

Chúa công Ở nước ngoài lưu lạc trong mười chín năm trời mà c.n chưa hiểu thấu được thế

sự hay sao ! Hiến công ngày xưa là thân phụ của chúa công, mà Huệ công cũng là thân đệ của

chúa công đó, thế mà cha muốn giết con, em muốn giết anh, huống chi là Bột Đề này. Bột Đề

này là một đứa tiểu thần, bấy giờ chỉ biết có Hiến công và Huệ công mà thôi, nào đ. biết chúa

công là ai. Ngày xưa Quản Di Ngô v. Công tử Củ mà bắn trúng vao v.ng đai của Tề Hoàn công.

thế mà tề hoàn công c.n dùng Quản Di Ngô để nêu được nghiệp bá ; nếu Tề Hoàn công cũng

nghĩ như bụng chúa công ngày nay th. dễ thường phảl báo cái thù bắn trúng v.ng đai, mà bở

sự nghiệp bá chủ hay sao ? Nay chúa công không cho tôi vào yết kiến, tôi cũng chẳng tổn hại

g., chỉ e tôi đ. đi rồi th. cái tai vạ của chúa công cũng sắp đến nơi đấy !

Nội thị vào nói lại với Tấn Văn công. HỒ Yển nói :

- Bột Đề tới đây, tất có biết được chuyện g. mà muốn nói, xin chúa công cứ cho vào.

Tấn Văn công bèn cho triệu Bột Đề vào. Bột Đề vào đến trong cung, không xin lỗi những

việc trước, chỉ sụp lạy hai lạy, rồi nói :

- Tôi xin chúc mừng chúa công !

Tấn Văn công nói :

Ta lên nối ngôi đ. lâu, bây giờ nhà ngươi mới đến chúc mừng, chẳng cũng chậm lắm ru ?

Bột Đề nói :

- Chúa công lên nối ngôi, cũng chưa đủ chúc mừng, nay gặp Bột Đề này mới giữ vững được

ngôi ấy, vậy tôi xin chúc mừng chúa công.

Tấn Văn công lấy làm lạ, đuổi hết người xung quanh đi rồi hỏi Bột Đề. Bột Đề bèn đem việc

L. Di Xanh và Khước Nhuế mưu làm phản kể lại một lượt, rồi nói với Tấn Văn công rằng :

- Chúa công nên tức khắc cùng với quốc cữu (Hồ Yển) trốn sang nước Tần, rồi đem quân

Tần về th. mới có thể dẹp yên được cái loạn này. Tôi xin Ở nhà để làm nội ứng mà giết L. Di

Xanh và Khước Nhuế.

HỒ Yển nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 355 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 36. Têæn Hoaâi Cöng Tröæn Sang Cao Lûúng

têçn Muåc Cöng PhuâLêåp Truâng Nhô

Việc đ. cấp bách, tôi xin theo chúa công đi, c.n công việc trong nước, đ. có Triệu Thôi lo

liệu.

Tấn Văn công lại dặn Bột Đề rằng :

- Nhà ngươi nên cố sức, sau này ta sẽ trọng thưởng.

Bột Đề cáo từ lui ra. Tấn Văn công cùng với HỒ Yển bàn định, gọi mấy người nội thị tâm

phúc vào, dặn báo các công việc, và cấm không được tiết lộ ra cho ai biết. Canh năm đêm hôm

ấy, Tấn Văn công giả cách cảm hàn đau bụng, sai một nội thị nhỏ cầm đèn đưa ra nhà xí, rồi

theo cửa sau, cùng với HỒ Yển lẽn xe trốn sang nước Tần.

Sáng hôm sau, trong cung có tin truyền ra là Tấn Văn công ốm mệt, các quan bèn kéo đến

hỏi thăm, nhưng đều không được vào. Người nội thị canh cửa nói :

- Đêm hôm qua chúa công bị cảm hàn, có truyền cho chúng tôi nói với các quan biết rằng

mấy hôm nữa sẽ ra tiếp kiến.

Các quan đều tưởng là Tấn Văn công ốm thật. L. Di Xanh và Khước Nhuế nghe nói Tấn Văn

công có bệnh, trong l.ng mừng thầm mà nói rằng :

Thế mới thật trời giúp cho ta giết Trùng Nhĩ ?

Tấn Văn công cùng với HỒ Yển đi đến địa giới nước Tần, sai người đưa mật thư sang cho

Tần Mục công, ước đến hội nhau Ở đất Vương Thành. Tần Mục công nghe nói Tấn Văn công giả

dạng thường dân trốn sang nước Tần, biết là nước Tấn có biến loạn, mới giả cách đi săn, rồi

đến đất Vương Thành hội nhau với Tấn Văn công. Tấn Văn công đem việc L. Di Xanh và Khước

Nhuế âm mưu làm phản nói cho Tần Mục công nghe. Tần Mục công cười mà nói rằng :

- . trời đ. định, L. Di Xanh và Khước Nhuế làm g. nổi ! Tôi chắc rằng bọn Tnệu Thôi Ở nhà

tất dẹp tan đám giặc ấy, nhà vua chớ ngại !

Nói xong, liến sai công tôn Chi đem quân ra đóng Ở cửa sông Hoàng Hà để nghe ngóng tin

tức. Tấn Văn công h.y Ở tạm đất Vương Thành

Bột Đề sợ L. Di Xanh và Khước Nhuế có . nghi, mới giả cách đến nhà Khước Nhuế để bàn

định mưu kế, rồi cùng với L. Di Xanh vào đốt cung và chực giết Trùng Nhĩ, nhưng không thấy

Trùng Nhĩ đâu cả mới sợ h.i đem nhau đi trốn. Bọn Triệu Thôi tưởng là trong cung phát hỏa

vội vàng đem quân vào cứu, măi đến sáng r. mới biết là

Lă Di Xanh và Khước Nhuế làm phản ; mọi người lại t.m không thấy Tấn Văn công, nên đều

giật m.nh kinh sợ, sau hỏi bọn nội thị mới biết là Tấn Văn công đ. đi đâu mất từ mấy hôm trước

rồi. Triệu Thôi nói :

- việc này hỏi đến HỒ quốc cữu th. mới biết r. được.

HỒ Mao nói :

- Em tôi là HỒ Yển, vào cung từ mấy hôm trước mà đến nay cũng chưa thấy về, tôi chắc hắn

đi theo chúa công đó ? . chừng chúa công biết cái mưu của L. Di Xanh và Khước Nhuế, nên

mới ph.ng bị trước như vậy. Nay chúng ta chỉ nên sửa sang lại các nơi cung điện, để đợi chúa

công về.

Ngụy Thù nói :

- Bọn phản nghịch định đốt cung mà giết chúa công, tội thật đáng chết, nay dẫu chúng chạy

trốn, chắc cũng chưa xa, để tôi xin đem quân đi đuổi bắt.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 356 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 36. Têæn Hoaâi Cöng Tröæn Sang Cao Lûúng

têçn Muåc Cöng PhuâLêåp Truâng Nhô

Triệu Thôi nói :

- Hai đứa phản nghịch ấy dẫu trốn đi, chẳng bao lâu rồi cũng bắt được, nay chúa công đi

vắng, ta không nên động binh.

L. Di Xanh và Khước Nhuế nghe tin Tấn Văn công chưa chết, sợ các quan đại phu cử binh

đuổi theo, mới định trốn sang nước ngoài, nhưng chưa biết đến nước nào cho tiện. Bột Đề lại

đánh lừa rằng :

Vua nước Tấn lập hay là bỏ, đều tự . nước Tần cả, vả chăng hai ngài cùng với vua Tần cũng

có quen biết từ trước, nay hai ngài cứ sang đầu với vua Tần, nói dối là trong cung thất hỏa,

Trùng Nhĩ đ. chết cháy rồi, và xin đón công tử Ung vễ làm vua. Khi công tử Ung đ. về nối ngôi

th. Trùng Nhĩ dẫu sống cũng khó l.ng mà tranh lại nổi.

L. Di Xanh nói :

- Vua Tần khi trước đ. cùng ta hội thề Ở đất Vương Thành, nay ta nên sang đầu, nhưng

chẳng biết vua Tần có l.ng dung nạp hay không ?

Bạt Đề nói :

Để tôi sang trước nói xem thế nào, nếu vua Tần không nghe, bấy giờ ta sẽ liệu kế.

Bột Đề đi đến cửa sông Hoàng Hà, nghe tin công tôn Chi đóng quân Ở bên kia sông, liền

đem sự t.nh đầu đuổi kể lại cho công tôn Chi biết :

Công tôn Chi nói :

- Bọn phản nghịch đ. sang xin hàng như vậy ta nên dụ mà giết Nói xong, liền viết một bức

thư giao Bột Đề cầm đưa cho L. Di Xanh và Khước Nhuế. Trong thư đại lược nói rằng :

Khi Trùng Nhĩ vê nước. có nói với chúa công tôi xin nộp đất, vậy nên chúa công tôi sai đóng

quân Ở đây đế đợi cắm địa giới, sợ lại như Tấn Hiếu công ngày trước ; nay nghe tin Trùng Nhĩ

bị chết cháy, mà hai ngài lợi có . muốn đón công tử Ung, chúa công tôi cũng bằng l.ng lắm, xin

hai ngài nên mau mau sang ngay đế cùng bàn định".

L. Di Xanh và Khước Nhuế tiếp được thư, vui mừng đi ngay.

Khi đến đất Hà Tây, công tôn Chi ra nghênh tiếp, rồi bày tiệc để thết đ.i L. Di Xanh và

Khước Nhuế vững dạ không nghi ngại g. cả. Công tôn Chi sai người phi báo cho Tần Mục công,

để Tần Mục công đến Ở Vương Thành trước. L. Di xanh và Khước Nhuế chơi bời ba ngày, rồi

nói với công tôn Chi xin vào yết kiến Tần Mục công. Công tôn Chi nói :

Chúa công tôi hiện đang Ở đất Vương Thành, mời hai ngài qua đấy để cùng hội một thể ;

c.n quân sĩ xin cho đóng lại đây, chờ khi hai ngài trở về, bấy giờ sẽ kéo sang nước Tấn. L. Di

Xanh và Khước Nhuế nghe lời, theo công tôn Chi sang đất Vương Thành ; khi đến đất Vương

Thành, Bột Đề cùng công tôn Chi vào thành trước, yết kiến Tần Mục công. Tần Mục công sai

Phi Báo ra đón L. Di Xanh và Khước Nhuế rồi bảo Tấn Văn công nấp sẵn Ở phía sau bức b.nh

phong. L. Di Xanh và Khước Nhuế vào yết kiến Tần Mục công, nói với Tần Mục công xin lập

công tử Ung.

Tần Mục công nói :

Công tử Ung hiện đ. Ở đây rồi.

L. Di Xanh và Khước Nhuế đồng thanh nói rằng :

- Nếu vậy xin cho chúng tôi được yết kiến vua mới.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 357 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 36. Têæn Hoaâi Cöng Tröæn Sang Cao Lûúng

têçn Muåc Cöng PhuâLêåp Truâng Nhô

Tần Mục công gọi :

- Vua mới đâu, xin mời ra đây ?

Bỗng thấy phía sau b.nh phong có mợt vị qu. nhân từ từ bước ra. L. Di Xanh và Khước Nhuế

ngẩng mặt lên nh.n xem ai th. là Tấn Văn công Trùng Nhĩ. L. Di Xanh và Khước Nhuế giật m.nh

kinh sợ, chẳng c.n hồn vía nào cả, sụp lạy xin lỗi. Tần Mục công mời Tấn Văn công cùng ngồi.

Tấn Văn công mắng L. Di Xanh và Khước Nhuế

rằng :

- Mấy đứa nghịch tặc kia, ta có xử tệ g. với chúng mày mà chúng mày làm phản, nếu không

có Bột Đề cáo giác cho ta biết mà tránh đi, th. ngày nay ta đ. ra tro rồi !

Bấy giờ L. Di Xanh và Khước Nhuế mới biết là Bột Đề làm phản m.nh, liền nói với Tấn Văn

công rằng :

Bột Đề đ. cùng với chúng tôi ăn thề, xin chúa công chớ tha tội cho y.

Tấn Văn công cười mà nói rằng :

- Nếu Bột Đề không cùng với ngươi ăn thề th. sao biết hết được âm mưu của các ngươi như

vậy !

Nói xong, liền truyền cho v. sĩ đem L. Di Xanh và Khước Nhuế ra chém, lại sai Bột Đề đi

giám sát. Được một lúc, vũ sĩ đem đầu L. Di Xanh và Khước Nhuế nộp Ở dưới thềm. Tấn Văn

công sai Bột Đề đem đầu L. Di Xanh và Khước Nhuế đến đất Hà Tây để phủ dụ quân sĩ lại báo

tin về cho người trong nước biết. Triệu Thôi cùng các quan

đại phu vội vàng đem xa giá đi đón tiếp Tấn Văn công.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 358 Dõch giaã: ÀöéMuåc

Hồi 37

Giới Tử Thôi C.ng Mẹ Đi Ẩn

công Tử Đái Tham Sắc Làm Càn

Tấn Văn công đ. giết được L. Di Xanh và Khước Nhuế rồi, đứng dậy tạ ơn Tần Mục công, và xin

lấy lễ phu nhân đón nàng Hoài Doanh về nước. Tần Mục công nói :

Tiện nữ khi trước đ. thất thân với công tử Ngữ rồi, có đâu lại dám đương cái lễ tôn qu. ấy

?

Tấn Văn công nói :

Nước tôi cùng qu. quốc giao hiếu đ. mấy đời nay, nếu không dùng lễ pbu nhân th. sao làm

chủ được việc tôn tự, xin nhà vua chớ nên từ chối .

Tần Mục công mừng lắm, liền cho Tấn Văn công làm lễ đón Hoài Doanh về nước. Khi về đến

nước Tấn, Tấn Văn công lập Hoài Doanh làm phu nhân. Tấn Văn công nghĩ đến việc L. Di Xanh

và Khước Nhuế làm phản, có l.ng tức giận, muốn giết hết vây cánh của hai người. Triệu Thôi

can rằng :

Huệ công và Hoài công ngày xưa v. nghiêm khắc quá mà bị người ta oán, nay chúa công

phải khoan dung mới được.

Tấn Văn công nghe lời, hạ lệnh đại xá cho bọn vây cánh L. Di Xanh và Khước Nhuế. Bọn này

dẫu thấy Tấn Văn công đ. đại xá cho nhưng trong l.ng không được yên, thường phao ra những

tin đồn nhảm. Tấn Văn công thấy vậy, vẫn có . lo.

Một hôm, mới mờ mờ sáng, có kẻ tiểu lại là Đầu Tu xin vào yết kiến. Tấn Văn công đang x.a

tóc gội đầu, nghe báo có Đầu Tu đến, nổi giận nói rằng :

Người ấy khi trước lấy trộm tiền bạc của ta, khiến cho ta thiếu thốn phải ăn xin Ở nước Tào

và nước Vệ, bây giờ c.n mặt mũi nào trông thấy ta nữa ?

Nói xong, liến sai nội thị đuổi ra. Đầu Tu nói :

- CÓ phải chúa công đang gội đầu đó không ?

Nội thị giật m.nh kinh sợ, nói :

- Tại sao nhà ngươi lại biết ?

Đầu Tu nói :

359

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 37. Giúái TûãThöi Coäng MeåÀi ÊÈn

cöng TûãÀaái Tham Sùæc Laâm Caân

- Người ta lúc gội đầu th. cúi đầu cong m.nh, v. vậy quả tim phải úp xuống ; mà quả tim đ.

lộn ngược như thế th. lời nói ra tất cũng điên đảo, bời thế mà không cho ta vào yết kiến. Ngày

trước chúa công dung thứ cho Bột Đề, mà thoát được cái nạn L. Di Xanh và Khước Nhuế, bây

giờ lại không dung thứ Đầu Tu này được hay sao !

Đầu Tu đến đây tất là có kế sách giữ yên được nước Tấn, nếu chúa công không cho vào yết

kiến th. Đầu Tu từ đây sẽ xin trốn đi !

Nội thị vội vàng vào tâu với Tấn Văn công. Tấn Văn công nói :

- ĐÓ là điều lỗi của ta !

Nói xong, liền đội mũ mặc áo chỉnh tề, rồi cho Đầu Tu vào yết kiến. Đầu Tu vào, sụp lạy xin

lỗi, rồi nói với Tấn Văn công rằng :

Chúa công có biết bọn vây cánh của L. Di Xanh và Khước Nhuế bao nhiêu người không ?

Tấn Văn công cau mày đáp rằng :

- Nhiều lắm !

Đầu Tu nói : .

- Bọn ấy tự nghĩ m.nh tội to, dẫu chúa công đ. có lệnh đại xá rồi, nhưng vẫn đem l.ng nghi

ngại, chúa công nên nghĩ cách nào khiến chúng được yên tâm.

Tấn Văn công nói :

- Muốn chúng yên tâm th. dùng cách g. được ?

Đầu Tu nói :

- Ngày trước tôi lấy trộm tiền bạc của chúa công, khiến chúa công bị cơ khổ ; tội của tôi,

người trong nước ai cũng biết cả, nay chúa công đi chơi, nên dùng tôi làm một người đánh xe,

để người trong nước đều trông thấy biết là chúa công không nghĩ đếu điều thù oán cũ. Như vậy

c.n ai đem l.ng nghi ngại nữa !

Tấn Văn công khen phải, rồi mượn cớ đi ra tuần thành, dùng Đầu Tu làm người đánh xe.

Những vây cánh của L. Di Xanh và Khước Nhuế trông thấy, đều th. thào bảo nhau :

Đầu Tu ngày trước lấy tiền bạc của chúa công, mà nay chúa công c.n dung thứ, huống chi

là người khác !

Từ bấy giờ không c.n những tin đồn nhảm nữa. Tấn Văn công từ khi c.n làm công tử, đ.

lấy hai vợ : người vợ thứ nhất là Từ Doanh, chết đi ; người thứ hai là Bức Cật, sinh được một

trai tên là Hoan, và một gái tên là Bá Cơ, sau Bức Cật chết Ở đất Bồ. Lúc Tấn Văn công đi trốn,

hai con là Hoan và Bá CƠ đều bỏ Ở đất BỒ cả ; bấy giờ Đầu Tu lại nhận lấy mà gửi nhà Toại thị

(người đất Bồ) nuôi hộ. Một hôm, Đầu

Tu đem việc ấy nói với Tấn Văn công. Tấn Văn công giật m.nh mà hỏi rằng :

- Ta tưởng hai đứa bé đ. chết trong loạn lạc từ lâu rồi ! Sao đến bây giờ nhà ngươi mới nói

?

Đầu Tu nói :

- Chúa công chu du các nước, đến đâu lấy vợ Ở đấy, sinh hạ cũng được nhiều con ; công tử

Hoan dẫu c.n sống, nào biết chúa công có c.n thương đến hay không ? Bởi vậy tôi chưa dám

nói vội.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 360 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 37. Giúái TûãThöi Coäng MeåÀi ÊÈn

cöng TûãÀaái Tham Sùæc Laâm Caân

Tấn Văn công nói :

- Nếu nhà ngươi không nói th. thành ra ta mang tiếng là người bất từ.

Nói xong, liền sai Đầu Tu đến đất Bồ, trọng thưởng cho Toại thị, rồi đón công tử Hoan và Bá

CƠ về, để cho nàng Hoài Doanh nhận làm con. Lại lập công tử Hoan làm thế tử và đem Bá CƠ

gả cho Triệu Thôi, gọi là Tnệu Cơ.

Vua nước Địch nghe tin Tấn Văn công đ. về nối ngôi, sai sứ đến chúc mừng, và đưa nàng

Qu. Ngỗi vế nước Tấn. Tấn Văn công hỏi Qu. Ngỗi đ. bao nhiêu tuổi. Qu. Ngỗi nói :

Cách biệt trong tám năm nay, bây giờ thiếp đă ba mươi hai tuổi rồi !

Tấn Văn công nói bỡn rằng :

C.n may mà xa cách chưa đếu hai mươi nhăm năm.

Tề Hiếu công cũng sai người đưa nàng Khương thị về nước Tấn.

Tấn Văn công tạ ơn Khương thị. Khương thị nói :

Thiếp không phải là không muốn cảnh vợ chồng sum họp, nhưng sở dĩ bấy giờ thiếp muốn

cho chúa công ra đi, chính là mong có ngày hôm nay đó.

Tấn Văn công đem những điều đức hạnh của Qu. Ngỗi và Khương thị thuật lại cho Hoài

Doanh nghe. Hoài Doanh cũng ngợi khen m.i, rồi xin nhường lại ngôi phu nhân. Bấy giờ Tấn

Văn công định lại ngôi bậc Ở trong cung : đặt Khương thị làm phu nhân ; thứ hai đến Qu. Ngỗi

; thứ ba mới đến Hoài Doanh. Triệu CƠ (tức là nàng Bá Cơ, con gái Tấn Văn công) nghe tin Qu.

Ngỗi về, cũng khuyên chồng là Triệu Thôi cho người đi đón mẹ con nàng Thúc Ngỗi. Triệu Thôỉ

từ chối nói : .

Chúa công đ. gả nàng cho ta, có đâu tôi c.n dám nghĩ đến vợ con Ở nước Địch.

Triệu CƠ nói :

- Câu nói bạc đức ấy, th.ếp không muốn nghe đâu ! Thiếp dẫu là con chúa công thật, nhưng

Thúc Ngỗi lấy trước, và đ. có con, lẽ nào phu quân lại yêu mới bỏ cũ cho đành ?

Triệu Thôi ngoài miệng dẫu bảo nghe lời nhưng trong l.ng cũng chưa nhất quyết. Triệu CƠ

liền vào cung, tâu với Tấn Văn công rằng :

Xin phụ thân bảo Triệu tướng quân đón nảng Thúc Ngỗi về, kẻo để cho con mang tiếng là

người bất hiền.

Tấn Văn công sai người sang nước Địch đón mẹ con Thúc Ngỗi về. Triệu CƠ xin nhường

Thúc Ngỗi làm vợ cả. Triệu Thôi nhất định không nghe. Tnệu CƠ nói :

- Người ta hơn tuổi mà lấy trước, thiếp ít tuổi mà lại lấy sau. Và thiếp nghe nói con nàng tên

là Thuẫn, năm nay đ. trưởng thành mà lại có tài vậy thiếp nên nhường là phải ; nếu phu quân

không nghe th. thiếp xin về cung.

Triệu Thôi bất đắc dĩ lại đem lời nói của Triệu CƠ tâu với Tấn V.n công. Tấn Văn công nói :

- Con gái ta biết nhường như thế là phải ?

Nói xong, liền truyền gọi mẹ con Thúc Ngỗi vào triều, rồi cho Thúc Ngỗi làm vợ cả Triệu

Thôi. Thúc Ngỗi cũng cố . xin từ chối. Tấn Văn công giảng giải m.i, nói đó là . muốn của Tnệu

Cơ, Thúc Ngỗi mới chịu nhận. Bấy giờ Triệu Thuẫn mới mười bảy tuổi, mà học hành thông thái,

lại giỏi nghề cưỡi ngựa bắn cung. Triệu Thôi lấy làm yêu

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 361 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 37. Giúái TûãThöi Coäng MeåÀi ÊÈn

cöng TûãÀaái Tham Sùæc Laâm Caân

lắm. Sau Triệu CƠ cũng sinh được ba con là Triệu Đồng, Triệu Quát và Triệu Anh, nhưng tài

giỏi đều không bằng Triệu Thuẫn.

Tấn Văn công ban thưởng cho những người có công phục quốc, chia ra làm ba hạng : một

là những người t.ng vong ; hai là những người tống khoản ; ba là những người nghênh hàng

. Trong ba hạng ấy lại tùy theo người nào có công khó nhọc nhiều hay ít mà chia hơn kém :

những người t.ng vong th. Triệu Thôi và HỒ Yển đứng

đầu ; những người tống khoản th. Loạn Chi và Khước Tần đứng đầu ; những người nghênh

hàng th. Khước BỘ Dương và Hàn Giản đứng đầu

Tấn Văn công lại đem năm đôi ngọc bích ban cho HỒ Yển, để đền lại viên ngọc bích ném

xuống sông Hoàng Hà khi trước. Lại nghĩ đến HỒ Đột bị chết oan, truyến lập miếu Ở núi M.

Yên để thờ, đổi tên núi ấy là núi HỒ Đột. Tấn Văn công ban thưởng công thần xong, lại ra một

tờ chiếu treo Ở cửa thành nói rằng : "Nếu người nào có công lao mà chưa được dự thưởng th.

cho phép cứ tự nói ra".

HỒ Thúc nói với Tấn Văn công rằng :

Tôi theo chúa công, từ khi c.n Ở đất Bồ, cho đếu khi chu du khắp các nước, lúc nào tôi cũng

hầu hạ Ở bên cạnh, nay chúa công thưởng công cho những người tông vong mà khồng nhớ đến

tôi, chẳng hay tôi có tội g. ?

Tấn Văn công nói :

- Trong bọn t.ng vong : người nào lấy điều nhân nghĩa mà khuyên bảo ta th. là công đầu ;

người nào v. ta mà bàn mưu lập kế th. là công thứ hai ; người nào xông pha mũi tên h.n đạn

để giữ g.n cho ta th. là công thứ ba ; c.n những người nào chỉ có công theo hầu khó nhọc mà

thôi th. lại Ở dưới nữa. Vậy nên ta thướng cho ba hạng trên trước rồi sẽ đếu lần nhà ngươi.

HỒ Thúc thẹn mà lui ra. Tấn Văn công truyền đem vàng lụa trong kho ban thưởng cho tất cả

các tôi tớ hầu hạ, ai cũng lấy làm bằng l.ng. Chi có Ngụy Thù và Điên Hiệt cậy m.nh vũ dũng,

thấy Triệu Thôi và HỒ Yển đều là văn thần, chỉ biết làm việc tư lệnh văn thư mà lại được trọng

thưởng hơn m.nh, có . không phục, thường vẫn

kêu ca oán giận. Tấn Văn công nể hai người có công lao, vậy nên không nói đến.

Giới Tử Thôi cũng là một người trong bọn t.ng vong, nhưng tinh khí điềm đạm, từ khi mới

về đến sông Hoàng Hà, thấy HỒ Yển có . khoe công, đ. lấy làm khinh bỉ, không muốn Ở lẫn

với bọn ấy ; đến lúc Tấn Văn công lên nối ngôi, Giới Tử Thôi chỉ vào chúc mừng một lần đầu,

rồi cáo ốm về nhà, yẽn phận nghèo khổ, vẫn đi khâu giày thuê để lấy tiền nuôi mẹ già. Khi Tấn

Văn công ban thưởng công thần, không thấy Giới Tử Thôi, cũng quên đi mất, không hỏi đến.

Người láng giềng của Giới Tử Thôi là Giải Trương, thấy Giới Tử Thôi không được thưởng, có

. không bằng l.ng ; lại thấy trên cửa thành có yết một tờ chiếu nói : "Nếu người nào có công

lao mà chưa được dự thưởng th. cho phép cứ tự nói ra" bèn vội vàng gọi cửa, báo tin cho Giới

Tử Thôi biết. Giới Tử Thôi chỉ mỉm cười mà không nói g. cả. Bà mẹ Ở dưới bếp nghe tiếng, bảo

Giới Tử Thôi rằng :

Mày khó nhọc trong mười chín năm trời, đ. từng cắt thịt đùi để dâng chúa công, sao bây giờ

mày không nói ra mà lĩnh thưởng, họa may được một vài chung thóc, chẳng côn hơn đi khâu

giày thuê hay sao !

Giới Tử Thôi nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 362 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 37. Giúái TûãThöi Coäng MeåÀi ÊÈn

cöng TûãÀaái Tham Sùæc Laâm Caân

- Các con Hiến công, cả thẩy chín người, chỉ có chúa công là hiền hơn cả. Huệ công và Hoài

công không có đức, vậy nên trời truất ngôi mà để cho chúa công. Các người theo hầu, không

biết . trời, dám tự nhận là công m.nh, con nghĩ lấy làm xấu hổ lắm, chảng thà đi khâu giày mà

ăn c.n hơn ?

Bà mẹ nói :

Mày dẫu không muốn làm quan, cũng nên vào yết kiến một lần, để khỏi uổng cái công lao

cắt thịt đùi ngày trước.

Giới Tử Thôi nói :

- Con đ. không muốn làm quan th. c.n vào yết kiến làm g. !

Bà mẹ nói :

- Con làm được một người liêm sỉ, có lẽ nào ta lại không làm được bà mẹ người liêm sỉ hay

sao ! Vậy th. mẹ con ta t.m nơi rừng núi mà ẩn thân, chớ nên Ở chỗ này.

Glới Tử Thôi mừng lắm, nói :

Con vẫn yêu chỗ Miên Thượng là một nơi núi cao hang sâu, nay con xin đem mẹ đến Ở đấy.

Nói xong, liền c.ng bà mẹ đến đất Miên Thượng, làm nhả trong hang mà ở. Láng giềng

hàng xóm không ai biết là Giới Tử Thôi đi đâu cả, chỉ một m.nh Giải Trương biết mà thôi. Giải

Trương bèn viết một bức thư, đang đêm đem đến treo Ở cửa triều. Sáng hôm sau, có một cận

thần bắt được, đem vào dâng Tấn Văn công. Tấn Văn công mở ra đọc Trong thư nói :

CÓ một con rồng. khi c.n hoạn nạn cô thế, đàn rắn đi theo, chu du thiên hạ. Rồng không

có ăn. một rắn cắt đùi. nay rồng trở về đ. được yên sở. Đàn rắn theo vào, đều sung sướng cả,

chỉ có một con, chẳng ai hỏi đến !"

Tấn Văn công đọc xong, giật m.nh nói rằng :

Đây là Giới Tử thôi oán giận ta đó ? Khi trước ta qua nước Vệ không có ăn, Giới Tử Thôi cắt

thịt đùi để dâng ta, nay ta ban thưởng công thần mà quên mất Giới Tử Thôi, ấy là một điều lỗi

của ta vậy.

Bèn sai người đi triệu Giới Tử Thôi. Khi người ấy đến nơi th. thấy Giới Tử thôi đ. đi mất rồi.

Tấn Văn công truyền bắt những người láng giềng, để hỏi xem Giới Tử thôi đi đâu ; ai biết chỉ

dẫn th. thưởng cho làm quan. Giải Trương bèn tâu với Tấn Văn Công rằng :

- Bức thư ấy không phải là của Giới Tử Thôi, chính là của tôi làm thay đó ! Giới Tử Thôi

không muốn cầu thưởng, đă c.ng mẹ vào ẩn Ở trong hang núi ở đất Miêu Thượng, vậy nên tôi

viết bức thư ấy để nhắc chúa công nhớ đến Giới Tử Thôi đó.

Tấn Văn công nói :

- Nếu không có bức thư ấy th. có lẽ ta quên mất cái công của Giới Tử Thôi.

Nói xong, liền cho Giải Trương lảm chức hạ đại phu ; lại bắt Giải Trương đưa đường cho

m.nh vảo Miên Thượng để t.m Giới Tử Thôi Khi vào đến nơi th. chỉ thấy núi xanh rừng rậm,

nước chảy mây bay, tiếng chim chiu chít, vách đá dội vang, mả chẳng thấy tông tích Giới Tử

Thôi đâu cả. Quân sĩ t.m được mấy người làm ruộng gần đấy

Tấn Văn công gọi đến trước mặt mà hỏi.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 363 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 37. Giúái TûãThöi Coäng MeåÀi ÊÈn

cöng TûãÀaái Tham Sùæc Laâm Caân

Người làm ruộng nói :

- Mấy hôm trước, chúng tôi có trông thấy một người c.ng một bà cụ già ngồi nghỉ Ở núi này,

vốc nước suối cho bà cụ uống ; xong lại c.ng bà cụ trèo lên trên núi, rồi sau không biết đi đâu

!

Tấn Văn công truyền đỗ xe Ở dưới chân núi, sai người đi t.m kiếm các nơi. Trong mấy ngày

trời, chẳng thấy Giới Tử Thôi đâu cả.

Tấn Văn công có sắc giận trên mặt, bảo Giải Trương rằng :

- Sao Giới Tử Thôi giận ta đến thế ? Ta nghe nói Tử Thôi là người chí hiếu, nếu ta đốt khu

rừng này đi th. y tất phải c.ng mẹ chạy ra.

Ngụy Thù nói :

- Trong bọn t.ng vong, nhiều người có công lao, há phải một m.nh Giới Tử Thôi đâu ! Nay

Giới Tử Thôi cố t.nh đi ẩn, khiến chúa công phải khó nhọc, đợi khi nào hắn tránh lửa mà chạy

ra đây, tôi sẽ làm cho hắn phải xấu hổ.

Nói xong, truyền cho quân sĩ phóng hỏa đốt cả mấy phía rừng. Lửa to gió mạnh, khu rừng

cháy lan đến mấy dặm, trong ba ngày mới tắt ; nhưng Giới Tử Thôi nhất định không ra, hai mẹ

con ôm nhau, chết Ở dưới gốc cây liễu. Quan sĩ t.m được đống xương, Tấn Văn công trông thấy

th. động l.ng mà ứa nước mắt, bèn truyền cho quân sĩ đem chôn Ở chân núi, rỗi lập miếu thờ,

bao nhiêu ruộng xung quanh núi đều để làm tự điền cả, đổi tên núi gọi là Giới Sơn. Ngày hôm

đất rừng, đang là tiết thanh minh mồng ba tháng ba. Sau người trong nước nhớ đến Giới Tử

Thôi chết cháy, nên đến ngày hôm ấy không nỡ đốt lửa, phải làm sẵn lương khô để ăn, gọi là

tiết hàn thực" nghĩa là ngày hôm ấy cấm lửa, chi ăn đồ nguội. Tiết hàn thực, nhà nào cũng cắm

cành liễu Ở ngoài cửa, để chiêu hồn Giới Tử Thôi, cũng có nhà lảm cỗ và đốt giấy để cúng tế.

Tấn Văn công đ. ban thưởng cho công thần rồi, lại chinh đốn các việc chính trị trong nước,

thu dùng những người có đức có tài, cứu giúp những người nghèo khổ, từ bấy giờ trong nước

mỗi ngày một cường thịnh Chu Tương vương sai quan thái tế là Chu công Khổng và quan nội

sứ là Thúc Hưng đến gia phong, Tấn Văn công tiếp đ.i một

cách long trọng khác thường. Thúc Hưng về tâu với Chu Tương vương rằng :

Tấn hầu tất làm bá chủ các nước chư hầu, ta phải thân thiện với Tấn mới được.

Từ đó Chu Tương vương sơ với nước Tề mà thân với nước Tấn.

Bấy giờ Trịnh Văn công cậy thế nước SỞ để hà hiếp các nước yếu, thấy vua nước Hoạt thần

phục nước Vệ mà không thần phục nước Trịnh, liẻn đem quân đi đánh nước Hoạt. Vua nước

Hoạt sợ h.i, phải xin giảng h.a. Nước Trịnh mới rút quân về. Khi nước Tnnh đ. rút quân về rồi,

vua nước Hoạt trở lại thần phục nước Vệ như trước, nhất định không theo Trịnh. Trịnh Văn công

giận lắm, sai công tử Sĩ Tiết làm chánh tướng, ĐỖ Dũ Di làm phó tướng, lại cử đại binh sang

đánh nước Hoạt.

Vệ Văn công bấy giờ đang thân mật với thiên tử nhà Chu liễn đem việc Trịnh Văn công đánh

nước Hoạt vào tâu với Chu Tương vương. Chu Tương vương sai quan đại phu là Du Ty Bá đến

nước Trịnh mà giảng giải hộ cho nước Hoạt.

Trinh Văn công nổi giận, nói :

Trịnh và Vệ có khác g. nhau, sao thiên tử nhà Chu lại trọng nước Vệ mà khinh nước Trịnh

thế !

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 364 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 37. Giúái TûãThöi Coäng MeåÀi ÊÈn

cöng TûãÀaái Tham Sùæc Laâm Caân

Trịnh văn công liền bất Du Ty Bá giam lại một chỗ, để đợi khi đách tan nước Hoạt rồi, bấy

giờ sẽ tha. Du Ty Bá bị bắt, những người theo hầu trốn về báo tin cho Chu Tương vương biết.

Chu Tương vương nổi giận mắng rằng :

- Trịnh hầu khinh trẫm quá lắm, trẫm tất phải báo thù. Nói xong liền hỏi các quan trong

triều rằng :

- CÓ ai dám v. trẫm mà đến hỏi tội Trịnh hầu hay không ?

Hai quan đại phu là Đồi Thúc và Đào Tử nói với Tương vương rằng :

- Nước Trịnh từ khi đánh được tiên vương ta ngày xưa càng không sợ h.i g. cả, nay lại cậy

thế nước Sở, dám bắt cả sứ thần của thiên tử. Nay ta đem binh hỏi tội, chưa chắc thắng nổi. Tôi

thiết tưởng nên mượn quân nước Địch th. mới đánh được Trịnh.

Quan đại phu là Phú Thần can rằng :

- Không nên ! Trịnh hầu dẫu vô đạo, nhưng là nước thân thuộc với ta, tổ tiên ngày xưa cũng

có công với nhà Chu ta nhiều lắm ; c.n nước Địch là một nước rợ mọi không thân thuộc g., ta

quyết không nên mượn quân nước Địch.

Đồi Thúc và Đào Từ nói :

- Vua Vũ vương ta ngày xưa đi đánh nhà Thương, các nước rợ mọi đều đến giúp cả, cứ g.

phải nước cùng họ mới được

Tương vương khen phải, rồi sai Đồi Thúc và Đào Tử sang bảo vua nước Địch cử binh đi đánh

Trịnh. Vua nước địch vâng mệnh, rồi giả cách đi săn, lẻn vào địa giới nước Trịnh, chiếm cứ lấy

đất lịch Thành, rồi sai sứ theo Đồi Thúc và Đào Tử sang nhà Chu để báo tin thắng trận. Tương

vương nói :

: Nước địch có công với trẫm, nay nhân hoàng hậu mới mất, trẫm muốn lấy con gái nước

Địch, các ngươi nghĩ thế nào ?

Đồi Thúc và Đào Tử nói :

Tôi nghe nói người nước Địch có câu hát rằng : "Thúc Ngỗi trước và Thúc Ngỗi sau, nhan

sắc rực rỡ như ngọc châu . nói nước Địch có hai người con gái đều tên gọi Thúc Ngỗi, mà nhan

sắc đều tuyệt vời cả Thúc Ngỗi trước là con gái nước Cao Như, đâ gả cho vua nước Tấn rồi ; c.n

Thúc Ngỗi sau là con gái vua nước Địch, hiện nay

vẫn chưa lấy chồng, xin nhà vua cho sang hỏi.

Tương vương mừng lắm, lại sai Đồi Thúc và Đào Tử sang nước Địch hỏi Thúc Ngỗi. Vua nước

Địch sai người đưa Thúc Ngỗi đến. Chu Tương vương muốn lập làm hoàng hậu. Phú Thần lại

can rằng :

Nước Địch có công th. nhà vua nên ban thưởng, chứ lập con gái nước Địch làm hoàng hậu

th. c.n ra thể thống nào nữa ! Tôi e rằng nước Địch tất có l.ng d.m dỏ.

Tương vương không nghe, liền lập Thúc Ngỗi làm hoàng hậu.

Ngỗi hậu (tức là Thúc Ngỗi) có nhan sắc, nhưng không có đức hạnh, khi Ở Địch vẫn thích

nghề cưỡi ngựa bắn cung, thường theo vua nước Địch đi săn, ngày nào cũng cùng với các tướng

sĩ dong chơi, không câu nệ g. ; nay làm hoàng hậu nhà Chu, Ngỗi hậu cả ngày Ở trong cung,

không được đi đến đâu, lấy làm khó chịu, một hôm nói với Tương vương rằng :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 365 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 37. Giúái TûãThöi Coäng MeåÀi ÊÈn

cöng TûãÀaái Tham Sùæc Laâm Caân

Thiếp từ thuở bé vẫn tập nghề cưỡi ngựa bắn cung, thân phụ thiếp cũng không cấm đoán g.

cả, nay thiếp Ở trong cung, lâu ngày không đi đến đâu, sinh ra đau ốm. Sao thiên tữ không đi

săn, để thiếp theo hầu.

Tương vương đang yêu Ngỗi hậu, nàng nói g. cũng nghe lời, liền sai quan thái sử chọn ngày

để đi săn Ở núi Bấc Khâu. Tương vương muốn cho Ngỗi hậu được vui l.ng, mới hạ lệnh treo

giải thưởng cho những người săn đưọc nhiều cầm thú.

Các vương tử, vương tôn nghe lệnh, đều đua nhau đi đuổi bắn các giống cầm thú để lĩnh

thưởng. Trong bọn lĩnh thưởng có một người giỏi bắn, săn được nhiều hơn cả là vương tử Đái.

Vương tử Đái mặt mũi khôi ngô, h.nh dong tuấn tú, trông r. là một bậc qu. nhân, tức là thứ

đệ của Chu Tương vương, ngườ trong nước đều gọi là Thái thúc. Năm trước vương tử Đái đ.

lập mưu muốn tranh ngôi, nhưng không làm xong ; lại đi triệu quân Sơn Nhung về đánh nhà

Chu, đến lúc việc tiết lộ ra, sợ tội trốn sang nước Tề. Sau bà

Huệ hậu hai ba. lần nói với Tương vương, xin tha tội cho. Phú Thần cũng khuyên tương

vương nên lấy l.ng nhân từ mà xử với anh em.

Bời vậy tương vương bất đắc dĩ lại cho triệu Đái về. Bấy giờ trong bọn đi săn, vương tử

Đái được lĩnh phần thưởng thứ nhất, Ngỗi hậu trông thấy, đem l.ng yêu dấu, lại nói với Tương

vương rằng :

Hôm nay trời h.y c.n sớm, xin th.ên tử cho thiếp đi săn bắn chơi một lúc, để cho gân cốt

được khỏe mạnh.

Chu Tương vương nghe lời, liền truyền cho quân sĩ sửa soạn các đồ săn bắn để Ngỗi hậu đi

săn. Ngỗi hậu cởi áo gấm dài ra, để lộ một cái áo cánh ngắn đ. mặc sẵn, rồi khoác thêm một áo

giáp nhẹ, m.nh đeo túi tên, tay cầm súng đỏ, trông thật xinh đẹp. Tương vương trông thấy cũng

phải thích . mà tủm tỉm cười. Quân sĩ sắp xe để Ngỗi hậu đi Ngỗi hậu nói với tương vương rằng

:

- Đi xe không tiện bằng cưỡi ngựa, các thị nữ Ở nước Địch theo hầu thiếp sang đây, đều biết

cưỡi ngựa cả, xin thiên tử cho thiếp cưỡi ngựa một phen. .

Tương vương truyền chọn các con ngựa tốt đem đến cho Ngỗi hậu và các thị nữ cưỡi. Ngỗi

hậu sắp sửa lên ngựa, Tương vương lại ngăn lại mà bảo rằng :

Khoan đ. ! Để trẫm chọn xem trong các vương tử có người nào cưỡi ngựa giỏi, cho đi theo

hộ vệ hoàng hậu.

Vương tử Đái xin đi. Các thị nữ đều cưỡi ngựa xúm xít chung quanh Ngỗi hậu đi một bọn

trước, c.n vương tử Đái cưỡi ngựa theo sau.

Đi được một qu.ng, vương tử Đái giục ngựa lên trước, theo kịp Ngỗi hậu, rồi hai người cùng

thi tài phóng ngựa v.ng qua sườn núi. Khi hai người đi đều nhau, Ngỗi hậu dừng cương lại mà

khen vương tử Đái rằng :

Vương tử thật là một bậc kỳ tài ! Thiếp nghe tiếng đ. lâu, bây giờ mới đưọc giáp mặt.

Vương tử Đái ngồi trên m.nh ngựa cũng cúi đầu mà đáp lại rằng :

Tôi cũng mới học cưỡi ngựa, c.n kém hoàng hậu muôn phần !

Ngỗi hậu nói :

Sáng mai vương tử nên vào cung bà Huệ hậu, để vấn an, rồi thiếp sẽ nói chuyện.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 366 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 37. Giúái TûãThöi Coäng MeåÀi ÊÈn

cöng TûãÀaái Tham Sùæc Laâm Caân

Nói chưa dứt lời th. bọn thị nữ đ. cưỡi ngựa đến, Ngỗi hậu liếc mắt đưa t.nh nh.n vương tử

Đái. Vương tử Đái se sẽ gật đầu, rồi quay ngựa lùi lại. Vừa lúc bấy giờ Ở chân núi có một đàn

hươu nai chạy ra.

Vương tử Đái bắn luôn hai phát, được một hươu, một nai. Ngỗi hậu cũng bắn trúng một

hươu. Mọi người đều vỗ tay reo mừng.

Ngỗi hậu quay ngựa trở về. Tương vương ra đón. Ngỗi hậu đem con hươu dâng nộp tương

vương. Vương tử Đái cũng dâng nộp một hươu và một nai. Tương vương bằng l.ng, thu quân

trở về, rồi ban yến cho các quan triều thần, rất là vui vẻ.

Ngày hôm sau, Vương tử Đái vào cung Huệ hậu, giả cách vấn an, đ. trông thấy Ngỗi hậu Ở

đấy rồi. Ngỗi hậu đem tiền bạc đút lót tất cả các cung nhân, cấm không được nói hở cho ai biết,

rồi ngay hôm đó cùng với vương tử Đái tư thông Ở trong .một ph.ng riêng. Hai bên cùng nhau

quyến luyến, khi từ gi. ra về, Ngỗi hậu lại dặn vương tử Đái rằng :

- Thỉnh thoảng vương tử vào cung thăm thiếp nhé !

Vương tử Đái nói :

Tôi chỉ sợ thiên tử sinh nghi th. làm thế nào ?

Ngỗi hậu nói :

- Thiếp có thể che chở được, vương tử chớ ngại.

Các cung nhân đều biết chuyện cả, chỉ v. vương tử Đái là con yêu của Huệ hậu và việc này

cũng quan hệ đếu thể thống, vậy nên không ai dám nói ra. Huệ hậu cũng biết vậy, lại dặn các

cung nhân không được nói. Các cung nhân được nhiều tiền thưởng đều có . che chở cho vương

tử Đái, bởi vậy vương tử Đái ngày nào cũng Ở trong cung, suốt đêm đến sáng, mà Tương vương

vẫn không biết g. cả.

Trong bọn cung nữ có một người tên gọi Tiểu Đông, nhan sắc cũng khá, mà lại hiểu âm luật.

Một hôm, vương tử Đái đang cùng với Ngỗi hậu uống rượu, sai Tiểu Đông thổi ống ngọc tiêu,

vương tử Đái lại theo nhịp mà hát ; đến lúc vương tử Đái rượu say, có . lả lơi, giơ tay nắm lấy

áo Tiểu Đông để trêu ghẹo. Tiểu Đông sợ h.i, cời áo bỏ chạy.

Vương tử Đái giận lắm, rút gươm đuổi theo, toan giết Tiểu Đông. Tiểu Đông vội vàng chạy

đến cung Tương vương, kể hết những chuyện vương tử Đái tư thông với Ngỗi hậu. Tương vương

tức khắc cầm thanh bảo kiếm để đi giết vương tử Đái.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 367 Dõch giaã: ÀöéMuåc

Hồi 38

Chu Tương Vương Tránh Sang Nước

Khác

tấn Văn Công Thu Phục L.ng Dân

Nhưng nhà vua bỗng nghĩ:

- vương tử Đái là con yêu của thái hậu (tức là Huệ hậu) nếu ta giết đi người ngoài không

biết, tất cho ta là người bất hiếu. Và vương tử Đái vũ nghệ giỏi lắm, vị tất ta đ. giết nổi, chi bằng

h.y chịu nhịn đợi đến sáng mai, xét được sự thực, bấy giờ sẽ trị tội Ngỗi hậu, tự khắc vương tử

Đái xấu hổ mà phải trốn đi nước khác.

Tương vương thở dài một tiếng rồi ném thanh bảo kiếm xuống đất lại trở về cung, sai nội

thị đi d. thám xem t.nh h.nh vương tử Đái ra sao. Nội thị về bảo rằng :

Vương tử Đái biết Tiểu Đông vào báo với th.ên tử, vậy đ. tức khắc trốn đi rồi.

Tương vương nói :

- Ra vào cửa cung, không có bẩm mệnh, đó cũng là tại trẫm không ph.ng bị từ trước.

Sáng hôm sau, Tương vương truyền bắt các thị nữ trong cung ra để tra hỏi th. người nào

cũng chối cả. Sau gọi Tiểu Đông ra đối chứng, bấy giờ các th. nữ mới thú nhận, đem t.nh h.nh

trước sau nói hết với Tương vương. Tương vương truyền bắt Ngỗi hậu giam vào l.nh cung, khóa

chặt cửa lại, chỉ cho khoét một lỗ thủng để đưa cơm nước mà thôi Vương tử Đái sợ tội, trốn

sang nước Địch. Huệ hậu lo phiền, từ bấy giờ cũng thành bệnh ốm. Đồi Thúc và. Đào Tử nghe

thấy Ngỗi hậu bị truất, giật m.nh kinh sợ mà nói rằng :

Ngày trước hai ta phụng mệnh thiên tử sang mượn quân nước Địch để đánh nước Trịnh, sau

hai ta lại phụng mệnh thiên tử sang xin cưới Ngỗi hậu, nay Ngỗi hậu bị truất, tất nhiên vua Địch

có . căm tức. Vả vương tử Đái trốn sang nước Địch, tất nhiên cũng kiếm chuyện để xui giục vua

Địch, một mai vua Địch đem quân sang hỏi tội

th. hai ta biết nói làm sao ?

Hai người tức khắc đánh xe đi theo vương tử Đái, để bày mưu lập kế sang nói với vua nước

Địch. Khi đi đến nước Địch, Đồi Thúc và Đảo Tử vào trước nói với vua nước Địch rằng :

- Ngày trước nước tôi v. vương tử Đái mà sang th.nh hôn, thiên tử nghe nói Thúc Ngỗi là

người đẹp mới chiếm lấy rồi lập làm hoàng hậu. Nhân một hôm Thúc Ngỗi đến thăm thái hậu

368

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 38. Chu Tûúng Vûúng Traánh Sang Nûúác Khaác

têæn Vùn Cöng Thu Phuåc Loâng Dên

(tức là Huệ hậu) gặp vương tử Đái, vương tử Đái bèn nói lại chuyện cũ, bị lũ cung nhân đặt

điều gièm pha với thiên tử, thiên tử chẳng nghĩ đến cái công khó nhọc qu. quốc đánh Trịnh

khi trước mà đem hoàng hậu giam vào l.nh cung, rồi đuổi vương tử Đái đi, như thế thật là một

người phụ bạc. Xin qu. quốc đem quân sang đánh, mà lập vương tử Đái lên làm

vua để cứu lấy hoàng hậu.

Vua nước địch tin lời, liền hỏi :

-Vươngtử đái bâygiờ ở đâu?

Đồi Thúc và Đào Tử nói : .

- Hiện nay đang Ở ngoài c.i.

Vua nước Địch sai đón vào, rồi cho quan đại tướng là Xích Đinh cùng với Đồi Thúc và Đào

Tử đem quân giúp vương tử Đái về đánh nhà Chu. Chu Tương vương nghe tin quân nước Địch

đến đánh, sai quan đại phu là Đàm Bá đem việc vương tử Đái làm loạn nói với Xích Đinh Xích

Đinh chém chết Đàm Bá, rời thần đường tiến sang nhà

Chu.

Chu Tương vương nổi giận, sai quan khanh sĩ là Nguyên Bá Quán làm chánh tướng, Mao Vệ

làm phó tướng đem lên ra đối địch.

Nguyên Bá Quán biết quân nước địch mạnh hơn, không thể đánh nổi, mới bày cho quân sĩ

lập kế cố thủ, không ra nghênh chiến. Xích Đinh giận lắm, liền lập kế làm một cái ch.i cao Ở

Thủy Vân sơn, trên cắm cờ hiệu thiên tử, cho một người ăn mặc giả làm vương tử Đái, Ngỗi

uống rượu Ở trên ch.i, và bắt các thị nữ múa hát LẠI sai đồi

Thúc và Đào Tử, mỗi người đem một ngh.n quân phục sẵn Ở sườn núi, đợi khi quân nhà Chu

đến th. nghe hiệu súng nổ đổ ra mà đánh. Lại sai con lả Xích Phong Tử đem năm trăm quân đến

cửa dinh Nguyên Bá Quán khiêu chiến, rồi giả cách thua chạy để dụ đến Thúy Vân sơn.

Khi Xích Phong Tử đem năm trăm quân đến khiêu chiến, Nguyên Bá Quán thấy quân ít, toan

đổ ra đánh, Mao Vệ can rằng :

= Nước địch hay gian dối lắm, ta nên cẩn thận, chớ ra đánh vội, h.y đợi cho khi nào quân

giặc mỏi mệt, bấy giờ sẽ đánh.

Trưa hôm ấy, quân Địch giả cách mỏi mệt, xuống ngựa Ngỗi la liệt Ở dưới đất, cũng có kẻ

lại nằm nhoài ra nữa, vừa nằm vừa xỉ mắng Nguyên BÁ Quán là người hèn nhát. Nguyên BÁé

Quán tức giận, đem quân ra cùng với Xích Phong Tử giao chiến. Đánh chưa được mười hợp,

Xích Phong Tử giả cách thua chạy. Nguyên Bá Quán đuổi theo.

Khi đến gần Thúy Vân sơn, Nguyên Bá Quán trông thấy vương tử Đái đang uống rượu Ở trên

ch.i, xung quanh có kéo cờ cắm tàn rất là rực rỡ, liền nổi giận mắng rằng :

-đứa nghịch tặc kia tất chết về tay ta! . .

Nói xong, tức khắc xông lên để đánh. Bỗng nghe tiếng súng nổ, quân giặc Ở hai bên sườn

núi đổ ra : phía tả có Đồi Thúc, phía hữu có Đào Tử, cùng đánh áp lại. Nguyên Bá Quán biết là

trúng kế, vội vàng cởi áo bào ra, rồi lẩn vào trong đám loạn quân chạy trốn. Trong đám loạn

quân có người hỏi Nguyên Bá Quán rằng : .

Tướng quân ơi ?.Chạy đi đườngnào bây giờ?

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 369 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 38. Chu Tûúng Vûúng Traánh Sang Nûúác Khaác

têæn Vùn Cöng Thu Phuåc Loâng Dên

Đồi Thúc nghe tiếng, biết là có Nguyên Bá Quán Ở đây, vội vàng cố sức đuổi theo, bắt được

hơn ba mươi người, Nguyên Bá Quán cũng bị bắt. Mao Vệ nghe tin Nguyên BAé Quán thua trận,

tức khắc cho người về phi báo với chu tương Vương để Xin thêm quân tiếp viện . đồi Thúc đem

Nguyên Bá Quán vệ nộp vương tử Đái. Vương tử Đái truyền giam lại một chỗ, Đôi Thúc nói : .

- Nay Nguyên BÁ Quán đ. bị bắt, Mao Vệ tất sợ mất vía, nếu đêm nay ta dùng kế hoả công

đem quân tiến đánh th. thế nào cũng bắt được Mao Vệ. .

Vương tử Đái khen phải, rồi nói với Xích Đinh. Đêm ấy Xích Đinh đem quân đến đốt phá

dinh Mao Vệ. Đồi Thúc và Đáo Tử cũng đem quân xông vào. Mao Vệ biết sức không địch nổi, vội

vàng mở cửa sau chạy trên. Đi được một qu.ng, lại gặp quân vương tử đái. Vương tử đái quát

to lên rằng :

- Mao Vệ ! Mày chạy đường nào cho thoát ?

Nói xong liền cầm giáo đâm chết Mao Vệ. Quân nước Địch toàn thắng rồi vây kín kinh thành

nhà Chu. Chu Tương vương nghe tin Nguyên Bá Quán và Mao Vệ bi bắt, bảo Phú Thần rằng :

- Cũng bởi trẫm không nghe lời nhà ngươi, mà nên nỗi này !

Phú Thần nói :

- Nay quân địch khí thế hung tợn lắm, xin thiên tử h.y tạm tránh đi, chắc thế nào chư hầu

cũng có kẻ v. công nghĩa mà đem quân ảo trừ quân giặc.

Chu công Khổng nói :

Tôi thiết tưởng đem hết quân sĩ ra, c.n có thể cố đánh một trận nữa, can g. phải bỏ mà đi.

Thiệu Công Quá nói :

Như tôi thiển nghĩ việc này là bởi Ngỗi hậu gây nên, xin thiên tử trị tội mà giết đi, rồi cố thủ

để đợi quân chư hầu đến, thế là vẹn toàn.

Tương vương thở dài mà than rằng :

V. trẫm bất minh, để gây nên tai vạ ! Nay thái hậu (tức là Huệ hậu) đang ốm nặng, trẫm

h.y tạm tránh đi để cho yên việc, rồi tùy . chư hầu.

Tương vương lại báo Chu Công Không và Thiệu Công Quá rằng :

- Vương tử Đái đem quân về đây là chỉ v. Ngỗi hậu mà thôi, nhưng nếu vương tử Đái chiếm

lấy Ngỗi hậu, tất sợ người trong nước chê cười, chắc không dám ở chốn kinh thành, thế th. trẫm

cũng sẽ lại về được, hai ngươi cứ vững dạ.

Chu Công Không và Thiệu Công Quá sụp láy xin vâng mệnh, Tương vương hỏi Phú Thần

rằng :

Địa giới nhà Chu ta, chỉ tiếp giáp ba nước là Trịnh, Vệ và Trần, nay trẫm nên sang nước nào

?

Phú Thần nói :

Vệ và Trần đều là nước yếu cả, chi bằng ta sang nước Trịnh là hơn.

Tương vương nói :

Ngày trước trẫm đ. mượn quân nước địch sang đánh nước Trịnh, chẳng lẽ Trịnh lại không

oán trẫm hay sao ?

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 370 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 38. Chu Tûúng Vûúng Traánh Sang Nûúác Khaác

têæn Vùn Cöng Thu Phuåc Loâng Dên

Phú Thần nói :

Tôi khuyên nhà vua sang nước Trịnh, chính v. việc ấy đó ! v. rằng tiên tổ nước Trịnh vẫn có

công với nhà Chu ta, th. con cháu tất cũng không quên nhà chu ta được, mới rồi, nhà vua mượn

quân nước Địch sang đánh nước Trịnh, nước Trịnh dẫu có . không bằng l.ng, nhưng vẫn ngày

đêm mong cho nước Địch làm phản nhà Chu, để tỏ m.nh là một nước không trái đạo với thiên

tử. Bây giờ nhà vua sang Trịnh th. Trịnh tất vui l.ng mà nghênh tiếp, c.n oán nỗi g. !

Tương vương mới quyết định trốn sang nước Trịnh. Phú Thần lại nói :

Nay nhà vua trốn đi, giả sử quân Địch cố sức đuổi theo .th. biết làm thế nào, để tôi xin đem

hết bà con thân thuộc ra mà ngăn cản quân Địch mới được.

Phú Thần gọi hết con em họ hàng được vài trăm người, đem ra đánh nhau với quân Địch.

Tương vương cùng với bọn Gián Sư Phủ và Tạ Yên Phủ hơn rnười người, thẳng đường trốn sang

nước Trịnh. Phú Thần đánh nhau với Xích Đinh, giết được quân nước Địch nhiều lắm.

Phú cũng bị trọng thương, lại gặp Đồi Thúc và Đào Tử đến. Đổi Thúc vả Đào Tử bảo Phú

Thần rằng :

Trước kia nhà ngươi lấy lời nói trung mà can thiên tử, điều ấy thiên hạ đều biết cả, vậy th.

ngày nay nhà ngươi cũng không cần phải chết để tỏ l.ng trung của m.nh nữa.

Phú Thần nói :

Ngày trước ta can, mà thiên tử không nghe, nên đến nỗi như thế này ! Nếu bây giờ ta không

cố sức chết mà đánh th. thiên tử tất cho ta là không thực l.ng.

Nói xong, lại cố đánh một phen, sức kiệt mà chết tại trận. Con em họ hàng cũng chết hơn ba

trăm người. Phú Thần chết rồi, quân nước Địch mới biết là Chu Tương vương đ. mở cửa thành

đi trốn. Khi quân nước Địch tới nơi th. cửa thành bị đóng. Vương tử Đái truyền giải Nguyên Bá

Quán đến, bắt gọi mở cửa thành. Chu Công Khổng và Thiệu Công Quá đứng ở trên mặt thành

bảo vương tử Đái rằng :

Chúng tôi vẫn muốn mở cửa thành ra đón, sợ quân nước Địch tiến vào cướp phá, vậy nên

không dám.

Vương tử Đái nói với Xích Đinh, xin cho quân nước Địch đóng ở ngoài thành, rồi sau sẽ đem

tiền bạc ở trong kho ra để khao thưởng.

Xích Đinh thuận cho. Vương tử Đái tiến vào kinh thành, trước hết đến ngay l.nh cung. thả

Ngỗi hậu ra, rồi sau vào yết kiến Huệ hậu, Huệ hậu đang ốm, trông thấy vương tử Đái, mừng

quá cười sặc lên mà chết. Vương tử Đái không làm ma vội, c.n vào cung để tự t.nh với Ngỗi hậu

; lại đi t.m Tiểu Đông để giết. Tiểu Đông sợ tội, đ. đâm đầu xuống giếng mà chết rồi !

Ngày hôm sau, vương tử Đái mạo xưng có di mệnh của Huệ hậu, lên ngôi thiên tử, và lập

Ngỗi hậu làm hoàng hậu ; lại đem tiền bạc trong kho ra khao thưởng cho quân nước Địch, rồi

cất tang Huệ hậu. Người nhà Chu nhân chuyện này có đặt thành một bài hát để chế nhạo vương

tử Đái. Đái nghe thấy bài hát, biết là l.ng dân không

phục, sợ sinh biến loạn, mới đem Ngỗi hậu dời sang ở đất ôn ấp, rỗi sửa sang cung thất để

ngày đêm cùng với Ngỗi hậu vui chơi ; c.n bao nhiêu việc chính trị, giao cho Chu Công Khổng

và Thiệu Công Quá tất cả Vương tử Đái tiếng là làm thiên tử, nhưng không cùng với thần dân

tiếp kiến bao giờ. Nguyên Bá Quán thừa cơ trốn về Nguyên

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 371 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 38. Chu Tûúng Vûúng Traánh Sang Nûúác Khaác

têæn Vùn Cöng Thu Phuåc Loâng Dên

thành. Chu Tương vương đi đến Dĩ Thành, ở đấy nhiều trúc mà không có nhà công quán,

người ta gọi là Trúc Xuyên. Tương vương hỏi thăm, biết là đ. đến địa giới nước Trịnh, mới vào

ngủ nhờ trong cái nhà tranh của một kẻ nông phu là Phong thị. Phong thị hỏi :

- chẳng hay ngài là quan chức g. ?

Tương vương nói :

- Trẫm là thiên tử nhà Chu, v. trong nước có giặc, nên phải tránh nạn đến đây.

Phong thị giật m.nh kinh sợ, sụp lạy xin lỗi mà rằng :

- Em hai tôi đêm qua nằm mộng thấy ánh mặt trời đ. chiếu vào trong nhà, quả nhiên hôm

nay có qu. nhân đến !

Nói xong, liền sai người em đi giết gà thổi xôi để dâng lên vua.

Tương vương không biết đấy là em Phong thị, mới hỏi :

- Người ấy là ai thế?

Phong thị nói :

Đấy là người em khác mẹ với tôi vẫn cùng ở đây với tôi, để phụng dưỡng mẹ già.

Tương vương thở dài mà than rằng :

Anh em nhà ngươi là nhà làm ruộng mà cùng nhau h.a thuận được như thế ? Trẫm làm

thiên tử mà lại bị người em cùng mẹ cư xử chẳng ra g. ; trẫm không bằng kẻ nông phu nhiều

lắm

Tương vương nói xong, buồn l.ng mà ứa nước mắt. Quan đại phu là Tả Yên Phủ nói :

- Ngày xưa Chu công là bậc đại thánh mà trong anh em cũng c.n bất h.a với nhau, vậy xin

nhà vua chớ thương tâm, nên mau mau truyền hịch đi bảo các nước chư hầu biết.

Tương vương bèn viết thư, sai người đi bảo với các nước : Tề, Tắng, Trần, Trịnh và Vệ. Trong

thư đại lược nói rằng :

Trẫm nay không có đức, để đến nỗi em ruột là vương tử Đái nổi loạn, phải tránh sang đất

Dĩ Thành thuộc thuộc Trịnh. vậy xin bố cáo cho các nuớc được biết?

Giản Sư Phủ nói :

- Các nước ngày nay, chỉ có Tần và Tấn là muốn làm bá chủ ; nước Tần có bọn Kiến Thúc và

Bách L. Hề ; nước Tấn có bọn Triệu Thôi và HỒ Yển, bọn này tất biết khuyên vua nước m.nh

làm những việc công nghĩa, c.n các nước khác th. không trông cậy g. được !

Tương vương liền sai Giản Sư Phủ sang bảo nước Tấn, và Tả Yên Phủ sang báo nước Tần.

Trịnh Văn công nghe tin Chu Tương vương tránh sang Dĩ Thành, cười mà nói rằng :

Ngày nay thiên tử mới biết nước Địch không bằng nước Trịnh.

Nói xong, tức khắc sai người sang Dĩ Thành dựng nhà công quán để rước Chu Tương vương

vào ở rồi vào yết kiến vấn an Chu Tương vương. Bao nhiêu phẩm vật khí dụng, cần dùng cho

nhà vua, nước Trịnh đều cung cấp đầy đủ cả. Chu Tương vương trông thấy Trịnh Văn công, có

. thẹn. Các nước LỖ vả Tống cũng đều sai sứ đến

vấn an và dâng các vật phẩm ; chỉ có Vệ Văn công không đến.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 372 Dõch giaã: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖÌI 38. Chu Tûúng Vûúng Traánh Sang Nûúác Khaác

têæn Vùn Cöng Thu Phuåc Loâng Dên

Quan đại phu nước LỖ là Tang Văn Trọng nghe nói Vệ Văn công không đến, bèn thở dài mà

than rằng :

Vua nước Vệ sắp đến ngày chết. Chư hầu phải biết có thiên tử, cũng như cây phải có gốc,

nước phải có nguồn ; cây không gốc tất héo, nước không nguồn tất khô, tài nào mà không chết

!

Đến năm sau, Vệ Văn công chết, thế tử Thịnh lên nối ngôi, tức là Vệ Thành công, quả đúng

như lời nói của Tang Văn Trọng.

Giản Sư Phủ phụng mệnh Chu Tương vương sang bảo Tấn Văn công, Tấn Văn công hỏi HỒ

Yển. HỒ Yển nói :

- Tề Hoàn công ngày xưa, làm nên được sự nghiệp bá chủ, là v. biết giúp thiên tử nhà Chu ;

nay thiên tử nhà Chu có nạn, nếu nước Tấn ta không giúp th. nước Tần tất giúp. Nước Tần đ.

giúp th. sự nghiệp bá chủ về tay nước Tần mất !

Tấn Văn công sai Quách Yển bói một quẻ. Quách Yển bói được quẻ tốt, Tấn Văn công liền cử

đại binh đi gúp thiên tử nhà Chu. Khi Tấn Văn công sắp đi, lại nghe tin Tần Mục công cũng đ.

cử đại binh đi giúp nhà Chu, hiện đang đóng quân Ơˆu trên sông Hoàng Hà. Hồ Yển nói :

- Vua nước Tần vẫn có chí muốn giúp thiên tử nhà Chu, nay c.n đóng quân Ơˆu trên sông

Hoàng Hà là chỉ v. chưa có lối nào mà đi qua các nước Đông Di được. Bây giờ chúa công nên

sai người sang bảo các nước Đông Di để xin mượn đường rồi lại sai người sang bảo vua nước

Tần rằng nước Tấn ta đây cử đại binh đi rồi, thế th. quân nước Tần tất phải rút về.

Tấn Văn công khen phải, một mặt sai HỒ Xạ CÔ đem vàng bạc sang lễ các nước Đông Di để

xin mượn đường ; c.n một mặt sai Tư Thần đến trên sông Hoàng Hà nói với Tần Mục công. Tư

Thần phụng mệnh Tấn Văn công vào nói với Tần Mục công rằng :

- Thiên tử tránh nạn Ơˆu ngoài, qu. quốc lấy làm lo th. chúa công tôi cũng lấy làm lo. Hiện

nay chúa công tôi đ. xin cử đại binh để thay qu. quốc vào giúp thiên tử, không dám phiền đến

qu. quốc phải đi xa xôi khó nhọc làm g. ?

Tần Mục công nói :

Ta sợ rằng Tấn hầu mới lập, chưa đủ quân để giúp thiên tử, vậy phải vội vàng đến đây, nay

Tấn hầu đ. cử đại binh đi giúp thiên tử th. ta đây chỉ việc Ngỗi yên mà chờ đợi tin mừng.

Kiền Thúc và Bách L. Hề đều nói :

- Việc này là một việc đại nghĩa, vua nước Tấn sợ chúa công chia mất cái danh dự ấy, nên sai

người đến nói để làm ngăn trở quân ta, chi bằng ta cứ tiến binh cùng với nước Tấn cùng giúp

thiên tử Tần Mục công nói :

- Ta cũng biết việc này là một việc hay, nhưng quân ta không tiện đường đi, chỉ ngại rằng

các nước Đông Di đem l.ng ngăn trở. Nay Tấn hầu mới lên ngôi, nếu không có công trạng g. th.

sao giữ yên được nước ; thôi th. ta nhường cho Tấn hầu.

Nói xong, liền sai công tử Chí theo Tả Yên Phủ đến Dĩ Thành để thăm Chu Tương vương, rồi

lại rút quân về nước Tần. Tư Thần đem tin Tần Mục công lui quân về báo với Tấn Văn cồng. Tấn

Văn công truyền tiến binh đến đất Dương Phàn. Quan trấn thủ Ơˆu đất Dương Phàn ra ngoài c.i

nghênh tiếp. Tấn Văn công sai bọn Khước Tần đem quân vây đất ôn ấp ; lại sai bọn Triệu Thôi

sang Dĩ Thành đón Chu Tương vương trở về kinh thành. Chu Công Khổng và Thiệu Công Quá

mở cửa thành đón Tương vương vào.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 373 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 38. Chu Tûúng Vûúng Traánh Sang Nûúác Khaác

têæn Vùn Cöng Thu Phuåc Loâng Dên

Người đất ôn ấp nghe tin Chu Tương vương đ. trở về kinh thành, liền họp nhau lại giết chết

Đồi Thúc và Đào Tử, rồi mở toang cửa thành để đón quân nước Tấn vào. Vương tử Đái vội vàng

đem Ngỗi hậu lên xe, t.m đường trốn sang nước Địch, nhưng quân sĩ đóng cửa lại, không cho

ra. Vương tử Đái rút gươm chém chết mấy người.

Ngụy Thù vừa đi đến, quát to lên rằng :

- Thằng nghịch tặc kia, mày định chạy đi đằng nào ?

Vương tử Đái nói :

- Nhà ngươi tha cho ta trốn, ngày khác ta xin đến ơn.

Ngụy Thù nói :

Hỏi thiên tử có tha cho nhà ngươi, th. ta sẽ nới tay ?

Vương tử Đái nổi giận, rút gươm ra đâm. Ngụy Thù liền nhảy ngay lên xe, chém chết vương

tử Đái. Quân sĩ bắt được Ngỗi hậu, đem đến nộp Ngụy Thù. Ngụy Thù nói :

- NÓ là một đứa dâm phụ, c.n để làm g. !

Nói xong, truyền cho quân sĩ bốn phía cùng giương cung một lúc mà bắn chết Ngồi hậu.

Ngụy Thù đem hai cái xác vương tử Đái và Ngồi hậu đến nộp Khước Tần. Khước Tần nói :

- Sao ông bắt được, lại không đóng cũi đem nộp, để thiên tử trị tội ?

Ngụy Thù nói :

Thiên tử tránh cái tiếng giết em, vậy mới mượn tay nước Tấn ta, thế th. ta giết ngay đi là

hay lắm.

Khước Tần truyền đem chôn hai cái xác ấy, rồi sai người đến đất Dương Phàn để báo tin cho

Tấn Văn công biết. Tấn Văn công nghe tin vương tử Đái và Ngồi hậu đ. bị giết rồi, liền vào kinh

thành yết kiến Chu Tương vương để báo tin thắng trận. Chu Tương vương bày tiệc thết đ.i, lại

đem vàng lụa ra tạ ơn. Tấn Văn công sụp lạy mà nói rằng :

- Trùng Nhĩ này không dám nhận vàng lụa, chỉ xin nhà vua gia ơn cho lúc chết được an táng

theo lễ toại đạo th. Trùng Nhĩ này lấy làm đội ơn vô cùng.

Chu Tương vương nói :

Tiên vương ngày xưa đặt ra lễ phân biệt trên dưới, chỉ quan hệ Ơˆu những lúc sinh tử ấy,

trẫm không dám v. ơn riêng mà bỏ phép công ; nay thúc phụ có công lớn, trẫm không dám

quên, trẫm xin đem đất ôn, đất Nguyên, đất Dương Phàn và đất Toàn Mao để gia phong cho

thúc phụ.

Tấn Văn công cáo từ lui ra. Dân nhà Chu già trẻ lớn bé kéo nhau đi xem mặt Tấn Văn công,

đứng chật ních cả đường cái, đều th. thào bảo nhau rằng :

- Ngày nay lại thấy có Tề Hoàn công ?

Tấn Văn công sai Ngụy Thù đến nhận địa giới đất Dương Phàn, sai Điên Thiệt đến nhận địa

giới đất Toàn Mao, sai Loan Chi đến nhận địa giới đất ôn, c.n đất Nguyên thi Văn công thân

hành đến để nhận.

Bởi v. đất Nguyên là phong ấp của Nguyên Bá Quán ; Nguyên Bá Quán v. cớ đánh giặc bị

thua, nên vua nhà Chu đ.i lại mà thưởng cho Tấn Văn công, Tấn Văn công sợ Nguyên Bá Quán

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 374 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 38. Chu Tûúng Vûúng Traánh Sang Nûúác Khaác

têæn Vùn Cöng Thu Phuåc Loâng Dên

không chịu, vậy phải thân hành đem quân đến. điên Thiệt đến Toàn Mao, Loan Chi đến đất ôn.

Quan trấn thủ Ơˆu đất Toàn Mao và đất ôn đều mở cửa

thành ra nghênh tiếp. C.n Ngụy Thù đến đất Dương Phàn th. quan trấn thủ Ơˆu đấy là Xương

Cát bảo những người dưới rằng :

Nhà Chu c.n được bao nhiêu đất mà gia phong cho nước Tấn nhiều như vậy ta với Tấn hầu

cùng là bề tôi nhà Chu, sao ta chịu phục ?

Nói xong, liền đem quân lên mặt thành để chống giữ. Ngụy Thù giận lắm, vây kín cả bốn

mặt thành, rồi hạ lệnh rằng :

- Nếu không chịu hàng th. giết sạch cả !

Xương Cát đứng trên mặt thành trả lời rằng :

Đất Dương Phàn này là chỗ kinh kỳ, dân trong thành phần nhiều là họ hàng thân thích của

thiên tử nhà Chu. Qu. quốc cũng là bề tôi nhà Chu, sao lại tàn nhẫn đến thế ?

Ngụy Thù nghe lời, trong l.ng cảm động, sai người báo với Tấn Văn công. Tấn Văn công bèn

viết một bức thư đưa cho Xương Cát.

Trong thư đại lược nói rằng :

"Đất này là của thiên tử gia phong cho, nên tôi không dám trái mệnh, nếu tướng quân nghĩ

đến họ hàng thân thích cửa thiên tử mà muốn đem dân đi nên khác th. tôi cũng xin tùy . tướng

quân ?

Tấn Văn công lại sai người đến bảo Ngụy Thù h.y ho.n binh, không nên đánh vội. Xương

Cát tiếp được thư, liền truyền cho dân trong thành rằng :

- Ai muốn về nhà Chu th. đi, ai muốn theo nước Tấn th. ở.

Dân trong thành xin đi đến quá nửa. Xương Cát dời số dân ấy đến đất Chi Thôn. Ngụy Thù

vào nhận lấy địa giới đất Dương Phàn.

Tấn Văn công và Triệu Thôi đem quân đến đất Nguyên, Nguyên Bá Quán nói dối những

người dưới rằng :

- Quân nước Tấn vây đất Dương Phàn, đem dân ở đây giết sạch Dân đất Nguyên sơ h.i,

quyết chí chống lại quân nước Tấn.

Quân nước Tấn bổ vây, Triệu Thôi bảo Tấn Văn công rằng :

- Dân không phục nước Tấn ta là v. nước Tấn ta chưa có điều g. tín nghĩa cả ; nay chúa công

nên giữ lấy tín nghĩa th. không đợi phải đánh mà tự khắc dân phục.

Tấn Văn công nói :

Muốn giữ tín nghĩa th. phải làm thế nào ?

Triệu Thôi nói

- Xin chúa công hạ lệnh cho quân sĩ, mỗi người phải giữ lương ăn trong ba ngày, nếu ba

ngày không hạ được thành Nguyên th. giải vây về nước.

Tấn Văn công theo lời. Đến ngày thứ ba quân sĩ bảo rằng :

C.n ngày hôm nay nữa th. hết lương ăn.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 375 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 38. Chu Tûúng Vûúng Traánh Sang Nûúác Khaác

têæn Vùn Cöng Thu Phuåc Loâng Dên

Tấn Văn công chẳng nói g. cả. Đến đêm hôm ấy, dân Nguyên trèo qua thành ra nói với Tấn

Văn công rằng :

- Chúng tôi đ. hỏi tin, biết là dân Dương Phàn không bị giết bao giờ ; vậy đến ngày mai,

chúng tôi xin mở thành để đón chúa công.

Tấn Văn công nói :

- Hôm trước ta đây có hẹn trong ba ngày, nếu không đánh được đất Nguyên th. tức khắc giải

vây rút về ; hôm nay đ. là ba ngày rồi th. sáng mai thế nào ta cũng rút quân.

Quân sĩ đều can rằng :

Dân đất Nguyên đ. định đến ngày mai mở cửa thảnh để đón chúa công vào th. chúa công

nên tạm lưu lại một ngày nữa, dẫu có hết lương xin cho người sang Dương Phàn lấy, cũng chẳng

xa g. !

Văn công nói :

- Tín nghĩa là một điều qu., ta đ. hạ lệnh, hạn trong ba ngày, ai lại không biết, nếu nay lại

tạm lưu một ngày nữa th. là người thất tín, dẫu có được đất Nguyên, cũng không ích g. !

Sáng sớm hôm sau, Tấn Văn công liền truyền giải vây rút quân về nước.

Dân đất Nguyên bảo nhau rằng :

- Tân hầu không thất tín thật là một ông vua có đức. Và những người d.ng dây trèo xuống

thành để đi theo vua Tấn cứ liên tiếp nối nhau m.i không hết. Nguyên Bá Quán không thể nào

ngăn cấm được nữa, cũng phải mở cửa thành xin hàng. Quân nước Tấn đi đ. được ba mươi

dặm, dân đất Nguyên theo kịp ; Nguyên Bá Quán cũng viết thư đến xin hàng. Tấn Văn công

truyền đóng quân lại một chỗ, rồi một m.nh đi xe vào thẳng trong thành. Dân trong thành thấy

Tấn Văn công đều vui mừng nhảy múa. Tấn Văn công đ.i Nguyên Bá Quán theo lễ khanh sĩ, cho

Ơˆu đất Hà Bắc, lại sai Triệu Thôi làm quan trấn thủ Ơˆu đất Nguyên, kiêm lĩnh đất Dương Phàn

và Khước Tần làm trấn thủ Ơˆu đất ôn, kiêm lĩnh đất Toàn Mao. Tấn Văn công từ khi cử đại binh

đi giúp thiên tử nhà Chu, và giữ tín nghĩa với dân đất Nguyên, mới có cớ làm được bá chủ.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 376 Dơch giaă: ÀöéMuåc

Hồi 39

Triển Hỉ Hỏi Kế Liễu Hạ Huệ

ngụy Thù Đốt Nhà Hỉ Phụ Cơ

Tề Hiếu công bấy giờ đang có . muốn làm bá chủ, vẫn định dùng binh lực mà khôi phục lại sự

nghiệp của Tề Hoàn công thuở trước, mới họp các quan đại phu lại mà hỏi rằng :

- Đang đời tiên quân ta là Hoàn công ngày xưa, năm nảo cũng đánh đông dẹp bắc ; nay ta

cứ ngồi yên một chỗ, khác nào như người nằm trong vỏ ốc, không biết bên ngoài có việc chi cả,

ta lấy làm xấu hổ. lắm ! Ta c.n nhớ năm trước vua nước LỖ định giúp VÔ Khuy mà chống cự

với ta, ta chưa báo được cái thù ấy, nay nước LỖ phía bắc kết giao với Vệ, phía nam kết giao với

Sở, giả sử đem quân sang đánh ta th. ta lấy g. định lại cho nổi ? Bây giờ nước LỖ đang gặp năm

mất mùa, ta muốn thừa cơ mà đánh trước đi, các ngươi nghĩ thế nào ?

Quan trường khanh là Cao HỔ nói :

Nước LỖ đang có nhiều nước giúp, ta đánh vị tất đ. nổi.

Tề Hiếu công nói :

- Ta h.y thử sang đánh để xem chư hầu có đồng l.ng với nước LỖ hay không ?

Tề Hiếu công liền cử binh sang xâm phạm phía bắc nước Lỗ, quân sĩ phi báo với LỖ Hi công.

Quan đại phu là Tang Tôn Thần nói với LỖ Hi công rằng :

- Quân Tề sang đánh ta là có . muốn báo thù, ta vị tất đ. chống lại nổi, xin chúa công sai sứ

ra từ tạ là hơn.

LỖ Hi công nói :

- Biết ai là người khéo ứng đối mà sai đi bây giờ ?

Tang Tôn Thần nói :

- Tôi xin cử một người là con quan tư không VÔ Hại đời trước, tên gọi Triển Hoạch, tên tự

là Tử Cầm, làm quan sĩ sư, được phong Ơˆu Liễu Hạ, người ấy văn nh. ôn h.a, biết nhiều nghĩa

l., chỉ v. làm quan không hợp thói đời, nên mới từ chức bỏ về, nếu sai người ấy làm sứ thần ra

nói với vua Tề th. vua Tề tất phải kính trọng.

LỖ Ki công nói :

- Ta cũng có nghe tiếng người ấy, chẳng hay bây giờ Ơˆu đâu ?

377

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 39. Triïèn Hó Hoăi KïæLiïéu HaåHuïå

nguåy ThuâÀöæt NhaâHó PhuåCú

Tang Tôn Thần nói :

Hiện nay vẫn Ơˆu Liễu Hạ.

LỖ Hi công sai người đến triệu Triển- Hoạch. Triển Hoạch cáo ốm không đi được. Tang Tôn

Thần nói :

- Triển Hoạch có người em tên gọi Triển Hỉ, dẫu quan chức c.n nhỏ nhưng cũng có tài ứng

đối nay sai Triển Hỉ đến nhà Triển Hoạch mà hỏi xem nên dùng cách nào để ứng đối với vua

nước Tề.

LỖ hi công nghe lời. Triển Hỉ đến Liễu Hạ, vào yết kiến Triển Hoạch, thuật lại chủ . của LỖ

Hi công. Triển Hoạch nói :

Vua Tề đem quân sang đánh ta là có . muốn nối sự nghiệp Tề Hoàn công ngày trước, nhưng

không biết rằng muốn làm bá chủ th. trước hết phải đón phù thiên tử nhà Chu ; nay ta đem di

mệnh của tiên vương ngày xưa mà trách vua Tề thi thiếu g. cách nói.

Triển Hỉ về nói với LỖ Hi công rằng :

Tôi đ. hỏi được cách để ứng đối với vua Tề rồi.

LỖ Hi công đ. sắp sẵn lễ vật để sai Triển Hỉ đi thương thuyết với Tề. Triển Hỉ đi đến phía

nam sông Vấn, gặp tiền đội quân nước Tề, bèn xin với tướng tiên phong là Thôi Yến, đến yết

kiến Tề Hiếu công. Thôi Yến đưa Triển Hỉ nói với Tề Hiếu công rằng :

- Chúa công tôi nghe tin xa giá nhà vua sắp sang qua địa giới nước tôi, vậy sai tôi đưa lễ vật

sang kính biếu tướng sĩ nhà vua.

Tề Hiếu công nói :

- Người nước LỖ nghe tin ta đem quân sang đánh, có sợ h.i hay không ?

Triển Hỉ cười mà đáp rằng :

- Bọn tiểu nhân th. cũng có người sự h.i, chứ những người quân tử th. không ai sợ h.i chút

nào cả.

Tề Hiếu công nói :

- Nước nhà ngươi, quan văn th. không có ai trí mưu như Thi Bá ; quan vũ th. không có ai vũ

dũng như Tào Quệ ; vả nước nhà ngươi đang gặp năm mất mùa, ngoài đồng không có cây cỏ

nào được xanh tốt, thế th. c.n cậy vào đâu mà chẳng sợ h.i ?

Triển Hỉ nói :

Nước tôi không chắc cậy vào điều g. cả, chỉ chắc cậy vào di mệnh của tiên vương mà thôi ;

tiên vương nhà Chu ngày xưa phong Thái công Ơˆu nước Tề, phong tiên quân tôi là Bá Cầm ở

nước Lỗ, khiến hai nước cắt máu mà thề với nhau rằng : "Con cháu sau đời đời cùng giúp nhà

Chu, chớ có làm hại lẫn nhau ? Lời thề ấy c.n giao cho quan thái sử cất đi. Tề Hoàn công làm

nên bá chủ, cũng v. biết hội chư hầu Ơˆu đất Kha để cùng nhau giúp thiên tử ; nay nhà vua lên

ngôi đ. được chín năm, người nước tôi vẫn mong nhà vua lại sửa sang bá nghiệp của Tề Hoàn

công thuở trước. Bằng nay bỏ di mệnh của tiên vương, trái lời thề của Thái công, để đến nỗi

không giữ được bá nghiệp của Tề Hoàn công thuở xưa th. tôi dám chắc rằng nhà vua tất không

như thế.

Bời vậy mà nước tôi không lấy g. làm sợ h.i.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 378 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 39. Triïèn Hó Hoăi KïæLiïéu HaåHuïå

nguåy ThuâÀöæt NhaâHó PhuåCú

Tề Hiếu công nói :

Nhà ngươi về nói với LỖ hầu, ta xin cùng với nước LỖ giao hảo, không dùng binh nữa.

Nói xong, liền rút quân về. Triển Hỉ về nói với LỖ Hi công. Tang Tôn Thần nói :

- Quân Tề dẫu lui, nhưng có . khinh ta, tôi xin cùng với Trọng Toại mượn quân nước Sở để

đánh nước Tề.

LỖ Hi công lấy làm phải, liền sai Trọng Toại làm chánh. Tang Tôn Thần làm phó, đi sứ nước

Sở. Tang Tôn Thần có quen nhau với tướng nước Sở là Thành Đắc Thần, mới nhờ Thành đắc

Thần nói với Sở Thành vương rằng :

- Nước Tề bội ước Ơˆu đất Lộc Thượng, nước Tống giao chiến Ơˆu sông Hoàng Thủy, đều lả

cừu địch với nước Sở cả ; nếu đại vương muốn đem quân hỏi tội hai nước ấy th. nước tôi xin

đem quân làm tiên phong.

Sở Thành vương mừng lắm, liễn sai Thành Đắc Thần làm chánh tướng, Thúc Hầu làm phó

tướng, đem quân sang đánh Tề, chiếm lấy đất Dương Cực, lấy đất ấy mà phong cho con Tề Hoàn

công là công tử Ung và sai Thúc Hầu đóng đồn Ơˆu đấy để làm thanh viện cho nước Lỗ. Thành

Đắc Thần thắng trận, thu quân về triều. Quan lệnh

do.n là Tử Văn, bấy giờ tuổi đ. già rồi, xin nhường quyền chính lại cho Thành Đắc Thần. Sở

Thành vương nói :

- Ta giận nước Tống, hơn giận nước Tề ; Thành Đắc Thần đ. v. ta đánh nước Tề rồi, nhà

ngươi nên v. ta đánh nước Tống, để báo thù cho nước Trịnh, sau khi đánh được Tống rồi, bấy

giờ nhà ngươi sẽ từ chức. -

Tử Văn nói :

- Tài trí tôi kém Thành Đắc Thần xa lắm, xin đại vương cho Thành Đắc Thần thay tôi, tất có

thể giúp đại vương đánh Tống được.

Sở Thành vương nói :

- Nước Tống đang thần phục nước Tấn, nay ta đánh Tống th. nước Tấn tất cứu, nếu không

phải tay nhà ngươi th. sao địch nổi Tấn và Tống được, nhà ngươi nên v. ta mà giúp việc ấy.

Nói xong, liền sai Tử Văn ra duyệt binh Ơˆu đất Khuê (đất nước Sở) để tuyên thị quân pháp.

Tử Văn muốn làm tỏ tài trí của Thành Đắc Thần, nên hôm duyệt binh, chỉ làm qua loa xong việc

mà thôi, cả buổi sáng chẳng phạt một người nào. Sở Thành vương nói :

- Nhà ngươi ra duyệt binh mà không phạt một người nào th. sao cho có uy được ?

Tử Văn nói :

- Tôi ngày nay đ. già yếu lắm rồi, nếu đại vương muốn lập uy th. tất phải dùng Thành Đắc

Thần mới được.

Sở Thành vương liền sai Thành Đắc Thần ra duyệt binh Ơˆu đất Vi (đất nước Sở). Thành Đắc

Thần ra duyệt binh, hiệu lệnh rất nghiêm, kẻ nào trái phép, đều trị tội cả. Trong một ngày hôm

ấy, bảy người bị đánh và ba người bị xâu tai. Sở Thành vương mừng lắm, nói :

Thành Đắc Thần thật là có tài làm tướng.

Tử Văn lại xin nhường quyền chính cho Thành Đắc Thần. Sở Thành vương nghe lời, liền cho

Thành đắc Thần làm lệnh do.n, kiêm giữ chức nguyên soái. Các quan triều thần đều đến nhà

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 379 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 39. Triïèn Hó Hoăi KïæLiïéu HaåHuïå

nguåy ThuâÀöæt NhaâHó PhuåCú

Tử Văn để chúc mừng về việc tiến cử Thành Đắc Thần, chỉ có quan đại phu là Vi L. Thần nhân

ốm không đến. Tử Văn bày tiệc để thết đ.i. Khi việc đ. được nửa chừng, có người vào báo với

Tử Văn rằng :

- CÓ một cậu bé con Ơˆu ngoài cửa xin vào yết kiến.

Tử Văn cho vào. Cậu bé khi vào đến nơi, chắp tay cúi đầu để chào rồi đi đến chỗ cuối chiếu

mà ngồi. Trong khi ngồi ăn th. cậu bé có . không coi ai ra g.. Người ta nh.n kỹ mới biết là con

trai Vi L. Thần, tên gọi Vi Giả, mới mười ba tuổi. Tử Văn lấy làm lạ, hỏi rằng :

Ta tiến cử cho nước được một đại tướng, các quan triều thần đều chúc mừng cả, sao nhà

ngươi lại không chúc mừng ?

Vi Giả nói :

Các ngài cho là một việc nên mừng, tôi thiết tưởng là một việc nên lo !

Tử văn nổi giận mà hỏi rằng :

- Tại sao nhà ngươi lại bảo là một việc nên lo ?

Vi Giả nói :

Thành Đắc Thần là một người vũ dũng mà không có tài quyết đoán, chỉ có thể dùng trong

việc chiến tranh mà thôi, chứ giao cả quyền chính cho th. tất có ngày sinh hại. Tục ngữ có câu

rằng : "Cứng quá th. g.y" tức là Thành Đắc Thần ngày nay đó ? Ngài tiến cử một người có thể

làm hỏng việc nước, c.n mừng nỗi g. ! Nếu sau nầy người

đó không làm hỏng việc nước th. bấy giờ tôi sẽ mừng, cũng chưa lấy g. làm muộn kia mà ?

Các quan đều nói rằng :

Đứa bé con ấy nói càn, chả nên nghe làm g. !

Vi Giả cười rầm lên mà lui ra. Các quan triều thần đều tan về cả Ngày hôm sau, Sở Thành

vương cho Thành Đắc Thần làm thống tướng, cử đại binh cùng với quân Trần, Sái, Trịnh và Hứa

cùng sang đánh Tống, vây đất Mân ấp. Tống Thành công sai quan tư m. là công tôn CỐ sang

cáo cấp với Tấn Văn công. Tấn Văn công họp các quan

triều thần lại để thương nghị. Tiên Chẩn nói :

- Hiện nay nước Sở hoành hành thiên hạ là nước mạnh hơn cả. Sở lại có ơn riêng với chúa

công. Nay nước Sở đánh Tề và Tống, sinh sự Ơˆu trung nguyên, ấy là l.ng trời xui khiến để chúa

công nêu được cái danh tiếng là cứu kẻ hên yếu ; sự nghiệp bá chủ, cũng bởi Ơˆu một việc này !

Tấn Văn công nói :

- Ta muốn cứu nước Tề và nước Tống th. nên làm thế nào ?

HỒ Yến nói :

- Nay Sở đang kết thân với Tào và Vệ, mà hai .nước ấy lại đều là cừu địch với chúa công

; nếu chúa công đem quân đi đánh Tào và Vệ th. tất Sở phải sang cứu, mà không quấy nhiễu

nước Tề và nước Tống được nữa.

Tấn Văn công khen phải, liền đem mưu ấy bảo công tôn CỐ về nói trước với Tống Thành

công, để Tống thành công cứ vững l.ng mà chống giữ với quân Sở. Công tôn cố Vâng mệnh trở

về Tống. Tấn Văn công lo ít quân, bàn với Triệu Thôi.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 380 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 39. Triïèn Hó Hoăi KïæLiïéu HaåHuïå

nguåy ThuâÀöæt NhaâHó PhuåCú

Triệu Thôi nói :

- Vua Vũ công ta ngày xưa Ơˆu đất Khúc ốc, mới có một đạo quân, đến đời Hiến công thêm

lên hai đạo, mà mở rộng bờ c.i kể hàng ngh.n dặm, huống chi nước Tấn ta ngày nay, đ. có ba

đạo quân ; ngặt v. một điều dân chưa biết lễ nghĩa, khó hợp mà dễ tan, nay chúa công nên

duyệt binh, để khiến cho dân biết thân yêu người trên, mới có thể dùng quân đi đánh các nước

được.

Tấn Văn công nói :

Đ. có ba đạo quân th. cần phải có một quan nguyên soái, bây giờ biết dùng ai cho được ?

Triệu Thôi nói :

Người làm tướng, có vũ dũng chẳng bằng có trí mưu, có trí mưu không bằng có học thức.

Nay chúa công muốn t.m người có vũ dũng và trí mưu th. chẳng thiếu g., nếu muốn t.m người

có học thức th. tôi chỉ biết có một m.nh Khước Cốc mà thôi. Khước Cốc năm nay đ. ngoài năm

mươi tuổi, mà vẫn c.n chăm học lắm. Đ. chăm học tất

biết trọng nghĩa ; đ. trọng nghĩa tất biết thương dân ; biết thương dân th. mới có thể làm

đại tướng mà đem quân đi đánh giặc được.

Tấn Văn công khen phải, liền sai người triệu Khước Cốc, phong cho làm nguyên soái. Khước

Cốc chối từ không nhận. Tấn Văn công nói :

- Ta đ. biết tài của nhà ngươi th. nhà ngươi không nên từ chối.

Tấn Văn công cố ép m.i, Khước Cốc mời chịu nhận. Tấn Văn công sai chọn ngày ra duyệt

binh Ơˆu đất Bị Lư, chia quân làm ba đạo :

trung quân, thượng quân và hạ quân, sai Khước Cốc làm chánh tướng Ơˆu đạo trung quân,

mà lấy Khước Tần làm phó tướng, lại sai HỒ Yển làm chánh tướng Ơˆu đạo thượng quân. HỒ

Yến chối từ mà nói rằng :

- CÓ anh tôi là HỒ Mao ở đấy, khi nào tôi là em, lại dám Ơˆu trên Tấn Văn công liền cho HỒ

Mao làm chánh tướng Ơˆu đạo thượng quân, mà lấy HỒ Yến làm phó tướng. Lại sai Triệu Thôi

làm chánh tướng Ơˆu đạo hạ quân. Triệu Thôi cũng từ chối. Tấn Văn công liền cho Loan Chi lâm

chánh tướng Ơˆu hạ quân, mà lấy Tiên Chẩn làm phó tướng. Khước Cốc trèo lên tướng đài để

tuyên bá hiệu lệnh, các tướng

đều tin phục cả. Bỗng có một trận gió to, làm gây lá cờ đại tướng. Các tướng đều giật m.nh

kinh sợ. Khước Cốc bảo các tướng rằng :

- Gây lá cờ soái là cái triệu ứng vào chủ tướng, vậy ta chẳng được cùng với các người đồng

sự bao lâu nữa, nhưng chúa công ta tất làm nên được bá nghiệp.

Các tướng đều hỏi tại sao. Khước Cốc chỉ cười mà không trả lời.

Đầu năm sau, Tấn Văn công bàn mưu với Khước Cốc để định đi đánh Tào và Vệ. Khước cốc

nói :

- Tôi đ. bàn định với Tiên Chẩn rồi ; nếu ta chia ra để đánh Tào và Vệ th. không địch nổi

với quân Sở được. Nay ta nên mượn đường nước Vệ để sang đánh Tào, tất nhiên nước Vệ không

nghe, v. nước Vệ đang giao hiếu với nước Tào, khi ấy ta sẽ đem quân qua sông Hoàng Hà, lẻn

sang đánh nước Vệ. Đánh nước Vệ rồi, ta sẽ thừa thế mà kéo

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 381 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 39. Triïèn Hó Hoăi KïæLiïéu HaåHuïå

nguåy ThuâÀöæt NhaâHó PhuåCú

sang nước Tào ; vua nước Tào vốn không được l.ng dân, lại thấy nước Vệ thua mà sợ uy ta,

th. tất ta phá vỡ được Tào.

Tấn Văn công mừng lắm, nói :

- Nhà ngươi thật là một tướng quân có học thức !

Tấn Văn công sai người sang mượn đường nước Vệ để đi đánh nước Tào. Quan đại phu nước

Vệ là Nguyên Huyền nói với Vệ Thành công rằng :

- Khi trước vua Tấn c.n đi trốn, có qua nước ta, bấy giờ tiên quân ta không nghênh tiếp ;

nay sai người sang mượn đường để đánh Tào, nếu chúa công không nghe th. nước Tấn tất đánh

nước Vệ ta trước

Vệ Thành công nói :

Ta cùng với Tào cùng thần phục Sở, nếu ta để cho Tấn mượn đường đánh Tào th. e rằng

chưa được l.ng Tấn mà đ. mua oán với Sở. Nước Tấn giận th. ta c.n trông cậy có nước Sở, chứ

nước Sở giận th. ta biết trông cậy vào đâu ?

Vệ Thành công không cho nước Tấn mượn đường. Sứ nước Tấn về báo với Tấn Văn công. Tấn

Văn công nói :

- Quả nhiên như lời bàn của quan nguyên soái. Tấn Văn công bèn đem quân ra sông Hoàng

Hà, kéo thẳng đến đất Ngũ Lộc (đất nước Vệ). Tấn Văn công nói :

- Chỗ này là chỗ ngày trước Giới Tử Thôi cắt thịt đùi cho ta ăn đây ?

Nói xong mủi l.ng mà ứa nước mắt. Các tướng đều cảm động và than thở. Ngụy Thù nói :

Chúng ta nên đánh lấy thành này ấp kia để rửa cái sỉ nhục năm xưa cho nhà vua, cần g. mà

phải thở than ?

Tiền Chẩn nói với Tấn Văn công rằng :

Ngụy Thù nói phải lắm ! Xin chúa công cho tôi đem quân đi đánh thành Ngũ Lộc.

Ngụy Thù nói với Tiên Chẩn rằng :

- Để tôi giúp ông một tay.

Hai người lẽn xe ra đi.

Tiên Chẩn sai quân sĩ đem cờ đỏ cắm hết mọi nơi cao Ơˆu trong rừng núi. Ngụy Thù nói :

- Tôi thiết tưởng binh pháp nên phải bí mật mới được. Nay lại cắm cờ như vậy, khiến quân

giặc biết trước mà ph.ng bị, chẳng hay là chú . thế nào ?

Tiên Chẩn nói :

Nước Vệ vốn thần phục nước Tề, bây giờ đổi . mà theo nước Sở, người trong nước vẫn không

thuận, chỉ sợ Trung quốc ta đem quân đến đánh ; nay chúa công ta muốn nối sự nghiệp bá chủ

của Tề Hoàn công thuở xưa th. phải thị uy trước mới được.

Dân thành Ngũ Lộc trông thấy cờ nước Tấn cắm khắp mọi nơi, chẳng biết quân Tấn nhiều

hay ít, đều hoảng hốt trốn chạy cả, quan trấn thủ cũng không tài nào cấm nổi. Khi Tiên Chẩn

kéo quân đến, không có ai chống giữ, liền chiếm ngay được thành Ngũ Lộc, rồi sai người báo

tin cho Tấn Văn công. Tấn Văn công mừng lắm, bảo HỒ Yển rằng :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 382 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 39. Triïèn Hó Hoăi KïæLiïéu HaåHuïå

nguåy ThuâÀöæt NhaâHó PhuåCú

- Ngày xưa quốc cữu thấy đứa nông phu cho ta viên đất, bảo là cái triệu được đất, câu nói

ấy đến bây giờ mới nghiệm !

Nói xong, liền cho một viên l.o tướng là Khước BỘ Dương làm quan trấn thủ Ơˆu thành Ngu

Lộc ; c.n đại binh th. tiến lên đóng đất Vu Địa (đất nước Vệ). Quan nguyên soái là Khước Cốc

bỗng nhiên bị ốm.

Tấn Văn công thân hành đến thăm. Khước Cốc nói :

- Tôi cảm ân tri ngộ của chúa công, vẫn định cố công ra sức để báo đền, nhưng mệnh trời có

hạn, đ. ứng vào cái triệu gẫy cờ ngày trước, vậy tôi xin có một lời để hiến chúa công.

Tấn Văn công nói :

- Khanh muốn nói câu g., ta cũng xin vâng lời.

Khước Cốc nói :

Nay chúa công đánh Tào và Vệ, chẳng qua cũng là muốn kiềm chế nước Sở, nhưng muốn

kiềm chế nước Sở th. tất phải kết liên với nước Tề và nước Tần. Nước Tề đang ghét Sở tất muốn

kết liên với ta ; nếu nhà vua sai sứ sang nước Tề th. chắc là Tề hầu sẽ đem quân đến, như thế

th. Tào và Vệ sợ mà phải xin h.a, bấy giờ ta sẽ dụ được nước Tần, ấy là cái kế sách hay nhất để

kiềm chế nước Sở đó !

Tấn Văn công khen phải, liền sai sứ sang giao hiếu với Tề, xin hai nước cùng kết liên với

nhau để chống Sở. Bấy giờ Tề Hiến công đ. mất rồi, người trong nước lập em là Phan lên nối

ngôi, tức là Tề Chiêu công Tề Chiêu công mới lên nối ngôi, v. cớ nước Sở chiếm lấy đất Cốc,

chính đang muốn kết liên với Tấn để chống với Sở, mới thân hành sang Vu Địa hội với Tấn Văn

công. Vệ Thành công thấy quân nước Tấn chiếm được đất Ngư Lộc, vội vàng sai Ninh Du (con

Ninh Tốc) đến nói với Tấn Văn công xin giảng h.a. Tấn Văn công nói :

- Nước Vệ đ. không cho ta mượn đường, nay sợ mà xin giảng h.a th. không là thực l.ng,

phen này ta quyết đem quân vào phá tan đất Sở Khâu ? (kinh thành nước Vệ).

Ninh Du về nói với Vệ Thành công. Bấy giờ trong thành Sở Khâu thường vẫn huyên truyền

là quân Tấn sắp đến, một buổi chiều năm lần kinh sợ, Ninh Du bảo Vệ Thành công rằng :

Nước Tấn đang tức giận ta lắm, mà người nước ta lại sợ h.i, xin chúa công h.y tạm tránh đi

; nước Tấn biết chúa công đ. đi, tất không đến đánh đất Sở Khâu nữa bấy giờ ta sẽ xin giảng

h.a với Tấn để yên nước nhà.

Vệ Thành công thở dài mà than rằng :

Tiên quân ta không may mà đ. thất lễ với Tấn hầu ; nay ta lại không minh, không cho nước

Tấn mượn đường, đến nỗi di hại cho người trong nước, ta cũng chằng c.n mặt mũi nào mả Ơˆu

đây được nữa !

Vệ Thành công sai quan đại phu là Nguyên Huyền cùng với em là Thúc Vũ giữ lấy quyền

chính trong nước, c.n m.nh th. tránh ra Ơˆu đất Tương Ngưu ; một mặt lại sai quan đại phu là

Tôn Viêm sang cầu cứu nước Sở.

Quan nguyên soái nước Tấn là Khước Cốc đau nặng rồi mất.

Tấn Văn công thương xót vô cùng, sai người đưa linh cữu về nước Tấn để an táng, rồi cho

Tiên Chẩn thăng chức nguyên soái, v. có cái công lấy được thành Ngư Lộc ; lại cho Tư Thần

thay Tiên Chẩn làm phó tướng đạo hạ quân. Tấn Văn công muốn diệt nước Vệ, Tiên Chẩn can

rằng :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 383 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 39. Triïèn Hó Hoăi KïæLiïéu HaåHuïå

nguåy ThuâÀöæt NhaâHó PhuåCú

- Tề và Tống bị nước Sở ức chế, nên ta mới đem quân đi cứu, nay chưa cứu được Tề và Tống

mà đ. diệt nước Vệ, thế th. không phải là cái đạo bá chủ cứu giúp những nước hèn yếu ; huống

chi vua Vệ đà trốn đi nơi khác rồi, chi bằng ta đem quân sang vây nước Tào.

Tấn Văn công nghe lời, đem quân sang vây nước Tào, Tào Cung công họp các quan triều thần

lại để thương nghị. Quan đại phu là Hi Phụ Cơ nói :

- Vua nước Tấn đem quân tới đây là báo cái thù ngày xưa chúa công khinh bỉ, đến tận nơi

mà xem xương sườn, tất trong l.ng tức giận lắm, ta không thể lấy sức mà địch nổi. Dám xin

chúa công cho phép tôi đi sứ để giảng h.a với Tấn, mà cứu cho dân trong nước khỏi khổ sở.

Tào Cung công nói :

Tấn đ. không cho Vệ giảng h.a, khi nào lại cho ta giảng h.a ?

Quan đại phu là Vu Lang nói với Tào Cung công rằng :

- Tôi nghe khi trước vua Tấn qua nước ta, Hi Phụ Cơ có mời về nhà để thết đ.i, nay lại xin

đi sứ để giảng h.a, tất là có . muốn bán nước, xin chúa công chớ nghe. Chúa công nên chém

Hi Phụ Cơ trước, rồi tôi sẽ có mưu kế lui được quân Tấn.

Tào Cung công nói :

- Hi Phụ Cơ bàn việc nước mà bất trung, đáng lẽ phải chịu tội chết, nhưng ta nghĩ hắn là

một thế thần, vậy h.y dung thứ cho mà cách chức đuổi về.

Hi Phụ Cơ lạy tạ về nhà, từ bấy giờ đóng cửa không đi đến đâu cả . Tào Cung công hỏi Vu

Lang rằng :

- Bây giờ nhà ngươi có mưu kế g. lùi được quân Tấn không ?

Vu Lang nói :

Vua nước Tấn vừa thắng một trận, tất là kiêu căng, tôi xin làm một tờ mật thư ước với vua

Tấn rằng đêm hôm nay sẽ mở cửa thành ra hàng, rồi phục binh sẵn chờ khi vua Tấn vào th. sập

cửa thành xuống, rồi phục binh xúm lại mà bắn, không lo quân Tấn không tan tành ư !

Tào Cung công theo kế ấy, Vu Lang đưa thư cho Tấn Văn công xin làm nội ứng. Tấn Văn công

tiếp được thư, toan tiến quân vào thành nước Tào. Tiên Chẩn nói :

Nước Tào cũng chưa thiệt hại g. mấy mà đ. xin hàng, chắc đâu không phải là dối, để tôi xin

thử xem.

Nói xong, liền chọn một người mặt đẹp râu dài, đội mũ mặc áo giả làm vua Tấn để tiến vào

thành nước Tào. Bột Đề t.nh nguyện làm người đánh xe. Đêm hôm ấy, trên mặt thành Tào đều

cắm cờ hàng, cửa thành lại mở toang ; quân Tấn chưa vào được một nửa, bỗng thấy cửa thành

đóng sập lại, tên Ơˆu bốn phía bắn ra như mưa, Bột Đề và hơn hai trăm người đều chết sạch cả.

Tấn Văn công năm trước đi qua nước Tào cũng nhiều kẻ biết mặt, nhưng trong lúc đang rối tinh,

chẳng ai phân biệt được thật hay là giả, vẫn tưởng là Tấn Văn công chết rồi, m.i đến sáng r.,

mới biết là Tấn Văn công giả. Quân Tấn c.n nhiều người chưa vào cửa thành, trốn về báo với

Tấn Văn công. Tấn Văn công nổi giận, thúc quân đánh thật gấp. Vu Lang lại hiến kế với Tào

Cung công rằng :

Chúa công nên đem những quân Tấn ta bắn chết vừa rồi, căng xác lên trên mặt thành khiến

cho quân Tấn trông thấy phải khiếp sợ, sinh l.ng chán nản, ta cố kéo dài được mấy ngày nữa

th. nước Sở tất đem quân đến cứu.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 384 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 39. Triïèn Hó Hoăi KïæLiïéu HaåHuïå

nguåy ThuâÀöæt NhaâHó PhuåCú

Tào Cung công nghe lời, Quân Tấn trông thấy trên mặt thành nước Tào có căng xác người

Tấn, đều đem l.ng căm tức. Tấn Văn công bảo Tiên Chẩn rằng :

- Giả sử quân ta thấy vậy mà sinh biếng th. biết làm thế nào ?

Tiên Chẩn nói :

- Phần mộ nước Tào, nay đều chôn Ơˆu ngoài phía cửa tây cả, ta nên chia lấy một nửa quân,

đến đóng Ơˆu đấy, giả cách sắp sửa khai quật những phần mộ ấy, để làm cho dân trong thành

phải sợ, sợ th. tất loạn, bấy giờ ta sẽ thừa cơ tiến đánh.

Tấn Văn công khen phải, truyền cho quân sĩ nói phao lên rằng sắp sửa khai quật phần mộ

của người nước Tào. Rồi sai HỒ Mao và HỒ Yển đem quân đến đóng Ơˆu ngoài cửa tây, sắp sẵn

thuổng cuốc để đợi đến giờ ngọ hôm sau th. đào. Quân nước Tào nghe tin ấy, đều sợ h.i rối rít

cả lên. Tào Cung công sai người trèo lên mặt thành nói với quân Tấn xin tha cho, đừng khai

quật phần mộ, lần này t.nh nguyện

thật bụng đầu hàng. Tiên Chẩn cũng sai người trả lời rằng :

- Nước ngươi đánh lừa để giết quân ta, lại căng xác Ơˆu trên mặt thành, vậy nên quân ta tức

giận, nhất định khai quật phần mộ nước ngươi để báo thù ; bây giờ nước ngươi nên đem xác

quân ta khâm liệm tử tế mà đưa giả, th. ta sẽ rút quân trở về.

Người nước Tào trả lời rằng :

- Đ. như vậy th. xin khoan hạn cho trong ba ngày !

Tiên Chẩn nói :

Nếu trong ba ngày mà không đem giả, ta sẽ làm nhục đến tổ tiên nhà các ngươi

Tào Cung công quả nhiên đem những xác quân Tấn Ơˆu trên mặt thành xuống, khâm liệm

tử tế để rồi xe ra trả quân Tấn. Tiên Chẩn mật sai HỒ Mao, HỒ Yến, Loan Chi và Tư Thần chia

làm bốn đạo quân để mai phục sẵn, đợi khi nào người nước Tào mờ cửa thành đưa những thi

thể quân Tấn ra, bấy giờ sẽ tiến vào mà đánh. Đến ngày thứ tư Tiên Chẩn sai người đứng dưới

chân thành quát to lên rằng :

Ngày hôm nay có trao trả thi thể quân ta hay không ?

Người nước Tào Ơˆu trên mặt thành trả lời rằng :

Xin quí quốc lui quân ra ngoài năm dặm, nước tôi sẽ giao trả. Tiên Chẩn nói với Tấn Văn

công, xin lui quân ra ngoài năm dặm. Khi người nước Tào đang xe những thi thể quân Tấn ra

th. các đạo phục binh của quân Tấn thừa cơ tiến vào. Tào Cung công đang đứng trên mặt thành.

Ngụy Thù đứng trên xe nhảy một cái lên đến thành xỉa vào giữa bụng rồi đem trói lại. Vu Lang

trèo qua thành trốn chạy, lại bị Điên Thiệt chém chết. Tấn Văn công cùng các tướng vào thành

lên ngồi Ơˆu trên nhà lầu. Ngụy Thù giải Tào Cung công đến nộp, Điên Thiệt th. dâng tr.nh thủ

cấp Vu Lang. Tấn Văn công truyền đem sĩ tịch của nước Tào ra xem, thấy những người làm quan

đến chức đại phu kể hàng ba trăm người đều chiếu họ tên bắt hết cả, không sót một người nào

nhưng không thấy tên Hi Phụ Cơ. CÓ người nói với Tấn Văn công rằng :

Hi Phụ Cơ v. có khuyên vua Tào giảng h.a với Tấn, đ. bị vua Tào cách chức rồi !

Tấn Văn công kể tội Tào Cung công rằng :

- Cả nước người có một người bề tôi hiền mà ngươi không biết dùng, chỉ dùng một lũ tiểu

nhân, tài nào mà không mất nước.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 385 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 39. Triïèn Hó Hoăi KïæLiïéu HaåHuïå

nguåy ThuâÀöæt NhaâHó PhuåCú

NÓI xong, liền sai đem giam lại một chỗ để chờ khi đánh được Sở rồi, sau sẽ phân xử ; c.n

ba trăm người đang có quyền thế bấy giờ đều bị giết cả, lại tịch thu gia tài họ đem thưởng cho

quân sĩ.

Tấn Văn công lại hạ lệnh cho quân si, không cho ai được xâm phạm đến nhà Hỉ Phụ Cơ và

xung quanh một xóm Hi Phụ Cơ ở, rồi chia quân làm hai đạo ; một đạo đóng Ơˆu trong thành

nước Tào, c.n một đạo theo Tấn Văn công trở về đại dinh.

Ngụy Thù và Điên Thiệt vẫn cậy nhiều công trạng, hay có . kiêu ngạo, nay thấy Tấn Văn

công trọng đ.i Hi Phụ Cơ như vậy, Ngụy Thù tức giận mà bảo Điên Thiệt rằng :

- Chúng ta đi theo chúa công đánh nước Tào, bắt vua chém tướng, biết bao nhiêu là công

trạng, mà không thấy chúa công nói g. đến ; Hi Phụ Cơ chẳng qua chỉ thết đ.i được một bữa

cơm, ân huệ đáng là bao nhiêu, mà chúa công trọng đại quá, thật là không được công bằng.

Điên Thiệt nói :

Người ấy nếu chịu làm quan th. tất chúa công ta trọng dụng, khi ấy bọn ta sẽ bị hắn đè nén,

chi bằng ta cho một mớ lửa vào nhà hắn, cho hắn chết đi để khỏi di hại về sau ; dẫu chúa công

có biết đi nữa, cũng chẳng giết chúng ta được mà sợ.

Ngụy Thù lấy làm phải, rồi hai người cùng nhau uống rượu.

Đêm hôm ấy họ đem quân đến vây nhà Hi Phụ Cơ phóng hỏa đốt nhà, lửa cháy ngất trời.

Ngụy Thù đang say rượu, cậy có sức khỏe, trèo lên trên cái ch.i cửa, chạy đi chạy lại để d. t.m

Hi Phụ Cơ mà giết đi. Ai ngờ mấy cái cột ch.i Ơˆu phía dưới đ. bị lửa cháy, g.y mà đổ ra, Ngụy

Thù Ơˆu trên ch.i ng. lăn xuống đất, cái cột cháy ấy đè ngay lên ngực. Ngụy Thù hộc máu miệng

ra, vội vàng trèo qua nóc nhà để chạy, su.t nữa th. chết cháy. Ra đến ngoài Ngụy Thù đau quá,

chỉ nằm bẹp xuống đất, không thể đi được. Điên Thiệt trông thấy liền cởi áo đắp cho, rồi vực

lên xe đem về. HỒ Yến và Tư Thần Ơˆu trong thành trông thấy ngọn lửa tưởng có binh biến, vội

vàng dẫn quân đến, thấy nhà Hi Phụ Cơ cháy liền truyền quân sĩ cứu chữa, th. nhà đ. cháy gần

hết rồi. Hi Phụ Cơ đem mấy người nhà đi chữa cháy, bị khói xông vào mắt, ng. lăn xuống đất,

bất tỉnh nhân sự. Vợ Hi Phụ Cơ ẵm một đứa con mới lên năm tuổi, tên là Hi Lộc chạy ra sau

vườn, đứng nép Ơˆu dưới ao, mới được thoát nạn. C.n mấy tên người nhà đều bị chết cháy cả.

xung quanh một vùng gần đấy, cả thảy cháy đến hơn ba chục nóc nhà. HỒ Yển và Tư Thần

d. xét, biết là Ngụy Thù và Điên Thiệt phóng hỏa, giật m.nh kinh sợ, vội vàng sai người đến

đại dinh để báo với Tấn Văn công. Đại dinh đóng xa năm dặm, đêm thấy ngọn lửa, chưa hiểu là

chuyện g.. Sáng hôm sau, Tấn Văn công tiếp được thư của HỒ Yến và Tư Thần mới biết r. đầu

đuôi, liền thân hành đến để thăm Hi Phụ

Cơ . Hi Phụ Cơ giương mắt nh.n Tấn Văn công, rồi dần dần nhắm mắt lại mà chết. Tấn Văn

công thương xót vô cùng. Vợ Hi Phụ Cơ ẵm Hi Lộc sụp lạy Ơˆu dưới đất, vừa lạy vừa khóc. Tấn

Văn công cũng ứa nước mắt mà bảo rằng :

Hiền tẩu chớ lo phiền, đ. có tôi trông nom cho, không ngại g. cả.

Nói xong, tức khắc phong cho Hi Lộc ngay c.n Ơˆu trên tay mẹ làm chức đại phu ; lại chu

cấp cho vàng lụa nhiều lắm, để tống táng Hi Phụ Cơ, rồi đem vợ con Hi Phụ Cơ sang Ơˆu nước

Tấn, chờ khi vua Tào quy thuận rồi, bấy giờ sẽ cho về. Sau Hi Lộc làm quan đại phu Ơˆu nước

Tào. Tấn Văn công muốn chém Ngụy Thù và Điên Thiệt. Triệu

Thôi nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 386 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 39. Triïèn Hó Hoăi KïæLiïéu HaåHuïå

nguåy ThuâÀöæt NhaâHó PhuåCú

Hai người ấy ngày xưa đi t.ng vong, khó nhọc trong mười chín năm trời, mới đây lại có công

trạng lớn, chúa công nên dung thứ cho.

Tấn Văn công nổi giận mả nói rằng :

Ta sở dĩ thủ tín với dân được nhờ có pháp luật. Bề tôi không theo pháp luật th. sao gọi là bề

tôi ? Vua không thi hành pháp luật với bề tôi được th. sao gọi là vua ? Vua chẳng ra vua, bề tôi

chẳng ra bề tôi th. sao giữ được nước ? Các quan đại phu có công với ta th. nhiều lắm, nếu đều

làm trái pháp luật cả th. từ nay trở đi, ta c.n thi

hành pháp luật g. được nữa !

Triệu Thôi nói :

Chúa công nói phải lắm ? Nhưng Ngụy Thù là người vũ dũng, các tướng không ai bằng, giết

cũng đáng tiếc ; xin chúa công giết một m.nh Điên Thiệt, cũng đủ làm gương cho kẻ khác, cần

g. mà phải giết cả Ngụy Thù.

Tấn Văn công nói :

- Ta nghe Ngụy Thù bi thương Ơˆu ngực không dậy được, chẳng bao lâu cũng chết, c.n tiếc

g. mà chẳng trị tội để giữ cho pháp luật được nghiêm minh.

Triệu Thôi nói :

Tôi xin phụng mệnh đến hỏi xem nếu bệnh Ngụy Thù quả đ. nguy th. chúa công h.y trị tội,

nhược bằng c.n mạnh th. nên lưu một viên hổ tướng ấy để dùng về sau.

Tấn Văn công gật đầu, liền sai Tuân Lâm Phủ đi đ.i Điên Thiệt, và sai Triệu Thôi đến thăm

bệnh Ngụy Thù.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 387 Dơch giaă: ÀöéMuåc

Hồi 40

Tiên Chẩn Lập Kế Lừa Đắc Thần

tấn, Sở Giao Binh Tại Thành Bộc

Triệu Thôi phụng mệnh Tấn Văn công đến thăm bệnh Ngụy Thù Bấy giờ Ngụy Thù c.n vết

thương nặng ở ngực, vẫn nằm trên giường, chưa trở dậy được, nghe báo có quan đến thăm, liền

hỏi người nhà rằng :

- Cả thảy có mấy người đến ?

Người nhà nói :

- Chỉ có một m.nh quan tư m. là Triệu Thôi.

Ngụy Thù nói :

- Hắn định đến d. xem ta có sống được hay không, nếu bệnh không sống được th. tất đem

ta ra để trị tội đây.

Nói xong, liền sai người nhà lấy lụa bó kín ngực lại, để ra tiếp kiến Triệu Thôi. Người nhà

nói - Tướng quân đau nặng lắng, không nên cử động vội.

Ngụy Thù quát to nên rằng :

Bệnh ta không đến nỗi chết, các người chớ nói càn !

Nói xong, liền đứng dậy, mũ áo chỉnh tề, ra tiếp kiến Triệu Thôi Triệu Thôi hỏi:

Nghe nói tướng quân bị thương nặng lắm, chúa công có sai tôi đến hỏi thăm.

Ngụy Thù nói :

- Bởi có quân mệnh, nên tôi phải miễn cưỡng ra đây. Tôi cũng tự biết tội m.nh là đáng chết,

nhưng may mà chúa công ân xá cho th. cái thân sống thừa này xin hết sức để báo đáp.

Ngụy Thù lại nhảy lên mấy lần, để tồ cho Triệu Thôi biết là sức m.nh c.n mạnh.

Triệu Thôi nói :

- Tướng quân cứ yên l.ng mà chăm thuốc men cho chóng khỏi, rồi tôi xin tâu lại với chúa

công.

Triệu Thôi về tâu với Tấn Văn công rằng :

- Ngụy Thù dẫu bị thương, nhưng gân sức c.n mạnh lắm. Vả lại vẫn biết giữ phép làm tôi.

nếu chúa công tha cho y th. sau này tất cũng dùng được việc.

388

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 40. Tiïn Chêèn Lêåp KïæLûâa Àùæc Thêçn

têæn, SúăGiao Binh Taåi Thaânh Böåc

Tấn Văn công nói :

- Nếu tha mà không trái với pháp luật th. ta có muốn giết làm g. !

Được một lúc, Tuân Lâm Phủ đưa Điên Thiệt đến, Tấn Văn công mắng rằng :

- V. cớ g. nhà ngươi dám đốt nhà Hi Phụ Cơ ? .

Điên Thiệt nói :

-Giới Tử Thôi cắt thịt đùi để dâng chúa công mà cũng bị chết cháy, huống chi là Hi Phụ Cơ

chi dâng có một bữa cơm ! Tôi đốt nhà Hi Phụ Cơ như vậy, là muốn cho Hi Phụ Cơ được phối

hưởng ở đền thờ Giới Tử Thôi đó thôi !

Tấn Văn công nổi giận, nói :

Giới Tử Thôi chết cháy, có phải là lỗi tại ta đâu .

Nói xong, bèn ngảnh lại hỏi Triệu Thôi rằng :

Điên Thiệt dám làm việc trái phép đốt nhà Hi Phụ Cơ, th. nên bắt tội g. ?

Triệu Thôi nói :

- Cứ theo pháp luật th. đáng tội chết.

Tấn Văn công truyền đem Điên Thiệt ra chém, để làm lễ tế Hỉ Phụ Cơ, rồi bêu đầu ở cửa bắc,

yết thị rằng :

, Từ nay ai làm trái phép th. nom vào đây !"

Tấn Văn công lại hỏi Triệu Thôi rằng :

- Ngụy Thù cùng đi với Điên Thiệt mà không biết can ngăn nay nên bắt tội g. ?

Triệu Thôi nói :

- Nên cách chức Ngụy Thù, vả bắt phải lập công chuộc tội.

Tấn Văn công bèn cách chức Ngụy Thù, cho Chu Chi Kiều thay vào.

Các tướng sĩ thấy vậy, đều bảo nhau rằng :

- Ngụy Thù và Điên Hiện có công t.ng vong khó nhọc trong mười chín năm trời, nay làm

trái phép mà cũng người th. bị giết, người th. bị cách chức, huống chi là kẻ khác ? Thế mới thật

là phép nước không riêng ai cả, chúng ta nên cẩn thận mới được !

Lại nói chuyện Sở Thành vương đi đánh Tống, chiếm được đất Mân ấp, đang đem quân vây

đất Hoài Dương, định làm cho nước Tống khốn quẫn phải xin hàng, bỗng nghe báo có sử thần

nước Vệ là Tôn Viêm đến cáo cấp. Sở Thành vương triệu vào hỏi, Tôn Viêm báo cho Sở Thành

vương biết chuyện nước Tấn đ. chiếm mất đất Ngũ Lộc, vua nước Vệ phải chạy ra ở đất Tương

Ngưu, và nếu nước Sở không đem quân đến cứu th. thảnh Sở Khau cũng khó l.ng mà giữ nổi.

Sở Thành vương liền chia quân ra làm hai đạo, cho Thành Đắc Thần cùng các vua chư hầu ở lại

vây Tống, c.n m.nh th. đem quân đi cứu Vệ Các vua chư hầu cũng đều lo trong nước có biến,

cáo từ về cả, mỗi người cho một viên đại tướng ở lại : tướng nước Trần là Viên Tuyển, tướng

nước Sái là công tử An, tướng nước Trịnh là Thạch Quỳ, tướng nước Hứa là Bách Trù, đều phải

theo lệnh tướng nước Sở là Thành Đắc Thần cả.

Sở Thành vương đi đến nửa đường, nghe tin quân Tấn đ. kéo sang đánh Tào, toan sang cứu

Tào th. lại nghe tin quân Tấn đ. phá vỡ nước Tào, vua Tào đ. bị bắt rồi. Sở Thành vương giật

m.nh sợ h.i mà nói rằng :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 389 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 40. Tiïn Chêèn Lêåp KïæLûâa Àùæc Thêçn

têæn, SúăGiao Binh Taåi Thaânh Böåc

- Nước Tấn dùng quân sao mà thần tốc như vậy ?

Sở Thành vương liền đóng quân lại ở Thân Thành, sai người sang đất Cốc gọi công tử Ung

và Dịch Nha về, rồi đem đất Cốc giao trả nước Tề, mà cùng với Tề giảng h.a ; lại sai người sang

Tống, rút quân của Thành đắc Thần về, và báo Thành Đắc Thần rằng :

- Vua nước Tấn lưu lạc ở các nước ngoài mười chín năm trời, nay tuổi ngoại sáu mươi mới về

làm vua nước Tấn, từng trải gian hiểm, am hiểu t.nh dân, chẳng qua cũng là l.ng trời xui khiến,

để làm cho nước Tấn được cường thịnh, ta khó l.ng mà địch nổi, chi bằng ta h.y chịu nhường.

Thành Đắc Thần cậy tài, nghe Sở Thành vương nói lấy làm căm tức bảo các tướng chư hầu

rằng :

- Quân ta chẳng bao lâu nữa th. phá vỡ kinh thành nước Tống, can g. mà bỏ !

Đấu Việt Tiêu cũng cho là phải. Thành Đắc Thần sai Đấu Việt Tiêu đến nói với Sở Thành

vương rằng :

- Xin chờ lại ít lâu để phá vỡ nước Tống, bấy giờ sẽ rút quân trở về nhược bằng có gặp quân

Tấn th. xin cố hết sức để thắng ; nếu đánh không được xin chịu tội chết.

Sở Thành vương sai người gọi Tử Văn đến mả hỏi rằng :

- Ta cho người triệu Thành Đắc Thần về, mà Thành Đắc Thần cố . xin đánh, nhà ngươi nghĩ

thế nào ?

Tử Văn nói :

- Nước Tấn đem quân cứu Tống là muốn làm bá chủ, nhưng Tấn làm bá chủ th. nước Sở

không lợi. Nay chỉ có Sở là đối địch nổi với Tấn, nếu Sở nhường Tấn th. Tấn là bá chủ. Vả Tào

và Vệ xưa nay vẫn giao hiếu với ta, thấy ta nhường Tấn, th. rồi tất cũng theo Tấn. Bây giờ chúa

công h.y cho Thành Đắc Thần đóng quân ở đấy để khiến Tào và Vệ đều được vững l.ng, chẳng

cũng nên lắm ru ! Nhưng chúa công

nên dặn Thành Đắc Thần phải cẩn thận, chớ nên khinh thường mà đánh nhau với Tấn ; nếu

bất đắc dĩ th. cùng Tấn giảng h.a để chia nhau nam bắc, c.n không đến nỗi mất thể diện.

Sở Thảnh vương theo lời, dặn Đấu Việt Tiêu về bảo Thành Đắc Thần rằng :

- Chớ có khinh thường mả đánh nhau với Tấn, nếu có thể giảng h.a th. nên giảng h.a.

Thành Đắc Thần được Đấu Việt Tiêu truyền lại lời dặn, mừng thầm Sở Thành vương không

bắt rút quân ngay, liền ngày đêm đánh Tống rất gấp. Tống Thành công lúc trước thấy công tôn

CỐ về nói rằng vua Tấn sắp đem quân đi đánh Tào và Vệ để giải vây cho Tống, liền cố sức chống

giữ Sau thấy Thành Đắc Thần đánh gấp lắm, cũng có . lo sợ Quan đại phu là Môn Dân Ban nói

với Trung Thành công rằng :

Vua Tấn chỉ biết đem quân đi đánh Tào và Vệ để cứu Tống, mà không biết rằng quân Sở vẫn

đánh Tống gấp như thế này. Tôi xin liều chết trèo qua thành ra mà đến nói với vua Tấn.

Tống Thành công nói :

- M.nh cầu người ta đến hai lần, mà chi nói miệng không th. sao cho phải !

Nói xong cho người kê biên những đỗ bảo ngọc trong kho, làm thành sổ sách để đem dâng

Tấn Văn công, hẹn khi nào lui được quân Sở rồi th. chiếu theo sổ sách mà đệ nạp. Môn Do.n

Ban xin cho một người nữa đi theo. Thành công cho Hoa Tú L.o cùng đi. Hai người từ biệt Tống

hầu, rồi trèo qua thành lên ra, t.m đến đại dinh Tấn Văn

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 390 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 40. Tiïn Chêèn Lêåp KïæLûâa Àùæc Thêçn

têæn, SúăGiao Binh Taåi Thaânh Böåc

công Môn Dân Ban và Hoa Tú L.o vào yết kiến Tấn Văn công, khóc mà nói rằng :

công tôi sai chúng tôi đem nộp quyển sổ có biên những lễ vật nhỏ mọn này đề dâng qu.

quốc, xin qu. quốc thương t.nh mà đến cứu cho.

Tấn Văn công bảo Tiên Chẩn rằng :

- Việc nước Tống gấp lắm, nếu không đi cứu th. c.n chi là Tống, mà nếu đi cứu th. tất phải

đánh nhau với Sở. Ngày trước Khước Cực đ. bàn với ta rằng : "Tất phải hợp sức với Tề và Tần

th. mới kiềm chế nổi Sở. Nay Sở giảng h.a với Tề, trả lại đất Cốc cho Tề, c.n Tần th. lại không

có hiềm khích g. với Sở cả, ta biết làm thế nào ?

Tiên Chẩn nói :

- Tôi có một kế, khiến cho Tề và Tần tự khắc phải đem quân đánh Sở

Tấn Văn công mừng lắm, hỏi :

- Nhà ngươi có kế g. mà thần diệu như vậy ?

Tiên Chẩn nói :

- Nước Tống lễ ta, kể cũng là hậu, nhưng ta nhận lễ rồi mới đi cứu th. sao gọi là nghĩa ? Chi

bằng ta từ chối đi và bảo Tống đem những đồ lễ vật ấy mà chia biếu Tề và Tần, để Tế và Tần nói

hộ với nước Sở. Khi Tề và Tần sai sứ đến nói với Sở mả Sở không theo, bấy giờ tất nhiên Tề và

Tần phải sinh l.ng hiềm khích với Sở.

Tấn Văn công nói :

Giả sử Tề và Tần nói mà Sở nghe th. tất Tề và Tần phải bắt Tống thần phục Sở, ta c.n ích g.

?

Tiên Chẩn nói :

- Tôi lại có một kế, khiến cho Sở không theo lời Tề và Tần được.

Tấn Văn công nói :

- Kế g. ?

Tiên Chẩn nói : .

- Sở yêu Tào và Vệ mà ghét Tống. Nay ta đ. đuổi vua nước Vệ, bắt vua nước Tào th. đất đai

hai nước ấy đều ở trong tay ta. Mà hai nước ấy lại tiếp giáp với Tống, vậy nếu ta đem đất đai

hai nước ấy mà cho Tống th. Sở lại càng ghét Tống lắm ; Tề và Tần nói hộ, chắc Sở Cũng không

nghe nào ! Khi bấy giờ Tề và Tần thương Tống mà giận Sở, tài nào không phải kết liên với nước

Tấn ta.

Tấn Văn công vỗ tay khen phải, rồi bảo Môn Do.n Ban kê biên các thứ bảo ngọc, làm thành

hai quyển sổ để đem biếu Tề và Tần, sai Môn Do.n Ban đi sứ Tần, Hoa Tú L.o đi sứ Tề, lại dặn

hai người cách thương thuyết với Tần và Tề sao cho khẩn thiết.

Hoa Tú L.o đến nước Tề, nói với Tề Chiêu công rằng :

- Tấn và Sở nay đang k.nh địch với nhau, cái nạn binh đao ấy tất phải nhờ qu. quốc mới

phân giải được. Nếu qu. quốc có l.ng giúp cho nước tôi giữ g.n được x. tắc th. là không những

không dám tiếc các thứ bảo ngọc của tiên triều mà từ nay trở đi, xin mỗi năm một lần cống

hiến, không bao giờ dám thôi.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 391 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 40. Tiïn Chêèn Lêåp KïæLûâa Àùæc Thêçn

têæn, SúăGiao Binh Taåi Thaânh Böåc

Tề Chiêu công hỏi rằng :

Hiện bây giờ vua Sở đóng ở đâu ?

Hoa Tú L.o nói :

- Vua Sở cúng muốn giải vây cho nước tôi, đ. rút quân về đóng ở Thân thành rồi, chỉ v. quan

lệnh Do.n nước Sở là Thành đắc Thần mới lên cầm quyền chính, muốn lập công mà không chịu

rút quân.

Tề Chiêu công nói :

- Vua Sở ngày trước lấy đất Cốc của ta, nay lại giao trả mà cùng ta giảng h.a, vậy th. vua Sở

cũng không có . tham muốn ; c.n Thành Đắc Thần không chịu rút quân, để ta sai sứ đến nói

giúp cho.

Tề Chiêu công liền sai Thôi Yến sang nước Tống để nói với Thành Đắc Thần.

Môn Dân Ban đến nước Tần, công nói với Tần Mục công như lời Hoa Tú L.o. Tần Mục công

công sai công tử Chí đến nói với Thành đắc Thần.

Môn Dân Ban và Hoa Tú L.o lại trở về đại dinh Tấn Văn công.

Tấn Văn công bảo Môn Dân Ban và Hoa Tú L.o rằng :

- Ta đ. diệt được nước Tào và nước Vệ, bao nhiêu những ruộng đất tiếp giáp nước Tấn, ta

xin để biếu nước Tống.

Nói xong, liền sai Hồ Yến đưa Môn Do.n Ban đi nhận lấy ruộng ở đất nước Vệ, và Tư Thần

đưa Hoa Tú L.o đi nhận lấy ruộng ở đất nước Tào. Các quan trấn thủ nước Tào và nước Vệ đều

bị đuổi cả. Thôi Yến (sứ nước Tề) và công tử Chí (sứ nước Tần) đang thương thuyết với Thành

Đắc Thần xin cho nước Tống được giảng h.a, bỗng thấy các quan trấn thủ nước Tào và nước Vệ

kéo nhau đến nói với Thành Đắc thần rằng :

Quan đại phu nước Tống là Môn Do.n Ban và Hoa Tú L.o cậy thế nước Tấn đem quân sang

chiếm lấy ruộng đất của nước chúng tôi.

Thành Đắc Thần nổi giận, bảo Thôi Yến và công tử Chí rằng :

- Người nước Tống ức hiếp nước Tào và nước Vệ như vậy, sao các ngài lại xin cho nước Tống

giảng h.a, việc ấy tôi không dám vâng mệnh.

Thôi Yến và công tử Chí chán quá, tức khắc cáo lui về. Tấn Văn công nghe tin Thành Đắc

Thần không theo lời Thôi Yến và công tử Chí, liền sai người đón đường mời Thôi Yến và công tử

Chí về chốn đại dinh rồi bày tiệc để thết đ.i mà phân trần rằng :

- Thành Đắc Thần kiêu ngạo vô lễ, nay sắp sửa giao chiến với nước Tấn tôi, xin hai qu. quốc

đem quân đến giúp cho.

Thôi Yến và công tử Chí nhận lời, rồi cáo từ về nước. Thành Đắc Thần họp các tướng sĩ lại

mà thề rằng :

- Nếu ta không lấy lại được nước Tào và nước Vệ th. dẫu chết cũng không chịu lui quân.

Tướng nước Sở là Uyển Xuân nói với Thành Đắc Thần rằng :

- Tôi có một kế khiến không phái đánh mà tự khắc lấy lại được nước Tào và nước Vệ.

Thành Đắc Thần hỏi :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 392 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 40. Tiïn Chêèn Lêåp KïæLûâa Àùæc Thêçn

têæn, SúăGiao Binh Taåi Thaânh Böåc

- Nhà ngươi có kế g. ?

Uyển Xuân nói :

Nước Tấn đuổi vua Vệ, bắt vua Tào, đều là v. nước Tống cả ;

nay nguyên soái nên sai sứ đến nói với vua Tấn xin giảng h.a : hễ nước Tấn trả lại đất nước

Tào và nước Vệ th. ta cũng giải vây cho nước Tống. Hai bên cùng rút quân trở về, chẳng cũng

hay lắm ru !

Thành Đắc Thần nói :

- Giả sử nước Tấn không nghe th. làm thế nào ?

Uyển Xuân nói :

- Nguyên soái nên bảo r. cho người nước Tống biết ràng ta sắp thương thuyết để giảng h.a

với Tấn mà giải vây cho Tống, v. nước Tống đang mong được giải vây, khác nào như một kẻ bị

treo ngược mà mong người đến cởi ; nếu vua Tấn không nghe lời th. chẳng những hai nước Tào

và Vệ oán Tấn, mà Tống cũng oán Tấn nữa. Bấy giờ ta họp ba nước oán Tấn mà đánh Tấn th. ta

tất phải được.

Thành Đắc Thần nói :

Nay ai là người dám sang thương thuyết với quân Tấn ?

Uyển Xuân nói :

- Nếu nguyên soái sai tôi th. tôi xin vâng mệnh.

Thành Đắc Thần liền ho.n binh không đánh Tống vội, rồi sai Uyển Xuân sang thương thuyết

với Tấn Văn công. Uyển Xuân đến đại dinh quân Tấn, vào nói với Tấn Văn công rằng :

Kẻ ngoại thần của nhà vua lâu Thành Đắc Thần có lời kính tỏ với nhà vua rằng : Tào và Vệ

đối với nước Sở tôi, khác nào như Tống đối với qu. quốc Nếu qu. quốc trả lại đất cho Tào và

Vệ th. nước tôi cũng xin giải vây cho Tống, hai bên cùng giảng h.a với nhau để dân chúng khỏi

phải lầm than khổ sở.

Uyển Xuân nói chưa dứt lời th. HỒ Yến đứng ở bên cạnh, hầm hầm giận mà mắng rằng :

- Thành Đắc Thần nói vô l. quá ? Định bỏ một nước Tống chưa lấy được mà đ.i hai nước

(Tào và Vệ) của tấn đ. lấy được rồi, th. sao cho phải !

Tiên Chẩn vội vàng giẫm vào chân HỒ Yến để làm hiệu, và nói với Uyển Xuân rằng :

- Kể ra th. tội nước Tào và nước Vệ cộng không đến nỗi đáng phải tuyệt diệt, chúa công tôi

vẫn muốn bảo toàn cho. Xin h.y tạm nghi lại ở hậu dinh, để chúa công tôi thương nghị xem

nên thế nào cho phải.

Loan Chi liền đưa Uyển Xuân vào nghỉ ở hậu dinh. HỒ Yến hỏi Tiên Chẩn rằng :

Nguyên soái định nghe lời Uyển Xuân hay sao ?

Tiên Chẩn nói :

- Lời xin của Uyển Xuân không nên nghe mà cũng không nên không nghe.

HỒ Yến nói :

Tại sao thế ?

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 393 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 40. Tiïn Chêèn Lêåp KïæLûâa Àùæc Thêçn

têæn, SúăGiao Binh Taåi Thaânh Böåc

Tiên Chẩn nói :

- Uyển Xuân đến đây là bởi mưu kế của Thành Đắc Thần, muốn mua ơn với Tống mà đổ

oán cho nước Tấn ta đó. Ta không nghe th. Tào, Vệ và Tống đều oán ta cả, mà ta nghe th. nước

Sở được ơn, chi bằng ta giảng h.a riêng với Tào và Vệ, để chia rẽ cánh ấy ra lại bắt giam Uyển

Xuân, làm cho Thành Đắc Thần phải tức giận mà đem

quân sang đánh ta, tự khắc giải vây được cho nước Tống. Nếu không dùng kế ấy th. tôi e

rằng Thành Đắc Thần giảng h.a riêng với Tống, tất nhiên Tống lại về bè với Sở mà bỏ ta.

Tấn Văn công nói với Tiên Chẩn rằng :

- Nguyên soái nghĩ phải lắm ! Nhưng ngày trước ta có chịu ơn vua Sở, mà nay lại bắt giam

sứ thần nước Sở th. c.n ra thế nào ?

Loan Chi nói :

- Sở ăn cướp nước nhỏ, khinh rẻ nước lớn, đó là một điều sỉ nhục cho trung nguyên. Nay

chúa công không muốn làm bá chủ th. thôi, nếu muốn làm bá chủ th. đó cũng là điều sỉ nhục

của chúa công. Việc g. mà phải băn khoăn v. một cái ơn riêng nhỏ mọn !

Tấn Văn công khen phải, liền sai Loan Chi bắt giam Uyển Xuân ở đất Ngũ Lộc, giao cho quan

trấn thủ ở đấy là Khước BỘ Dương phải coi giữ cẩn thận. C.n bao nhiêu những người theo hầu

Uyển Xuân đều đuổi về cả, để chúng truyền lại cho Thành Đắc Thần biết rằng : Uyển Xuân vô

lễ đ. bị nước Tấn bắt giam rồi, đợi khi nào bắt được lệnh do.n, sẽ giết một thể.

Các người theo hầu Uyển Xuân đều len lét cúi đầu chạy về. Tấn Văn công bắt giam Uyển

Xuân rồi, lại sai người bảo Tào Cung công rằng :

- Chúa công tôi không phải là v. một điếu hiềm nhỏ ngày xưa mà bẻ lỗi nhà vua đâu, chẳng

qua chỉ v. nhà vua thần phục nước Sở đó mà thôi. Nay nhà vua sai người đưa thư sang tuyệt

giao với Sở th. chúa công tôi tức khắc trả lại nước Tào cho nhà vua.

Tào Cung công nóng l.ng được tha, liền viết ngay một bức thư đưa sang cho Thành Đắc

Thần. Thư rằng :

-Tôi sợ rằng x. tắc nước tôi sụp đổ. nhân dân khó tránh cái nạn chết chóc cho nên bất đắc dĩ

phải thần phục nước Tấn, mà không thể phụng sự qu. quốc được nữa ; nếu qu. quốc trừ được

nước Tấn, để gia yên cho nước tôi, th. có đâu nước tôi lại dám hai l.ng .

Tấn Văn công lại sai người đến đất Tương Ngưu, hứa với Vệ Thành công nếu tuyệt giao với

Sở th. trả lại nước Vệ cho. Vệ Thành công mừng lắm. Quan đại phu nước Vệ là Ninh Du can rằng

:

ĐÓ là cái kế phản gián của nước Tấn, chúa công chớ nên theo.

Vệ Thành công không nghe lời Ninh Du, liền đưa thư cho Thành Đắc Thần, đại . chừng nói

như Tào Cung công. Thành Đắc Thần nghe tin Uyển Xuân bị bắt, th. gào thét mắng chửi ầm .

lên, nói rằng :

- Trùng Nhĩ ? Mảy là một thằng l.o tặc, trời đánh không chết !

Khi trước trốn sang nước ta, khác nào như con cá nằm trên mặt thớt, nay về làm vua, lại

dám bắt giam sứ thần nước ta, để phen này ta thân hành đến nói r. cho mày biết.

Thành Đắc Thần đang hầm hầm nổi giận, bỗng có quân báo rằng :

Nước Tào và nước Vệ có thư đệ tr.nh nguyên soái.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 394 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 40. Tiïn Chêèn Lêåp KïæLûâa Àùæc Thêçn

têæn, SúăGiao Binh Taåi Thaânh Böåc

Thành Đắc Thần nghĩ thầm rằng :

Tào và Vệ đang lúc khốn khổ này, c.n có việc g. mà đưa thư cho ta nữa ; hay là có do thám

được t.nh h.nh nước Tấn mà định bảo riêng ta điều g. chăng, ấy là trời giúp cho ta được thành

công đó.

Nói xong, mở thư ra xem, mới biết là thư Tào và Vệ tuyệt giao với Sở lại càng căm tức vô

cùng, bèn quát to lên rằng :

- Hai bức thư này chính là đứa l.o tặc kia bắt người ta phải viết đây ! Thằng l.o tặc ! Thằng

l.o tặc ! Bây giờ, không phải là mày th. là ta, nhất định trong hai người phải có một người chết

!

Đấu Việt Tiêu nói : .

Đại vương đ. có dặn nguyên soái không nên đánh nhau với Tấn, nếu nguyên soái muốn

đánh, phải tâu với đại vương mới được.

Vả Tề và Tần căm tức nguyên soái không nghe lời giải vây cho Tống, tất nhiên ngày nay đem

quân giúp Tấn, vậy th. nước ta dẫu có Trần, Sái, Trịnh và Hứa giúp vào, nhưng địch lại với Tề

và Tần sao nổi ?

Nguyên soái nên tâu với đại vương, xin thêm quân rồi sẽ đi đánh.

Thành Đắc Thần nói :

Nhà ngươi đi hộ ta, nên phải nhanh chóng mới được !

Đấu Việt Tiêu phụng mệnh Thành Đắc Thần đến đất Thân ấp nói với Sở thành vương xin

thêm quân. Sở Thành vương nổi giận, nói :

- Ta đ. dặn rằng chớ nên khinh thường đánh nhau với Tấn, nay Thành Đắc Thần lại cố xin

ra đánh, phỏng có chắc được hay không ?

Đấu Việt Tiêu nói :

- Thành Đắc Thần đ. có nói : nếu đánh không được, xin chịu tội chết.

Sở Thành vương vẫn không bằng l.ng, chỉ sai Đấu Nghi Thân đem bốn ngh.n quân giúp

Thành Đắc Thần mà thôi.

Con Thành Đắc Thần là Thành Đại Tâm cũng xin đem quân đi đánh, Sở Thành vương thuận

cho. Đấu Nghi Thân cùng với Đấu Việt Tiêu đem quân đến nước Tống. Thành đắc Thần trông

thấy quân ít, lại càng tức giận nói rằng :

Dẫu không thêm quân, ta lại không thắng Tấn được à ?

Nói xong, họp quân bốn nước chư hầu cùng đi đánh Tấn. Tấn Văn công họp các tướng lại để

thương nghị. Tiên Chẩn nói :

Nước Sở từ khi đánh Tề vây Tống đến nay, quân sĩ đều đ. mỏi mệt cả, ta nên đem quân đánh

ngay, chớ để mất cơ hội ấy.

HỒ Yến nói :

- Ngày trước chúa công ở trước mặt vua Sở, đâu có hẹn một câu rằng : "Ngày khác gặp nhau

ở trung Nguyên th. xin tránh quân Sở ba xá" nếu nay đem quân ra đánh, chẳng hóa ra thất tín

với Sở lắm ru !

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 395 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 40. Tiïn Chêèn Lêåp KïæLûâa Àùæc Thêçn

têæn, SúăGiao Binh Taåi Thaânh Böåc

Các tướng nghe lời HỒ Yến đều không bằng l.ng mà nói rằng :

- Chúa công ta là vua một nước, mà phải rút quân tránh một viên tướng nước Sở th. nhục

biết dường nào ! Không nên ! Không nên !

HỒ Yến nói :

Cái ơn của vua nước Sở, ta không nên quên, nay ta rút quân tránh đi, thế nghĩa là tránh

nước Sở, chứ không phải tránh Thành Đắc Thần.

Các tướng lại nói :

Nếu ta lui mà quân Sở đuổi theo th. làm thế nào ?

HỒ Yến nói :

- Nếu ta lui mà quân Sở đuổi theo th. trái tại quân Sở, bấy giờ ta sẽ đánh.

Tấn Văn công nói :

- HỒ Yến nói phải lắm ?

Tấn Văn công truyền lui quân ra ngoài ba xá, đóng ở đất Thành Lộc. Tề Hiếu công sai người

con Quyết . Trọng là Quắc Quy Phủ làm chánh tướng ; Thôi Yến làm phó tướng ; Tần Mục công

cũng sai người con thứ là công tử Mẫn làm chánh tướng, Kiến Bính làm phó tướng, cùng đem

quân sang đất Thành Bộc để giúp Tấn đánh Sở. Tống

Thành công thấy quân Sở giải vây rồi, cũng sai quan tư m. là công tôn Cố sang tạ ơn Tấn

Văn công và giúp việc đánh Sở.

Quân Sở thấy quân Tấn lui ra ngoài ba xá, đều có . mừng rỡ.

Đấu Bột nói :

- Vua Tấn đ. chịu rút quân tránh chúng ta th. cũng vẻ vang cho ta lắm rồi, chi bằng ta nhân

thế mà thu quân về, dẫu không công cũng được khỏi tội Thành Đắc Thần nói :

- Ta đ. xin thêm quân, nếu không đánh một trận, c.n ra thế nào ! Nay quân Tấn lui về là có

. nhát sợ, ta nên mau mau đuổi theo mới được.

Các tướng nước Tấn nói với Tiên Chẩn rằng :

- Quân Sở ngắm xem địa thế để lập đồn trại, lả có . muốn thủ hiểm, ta nên đem quân đánh

ngay.

Tiên Chẩn nói :

- Thành Đắc Thần đến đây là muốn cùng quân ta giao chiến, chứ không phải muốn thủ hiểm

đâu.

Tấn Văn công cũng có . nghi ngờ, không muốn đánh nhau với Sở

HỒ Yến nói ?

Sự thế ngày nay, ta đánh Sở mà thắng th. làm được bá chủ chư hầu. Nếu đánh không thắng

th. ta rút quân về mà giữ thế thủ, nước Sở cũng chẳng làm g. ta nổi.

Tấn Văn công cũng chưa kiên quyết, đêm hôm ấy nằm mộng thấy h.nh như trong khi m.nh

c.n đi trốn, đang ở nước Sở, cùng với vua nước Sở đùa bỡn đánh tay nhau, nhưng yếu sức bị

thua, ng. ngửa xuống dưới đất ; vua Sở nằm đè lên trên m.nh, đánh vào đầu chảy cả óc rồi hút

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 396 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 40. Tiïn Chêèn Lêåp KïæLûâa Àùæc Thêçn

têæn, SúăGiao Binh Taåi Thaânh Böåc

lấy óc, đến lúc tỉnh dậy, lấy làm sợ lắm. Bấy giờ HỒ Yến cùng ngủ ở trong màn, Tấn Văn công

gọi dậy, kể chuyện cho nghe và bảo rằng :

- Cứ như cái mộng này th. ta đánh Sở không được, ta bị Sở hút lấy óc, chắc là điềm xấu.

HỒ Yến nghe nói, liền chúc mừng rằng :

ĐÓ là cái điềm rất tốt ! Chúa công tất đánh được quân Sở.

Tấn Văn công nói :

- Sao lại bảo là rất tốt ?

HỒ Yến nói :

- Chúa công nằm ngửa th. được ánh sáng mặt trời chiếu vào ; vua Sở nằm trên m.nh, nghĩa

là phục xuống đất mà chịu tội. óc là một vật mềm nhũn, vua Sở hút óc chúa công, nghĩa là phải

mềm nhũn mà thần phục chúa công đó, xem thế th. tất chúa công đánh được quân Sở.

Tấn Văn công nghe nói, không nghi ngờ g. nữa. Trời vừa sáng,

quân lại vào báo rằng nước Sở cho người đến hạ chiến thư. Tấn Văn công mở xem. Thư rằng

:

Quân Sở tôi muốn cùng với quân Tấn làm tr., xin nhà vua ở trên xe mà xem. Thành Đắc

Thần nay cũng được ghé mắt một chút

HỒ Yến nói :

- Chinh chiến là một việc quan hệ mà dám nói là làm tr., kẻ kia không cẩn trọng như vậy

th. tài nào mà khỏi thua.

Tấn Văn công sai Loan Chi viết thư đáp lại. Thư rằng :

Tôi c.n nhớ ơn vua nước Sở, bởi vậy phải rút quân lui ba xá, không dám cùng với nguyên

soái đối địch ; nay nguyên soái muốn xem quân hai bên, có đâu tôi lại không vâng lời. Sáng

ngày mai xin ra tiếp kiến.

Sứ nước Sở về rồi, Tiên Chẩn điểm duyệt quân sĩ cả thảy hơn năm vạn người, ấy là chưa kể

đến quân Tề và quân Tần đến giúp. Tấn Văn công trèo lên g. cao đứng xem trông thấy quân sĩ

tiến thoái rất có thứ tự bằng l.ng mà khen rằng :

ĐÓ là theo phép của Khước Cốc ngày xưa. Như thế có thể đối địch với quân Sở được.

Nói xong, liền sai đốn cây ở trên rừng xuống để làm các thứ chiến cụ. Tiên Chẩn truyền

lệnh cho các hàng tướng sĩ : HỒ Mao và HỒ Yến đem toán thượng quân, cùng với phó tướng

nước Tần là Kiến Bính tiến vào tả đội quân Sở, giao chiến với Đấu Nghi Thân ; Loan Chi và Tư

Thần đem toán hạ quân, cùng với phó tướng nước Tề là Thôi Yến, tiến vào hữu đội quân Sở,

giao chiến với Đấu Bột. Tiên Chẩn đ. dặn bảo các tướng đủ các mưu kế ; c.n m.nh th. cùng với

Khước Tần và Kỳ M.n đem toán trung quân để đối địch với Thành Đắc Thần. Tiên Chẩn lại sai

Thân Lâm Phủ và Sĩ Hội, mỗi người đem năm ngh.n quân, chia làm hai cánh để ph.ng khi tiếp

ứng ; lại sai Quốc Qu. Phủ (chánh tướng nước Tề) và công tử Mẫu (chánh tướng nước Tấn) đem

quân đi phục sẵn ở phía sau quân Sở, để đợi khi quân Sở thua chạy th. xông vào mà chiếm cứ

lấy đồn trại. Bấy giờ Ngụy Thù đ. khỏi vết thương ở ngực rồi, t.nh nguyện xin làm tiên phong.

Tiên Chẩn nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 397 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 40. Tiïn Chêèn Lêåp KïæLûâa Àùæc Thêçn

têæn, SúăGiao Binh Taåi Thaânh Böåc

Tôi đ. sẵn có . định nhờ l.o tướng quân một việc : Từ đây đi về phía nam, đến đất Không

Tang, là chỗ tiếp giáp với nước Sở, l.o tướng quân nên đem quân phục sẵn ở đấy, đợi khi quân

Sở thua chạy trở về th. đổ ra mà bắt.

Ngụy Thù mừng rỡ, vâng mệnh đi ngay. Bọn Triệu Thôi cùng với các quan văn vũ theo Tấn

V.n công lên đứng ở trên núi để xem trận. Tấn Văn công lại sai Chu Chi Kiểu sửa soạn thuyền

bè sẵn Ở sông Nam Hà để đợi khi lấy được các xe lương thực của nước Sở th. vận tải đem về.

Sáng sớm hôm sau, quân Tấn cùng với quân Sở đều bày trận ở dưới chân núi Hữu Sản. Loan

Chi nghe tin hữu đội nước Sở dùng quân Trần và quân Sái làm tiên phong, th. mừng thầm mà

nói :

- Khi trước nguyên soái đ. mật bảo ta rằng quân Trần và quân Sái nhút nhát mà dễ loạn ; ta

đánh tan quân .Trần và quân Sái th. tự khắc hữu đội nước Sở phải thua.

Loan Chi sai Kiến Bính ra đánh. Viên Tuyển nước Trần và công tử An nước Sái tranh nhau

lập công, xin với Đấu Bột để ra nghênh chiến. Chưa kịp nghênh chiến th. bỗng thấy quân Tấn

kéo lui, Viên Tuyển và công tử An giục quân đuổi theo. Đuổi được một qu.ng, nghe có pháo

nổ, quân mai phục của Tư Thần đổ ra đón đánh. Ngựa kéo xe của quân Tư Thần đều đội lốt da

hổ cả. Ngựa nước Sở trông thấy, ngỡ là hổ thật, sợ h.i lồng chạy, xông cả vào hữu đội quân Sở,

không g. có thể k.m h.m được nữa, thành ra quân Sở bị chết hại không biết bao nhiêu mà kể.

Loan Chi liền sai quân sĩ, giả làm quân Trần, cầm cờ hiệu nước Trần và nước Sái chạy đến

phi báo với Thành Đắc Thần, nói hữu đội quân Sở đ. thắng trận rồi, nên mu mau tiến binh, để

đuổi quân Tấn. Thành Đắc Thần đứng trên xe trông thấy quân Tấn chạy toán loạn, cát bụi bay

mù cả trời, không biết đó là kế của quân Tấn, mừng mà nói rằng :

Toán hạ quân của Tấn đ. thua thật rồi !

Thành đắc Thần bèn truyền lệnh cho tả đội tiến binh. Đấu Nghi Thân trông thấy lá cờ đại

của quân Tấn bay phấp phới, liền xông lại đánh HỖ Yến đem quân ra nghênh chiến. Đánh được

mấy hợp, bỗng thấy đằng sau quân Tấn đại loạn, HỒ Yến vội vàng bỏ chạy ; lá cờ đại cũng thấy

rút lui về phía sau. Đấu Nghi Thân ngỡ là quân Tấn tan vỡ, vội vàng giục tướng nước Trịnh và

tướng nước Hứa, cùng nhau đuổi theo. Đuổi được một qu.ng, bỗng nghe tiếng trống vang lừng,

Tiên Chẩn và Khước Tần đem quân đổ ra đánh chặn ngang, cắt đứt quân Sở ra làm hai đoạn.

HỒ Mao, HỒ Yến đang chạy, cũng quay lại, hai bên đánh thốc vào. Quân Trịnh và quân Hứa sợ

h.i bỏ chạy, Đấu Nghi Thân không sao cản lại được nữa, lại gặp tướng nước Tề là Thôi Yến đem

quân đến đánh, Đấu Nghi Thân bỏ cả khí giới, lẩn m.nh trong đám bộ binh trườn vào trong núi

mà trốn.

Nguyên toán hạ quân của nước Tấn giả cách thua chạy, cát bụi mù trời, là v. Loan Chi đâ

cho đốn các cây ở trên núi buộc vào sau xe mà kéo lê đi, HỒ Mao lại sai cho dựng cột cờ đại

lên xe rồi kéo mà chạy, cố làm ra vẻ loạn quân, đó đều là mưu Tiên Chẩn đ. định sẵn từ trước

để lừa quân Sở. Thành Đắc Thần chưa biết là trúng kế, vẫn tưởng tả đội và hữu đội đều thắng

trận cả, lại sai con trai là Thành Đại Tâm đem quân ra tiếp chiến. Kỳ Man khi trước vâng mệnh

Tiên Chẩn, chỉ giữ vững trận thế, không chịu đem quân ra đánh, bấy giờ thấy quân Sở nổi trống

ra trận, Kỳ Man không thể nhịn được, sai người đi d. xem tướng nước Sở là ai. Quân sĩ về báo

rằng :

- Tướng nước Sở mới mười lăm tuổi.

Kỳ Man nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 398 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 40. Tiïn Chêèn Lêåp KïæLûâa Àùæc Thêçn

têæn, SúăGiao Binh Taåi Thaânh Böåc

Một đứa trẻ con như vậy c.n có v. nghệ g. ! Ta quyết đem quân bắt sống.

Nói xong, tức khắc truyền nổi trống đem quân trận, cùng với Thành Đại Tâm giao chiến,

đánh nhau hơn hai mươi hợp, chưa phân được thua. Đấu Việt Tiêu trông thấy Thành Đại Tâm

đánh m.i không được, liền đứng ở trên xe, giương cung bắn một phát tên, trúng ngay vào dải

mũ Kỳ Man. Kỳ Man giật m.nh kinh sợ, vội vàng lui về,

nhưng e náo động đại quân, phải v.ng quanh ra phía sau trận mà trốn chạy. Đấu Việt Tiêu

quát to lên rằng :

Viên tướng thua chạy ấy không cần đuổi làm chi, phải mau mau đánh vào trong quân để bắt

lấy nguyên soái nước Tấn là Tiên Chẩn !

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 399 Dơch giaă: ÀöéMuåc

Hồi 41

Thành Đắc Thần Rút Gươm Tự Tử

tấn Văn Công Phụng Mệnh. Đăng

Đàn

Tướng nước Sở là Đấu Việt Tiêu cùng với Thành Đại Tâm không đuổi theo Kỳ Man, liền tiến

binh xông vào đại quân nước Tấn.

Bỗng có hai toán quân Tấn đến tiếp ứng : Tuân Lâm Phủ đón đánh Đấu Việt Tiêu, Tiên Miệt

đón đánh Thành Đại Tâm. Thành đắc Thần cầm cờ vẫy quân tiến vào, hăng hái mà reo rầm lên,

nói :

Ngày nay quyết không để cho quân Tấn c.n một mống nào sống sót !

Nói chưa dứt lời th. bỗng thấy Tiên Chẩn kéo đại binh đến, bấy giờ Thành Đắc Thần mới

biết là tả đội vả hữu đội quân Sờ đ. tan vỡ cả rồi, toan thu quân trở lại, nhưng không kịp nữa,

bị quân Tấn vây kín cả xung quanh. Thành Đại Tâm ra sức phá vỡ v.ng vây, Thành Đại Tâm

không thấy Đấu Việt Tiêu đâu cả, lại quay vào t.m ; chẳng

ngờ Đấu Việt Tiêu đang xung đột ở trong đám quân Tấn để t.m cứu cha con Thành Đắc

Thần, khi gặp được Thành Đại Tâm, mới biết là Thành Đắc Thần đ. ra khỏi, liền cùng phá v.ng

vây chạy trốn.

Tấn Văn công đứng ở trên núi, thấy quân Tấn đ. toàn thắng, sai người bảo Tiên Chẩn hạ

lệnh cho quân sĩ chỉ đuổi quân Sở ra khỏi địa giới nước Tống và nước Vệ là được, không nên

đuổi nữa, và cũng không được giết hại nhiều người, để đến nỗi tổn thương t.nh h.a hiếu hai

nước và phụ ơn vua nước Sở ngày trước. Tiên Chẩn truyền thu quân về, không đuổi theo quân

Sở nữa ; c.n Kỳ Man khi trước dám trái lệnh ra đánh cũng truyền bắt giam để trị tội.

Trần, Sái, Trịnh và Hứa thấy hao binh tổn tướng nhiều lắm đều bỏ trốn về nước cả. Thành

Đắc Thần cùng với Thành Đại Tâm và Đấu Việt Tiêu ra khỏi v.ng vây, đem nhau về bản trại.

Bỗng gặp quân sĩ bảo rằng :

- Đồn trại của ta, đ. trông thấy cờ hiệu Tề và Tấn cắm đặc cả rồi !

Nguyên Quốc Quy Phủ (tướng nước Tề) và công tử Mẫn (tướng nước Tấn) nhân khi quân

Sở bị vây, vào chiếm cứ lấy đồn trại của quân Sở, bao nhiêu lương thực thu hết cả. Thành Đắc

Thần không dám đi qua, phải quặt ra đằng sau núi,men theo sông Như Thủy mà đi Đấu Nghi

Thân và Đấu Bột cũng đem tàn quân chạy theo. Đi đến đất Không Tang, bỗng nghe mấy tiếng

pháo nổ, có một toán quân chặn ngang đường, trên lá cờ tướng đề một chữ "Ngụy".

400

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 41. Thaânh Àùæc Thêçn Ruát Gûúm TûåTûă

têæn Vùn Cöng Phuång Mïånh. Àùng Àaân

Nguyên xưa Ngụy Thù khi ở nước Sở, đ. từng một m.nh đánh nổi con mạc thú, người nước

Sở ai cũng phục là thần dũng, bấy giờ quân Sở trông thấy Ngụy Thù đều kinh sợ chẳng c.n hồn

vía nào cả.

Đấu Việt Tiêu bảo Thành Đại Tâm ph. tá lấy nguyên soái là Thành Đắc Thần, rồi một m.nh

cố sức, xông lại đánh nhau với Ngụy Thù.

Đấu Nghi Thân và Đấu Bột bất đắc dĩ cũng phải xông vào đánh giúp. Ba tướng nước Sở cùng

nhau đánh với Ngụy Thù mà không địch nổi.

Bỗng có một người phi ngựa ở phía bắc đi đến, quát to lên mà bảo Ngụy Thù rằng :

- Nguyên soái vâng mệnh chúa công truyền phải b.i chiến, tha cho các tướng bên Sở được

sống mà về nước, để báo lại cái ơn vua Sở biết trọng đ.i ta trong khi c.n đi trốn ?

Ngụy Thù nghe lệnh, liền dừng tay không đánh nữa, lại bảo quân sĩ đứng tránh ra hai bên,

để cho các tướng nước Sở chạy được thoát. Bọn Thành Đắc Thần cắm đầu đi thẳng. Đi đến đất

Liên Cốc, Thành Đắc Thần điểm duyệt tướng sĩ thấy chết hại rất nhiều, th. than van khóc lóc

mà nói rằng :

- Ta muốn lảm cho nổi uy danh nước Sở, chẳng ngờ lại mắc phải mưu nước Tấn, đến nỗi

thua quân, thật là tội đáng chết lắm !

Nói xong, liền cùng với Đấu Nghi Thân và Đấu Bột đều ở lại đất Liên Cốc, mà sai con là

Thành Đại Tâm đến Thân Thành yết kiến Sở Thành vương để xin chịu tội chết. Sở Thành vương

nổi giận mà mắng rằng :

- Cha mày khi trước đ. có nói : "Nếu không đánh được quân Tấn th. xin chịu tội chết", nay

c.n kêu ca g. nữa ?

Thành Đại Tâm sụp lạy mà nói rằng :

- Cha tôi biết tội đ. nhiều, toan liều m.nh tự tử, nhưng tôi cố ngăn lại, muốn để đại vương

trị tội, khiến cho phép nước được nghiêm minh.

Sở Thành vương nói :

- Phép nước Sở xưa nay, ai đánh giặc bị thua, cũng phải chết cả, các tướng nên liệu mà tự

xử, chớ để làm bẩn lưỡi gươm của ta.

Thành Đại Tâm thấy Sở Thành vương không có . thương xót, th. khóc lóc mà lui ra, trở về

báo cho Thành Đắc Thần biết. Thành Đắc Thần than rằng :

- Giả sử vua Sở có tha cho ta, th. ta cũng chẳng c.n mặt mũi nào mà trông thấy phụ l.o ở

đất Thân và đất Tức nữa ?

Nói xong, liền ngảnh mặt về phía bắc lạy hai lạy, rồi tuốt gươm ra tự vẫn mà chết.

Vi Giả nghe tin Thành đắc Thần bị thua, hỏi cha là Vi Lô Thần rằng :

- Nghe nói quan lệnh do.n bị thua, chẳng hay có thực hay không ?

Vi L. Thần nói :

- Thực đấy ?

vi Giả nói :

- Chẳng hay đại vương xử trí ra thế nào ?

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 401 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 41. Thaânh Àùæc Thêçn Ruát Gûúm TûåTûă

têæn Vùn Cöng Phuång Mïånh. Àùng Àaân

Vi L. Thần nói :

Thành Đắc Thần và các tướng đều xin chịu tội chết, đại vương chẳng động l.ng thương.

Vi Giả nói :

- Thành Đắc Thần là người ngang ngạnh mà kiêu ngạo, không thể nắm quyền hành một

m.nh được, nhưng nếu được một người trí mưu giúp vào, th. có thể lập công. Nay dẫu bị thua

nhưng ngày khác báo thù được nước Tấn, tất là Thành Đắc Thần, phụ thân nên can đại vương

để mà giữ người ấy lại.

Vi L. Thần nói :

- Nay đại vương đang tức giận, nói cũng vô ích.

Vi Giả nói :

- Phụ thân không nhớ lời nói của người thầy đồng ở Phạm ấp tên là Quật Tự hay sao ?

Vi L. Thần nói :

Con thử thuật lại cho cha nghe.

Vi Giả nói :

Quật Tự là người tài xem tướng lắm. Lúc đại vương ta c.n làm thái tử, Quật Tự có nói : "-

Đại vương cùng với Thành Đắc Thần và Đấu Nghi Thân, ba người này sau đều bất đắc kỳ tử.

Đại vương nhớ lời ấy, khi lên làm vua, ban cho Thần Đắc Thành và Đấu Nghi Thân mỗi người

một cái miễn tử bài, cất để làm cho lời nói của Quật Tự

không ứng nghiệm được nữa. V. đại vương đang khi tức giận, nên không nhớ ra, nếu phụ

thân nhắc đến th. thế nào đại vương cũng tha tội cho hai người ấy.

Vỉ L. Thần tức khắc vào tâu với Sở Thành vương rằng :

Thành Đắc Thần tội dẫu đáng chết, nhưng khi trước đây được đại vương ban cho một cái

miễn tử bài, v. vậy, tôi thiết tưởng đại vương cũng nên xá tội cho y.

Sở Thành vương ngạc nhiên mà rằng :

- Phải chăng là câu chuyện của Quật Tự ngày trước ? Nếu nhà ngươi không nhắc, th. ta quên

hẳn đi mất !

Sở Thành vương sai quan đại phu là Phan Uổng cùng với Thành Đại Tâm tức khắc truyền

mệnh cho các tướng đều khỏi tội chết Khi Phan Uổng và Thành Đại Tâm đi đến Liên Các th.

Thành Đắc Thần chết đâm nửa ngày rồi. Đấu Nghi Thân đ. thắt cổ treo lên xà nhà, nhưng thân

thể to lớn, đứt dây rơi xuống lại vừa gặp có lệnh miễn tử đến, thành ra khỏi chết. Đấu Bột th.

c.n có . chờ chôn cất xong Thành Đắc Thần và Đấu Nghi Thân, rồi mới tự tử, bởi vậy cũng khỏi

chết. Thành Đại Tâm ở lại Liên Cốc để khâm liệm cho cha, c.n bọn Đấu Nghi Thân, Đấu Bột và

Đấu Việt Tiêu th. theo Phan Uổng về Thân Thành vào lạy tạ Sở Thành vương. Sở Thành vương

thấy nói

Thành Đắc Thần đ. tự tử rồi, th. thương xót vô cùng, rồi truyền thu quân trở về kinh đô

nước Sở, cho Vi L. Thần lên làm lệnh do.n, truất Đấu Nghi Thân ra trấn thủ Thương ấp, và Đấu

Bột ra trấn thủ ở Tương thành.

Sở Thành vương lại nghĩ thương Thành Đắc Thần, cho con là Thành Đại Tâm và Thành Gia

đều làm quan đại phu. Quan nguyên lệnh do.n nước Sở là Tử Văn, bấy giờ đ. trí sĩ về ở nhà,

nghe tin Thành Đắc Thần bị thua, thở dài mà than rằng :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 402 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 41. Thaânh Àùæc Thêçn Ruát Gûúm TûåTûă

têæn Vùn Cöng Phuång Mïånh. Àùng Àaân

Quả như lời nói của Vi Giả ngày trước ! Kiến thức của ta, lại không bằng một đứa trẻ con,

chẳng cũng xấu hổ lắm ru !

Nói xong, hộc máu mấy thăng, nằm gục xuống giường không dậy được nữa, rồi gọi con là

Đấu Ban đến mà dặn rằng :

Cha gần đến lúc chết, dặn lại con một câu này : chú con là Đấu Việt Tiêu, từ khi mới sinh

ra, đ. có h.nh dáng như con hùm con gấu, tiếng kêu như giống sài lang, đó là cái tướng diệt tộc

; bấy giờ ta đây nói với ông mày không nên nuôi, ông mày không nghe. Nay Vỉ L. Thần chắc là

không thọ, Đấu Bột và Đấu Nghi Thân cũng khó l.ng

mà được toàn tính mệnh, sau này làm lệnh do.n nước Sở, không phải là mày th. tất là Việt

Tiêu, Việt Tiêu là người tàn ác, được cầm quyền hành, tất sinh l.ng phản nghịch, d.ng d.i họ

Đấu ta không khéo th. đến nỗi tuyệt tự. Khi ta đ. chết rồi, nếu Việt Tiêu lên làm lệnh do.n th.

mày nên trốn đi, kẻo mắc phải tai vạ đấy !

Đấu Ban sụp lạy xin vâng lời dạy. Tử Văn nói xong th. chết.

Chẳng được bao lâu, Vi L. Thần cũng chết. Sở Thành vương nghĩ đến cái công Tử Văn bèn

cho Đấu Ban lên làm lệnh do.n, lại đem Đấu Việt Tiêu làm quan tư m. và Vi Giả làm quan công

chính.

Tấn Văn công từ khi đánh được Thành Đắc Thần, tiến quân vào đóng ở trong đồn trại quân

Sở. Quân Sở bỏ lại lương thực nhiều lắm, quân Tấn lấy ra để ăn, lại nói đùa với nhau rằng :

- Thế này mới thật là người nước Sở mời ta đến ở, lại thết đ.i ta đấy !

Các tướng nước Tề và nước Tần đều vào chúc mừng Tấn Văn công Tấn Văn công từ tạ không

dám nhận lời chúc mừng mà nét mặt lại sắc buồn rầu. Các tướng nói :

- Nhà vua đánh được giặc mà sao lại có . không vui ?

Tấn Văn công nói :

- Thành Đắc Thần vốn là người không chịu thua ai, ta dẫu thắng trận, phỏng đ. chắc g., bởi

vậy ta có . lo sợ.

Bọn Quắc Quy Phủ (tướng nước Tề) và công tử Mẫn (tướng nước Tần) đều cáo từ xin về.

Tấn Văn công đem một nửa những đồ lấy được của nước Sở, đưa tặng nước Tề và nước Tần.

Tướng nước Tắng là công tôn CỐ cũng cáo từ về nước. Tiên Chẩn cho áp giải Kỳ Man đến trước

mặt Tấn Văn công rồi kể tội trái lệnh, gây mối nguy hại cho ba quân.

Tấn Văn công nói :

- Nhà ngươi trái lệnh nguyên soái như thế, nếu không có thượng quân và hạ quân đ. đánh

được quân Sở từ trước th. c.n chống lại sao nổi ?

Tấn Văn công sai quan tư m. là Triệu Thôi định tội rồi chém đầu Kỳ Man để hiệu lệnh cho

các quân sĩ :

- Từ nay trở đi, ai dám trái lệnh quan nguyên soái th. trông gương vào đ.y !"

Quân sĩ thấy vậy, càng biết sợ uy. Tấn Văn công đóng ở Hữu Sẵn ba ngày, rồi thu quân về

nước. Đi đến sông Nam Hà quân sĩ báo rằng :

Dưới sông chưa thấy sửa soạn thuyền bè g. cả.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 403 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 41. Thaânh Àùæc Thêçn Ruát Gûúm TûåTûă

têæn Vùn Cöng Phuång Mïånh. Àùng Àaân

Tấn Văn công sai người triệu Chu Chi Kiều vốn là tướng nước Quắc, khi trước đầu hàng, về

làm tôi nước Tấn. Đến lúc Tấn Văn công đánh Sở, Chu Chi Kiều theo đi, vẫn có . muốn lập công

; nhưng Tấn Văn công lại sai đi sửa soạn thuyền bè chực sẵn ở sông Nam Hà, để đợi đánh xong

quân Sở th. về đấy. Bởi vậy Chu Chi Kiều không bằng

l.ng, nhân lại vừa tiếp được tin vợ ở nhà ốm nặng, Chu Chi Kiều bèn nghĩ rằng quân Tấn

đánh nhau với Sở, tất c.n lâu ngày, liền lẻn về thăm vợ, ai ngờ mới được sáu ngày Tấn Văn công

đ. đánh xong quân Sở thu quân trở về rồi.

Tấn Văn công không thấy Chu Chi Kiều, tức th. nổi giận, sai quân đi bắt thuyền của dân.

Tiên Chẩn nói :

- Dân ở xứ Nam Hà này, nghe tin ta đánh được quân Sở, ai không sợ h.i, nếu ta sai quân sĩ

đi bắt thuyền, tất nhiên họ bỏ mà trốn cả, chi bằng ta hạ lệnh thuê thuyền là tiện hơn cả.

Tấn Văn công khen phải, rồi sai quân sĩ đi thuê thuyền. Được một lúc, thuyền đâu kéo đến,

không biết bao nhiêu mà kể để đưa đại binh qua sông. Tấn Văn công bảo Triệu Thôi rằng :

- Ta đ. báo thù được nước Tào và nước Vệ rồi, chỉ c.n nước Trịnh là chưa báo được, nên

nghĩ thế nào ?

Triệu T

nói :

- Chúa công kéo quân qua nước Trịnh th. tự khắc nước Trịnh phải xin thần phục.

Tấn V.n công nghe lời. Đi trong mấy ngày nữa, bỗng gặp một đoàn xe ngựa, rước một vị qu.

nhân từ phía đông kéo đến. Tướng đi tiền đội của quân Tấn là Loan Chi ngăn lại mà hỏi rằng :

Quân nào ?

vị qu. nhân ấy đáp rằng :

Ta đây là vương tử Hồ, làm quan khanh sĩ nhà Chu, Thiên tử nhà Chu nghe tin vua Tấn đánh

được quân Sở, để giữ yên Trung quốc, muốn thân hành đến khao thưởng quân sĩ, vậy có sai ta

đi báo trước cho biết.

Loan Chi tức khắc đưa vương tử HỔ lại yết kiến Tấn Văn công.

Tấn Văn công hỏi các tướng rằng :

- Nay thiên tử muốn thân hành đến để khao thường quân ta, vậy ở nơi đường sá lễ nghi nên

thế nào ?

Triệu Thôi nói :

- Từ đây sang Hành Ung cũng gần, ở đấy có một nơi gọi là Tiễn Thổ đất phẳng mà rộng, ta

nên nhật dạ khởi công để dựng lên hành cung nhà vua ở đấy rồi chúa công đem các vua chư

hầu đi đón thiên tử đến ngự tại đấy, để cùng nhau làm lễ triều kiến, cho khỏi trái đạo vua tôi.

Tấn Văn công liền hẹn với vương tử Hổ, định đến ngày mồng một tháng năm th. đón thiên

tử sang đất Tiễn Thổ. Vương tử HỔ cáo từ trở về . Đại binh nước Tấn thẳng đường keo sang

Hành Ung. Đi được một qu.ng lại gặp một đoàn xe ngựa đi đầu là sứ thần nước Trịnh, tên là Tử

Nhân Cửu. Nguyên Trịnh Văn công sợ quân Tấn đến hỏi tội, mới sai Tử Nhân Cửu đi xin giảng

h.a. Tấn Văn công nổi giận, nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 404 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 41. Thaânh Àùæc Thêçn Ruát Gûúm TûåTûă

têæn Vùn Cöng Phuång Mïånh. Àùng Àaân

- Nước Trịnh nghe tin quân Sở thua, rồi mới chịu xin giảng h.a th. không phải là thực l.ng,

chờ khi ta nếu kiến thiên tử xong, bấy giờ sẽ đem quân đến tận dưới thành để nói chuyện.

Triệu Thôi nói :

- Từ khi ta cử binh đến nay, đuổi vua Vệ, bắt vua Tào, lại phá được quân Sở, uy danh đ. lừng

lẫy lắm rồi nếu lại c.n đánh nước Trịnh nữa, th. quân sĩ mệt nhọc quá, xin chúa công cứ cho

giảng h.a, nếu nước Trịnh c.n có l.ng khác th. ta nghỉ quân mấy tháng, rồi sẽ sang đánh, cũng

chưa lấy g. làm chậm.

Tấn Văn công bèn cho nước Trịnh giảng h.a Đại binh kéo đến Hành Ung. Một mặt Văn công

sai HỖ Mao và hồ Yến đem quân bản bộ đến đất Tiễn Thổ để dựng hành cung, một mặt sai Loan

Chi vào kinh thành nước Trịnh để cùng với Trịnh Văn công hội thề Trịnh Văn công lại thân hành

đến Hành Ung để tạ ơn Tấn Văn công đ. cho giảng h.a. Tấn Văn công cùng với Trịnh Văn công

nói chuyện rất là vui vẻ Trong khi nói chuyện, Tấn Văn công khen Thành Đắc Thần nước Sở là

người vũ dũng. Trịnh Văn công nói :

Thành Đắc Thần nay đ. tự tử ở đất Liên Cốc rồi !

Tấn Văn công. thở dài thương tiếc. Khi Trịnh Văn công lui ra rồi, Tấn Văn công nói riêng với

các tướng rằng :

Ngày nay ta được nước Trịnh thần phục, cũng chẳng lấy g. làm mừng, chi mừng rằng nước

Sở đ. mất Thành Đắc Thần mà thôi.

Thành đắc Thần đ. chết rồi, th. những người khác, ta chẳng lo ngại g. nữa, các người có thể

nằm yên được !

HỒ Mao và HỖ Yến ra sức hơn một tháng trời, mới dựng xong vương cung, Tấn Văn công

truyền hịch đi các nước chư hầu, hẹn đến mồng một tháng năm phải có đủ mặt ở đất Tiễn Thổ.

Lúc bấy giờ, Trung Thành công (Vương thần) Tề Chiêu công (Phan) là những nước giao hiếu từ

trước, Trịnh Văn công (Tiệp) là một nước mới quy phụ là

những nước đầu tiên đến dự hội. C.n như LỖ Hi công (Thân) Trần Mục công (Khoản), Sái

Trang công (Giáp Ngọ) đều là về cánh nước Sở, nhưng sợ uy nước Tấn, cũng phải đến dự hội.

Châu và Cử là nước nhỏ, chẳng kể làm chi, chỉ có Hứa Hi công (Nghiệp) thần phục nước Sở đ.

lâu không muốn theo Tấn ; Tần Mục công (Nhâm Hiếu) dẫu có giao hiếu với Tấn, nhưng xưa

nay chưa dự hội với trung quốc bao giờ, vậy cũng ngần ngại không đến. Vệ Thành công (Trịnh),

trước tránh ra Tương Ngưu , Tào Cung công (Tượng) hiện c.n giam ở Ngũ Lộc, Tấn Văn công

đ. hẹn trả lại nước cho, nhưng chưa nói r., bởi vậy cũng không được dự hội. Vệ Thành công

nghe Tấn Văn công sắp họp chư hầu, bèn bảo Ninh Du rằng :

Vua Tấn hội chư hầu mà không nói g. đến nước Vệ ta, thế th. nước Tấn c.n căm tức ta lắm,

có lẽ ta phải trốn đi nước khác.

Ninh Du nói :

- Nay chúa công chỉ nghĩ một đường trốn đi mà thôi th. sau này ai là người giúp cho chúa

công được trở về nước, chi bằng chúa công nhường ngôi cho Thúc Vũ, lại sai Nguyên Huyến

đưa Thúc Vũ đến Tiễn Thổ để xin dự hội. Nếu l.ng trời c.n tựa nước Vệ mà Thúc Vũ được dự

hội th. Thúc Vũ được giữ ngôi nước Vệ, cũng như chúa công

giữ ngôi chứ sao. Huống chi Thúc Vũ vốn là người hiếu hữu, tất chẳng nỡ mà trả lại ngôi

cho chúa công.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 405 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 41. Thaânh Àùæc Thêçn Ruát Gûúm TûåTûă

têæn Vùn Cöng Phuång Mïånh. Àùng Àaân

Vệ Thành công dẫu trong l.ng không muốn, nhưng đ. đến nước ấy cũng không làm thế nào

được, liền sai Tôn Viêm phụng mệnh nhường ngôi cho Thúc Vũ, theo như lời của Ninh Du. Tôn

Viêm phụng mệnh đi sang Sở Khâu để nói với Thúc Vũ, Vệ Thành công lại hỏi Ninh Du rằng :

Nay ta nên trốn sang nước nào ?

Ninh Du c.n ngần ngừ chưa trả lời. Vệ Thành công nói :

- CÓ nên sang nước Sở không ?

Ninh Du nói :

- Nước Sở nay đang là một nước cừu địch với nước Tấn. Và khi trước ta đây đưa thư tuyệt

giao với Sở, bây giờ c.n sang làm g., chi bằng ta sang nước Trần. Nước Trần sắp sửa thần phục

nước Tấn, ta lại có thể nhờ nước Trần mà giao thiệp với nước Tấn được.

Vệ Thành công nói :

Đưa thư tuyệt giao, không phải tự . ta, điều ấy hẳn nước Sở cũng biết. Vả nước Tấn và nước

Sở sau này đối đ.i với nhau như thế nào cũng chưa biết được, Thúc Vũ theo Tấn mà ta theo Sở

th. có phải lại giữ được cả hai bên không ?

Vệ Thành công bèn đi sang Sở. Những người nước Sở ở biên giới trông thấy Vệ Thành công,

đều đuổi theo mà mắng nhiếc. Vệ Thành công bất đắc dĩ lại phải quay sang nước Trần, và phục

Ninh Du là người cao kiến.

Tôn Viêm phụng mệnh Vệ Thành công đến báo Thúc Vũ. Thúc Vũ nói :

- Tôi xin quyền giữ lấy nước mà thôi, dẫu chúa công nhường ngôi, lẽ đâu tôi dám nhận. .

Nói xong, liền cùng với Nguyên Huyền đến đất Tiễn Thổ để hội với các nước chư hầu, rồi lại

sai Tôn Viêm về nói lại cho Vệ Thành công biết rằng khi sang đến Tiễn Thổ th. thế nào cũng v.

Vệ Thành công mà xin Tấn phục quốc cho. Nguyên Huyền nói :

- Chúa công ta rất đa nghi, ta không sai con theo sang th. sao cho chúa công tin được ?

Nguyên Huyền liền sai con là Nguyên Dốc đi theo Tôn Viêm.

Công tử Chuyên Khuyển bảo riêng với Nguyên Huyền rằng :

- Chúa công chắc hẳn không trở về được, sao nhà ngươi không đem việc chúa công nhường

ngôi mà công bố cho người trong nước biết rồi tôn lập Thúc Vũ lên làm vua, nhà ngươi làm

tướng ? Tất nhiên vua Tấn cũng bằng l.ng, bấy giờ nhà ngươi nhờ uy nước Tấn th. sẽ cùng Thúc

Vũ cùng cầm quyền chính nước Vệ chả hơn ư ?

Nguyên Huyền nói :

Thúc Vũ c.n có l.ng với anh, nữa là ta lại dám quên vua hay sao ? Ta đi chuyến này, quyết

nói với vua nước Tấn để xin trả lại nước cho chúa công.

Công tử Chuyên Khuyển nín lặng lui ra, nhưng lại sợ khi Vệ Thành công đ. phục quốc rồi

mà Nguyên Huyền tiết lộ lời nói của m.nh ra th. tất Vệ Thành công bắt tội, mới lập kế lẻn sang

nước Trần, mật báo với Vệ Thành công, lại nói dối là Nguyên Huyền đ. lập Thúc Vũ lên làm vua,

và nhờ uy nước Tấn bảo hộ. Vệ Thành công tin là chuyện thực, liền bảo Tôn Viêm. Tôn Viêm nói

:

- Việc ấy tôi không được biết. Nay Nguyên Dốc hiện đang ở đây, cha hắn có mưu g. th. hắn

tất biết, sao chúa công không gọi mà hỏi xem ?

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 406 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 41. Thaânh Àùæc Thêçn Ruát Gûúm TûåTûă

têæn Vùn Cöng Phuång Mïånh. Àùng Àaân

Vệ Thành công lại hỏi Nguyên Dốc. Nguyên Dốc nói :

Việc ấy chắc hẳn không có.

Ninh Du cũng nói rằng :

- Nếu Nguyên Huyền có l.ng bất trung th. sao lại chịu sai con đến ở đây, xin chúa công chớ

nghi ngờ.

Công tử Chuyên Khuyển lại nói với Vệ Thành công rằng :

Nguyên Huyến lập mưu làm phản chúa công kể đ. lâu ngày, nay cho con sang ở đây, chính

là muốn d. xem t.nh h.nh chúa công ra sao để ph.ng bị. Nếu Nguyên Huyền định xin với vua

Tấn trả lại nước cho chúa công th. tất Thúc Vũ không dám dự hội, nhược bằng Thúc Vũ dám

công nhiên dự hội thề thật là chí định chiếm ngôi, chúa công nên xét kỹ.

Vệ Thành công mật sai người sang đất Tiễn Thổ để d. xemn t.nh h.nh Thúc Vũ ra làm sao.

Xa giá Chu Tương vương ngự sang Tiễn Thổ. Tấn Văn công đem chư hầu ra đón Ở ngoài ba

mươi dặm rồi rước về chốn vương cung.

Chư hầu làm lễ triều kiến xong, Tấn Văn công đem các phẩm vật lấy được của nước Sở ra

dâng nộp. Chu Tương vương bằng l.ng, nói :

- Từ khi Tề Hoàn công tạ thế rồi, nước Sở lại cậy sức mạnh, xâm phạm các nước Trung quốc,

nay được thúc phụ đem quân đánh Sở để giữ yên nhà Chu ta, điều đó chẳng những một m.nh

ta đội ơn, dẫu tiên vương nhà Chu ta thủa xưa cũng đội ơn nhiều lắm.

Ngày hôm sau, Chu Tương vương sách phong Tấn Văn công làm phương bá. Tấn Văn công

lập một cái đàn ở bên cạnh vương cung, để hội thề với chư hầu. Đến hôm khai hội, Tấn Văn

công lên đàn trước chư hầu lục tục theo sau. Nguyên Huyền hôm trước đưa thúc Vũ vào yết

kiến Tấn Văn công, hôm ấy Thúc Vũ quyền nhận nghi vua nước Vệ, cũng được đứng phụ ở cuối

tờ ước thư.

Vương tử HỔ tuyên đọc lời thế rằng :

Phàm các nước đồng minh ta, nên cùng một l.ng giữ nhà Chu, chớ tàn hại lẫn nhau, kễ nào

trái lời thề th. quỷ thần tru diệt .

Các vua chư hầu đồng thanh nói :

- Xin phụng mệnh !

Thề xong Tấn Văn công muốn đem Thúc Vũ vào tiểu kiến Chu Tương vương và lập làm vua

nước Vệ để thay Vệ Thành công. Thúc vũ ứa nước mắt mà từ chối với Tấn Văn công rằng :

Ngày xưa Tề Hoàn công hội chư hầu ở đất Ninh Mặc, thế tử Hoa nước Trịnh là con mà làm

phản cha, Tề Hoàn công c.n đem lời trách mắng ; nay chúa công đang noi theo sự nghiệp của

Tề Hoàn công thủa trước, mà lại muốn cho Thúc Vũ này là em mà làm phản anh hay sao ? Nếu

chúa công có l.ng thương đến tôi th. xin trả ngôi

vua nước Vệ cho anh tôi, anh tôi sẽ dốc một l.ng thần phục qu. quốc.

Nguyên Huyền cũng sụp lạy mà xin cho Vệ Thành công. Tấn Văn công thấy vậy, mới gật đầu

thuận cho.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 407 Dơch giaă: ÀöéMuåc

Hồi 42

Tương Vương Thiết Triều Ở Hà

Dương

nguyên Huyền Khiếu Oan Cho Thúc

Vũ

Chu Tương vương thân hành đến Tiễn Thổ úy lạo Tấn Văn công, rồi lại trở về nhà Chu. Các vua

chư hầu cũng cáo từ về nước cả.

Vệ Thành công từ khi nghe lời Chuyên Khuyển nói, có . nghi ngờ, mới sai người đến đất

Tiễn Thổ để d. xem t.nh h.nh Thúc Vũ ra sao. Bấy giờ thấy Nguyên Huyền đưa Thúc Vũ vào dự

hội với các vua chư hầu, chưa kịp xét kỹ vội vàng về phi báo cho Vệ Thành công biết. Vệ Thành

công nổi giận nói :

- Nếu vậy th. Thúc Vũ tự lập làm vua nước Vệ rồi. Nguyên Huyền là đứa phản tặc, tham cầu

phú qu., phù lập Thúc Vũ lên làm vua ; lại sai con đến ở đây để d. xét t.nh h.nh ta, khi nào ta

lại dung tha cho cha con nó.

Con Nguyên Huyến là Nguyên Dốc toan t.m lời phân giải. Vệ Thành công chém một nhát,

Nguyên Dốc chết ngay. Những người theo hầu Nguyên Dốc vội vàng trốn về báo tin cho Nguyên

Huyền biết. Nguyên Huyền nói :

- Con ta sống chết chẳng qua cũng là tại số, chúa công dẫu phụ l.ng Nguyên Huyền này,

nhưng Nguyên Huyền này có đâu dám phụ l.ng Thúc Vũ !

Tư m. Man bảo Nguyên Huyến rằng :

- Chúa công đ. có l.ng nghi th. nhà người há chẳng nên từ chức bỏ về, để tỏ l.ng tnmg

thành của m.nh ru !

Nguyên Huyền thở dài mà than rằng :

Nếu tôi từ chức .bỏ về th. ai cùng Thúc Vũ giữ nước này ? Con ta bị giết là một việc riêng, lẽ

nào ta v. một việc riêng mà không nghĩ đến nước hay sao ?

Nói xong, liền bảo Thúc Vũ viết thư xin Tấn Văn công trả lại ngôi vua cho Vệ Thành công.

Tấn Văn công sau khi đ. phụng mệnh thiên tử lên làm bá chủ, liền thu quân về nước. Dân

nước Tấn, già trẻ lớn bé tranh nhau đi đón, tưng bừng nô nức. Tấn Văn công về đến triều, bàn

việc ban thưởng các công thần, lấy HỒ Yến làm công đầu, thứ nh. Tiên Chẩn.

408

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 42. Tûúng Vûúng Thiïæt Triïçu ÚĂHaâDûúng

nguyïn Huyïçn Khiïæu Oan Cho Thuác Vuä

Các tướng đều nói rằng :

- Trận Thành Bộc, ta phá được quân Sở, đều nhờ công Tiên Chẩn cả, nay lại lấy HỖ Yến làm

công đầu là cớ làm sao ?

Tấn Văn công nói :

- Về việc Thành Bộc, Tiên Chẩn bảo ta rằng : "Nên đánh ngay quân Sở, chớ có bỏ mất dịp

hay" mà HỒ Yến bảo ta rằng : "Nên lui tránh quân Sở, chớ bỏ mất điều tín nghĩa" Đánh được

quân giặc, chẳng qua là cái công một thời ; giữ được điều tín nghĩa, mới thật là cái lợi muôn

đời, thế th. HỒ Yến ở trên Tiên Chẩn là phải.

Các tướng đều tâm phục cả. HỔ Yến lại tâu rằng :

Tuân Tức ngày xưa chết v. cái nạn Hề Tề và Trác Tử, thật là một kẻ trung thần đáng nêu

gương, xin chúa công bổ dụng con cháu, để khích lệ các bề tôi khác.

Tấn Văn công nghe lời, liền triệu con trai Tuân Tức là Tuân Lâm Phủ, bổ làm chức quan đại

phu. Chu Chi Kiều đang ở nhà với vợ con, nghe tin Tấn Văn công sắp đến, vội vàng đón đường

để yết kiến.

Tấn Văn công truyền giam lại một chỗ. Khi ban thưởng công thần xong, Tân Văn công liền

sai quan tư m. là Triệu Thôi nghị tội Chu Chi Kiều. Chu Chi Kiều kêu van v. cớ vợ ốm. Tấn Văn

công nói :

- Kẻ bề tôi đ. hết l.ng thờ vua th. dẫu thân m.nh cũng chẳng dám tiếc, huống chi là vợ con

!

Nói xong, truyền đem ra chém.

Tấn Văn công từ khi đem quân đi đánh Sở, lần thứ nhất chém Điên Thiệt, lần thứ hai chém

Kỳ Man, đến bây giờ lại chém Chu Chi Kiều, ba người ấy đều là bậc danh tướng mà làm việc trái

phép cả, bởi vậy các tướng sĩ ai cũng sợ uy theo lệnh. Một hôm, Tấn Văn công ngự triều đang

cùng với HỐ Yến bàn việc nước Tào và nước Vệ, bỗng tiếp được thư của nước Vệ gửi đến, Tấn

Văn công nói :

- ĐÓ tất là thư của Thúc Vũ xin hộ cho anh.

Nói đoạn mở thư ra xem. Thư rằng :

Chúa công không nỡ diệt nước Vệ và đ. hứa lời tha cho vua nước Vệ tôi. Người nước Vệ tôi

ai cũng nghển cố trông chở việc làm cao nghĩa của chúa công. Vậy xin chúa công sớm liệu cho

Trần Mục công cũng sai sứ đến nước Tấn, xin lỗi hộ cho Vệ Thành công. Tấn Văn công viết

thư

đáp, thuận cho Vệ Thành công về nước ; lại hạ lệnh cho Khước BỘ Dương chớ đem quân

ngăn trở.

Thúc Vũ được tin Tấn Văn công tha cho Vệ Thành công về nước, vội vàng sai người sang

nước Trần để đón Vệ Thành công. Trần Mục công cũng sai người khuyên Vệ Thành công về

nước. Công tử Chuyên Khuyển bảo Vệ Thành công rằng :

- Thúc Vũ làm vua nước Vệ đ. lâu, được người trong nước ai cũng quy phụ, và nước ngoài

giao hảo, nay dẫu cho người sang đón, chúa công cũng chớ nên tin vội.

Vệ Thành công nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 409 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 42. Tûúng Vûúng Thiïæt Triïçu ÚĂHaâDûúng

nguyïn Huyïçn Khiïæu Oan Cho Thuác Vuä

- Ta cũng lấy làm lo lắm !

Nói xong, liền sai Ninh Du đến Sở Khâu trước để d. xét t.nh h.nh. Ninh Du đến Sở Khâu,

vừa gặp lúc Thúc Vũ đang bàn việc ở trong triều. Ninh Du vào triều, thấy Thúc Vũ không đặt

chỗ ngồi ở chính giữa điện mà chỉ ngồi ở trái đông, lại trở mặt về hướng tây.

Thúc vũ trông thấy Ninh Du, vội vàng chạy ra đón vào, tiếp đ.i rất lễ phép. Ninh Du giả

cách hỏi rằng :

- Ngài đ. quyền ngự ngôi vua, mà lại ngồi ở bên trái th. sao cho trọng thể thống ?

Thúc Vũ nói :

- Ngôi chính ở giữa là chỗ anh tôi ngự xưa nay, tôi ngồi Ở gian bên cạnh, cũng c.n có . sợ

h.i, khi nào lại dám ngự ở gian giữa.

Ninh Du nói :

- Bây. giờ tôi mới biết r. l.ng ngài ?

Thúc Vũ nói :

Tôi vẫn ngày đêm mong nhớ anh tôi lắm, đại phu nên khuyên anh tôi mau mau về triều, để

cho tôi được yên l.ng. .

Ninh Du mới đính ước, hẹn đến ngày mùng một tháng sáu th. đưa. Vệ Thành công về nước.

Ninh Du cáo từ lui ra, và nghe ngóng . kiến của mọi người th. thấy nói các quan trong triều đều

xúm nhau bàn luận, chỉ sợ vua cũ lại về th. tất nhiên trị tội những kẻ ở nhà , bởi vậy ai cũng lấy

làm lo ngại. Ninh Du bèn nói với các quan rằng :

- Tôi phụng mệnh vua cũ đến đây để truyền . bảo cho các quan biết rằng khi vua cũ về nước,

quyết không bắt tội ai cả ; nếu cắc quan không tin th. tôi xin cùng với các quan cùng thề.

Các quan đều nói :

Nếu cùng thề với nhau th. c.n nghi ngại g. nữa !

Ninh Du liền cùng với các quan thề. Cắc quan đều bằng l.ng cả.

Thúc Vũ lại sai quan đại phu là Trường lương chuyên giữ quốc môn, và dặn rằng phàm

những người của Vệ Thành công th. bất cứ lúc nào, cũng mở cửa cho vào ngay. Ninh Du về nói

với Vệ Thành công rằng :

Thúc Vũ thật l.ng đợi chúa công về. chứ không có . làm phản.

Vệ Thành công cũng có l.ng tin. Khốn nỗi Chuyên Khuyển khi trước đây đem lời gièm pha

Thúc Vũ, sợ khi lộ việc ra th. bi tội, nên lại nói với Vệ Thành công rằng :

- Tôi chỉ e Thúc Vũ cùngvới Ninh Du ước định nhau để làm hại chúa công, chi bằng chúa

công cứ nhân lúc bất ngờ, về trước ngày hẹn th. mới có thể vẹn toàn được.

Vệ Thành công theo lời, truyền sắp sửa xa giá để về nước Vệ. Chuyên Khuyển xin làm tiến

khu. Vệ Thành công cho đi. Ninh Du nói :

- Tôi đ. hẹn ngày với người trong nước rồi, nay chúa công về trước ngày hẹn th. người trong

nước tất có l.ng nghi hoặc.

Chuyên Khuyển quát to lên rằng :

- Ninh Du không muốn cho chúa công chóng về là chủ . thế nào ?

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 410 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 42. Tûúng Vûúng Thiïæt Triïçu ÚĂHaâDûúng

nguyïn Huyïçn Khiïæu Oan Cho Thuác Vuä

Ninh Du không dám can ngăn nữa, chỉ xin với Vệ Thành công cho đi trước để hiểu dụ người

trong nước, khiến mọi người được yên l.ng Vệ Thành công nói :

- Nhà ngươi hiểu dụ cho người trong nước biết rằng nay ta vội về là có l.ng nhớ nước, chứ

không v. cớ g. khác.

Ninh Du đi rồi, Chuyên Khuyển lại nói với Vệ Thành công rằng :

Ninh Du xin về trước, cũng đáng nghi lắm, chúa công phải đi mau mới được.

Vệ Thành công truyền cho quân sĩ đi mau. Ninh Du về đến quốc môn, Trường Dương hỏi

biết là người của Vệ Thành công tức khắc mở cửa cho vào. Ninh Du nói :

Chúa công sắp về đến nơi ?

Trường Dương nói :

- Sao chưa đến hẹn mà chúa công đ. về ngay như vậy ? Nhà ngươi vào thành báo tin cho

Thúc Vũ biết, để tôi đi đón chúa công.

Ninh Du vừa mới quay m.nh đi khỏi th. Chuyên Khuyển đ. đến nơi rồi. Chuyên Khuyển nói

:

Chúa công đang đi sau

Trường Dương vội vàng đem quân đi đón. Chuyên Khuyển tiến thẳng vào trong thành. Bấy

giờ Thúc Vũ đang đốc thúc quân sĩ quét dọn cung thất, rồi ngồi gội đầu ở giữa sân, thấy Ninh

Du vào báo tin vệ Thành công về, nửa sợ nửa mừng, vừa toan hỏi v. cớ g. mà về trước ngày

hẹn, th. lại nghe có tiếng xe ngựa rầm rầm, tưởng là Vệ Thành công đ. về, tóc c.n chưa ráo, vội

vàng lấy tay vén lên, chạy ra đón,

chẳng ngờ lại là Chuyên Khuyển. Chuyên Khuyển sợ để Thúc Vũ sống th. sau này anh em

hỏi nhau, lại tỏ r. tội m.nh ra, liền giương cung bắn một phát, trúng ngay vào bụng Thúc Vũ.

Thúc Vũ ng. gục xuống.

Ninh Du vợi vàng chạy lại để cứu th. đ. không kịp rồi.

Nguyên Huyền nghe tin Thúc Vũ bị giết, th. giật m.nh kinh sợ và chửi rằng :

- Đứa hôn quân vô đạo ! Mày giết oan một người vô tội, trời nào có dung mày, phen này ta

quyết sang kêu với vua Tấn, thử xem mày có ngồi yên được hay không ?

Nguyên Huyền lăn khóc một lúc, rồi bỏ trốn sang nước Tấn. Vệ Thành công về đến quốc

môn, Trùng Dương đón. Vệ Thành công hỏi chuyện. Trường Dương nói :

Thúc Vũ có dặn tôi rằng chúa công muốn về lúc nào cũng cứ để cho vào, không được ngăn

trở.

Vệ Thành công thở dài mà than rằng :

- Em ta quả không có . g. khác cả.

Khi vào đến trong thành, trông thấy Ninh Du nước mắt dàn dụa chạy lại nói rằng :

Thúc Vũ đang gội đầu, nghe tin chúa công về, vội vàng mừng rỡ lấy tay vén tóc, chạy ra để

đón, ai ngờ Chuyên Khuyển bắn chết, khiến cho tôi thất tín với người trong nước, xin chúa công

xét cho.

Vệ Thành công hổ thẹn đáp rằng :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 411 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 42. Tûúng Vûúng Thiïæt Triïçu ÚĂHaâDûúng

nguyïn Huyïçn Khiïæu Oan Cho Thuác Vuä

Ta đ. biết Thúc Vũ oan rồi.

Nói xong, liền tiến thẳng vào trong cung. Các quan nghe tin lục tục ra đón, kẻ trước người

sau, không được đều nhau. Ninh Du đưa Vệ Thành công đến xem thi thể Thúc Vũ : hai mắt Thúc

Vũ c.n mở trừng trừng như người sống vậy. Vệ Thành công ôm đầu Thúc Vú để kê lên trên đùi,

rồi khóc .a lên rằng :

- Em ơi ? V. em mà anh được về, nay v. anh mà em phải chết, đau l.ng anh lắm ! .

Bỗng hai mắt Thúc Vũ sáng quắc lên, rồi dần dần nhắm lại.

Ninh Du nói :

Không giết Chuyên Khuyển th. sao cho thỏa linh hồn Thúc Vũ

Vệ Thành công tức khắc sai người bắt Chuyên Khuyển. Bấy giờ Chuyên Khuyển toan đi trốn,

nhưng bị Ninh Du sai người bắt ngay được đem về nộp Vệ Thành công. Chuyên Khuyển nói rằng

:

- Tôi giết Thúc Vũ cũng là v. chúa công !

Vệ Thành công nổi giận, nói :

- Mày cố t.nh gièm pha em ta, lại tự tiện giết người vô tội, nay c.n toan đổ lỗi cho ta hay

sao !

Nói xong, truyền đem ra chém, lại truyền lấy lễ quốc quân hậu táng cho Thúc Vũ. Người

nước Vệ khi trước nghe tin Thúc Vũ bị giết, đều huyên náo cả lên, nay thấy Vệ Thành công chém

Chuyên Khuyển và hậu táng cho Thúc Vũ, trong nước mới được yên ổn.

Quan đại phu nước Vệ là Nguyên Huyền trốn sang nước Tấn, vào yết kiến Tấn Văn công, sụp

lạy ở dưới đất thuận lại câu chuyện Vệ Thành công nghi ngờ Thúc Vũ mà sai Chuyên Khuyển

bắn chết Thúc Vũ, Nguyên Huyền vừa nói vừa khóc. Tấn Văn công động l.ng thương xót, đem

lời an ủi Nguyên Huyền, mời ra nghỉ ở nhà công

quán rồi họp triều thần lại để thương nghị. Tấn Văn công hỏi các quan rằng :

Ta nhờ sức các ngươi, đánh một trận mà thắng quân Sở, lại phụng mệnh thiên tử, hội chư

hầu ở đất Tiễn Thổ, sát nghiệp bá chủ chẳng kém g. Tề Hoàn công thủa xưa, nhưng nước Tần

không dự hội, nước Hứa không vào triều, nước Trịnh dẫu hội thề mà vẫn có l.ng nghi hoặc, nay

vua Vệ về nước mà dám tự tiện giết em là một người đ. dự hội với ta, nếu ta không đem quân

đi đánh th. sao cho thu phục được chư hầu, vậy chúng ta phải định kế như thế nào ?

Tiên Chẩn nói :

Nước nào làm điều trái phép th. bá chủ có quyền đem quân hỏi tội. Tôi xin sẵn sàng binh

m. để chờ lệnh.

HỒ Yến nói :

Làm bá chủ muốn thu phục được chư hầu, tất phải nhờ uy linh của thiên tử, nay thiên tử đ.

thân hành đến khao thưởng chúa công, mà chúa công th. chưa vào triều kiến thiên tử, vậy th.

lấy g. cho người ta phục, chi bằng chúa công hiệu triệu chư hầu vào triều kiến thiên tử, nước

nào không đến th. ta sẽ kể tội tiết mạn thiên tử mà đem quân đi đánh.

Triệu Thôi nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 412 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 42. Tûúng Vûúng Thiïæt Triïçu ÚĂHaâDûúng

nguyïn Huyïçn Khiïæu Oan Cho Thuác Vuä

- Tử Phạm (tên tự HỖ Yến) nói phải lắm ! Nhưng tôi e rằng việc vào triều kiến thiên tử khó

l.ng mà làm xong sớm được

Tấn Văn công nói :

-Tại sao mà khó l.ng?

Triệu Thôi nói :

- Chư hầu đ. lâu nay không vào triều kiến thiên tử, bây giờ chúa công đem quân vào chốn

kinh sư th. tất thiên tử có l.ng nghi ngại mà kiếm cách để từ tạ, chi bằng ta đại hội chư hầu ở

đất ôn ấp rồi mời thiên tử đến đấy để ta được triều kiến th. tiện được nhiều điều lắm : một là

vua tôi không ngờ vực nhau ; hai là chư hầu không phải

đi xa khó nhọc ; ba là ở đấy đ. sẵn có cung thất của vương tử Đái làm ngày trước, không

phải tốn công xây dựng nữa.

Tấn Văn công nói :

Làm thế nào mà đem được thiên tử đến đấy ?

Triệu Thôi nói :

- Nay thiên tử đang muốn làm thân với nước Tấn ta, xin chúa công cho tôi vào sứ nhà Chu

mà nói về việc ấy.

Tấn Văn cồng bằng l.ng, liền sai Triệu Thôi vào nhà Chu liệu.

Thôi tâu với Chu Tương vương rằng .

Chúa công tôi cảm cái ơn thiên tử thân hành khao thưởng và phong chức phương bá, cho

nên muốn đem chư hầu đến kinh sư để làm lễ triều kiến, vậy cúi xin thiên tử soi xét

chu Tương vương nín lặng, truyền cho Triệu Thôi h.y ra nghỉ ở công quán, và gọi vương tử

HỔ vào để thương nghị. Chu Tương vương bảo vương tử HỔ rằng :

Tấn hầu xin đem quân đến kinh sư để làm lễ triều kiến, sự thể rất là bất trắc, trẫm muốn từ

chối th. nên làm thế nào ?

Vương tử HỔ nói :

Xin nhà vua cho tôi được phép đến tiếp kiến sứ thần nước Tấn, để d. xét t.nh ., nếu từ chối

được th. tôi sẽ kiếm lời mà từ chối.

Vương tử HỔ đến tiếp kiến Triệu Thôi. Triệu Thôi nói đến việc Tấn Văn công xin vào triều.

Vương tử HỔ nói :

Tấn hầu muốn xuất lĩnh các nước để vào triều kiến thiên tử, đó là một việc rất hay, chỉ ngặt

một điều là các nước họp mặt ở kinh sư th. ngựa xe, lính tráng, ra vào tấp nập, dân nhà Chu lạ

mắt, đem l.ng nghi ky mà sinh ra điều nọ tiếng kia, lại tránh ra phụ l.ng Tấn hầu, cho nên tôi

nghĩ rằng việc này nên thôi đi là hơn.

Triệu Thôi nói :

- Chúa công tôi thực l.ng nhớ mến thiên tử, ngày tôi ra đi, đ. truyền hịch các nước, ước

định họp nhau cả ở ôn ấp ; nếu nay thôi đi th. chẳng hóa ra chuyện đùa bỡn hay sao ?

Vương tử HỔ nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 413 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 42. Tûúng Vûúng Thiïæt Triïçu ÚĂHaâDûúng

nguyïn Huyïçn Khiïæu Oan Cho Thuác Vuä

Vậy th. nên làm thế nào ?

Triệu Thôi nói :

Tôi nghĩ có một kế, nhưng không dám nói ra.

Vương tử HỔ nói :

Ngài có kế g. hay, tôi xin theo ..

Triệu Thôi nói :

Đời xưa thiên tử có lễ đi tuần thú, để xem tục dân. Nay thiên tử mượn tiếng đi tuần thú, ngự

ra đất Hà Dương (tức là ôn ấp) nhân đó chúa công tôi đem chư hầu đến làm lễ triều kiến, như

thế th. giữ được cái thể tôn nghiêm của thiên tử mà khỏi phụ tấm l.ng thành của chúa công tôi.

Tôi nghĩ như vậy, không biết nên chăng ?

Vương tử HỔ nói :

Ngài bàn kế ấy thật là tiện cả đôi đường, để tôi xin tâu lại với thiên tử.

Vương tử HỔ vào triều, đem lời nói của Triệu Thôi tâu lại với Chu Tương vương. Chu

Tương vương mừng lắm, hẹn đến ngày 1 tháng mười th. ngự Hà Dương. Triệu Thôi về nói lại

với Tấn Văn công Tấn Văn công bá cáo cho chư hầu biết. Đến hôm ấy, Tề Chiêu công (Phan),

Tống Thành công (Vương Thần), Lỗ Hi công (Thân), Sái Trang công (Giáp Ngọ), Tần Mục công

(Nhâm Hiếu), và Trịnh Văn c.ng (Tiệp) đều lục tục đến cả. Tần Mục công nói với Tấn Văn công

rằng :

Ngày trước qu. quốc chư hầu Ở Tiễn Thổ, nước tôi c.n ngại đường xa đến chậm nên không

dự hội. Ngày nay nước tôi xin đi theo phía sau chư hầu.

Tấn Văn công nhận lời. Bấy giờ Trần Mục công (Khoản) mới mất, con là Sóc mới lên nối

ngôi, tức là Trần Cung công. Trần Cung công sợ, uy nước Tấn, cũng để tang mà đến dự hội. Các

nước nhỏ như nước Châu và nước Cử đều cũng đến dự hội cả. Vệ Thành công tự biết m.nh có

tội, đ. toan không đi, Ninh Du can rằng :

Nếu ta không đi th. lại càng thêm tội, tất nhiên nước Tấn đem quân đến đánh.

Vệ Thành công bất đắc dĩ phải đi. Ninh Du, Hàm Trang Tử và Si Vinh ba người cùng đi theo.

Khi Vệ Thành công đi đến ôn ấp, th. Tấn Văn công không cho vào yết kiến, lại phái một toán

quân bắt mà giam lại. Các nước họp tại ôn ấp, cả thảy có mười nước là :

1 Tấn 6. Tần

2. Tễ 7. Trinh

3. Tống 8. Trần

4. LỖ 9. Châu

5. Sái 10. Cử

Chỉ có nước Hứa là một mực thủ hiểm, không chịu theo lệnh Tấn Văn công. Đúng ngày 1

tháng mười th. Chu Tương vương ngự đến. Tấn Văn công đem chư hầu đi đón, rỗi làm lễ triều

kiến, mũ áo cân đai, trông rất nghiêm chỉnh. Khi triều kiến xong, Tấn Văn công đem sự t.nh

Thúc Vũ nước Vệ bị oan tâu với Chu Tương vương, và xin sai vương tử HỔ cùng xử cái án ấy.

Chu Tương vương thuận cho, rồi sai người gọi Vệ Thành công. Vệ Thành công mặc áo tù mà

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 414 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 42. Tûúng Vûúng Thiïæt Triïçu ÚĂHaâDûúng

nguyïn Huyïçn Khiïæu Oan Cho Thuác Vuä

đến. Quan đại phu nước Vệ là Nguyên Huyền cũng đến. Vương tử HỔ nói với Tấn Văn công rằng

:

- Chẳng lẽ hai vua tôi lại đối tụng nhau, xin cho người khác vào thay .

Nói xong, truyền cho Vệ Thành công lui xuống nhà dưới. Ninh Du theo liền bên cạnh Vệ

Thành công không rời một bước. hàm Trang tử thay Vệ Thành công vào đối tụng với Nguyên

Huyền. Sĩ Vinh được quyền làm trị ngục quan để đối chứng việc ấy, Nguyên Huyền miệng nói

trơn như nước chảy, kể hết đầu đuôi từ khi Vệ Thành công trốn ở đất Tương Ngưu, dặn lại Thúc

Vũ giữ nước như thế nào, về sau v. thế nào mà giết chết Nguyên Dốc và Thúc Vũ. Hàm Trang

Tử nói :

ĐÓ là tại Chuyên Khuyển đem lời gièm pha, khiến chúa công lầm nghe, không can dự g.

đến chúa công cả.

Nguyên Huyền nói :

- Chuyên Khuyển lúc trước có nói với tôi xin lập Thúc Vũ, nếu tôi nghe lời th. khi nào chúa

công lại được trờ về ; chỉ v. tôi nghĩ đến cái l.ng yêu anh của Thúc Vũ. mà cự tuyệt Chuyên

Khuyển. Ai ngờ Chuyên Khuyển lập kế báo thù, nhưng nếu chúa công không có l.ng nghi kỵ

Thúc Vũ th. Chuyên Khuyển gièm pha thế nào nổi ? Tôi sai con tôi là Nguyên Dốc theo hầu chúa

công, để tỏ bày tâm tích, ấy chính là do l.ng tốt của tôi, thế mà tự chiên vô cớ, con tôi không

có tội g., chúa công cũng giết đi ; cứ suy việc giết con tôi là Nguyên Dốc th. cũng đủ biết chúa

công có . định giết Thúc Vũ rồi.

Sĩ Vinh bẻ lại rằng :

- Nhà ngươi v. việc con m.nh bị giết mà đem l.ng thú oán, chứ không phải v. Thúc Vũ

Nguyên Huyền nói :

- Tôi vẫn thường nói : giết con là oán riêng, giữ nước là việc lớn, có đâu tôi dám v. oán riêng

mà bỏ việc lớn. Ngày trước Thúc Vũ dâng thư xin với vua Tấn phục quốc cho anh th. bức thư

ấy chính tay tôi làm, nếu tôi đem l.ng thù oán, khi nào tôi chịu như thế. Việc giết Nguyên Dốc,

trước tôi cũng cho là một sự nghe lầm, tất có ngày phải hối mà nghĩ lại, ngờ đâu lại đi lụy đến

Thúc Vũ ngày nay !

Sĩ Vinh nói :

Thúc Vũ không có . cướp ngôi, chúa công ta cũng đ. xét t.nh rồi. Chẳng may bị Chuyên

Khuyển giết, đó không phải là tự . chúa công

Nguyên Huyền nói :

- Chúa công đ. biết Thúc Vũ không có . cướp ngôi, và những lời Chuyên Khuyển nói toàn là

bịa đặt cả, th. sao không trị tội Chuyên Khuyển, mà lại nghe lời hắn ; trước th. hẹn đem quân

về nước, mà khi về nước lại cho hắn làm tiền khu, r. ràng là muốn mượn tay Chuyên Khuyển

để giết Thúc Vũ, sao lại bảo rằng không biết ?

Hàm Trang Tử cúi đầu, không c.i được một câu nào. Sĩ Vinh lại bẻ Nguyên Huyền rằng :

Thúc Vũ dẫu bi oan khổ, nhưng Thúc Vũ là bề tôi, chúa công là vua, xưa nay bề tôi bị vua

giết oan, biết bao nhiêu mà kể cho xiết !

Và chúa công đ. giết Chuyên Khuyển, và làm lễ hậu táng cho Thúc Vũ thế là thưởng phạt

phân minh lắm rồi, c.n tội g. nữa !

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 415 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 42. Tûúng Vûúng Thiïæt Triïçu ÚĂHaâDûúng

nguyïn Huyïçn Khiïæu Oan Cho Thuác Vuä

Nguyên Huyền nói :

Ngày xưa, Kiệt giết oan Long Bàng, th. vua Thang cử binh đánh Kiệt ; Trụ giết oan Tỉ Can,

th. Vũ vương cử binh đánh Trụ: Vua Thang và Vũ vương đều là bề tôi của Kiệt, Trụ cả, thế mà

mắt trông thấy người trung lương. bị oan khổ, cũng phải cử binh để giết kẻ hung tàn. Huống

chi Thúc Vũ cùng với chúa công là t.nh anh em, Thúc Vũ

lại có công giữ nước, không phải như Long Bàng và Tỉ Can mà thôi ; mà chúa công chẳng

qua là chư hầu, c.n ở dưới quyền thiên tử và phương bá, chưa phải là thiên tử như Kiệt và Trụ,

sao lại cho là vô tội được?

Sĩ Vinh nghẹn lời, không c.i sao được nữa, lại nói lảng rằng :

- Chúa công dẫu trái nữa, nhưng nhà ngươi là bề tôi, nếu đ. một l.ng tận trung với chúa

công th. sao khi chúa công về nước nhà ngươi không ra triều kiến mà lại bỏ trốn, là nghĩa thế

nào ?

Nguyên Huyền nói :

- Tôi cùng Thúc Vũ giữ nước, thật là vâng mệnh chúa công. Chúa công đ. không bao dung

được Thúc Vũ, th. khi nào lại có l.ng bao dung tôi ? Tôi trốn đi, không phải là sợ chết tham

sống mà chỉ muốn bày tỏ cái oan khổ này cho Thúc vũ

Tấn Văn công nghe nói, ngảnh lại bảo vương tử HỔ rằng :

- Xem Sĩ Vinh và Nguyên Huyền qua lại bấy nhiêu lời th. r. Nguyên Huyền là người thẳng

thắn. Vua nước Vệ là bề tôi của thiên tử, tôi không dám trị tội, nay h.y xin trị tội những kẻ về

bè cánh với vua nước Vệ.

Nói xong, liền sai đem chém tất cả những kẻ vây cánh của Vệ Thành công Vương tử HỔ nói

:

- Tôi nghe nói Ninh Du là một quan đại phu có đức ở nước Vệ, mà trong việc này Ninh Du

cũng hết lời khuyên bảo, nhưng vua nước Vệ không nghe. Vả việc này không can dự g. đến Ninh

Du, vậy không nên bắt y chịu tội. C.n Sĩ Vinh được quyền chức tội ngục, mà xét đoán không

minh th. nên trị tội trước nhất, Hàm Trang Tử biết là trái lẽ, không c.i câu nào, cũng nên giảm

tội cho.

Tấn Văn công theo lời, truyền chém đầu SĨ Vinh, chặt chân Hàm Trang Tử, c.n Ninh Du th.

tha không hỏi đến. Tấn Văn công cùng vương tử HỔ đem những lời nói của bên nguyên và bên

bị vào tâu với Chu Tương vương và xin trị tội Vệ Thành công. Chu Tương vương nói :

- Thúc phụ xử đoán thật là công minh, nhưng trẫm e rằng v. bề tôi mà giết vua th. sao cho

phải đạo. Trẫm nói vậy thật không có tư t.nh g. với vua Vệ đâu !

Tấn Văn công sợ h.i, sụp lạy mà xin lỗi rằng :

Kẻ hạ thần không nghĩ đến điều ấy thiên tử đ. dạy như vậy th. nên giải vua Vệ về kinh sư

để tùy lượng trên xử đoán.

Tấn Văn công truyền cho quân sĩ giữ Vệ Thành công để giải về kinh sư ; lại một mặt cho

Nguyên Huyền trở về nước Vệ mà lập vua khác Nguyên Huyền về đến nước Vệ, cùng các quan

triều thần thương nghị nói dối là Vệ Thành công đ. bị tội chết rồi, nay phụng mệnh thiên tử về

lập vua khác. Các quan triều thần đều cử em ruột Thúc Vũ là công tử Thích, tên tự là Tử Hà.

Công tử Thích vốn là người nhân hậu. Nguyên Huyền nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 416 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 42. Tûúng Vûúng Thiïæt Triïçu ÚĂHaâDûúng

nguyïn Huyïçn Khiïæu Oan Cho Thuác Vuä

Lập công tử Thích là phải lắm, anh chết th. em nối.

Nói xong, liền tôn công thử Thích lên nối ngôi, Nguyên Huyền làm tể tướng. Từ bấy giờ

nước Vệ mới hơi được yên ổn.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 417 Dơch giaă: ÀöéMuåc

Hồi 43

Ninh Du Lập Kế Cứu Vua Vệ

chúc Vũ Thương Thuyết Lui Quân

Tần .

Chu Tương vương nhận lễ tiễu kiến xong th. lên đường trở về Lạc Dương. Chư hầu tiễn đưa

Tương vương ra đến ngoài c.i Hà Dương. Tiên Miệt lĩnh mệnh chư hầu giải Vệ Thành công về

kinh sư.

Bấy giờ Vệ Thành công có bệnh đau, Tấn Văn công sai thầy thuốc là Y Diễn đi theo, mượn

tiếng chữa bệnh cho Vệ Thành công, kỳ thực là để đánh thuốc độc cho Vệ Thành công chết đi.

Lại bắt Y Diễn phải làm xong việc, nếu không sẽ phải tội chết. Tấn Văn công lại dặn riêng Tiên

Miệt phải cùng với Y Diễn lưu . về việc ấy. Chu Tương vương về rồi, Tấn Văn công bảo các vua

chư hầu rằng :

Tôi phụng mệnh thiên tử, được giữ quyền chinh phạt. Nay người nước Hứa một l.ng theo

Sở, không thần phục nhà Chu ; thiên tử ngự ra đất này, chư hầu đều phải đến triều kiến cả, thế

mà nước Hứa ở gần đây, lại làm ra như không nghe thấy g. cả, khinh nhờn đến thế là cùng, vậy

tôi xin cùng với các vua chư hầu đến hỏi tội nước Hứa.

Các vua chư hầu đều xin vâng mệnh. Tấn Văn công cùng với tám nước chư hầu là : Tề, Tống,

Lỗ, Sái, Trần, Tần, Cử và Châu đem quân tiến sang nước Hứa. Chỉ có Trịnh Văn công nguyên

có thân t.nh với nước Sở, mà v. sợ uy nước Tấn, cho nên trước đây phải đến dự hội, nhưng nay

thấy Tấn Văn công đối đ.i với Tào và Vệ một cách thái quá th. có . không bằng l.ng, nghĩ thầm

rằng :

Khi vua Tấn c.n đi trốn, nước ta đây thất lễ với hắn, chắc hắn cũng không quên được cái thù

ấy, xem như hắn đối đ.i với vua Tào và vua Vệ th. biết. Chi bằng ta cứ tư thông với sở, ph.ng

khi hoạn nạn, ta có chỗ mà lui chân.

Quan thượng thư nước Trịnh là Thúc Thiêm thấy Trịnh Văn công trù trừ, có . muốn phản

bội nước Tấn, th. can rằng :

- Vua Tấn đ. cho ta giảng h.a, đó là một điều may cho ta, chúa công chớ nên nước đôi, nếu

nước đôi thi tất có tai vạ.

Trịnh Văn công không nghe, cho người phao tin rằng trong nước có bệnh dịch, rồi lấy cớ là

phải về làm lễ kỳ an mà cáo tứ Tấn Văn công để về trước ; lại sai người sang báo tin với Sở rằng

:

418

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 43. Ninh Du Lêåp KïæCûáu Vua Vïå

chuác VuäThûúng Thuyïæt Lui Quên Têçn .

- Vua Tấn ghét nước Hứa thần phục qu. quốc, sắp đem quân chư hầu đến đánh ; nước tôi sợ

uy qu. quốc, không dám đem quân đi theo Các nước, xin nói để qu. quốc biết.

Ngườỉ nước Hứa nghe tin các nước đến đánh, cũng sai người cáo cấp với Sở Thành vương.

Sở Thành vương nói :

- Quân ta mới thua, không nên sinh sự với Tấn vội, đợi khi nào nước Tấn chán việc chinh

chiến, bấy giờ ta sẽ cùng Tấn Giảng h.a.

Thế là Sở không đem quân cứu Hứa. Chư hầu đem quân vây chặt đất Dĩnh Dương (kinh

thành nước Hứa). Bấy giờ Tào Cung công vẫn bị giam ở trong thành Nghi Lộc, chờ mới không

thấy lệnh tha của Tấn Văn công, muốn t.m một người có tài ăn nói để sang kêu với Tấn Văn

công. CÓ một viên quan nhỏ là Hầu Nhu xin đi, và xin mang theo nhiều lễ vật qu. giá: Tào

Cung công cho đi.

Hầu Nhu nghe tin các nước họp Ở nước Hứa, mới đi tắt đến đất Dĩnh Dương, xin vào yết

kiến Tấn Văn công. Lúc bấy giờ Tấn Văn công nhân khi hành quân nhọc mệt, bị bệnh cảm hàn,

đêm nằm mộng thấy một con ma đội mũ mặc áo; kêu với Tấn Văn công xin cho bữa ăn. Tấn Văn

công quát to lên một tiếng th. con ma ấy lui ra. Từ đó

bệnh Tấn Văn công mỗi ngày một nặng, chỉ nằm mà không dậy được, định triệu quan th.i

bốc là Quách Yến vào để bói một quẻ. Hầu Nhu biết vậy, mới đem một xe vàng lụa đưa cho

Quách Yến, và kể hết sự t.nh nhờ Quách Yến mượn lời quỷ thần mà xin hộ cho Tào. Quách Yến

nhận lời, khi vào yết kiến Tấn Văn công, bói được quẻ "thiên

trạch. Tấn Văn công hỏi :

Quẻ này tốt xấu thếnào ?

Quách Yến nói :

- Cứ như quẻ này th. tất có những vị quỷ thần không ai cúng tế, mà đến kêu với chúa công

xin tha tội cho.

Tấn Văn công nói :

- Việc cúng tế quỷ thần, ta không ngăn cấm bao giờ. Vả quỷ thần c.n có tội g. mà phải xin

tha ?

Quách Yến nói : .

- Cứ như tôi thiển nghĩ th. hoặc giả là nước Tào chăng ? Chúa công đ. ngỏ lời phục hưng

nước Tào và nước Vệ, nay nước Vệ đ. được phục quốc rồi, mà nước Tào chưa được phục quốc,

vậy nên nên tổ nước Tào báo mộng mà kêu với chúa công đấy.

Tấn Văn công nghe nói, bỗng thấy trong người khoan khoái bệnh nhẹ đi đến nửa. bèn sai

người đi Ngũ Lộc truyền lệnh cho TÀo Cung công được trở về nước Tào, và những ruộng đất

của nước TÀo đ. đem cho nước Tống, đều trả lại cả. Tào Cung công mừng rỡ khôn xiết. lập tức

đến thẳng đất Dĩnh Dương để tạ ơn Tấn Văn công, rồi cùng với các nước chư hầu vây nước Hứa.

Tấn Văn công dần dần khỏi bệnh.

Hứa Hi công thấy nước Sở không đem quân đến cứu, mới mở cửa thánh xin hàng. Tấn Văn

công cùng các vua chư hầu đều rút quân về nước.

Trong khi từ biệt, Tần Mục công ước với Tấn Văn công rằng :

- Ngày sau có việc chiến tranh g. th. Tấn Tần hai nước phải giúp đỡ lẫn nhau.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 419 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 43. Ninh Du Lêåp KïæCûáu Vua Vïå

chuác VuäThûúng Thuyïæt Lui Quên Têçn .

Tấn Văn công về đến nửa đường, nghe tin Trịnh Văn công sai sứ tư thông với Sở tức th. nồi

giận, toan đem quân đi đánh. Triệu Thôi can rằng :

- Chúa công nhọc mệt mới khỏi, vả quân các nước chư hầu đều rút về cả, chi bằng ta h.y

nghỉ yên trong một năm, rồi sẽ liệu kế đánh Trịnh sau.

Tấn Vân công truyền rút quân về.

Chu Tương vương về đến kinh sư, truyền cho quan thái tuế nghị tội Vệ Thành công, rồi giam

vào tù thất. Chu Tương vương muốn bảo toàn cho Vệ Thành công, chỉ v. sợ trái . Tấn Văn công,

mới phải giam lại một chỗ, nhưng kỳ thực th. vẫn có l.ng khoản đ.i. Ninh Du lúc nào cũng theo

liền Vệ Thành công, chẳng rời một bước. Phàm các thức ăn uống, Ninh Du đều nếm trước tất

cả, rồi mới dâng lên Vệ Thành công Tiên Miệt đ. nhiều lần giục Y Diễn đầu độc Vệ Thành công,

nhưng Ninh Du ph.ng bị rất cẩn thận, nên Y Diễn không làm g. nổi.

Bắt đắc dĩ Y Diễn phải đem thực t.nh nói với Ninh Du rằng :

- Vua Tấn là người quyết đoán, có tội tất giết, có oán tất báo ; tôi đến đây là phụng mệnh

vua Tấn đầu độc vua Vệ, mà làm không được th. tính mệnh tôi cũng khó l.ng bảo toàn, vậy th.

nhà ngươi nên làm ngơ, để cho tôi khỏi chết.

Ninh Du ghé tai bảo thầm Y Diễn rằng :

- Nhà ngươi đ. nói hết chân t.nh với ta th. ta cũng xin bàn mưu hộ nhà ngươi. Vua Tấn nay

đ. già rồi, hay tin việc ma quỷ, mới rồi vua Tào được tha, cũng chỉ v. một câu nói của người

thầy bói ; nay nhà ngươi h.y cho thuốc độc nhẹ liều đi, để dâng chúa công ta, rồi giả thác về

việc quỷ thần th. vua Tấn không trị tội.

Y Diễn hiểu . lui ra. Ninh Du giả cách phụng mệnh Vệ Thành công đến xin rượu thuốc của

Y Diễn về để chữa bệnh, rồi nhân tiện đưa cho Y Diễn một h.m bảo ngọc. Y Diễn bảo Tiên Miệt

rằng :

Vua Vệ đ. đến ngày tận số ?

Nói xong, liền h.a thuốc độc vào b.nh rượu để đem dâng Vệ Thành công nhưng cho liều

lượng rất nhẹ, lại pha thêm những thứ thuốc khác để cho lẫn sắc đi. Ninh Du xin nếm trước.

Y Diễn giả cách không cho, rồi đổ vào miệng, cố ép phải uống ngay. Vệ Thành công mới uống

được mấy hớp th. Y Diễn trợn mắt, ng. lăn xuống giữa sân,

miệng hộc máu tươi ra, bất tỉnh nhân sự. B.nh rượu rơi vỡ, thuốc độc lênh láng cả dưới đất.

Ninh Du giả cách giật m.nh kinh ngạc, sai người vực Y Diễn dậy.

lâu Y Diễn mới tỉnh lại. Ninh Du hỏi :

- Tại sao vậy ?

Y Diễn nói :

Lúc tôi đang đổ rượu thuốc, bỗng thấy một vị thần nhân m.nh cao hơn một trượng, đầu to

như cái hộc, ở trên trời xuống, bước vào trong nhà, tự xưng là Đường Thúc (tiên tổ nước Tấn)

đến cứu vua Vệ, rồi cầm cái dùi đồng đập vỡ b.nh rượu thuốc, làm cho tôi chẳng c.n hồn vía

nào nữa !

Vệ Thành công cũng nói m.nh thấy thần xuống như lời Y Diễn.

Ninh Du giả cách nổi giận nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 420 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 43. Ninh Du Lêåp KïæCûáu Vua Vïå

chuác VuäThûúng Thuyïæt Lui Quên Têçn .

Thế ra mày dùng thuốc độc để hại chúa công ta, nếu không được thần nhân đến cứu th. c.n

g. nữa ! Ta cùng với mày, quyết không cùng sống.

Nói xong, liền xông lại đánh Y Diễn. Các người xung quanh đều khuyên can Ninh Du. Tiên

Miệt nghe tin, cũng vội vàng chạy đến, bảo Ninh Du rằng :

Vua Vệ đ. được thần nhân giúp, tất nhiên hưởng lộc c.n lâu dài, để tôi sẽ nói lại với chúa

công.

Vệ Thành công dẫu có uống phải thuốc độc, nhưng thuốc làm rất nhẹ, bởi vậy chỉ ốm qua

loa rồi lại khỏi ngay. Tiên Miệt cùng với Y Diễn về nước Tấn, đem việc ấy nói với Tấn Văn công.

Tấn Văn công tin là chuyện thực, liền tha Y Diễn mà không trị tội. Lỗ Hi công nguyên là thân

thuộc với Vệ, nghe tin Y Diễn dâng thuốc độc mà Vệ

Thành công không chết, Tấn Văn công lại không trị tội Y Diễn, mới hỏi Tang Tôn Thần rằng

:

- Vua Vệ có thể về nước được không ?

Tang Tôn Thần nói :

- Về được

Lỗ Hi công nói :

Tại sao mà biết ?

Tang Tôn Thần nói :

Vua Tấn trị tội vua Vệ, không dùng hành pháp mà lại sai Y Diễn đánh thuốc độc. Y Diễn làm

không xong việc mà vua Tấn không dám giết Y Diễn, thế là vẫn sợ cái tiếng giết vua Vệ. Vua Vệ

đ. không chết lần này th. lẽ nào lại chết già đời ở đất nhà Chu được ! Nay chúa công làm ơn

xin vua Tấn tha cho vua Vệ th. khi vua Vệ được về nước rồi, tất càng thêm thân t.nh với nước

LỖ ta. Các nước chư hầu, ai mà không phải phục cái cao nghĩa ấy.

LỖ Hi công bằng l.ng, liền sai Tang Tồn Thần đem mười đôi bạch bích vào dâng Chu Tương

vương để xin hộ cho vua Vệ. Chu Tương vương nói :

- Việc ấy là tự . Tấn hầu, nếu Tấn hầu bằng l.ng th. trẫm có ghét g. Vệ hầu.

Tang Tôn Thần nói :

- Chúa công tôi cũng muốn sai tôi sang nói với Tấn hầu, nhưng nếu không bẩm mệnh thiên

tử trước th. tôi không dám đi.

Chu Tương vương nhận ngọc bạch bích, tỏ là có . thuận cho.

Tang Tôn Thần lại sang nước Tấn, vào yết kiến Tấn Văn công, cũng dâng mười đôi bạch Mạch

và nói với Tấn Văn công rằng :

Chúa công tôi với Vệ hầu là t.nh thân thuộc, Vệ hầu có tội th. chúa công tôi không được yến

l.ng. Nay nhà vua đ. tha tội cho Tào hầu, vậy chúa công tồi cũng xin đem lễ mọn này mà chuộc

tội cho Vệ

Tấn Văn công nói :

Vệ hầu hiện nay ở kinh sư nhà Chu, việc này phải bẩm mệnh thiên tử, chứ ta không dám tự

chuyên

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 421 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 43. Ninh Du Lêåp KïæCûáu Vua Vïå

chuác VuäThûúng Thuyïæt Lui Quên Têçn .

Tang Tồn Thần nồi:

Nhà vua thay quyền thiên tử để ra hiệu lệnh cho chư hầu nếu nhà vua bằng l.ng tha tội cho

Vệ hầu th. CÓ khác g. mệnh lệnh của thiên tử .

Tiên Miệt nói với Tấn Văn công rằng :

- Chúa cồng v. nước Lỗ mà tha cho vua Vệ th. hai nước Lỗ, Vệ cùng thần phục chúa công,

c.n g. hay hơn nữa.

Tấn Văn công thuận cho, liền sai Tiên Miệt cùng với Tang Tôn Thần sang tâu với Chu Tương

vương, rồi tha cho Vệ Thành công về . Bấy giờ Nguyên Huyền đ. lập công tử Hà lên làm vua

nước Vệ; sửa sang thành quách, canh giữ rất nghiêm mật. Vệ Thành công sợ khi m.nh về nước,

tất nhiên Nguyên Huyền không cho vào, mới bàn mưu với Ninh Du.

Ninh Du nói :

Tôi nghe Chu Chuyên, D. Cận khi trước có công phù lập công tử Hà, mà xin làm quan khanh

không được, bởi vậy trong l.ng oán giận, nay ta nên kết giao với hai người ấy để làm nội ứng.

Tôi có quen thân với một người, tên gọi Không Đạt ; người ấy có tài kinh luân, cũng có quen

biết Chu Chuyên và D. Cận, bây giờ nếu bảo Không Đạt

vâng mệnh chúa công hẹn cho Chu Chuyên và D. Cận làm chức công khanh, để sai hai

người ấy giết Nguyên Huyền, th. chẳng c.n sợ ai nữa !

Vệ Thành công nói :

Nhà ngươi v. ta mà mưu việc ấy, nếu thành việc, ta có tiếc g. một chức công khanh.

Ninh Du liền sai người tâm phúc phao tin là Vệ thành công đ. được tha tội, nhưng không

mặt mũi nào mà về nước, v. vậy sắp sửa đi tránh nữa ở nước Sở ; rồi đem tờ thủ thư của Vệ

Thành công đưa cho Không Đạt để làm tin và bảo Khổng Đạt mạt kết với Chu Chuyên và D.

Cận. Chu Chuyên và D. Cận bàn nhau rằng :

- Nguyên Huyền đêm nào cũng đi tuần ở trên mặt thành nếu ta phục binh mà giết chết đi,

rồi kéo vào trong cung, giết nốt công tử Hà, rồi đón chúa công, như thế tức là hai ta có công to

lắm !

Nói xong, hai người đều cho quân phục sẵn để đến đêm th. khởi sự Đêm hôm ấy Nguyên

Huyền đi tuần tới cửa đông, trông thấy Chu Chuyên và D. Cận đi đến, bèn giật m.nh kinh sợ

mà hỏi rằng :

- Hai ngài đến đây có việc g. ?

Chu Chuyên nói :

Tôi nghe người ngoài đồn rằng vua cũ ta đ. về nước, sắp sửa tới đây, đại phu lại không biết

hay sao ?

Nguyên Huyến ngạc nhiên mà nói rằng :

-Tin đồn ấy từ đâu lại? .

D. Cận nói :

Tôi nghe Ninh Du có cho người vào thành, ước với các quan triều thần đi đón, đại phu tính

thế nào ?

Nguyên Huyến nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 422 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 43. Ninh Du Lêåp KïæCûáu Vua Vïå

chuác VuäThûúng Thuyïæt Lui Quên Têçn .

- ĐÓ là lời nói bậy, ta chớ nên tin. Và ngôi vua đ. nhất định rồi, lẽ nào lại c.n đón vua cũ ?

Chu Chuyên nói :

- Đại phu tay cầm quyền nước, nên phải trông xa muôn dặm, việc lớn như thế mà không

biết người ta c.n dùng ngài làm g.

D. Cận bèn nắm lấy hai tay Nguyên Huyền. Nguyên Huyến vùng vằng chống cự lại. Chu

Chuyên cầm dao, quát to một tiếng, chém vào đầu Nguyên Huyền. Phục binh bốn mặt đổ đến.

Những quân sĩ đi theo Nguyên Huyền đều bỏ chạy tán loạn. Chu Chuyên và D. Cận đem quân

đi diễu ở ngoài đường, reo rầm lên rằng :

- Vua Vệ đ. đem quân Tề và quân Sở về, đóng tại ngoài thành rồi ! Nhân dân trong nước,

đâu ở yên đấy, không được náo động.

Bấy giờ dân trong thành nhà nhà đều đóng cửa thật chặt, không ai dám ra ; các quan triều

thần cũng nửa tin nửa ngờ, chưa hiểu sự thể ra sao cả, chỉ khoanh tay ngồi yên, để nghe ngóng

tin tức.

Chu Chuyên và D. Cận kéo vào trong cung. Tử Thích (tức là Tử Hà) đang cùng với em là Tử

Nghi uống rượu. Tử Nghi nghe nói mặt ngoài có biến, liền rút gươm cầm ta đi ra cửa cung, bị

Chu Chuyên. giết chết. Chu Chuyên lại vào t.m cồng tử Thích, nhưng không thấy đâu cả. Bấy

giờ trong cung náo động cả lên ; đến sáng, mới biết công tử Thích đ. đâm đầu xuống giếng mà

chết rồi. Chu Chuyên và D. Cận đem thủ thư của Vệ Thành công tuyên yết ở chốn triều đường,

rồi cùng các quan đi đón Vệ Thành công về nước, chọn ngày vào tế ở nhà Thái miếu. Vệ Thành

công theo lời ước cũ phong Chu Chuyên và D. Cận làm chức thượng khanh cho vào làm bồi tế.

Đầu trống canh năm ngày hôm ấy, Chu Chuyên mũ áo lên xe vào tế, vừa vào đến cửa miếu, tự

nhiên hai mắt trợn ngược, rồi quát to lên rằng :

- Chu Chuyên ! Mày là đồ chó má, tham chức công khanh mà hại ta ? Cha con ta một l.ng v.

nước, nay phải ngậm oan ở dưới suối vàng để cho mày được mũ áo xênh xang, mày sướng nhỉ

? Ta chỉ bắt mày đe m đến nộp Thúc Vũ và công tử Thích, xem mày nói ra làm sao ? Ta chính là

quan đại phu Nguyên Huyền đây ?

Nói xong, hộc máu mồm ra, mà chết tươi ở trong xe. D. Cận đến sau trông thấy, giật m.nh

kinh sợ, vội vàng cởi bỏ mũ áo ra, giả cách bị bệnh cảm hàn mà trở về. Vệ Thành công đến

nhà Thái miếu, phải cho Ninh Du cùng Khổng Đạt vào bổi tế thay Chu Chuyên và D. Cận: Khi

Vệ Thành công về triều th. đ. tiếp được thư của D. Cận xin từ chức. Vệ thành công thấy Chu

Chuyên chết lạ như vậy, nên cũng không ép D. Cận nữa, liền cho từ chức. Chưa được một tháng

th. D. Cận cũng ốm mà chết. Vệ Thành công nghĩ Ninh Du có công bảo giá toan dùng làm

thượng khanh. Ninh Du nhường cho Khổng Đạt. Vệ Thảnh công liền cho Khổng Đạt lảm thượng

khanh, Ninh Du làm á khanh. Khổng Đạt bàn mưu với Vệ Thành công, đem việc công tử Thích

chết, đổ lỗi cho Chu Chuyên và D. Cận, rồi sai sứ đến tạ ơn Tấn Văn công. Nước Tấn cũng xếp

việc ấy lại, không hỏi đến nữa.

Nước Tấn nghỉ quân đ. được hơn một năm, Tấn Văn công họp các quan triều thần lại mà

hỏi rằng :

- Người nước Trịnh ngày trước vô lễ mà ta chưa báo thù được, nay nước Trịnh lại bỏ ta mà

theo sở, ta muốn họp chư hầu để cùng đi hỏi tội nước Trịnh, các ngươi nghĩ thế nào ?

Tiên Chẩn nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 423 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 43. Ninh Du Lêåp KïæCûáu Vua Vïå

chuác VuäThûúng Thuyïæt Lui Quên Têçn .

Các nước đ. động binh nhiều lần, nay v. cớ nước Trịnh mà lại hiệu triệu chư hầu một lần

nữa, th. không phái là cách giữ yên Trung quốc Huống chi nước ta quân hùng tướng mạnh, cần

g. phải mượn đến quân chư hầu.

Tấn Văn công nói :

Khi trước vua Tấn từ biệt ta có ước với ta rằng : sau này hai nước có việc chiến tranh, tất

phải giúp đỡ lẫn nhau.

Tiên Chẩn nói :

- Nước Trịnh ở một nơi trọng yếu ở trung quốc, bởi vậy Tề Hoàn công ngày xưa, muốn làm

bá chủ, tất phải tranh lấy nước trịnh ; nay ta ước với nước Tần cùng đánh th. Tần tất tranh mất,

chi bằng ta chi dùng quân nước nhà mà thôi.

Tấn Văn công nói :

Đất nước Trịnh tiếp giáp với địa giới nước Tấn ta mà xa nước Tần th. nước Tần c.n lợi về nỗi

g. !

Nói xong, liền sai người sang ước với nước Tần, hẹn đến thượng tuần tháng chín th. gặp

nhau ở nước Trịnh. Khi Tấn Văn công cử binh đi đánh Trịnh, có cho công tử Lan đi theo. Công

tử Lan nguyên là thứ đệ của Trịnh Văn công, năm trước trên sang nước Tấn, làm quan đại phu

; đến lúc Tấn Văn công lên ngôi, công tử Lan hầu hạ tay chân, một l.ng trung cẩn, bởi vậy Tấn

Văn công có l.ng yêu Lần này cho công tử lan đi theo, là muốn dùng công tử Lan làm hướng

đạo. Công tử Lan chối từ, nói :

- Người quân tử dẫu ở nước ngoài cũng không dám quên nước cũ của cha mẹ m.nh. Nay

chúa công sang đánh nước Trịnh, tôi không dám dự biết việc ấy.

Tấn Văn công khen rằng :

Nhà ngươi thật là một người không bội phản !

Nói xong, liền lưu công tử Lan ở Đông đô, từ bấy giờ có . nâng đỡ cho công tử Lan lên làm

vua nước Trịnh. quân Tấn đ. vào địa giới nước Trịnh, th. Tần Mục công cũng đem quân đến, hai

bên hợp quân đánh phá các đồn ải và thẳng tiến đến sông Khúc Vị. Quân Tấn đóng ở đất Hàm

Lăng, về phía tây thành nước Trịnh. Quân Tần đóng

ở đất Dĩ Nam, về phía đông thành nước Trịnh. Quân Tấn và quân Tần ngày đêm vây kín bốn

mặt. Trịnh Văn công sợ h.i, không biết làm thế nào. Đại phu là Thúc Thiêm nói với Trịnh Văn

công rằng :

- Tần Tấn hợp sức nhau th. thế mạnh lắm, ta không thể chống nổi, những nếu được một

người có tài biện bác nói với vua Tần, khiến cho nước Tần lui quân, th. nước Tấn thế cô, ta

chẳng sợ g. nữa !

Trịnh Văn công nói :

- Ai có thể ra nói với vua Tần được ?

Thúc Thiêm nói :

Dật Chi HỖ có thể dùng được.

Trịnh Văn công liền sai Dật Chi Hồ. Dật Chi HỒ nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 424 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 43. Ninh Du Lêåp KïæCûáu Vua Vïå

chuác VuäThûúng Thuyïæt Lui Quên Têçn .

Việc ấy tôi không thể đương nổi, tôi xin cử một người để thay tôi. Người ấy có tài ứng đối,

lôi cuốn người ta như d.ng sông, nhưng nay đ. già rồi, nếu chúa công phong chức cho, khiến

ra nói với vua Tần, th. chắc là vua Tần phải nghe.

Trịnh Văn công hỏi :

Người nào vậy ?

Dật Chi HỒ nói :

Người ấy ở đất Khảo Thành, tên gọi Chúc Vũ, năm nay đ. ngoại bảy mươi tuổi, ba đời vẫn

làm chức ngự chính, xin chúa công trọng đ.i mà sai đi th. tất được việc.

Trịnh Văn công liền triệu Chúc Vũ vào triều. Khi Chúc Vũ vào, th. tóc bạc, lưng c.ng, chân

đi lẩy bẩy, các quan trông thấy, ai cũng phải cười thầm. Chúc Vũ sụp lạy Trịnh Văn công mà nói

rằng :

Chẳng hay chúa công triệu l.o thần có việc g. ?

Trịnh Văn cồng nói :

- Dật Chi HỒ nói nhà ngươi có tài biện bác hơn người, ta muốn phiền nhà ngươi ra nói với

vua Tần ; nếu vua Tần chịu lui quân th. ta sẽ trọng dụng nhà ngươi.

Chúc Vũ sụp lạy hai lạy mà chối từ rằng :

- Tôi sức hèn tài mọn, đang lúc trai trẻ c.n chẳng làm nên việc g. nay đ. già yếu, gân sức

mỏi mệt, động cất tiếng nói th. lại ho hen, vậy tôi nói với vua Tần sao được ?

Trịnh Văn công nói :

- Để cho nhà ngươi già mà không được dùng, ấy là cái lỗi của ta đó ? Nay ta phong cho nhà

ngươi làm chức á khanh. nhà ngươi cố đi giúp ta.

Dật Chi HỒ đứng bên cạnh, lại nói thêm vào rằng :

- Đại trượng phu già mà không đắc dụng, chẳng qua cũng là số mệnh. Nay chúa công đ.

biết đến tiên sinh mà dùng, tiên sinh cbớ lên từ chối.

Chúc Vũ mới nhận lời. Bấy giờ quân Tần và quân Tấn vây trịnh gấp lắm ; đêm hôm ấy, Chúc

Vũ sai kẻ tráng sĩ d.ng dây trên thành xuống cửa đông, rồi đi thẳng đến dinh quân Tần. Quân

Tần

không cho vào. Chúc Vũ đứng ngoài cửa dinh khóc rầm lên. Quân Tần bắt đem vào nộp Tần

Mục công. Tần Mục công hỏi :

- Nhà ngươi là người ở đâu ?

Chúc Vũ nói : .

- L.o thần là quan đại phu nước Trịnh, tên gọi Chúc Vũ.

Tần Mục công nói :

-V. việc g. mà nhà ngươi khóc?

Chúc Vũ nói :

Tôi khóc là v. nước Trịnh sắp mất. .

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 425 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 43. Ninh Du Lêåp KïæCûáu Vua Vïå

chuác VuäThûúng Thuyïæt Lui Quên Têçn .

Tần Mục công nói : .

Nước Trịnh sắp mất, sao nhà ngươi lại đến khóc ở cửa dinh ta ?

Chúc Vũ nói : .

L.o thần khóc nước Trịnh, và khóc Cả nước Tần nhân thể . Nước Trịnh mất chẳng đáng tiếc,

chỉ đáng tiếc cho nước Tần !

Tần Mục công nổi giận mà mắng rằng :

Nước ta có điều g. đáng tiếc ? Nhà ngươi nói không hợp l. th. ta chém đầu đó.

Chúc Vũ nét mặt không sợ h.i g. cả, ung dung đáp rằng :

Tần Tấn hợp sức mà đánh Trịnh th. Trịnh tất phải mất, không đợi nói nữa ! Trịnh mất mà có

ích được cho Tần, th. kẻ hạ thần côn dám nói g., nhưng chẳng những không ích mà lại c.n có

hại th. sao nhà vua lại chịu nhọc quân tốn của, để giúp việc cho người khác nhưvậy?

Tần Mục công nói :

- Chẳng những không ích mà lại có hại là nghĩa thế nào ?

Chúc Vũ nói :

- Nước Trịnh ở phía đông nước Tấn, nước Tần ở phía tây nước Tấn, đông tây cách nhau, kể

hàng ngh.n dặm. Nước Tần có thể vượt qua nước Tấn, nước Chu mà chiếm được nước Trịnh hay

không ? Nước Trịnh mất th. địa giới nước Trịnh thuộc về nước Tấn, chứ nước Tần có được g. ?

Tần Tấn giáp giới với nhau, thế lực vẫn ngang nhau, nếu nước Tấn mỗi ngày một cường thịnh

th. nước Tần tất mỗi ngày một suy yếu Mở đất cho người ta mà làm cho nước m.nh suy yếu đi,

tôi thiết tưởng bậc trí giả có đâu lại làm như thế ! Vả Tấn Huệ công ngày xưa hẹn biếu nhà vua

năm thành, khi đ. về nước rồi th. lại bội ước, điều đó nhà vua cũng đ. biết ; nhà vua làm ơn

cho Tấn đ. mấy đời, mà có thấy Tấn giả ơn chút nào không ? Vua Tấn từ khi về nước,

luyện binh tuyển tướng, chỉ chăm về việc đi chiếm đất nước ngoài, ngày nay mở đất ở phía

đông, đ. làm mất nước Trịnh rồi, ngày khác muốn mở đất ở phía tây th. cái tai vạ ấy tất phải

đến nước Tần chịu.

Chúa công lại không r. việc nước Ngu và nước Quắc ngày xưa hay sao ? Nước Tấn mượn

đường nước Ngu để diệt nước Quắc khi đ. diệt được Quắc rồi th. lại quay về mà đánh Ngu. Vua

Ngu dại dột mà giúp Tấn, đến nỗi mất nước, điều ấy không có g. là đáng tin cậy, mà nước Tấn

lập kế để dáng chúa công, th. cái kế ấy lại khó mà lường được ? Chúa công là bậc trí giả mà

mắc mưu Tấn như thế, cho nên tôi bảo là không những vô ích mà c.n có hại, và sở dĩ tôi khóc

ở đây cũng là v. thế

Tần Mục công lắng nghe

lâu, đổi hẳn sắc mặt, chốc chốc lại gật đầu rồi nói rằng :

-đại phu nói phải lắm!

Bách L. Hề nói với Tần Mục công rằng :

- Chúc Vũ là một biện sĩ, chỉ muốn cho ta bất h.a với Tấn . đó thôi chúa công chớ nên nghe

Chúc Vũ nói :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 426 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 43. Ninh Du Lêåp KïæCûáu Vua Vïå

chuác VuäThûúng Thuyïæt Lui Quên Têçn .

- Nếu chúa công giải vây cho nước tôi th. nước tôi xin lập điều ước, bỏ Sở để hàng Tần ; khi

nào nước Tần có việc ở phía đông th. nước tôi xin cung cấp vật dụng như là một phủ ngoài của

nước Tần vậy

Tần Mục công bằng l.ng lắm, liền cùng với Chúc Vũ lập điều ước lại sai Kỷ Tử, Phùng Tôn

và Dương Tôn ba tướng đóng quân lại, để giữ hộ cho nước Trịnh, rồi không cáo từ với vua Tấn

mà bí mật rút quân về. CÓ quân thám tử báo tin cho Tấn Văn công. Tấn Văn công nổi giận. HỒ

Yến ở bên cạnh, nói với Tấn Văn công, xin đem quân đuổi theo để đánh quân Tần.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 427 Dơch giaă: ÀöéMuåc

Hồi 44

Thúc Thiêm Lâm H.nh C.i Vua Tấn

huyền Cao Giả Mệnh Khao Quân

Tần

Tần Mục công giảng h.a riêng với nước Trịnh, kết lập điều ước, rồi rút quân về. Tấn Văn công

nổi giận. HỖ Yến nói rằng :

Quân Tần dẫu đi, nhưng cũng chưa xa, tôi xin đem quân đi đuổi đánh Quân Tần đ. có l.ng

về th. tất không có chí muốn đánh, tôi chắc rằng chỉ một trận là đủ phá được quân Tần ; ta đ.

phá được quân Tần th. quân Trịnh sẽ mất vía, không đợi đánh mà tự khắc phải hàng.

Tấn Văn công nói :

- Không nên ! Ngày xưa ta nhờ sức vua Tần mà được phục quốc, nếu không có vua Tần th.

sao ta được thế này ? Thành đắc Thần vồ lễ với ta, mà ta c.n lui quân ba xá để trả ơn nước Sở,

huống chi là vua Tần ! Vả không có quân Tần, ta cũng vây nổi nước Trịnh, chứ có lo g. !

Nói xong, liền chia quân mấy mặt, cứ việc vây thành nước Trịnh. Trịnh Văn công lại bảo

Chúc Vũ rằng :

Tần chịu lui quân là nhờ sức nhà ngươi, nhưng quân Tấn chưa lui th. biết làm thế nào ?

Chúc Vũ nói :

Tôi nghe nói vua Tấn yêu công tử Lan lắm, nay ta sai người đón công tử Lan về mà giáng

h.a th. tất thế nào vua Tấn cũng thuận cho

Trịnh Văn công nói :

- việc này lại phải nhờ đến l.o đại phu đi giúp cho mới được.

Thạch Thân Phủ nói với Trịnh Văn công rằng :

- Chúc Vũ nhọc lắm rồi, để tôi xin đi thay.

Nói xong, liền đem lễ vật đến dinh Tấn Văn công, xin vào yết kiến. Tấn Văn công cho vào.

Thạch Thân Phủ sụp lạy dâng lễ vật nói với Tấn Văn công rằng :

Chúa công tôi v. cớ ở gần nước Sở, vậy nên không dám ra mặt chống cự với Sở, nhưng kỳ

thực vẫn thần phục nhà vua. Nay. nhà vua đem quân đến đánh, chúa công tôi biết tội đ. nhiều,

sai tôi đem những bảo vật của cha ông để lại đến dâng nhà vua để tạ tội. Chúa công tôi có người

428

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 44. Thuác Thiïm Lêm Ḥnh Caäi Vua Têæn

huyïçn Cao GiaăMïånh Khao Quên Têçn

em là công tử Lan, lâu nay được hầu hạ nhà vua, xin nhà vua v. t.nh công tử Lan mà cho nước

tôi được giáng h.a ; xin nhà vua cho công tử Lan về giám sát quyền chính nước Trịnh, công Tử

Lan ngày ngày có mặt, nước tôi đâu dám đổi l.ng.

Tấn Văn cồng nói :

Nước ngươi lập kế khiến cho Tần lui quân là có . khinh ta một m.nh không hạ nổi nước

Trịnh ; nay lại xin giảng h.a, chẳng qua là muốn dùng kế ho.n binh để đợi quân Sở đến cứu

viện đó thôi. Nay muốn cho ta lui quân th. tất phải theo ta hai điều.

Thạch Thân Phủ nới :

- Hai điều ấy là g., xin nhà vua dạy cho.

Tấn Văn công nói :

- Một là phải lập công tử Lan làm thế tử ; hai là phải đem Thúc Thiêm sang nộp ta, có như

thế mới tỏ r. tấm l.ng thành thực của Trịnh hầu được.

Thạch Thân Phủ về nói với Trịnh Văn công. Trịnh Văn công nói :

Ta chưa có con trai, mà công tử Lan th. ngày xưa có ứng vào mộng triệu, nay lập làm thế tử

cũng có thể được ; c.n Thúc Thiêm là bề tôi tay chân của ta, ta bỏ đi thế nào cho đành !

Thúc Thiêm nói :

- Vua Tấn đ.i nộp tôi, nếu tôi không sang th. không chịu lui quân, vậy th. có đâu tôi dám sự

chết mà để nỗi lo cho chúa công. Xin chúa công cứ cho tôi đi.

Trịnh Văn công nói :

Ta không muốn để cho nhà ngươi đi, v. nhà ngươi đi th. tất phải chết !

Thúc Thiêm nói :

- Chúa công không nỡ để cho tôi chết, mà nỡ để cho trăm họ phải chịu lầm than khổ sở hay

sao ? BỎ một mạng tôi mà cứu được trăm họ, chúa công tiếc g. !

Trịnh Văn công ứa nước mắt cho đi. Thạch Thân Phủ đưa Thúc Thiêm sang nộp Tấn Văn

công, và xin đón công tử Lan về để lập làm thế tử. Tấn Văn công bằng l.ng, bảo Thạch Thân

Phú h.y đợi ở trong dinh, rồi sai HỒ Yến đến Đông ĐÔ triệu công tử Lan.

Khi Tấn Văn công trông thấy Thúc Thiêm th. quát to lên mà mắng rằng :

Nhà ngươi cầm quyền chính nước Trịnh mà để cho vua Trịnh thất lễ với ta, đó là một tội ;

nước Trịnh đ. dự hội với ta, mà sau lại bội ước, đó là hai tội !

Nói xong, liền sai quân sĩ đem vạc ra, sắp sửa để nấu Thúc Thiêm. Thúc Thiêm vẫn cứ

nghiễm nhiên, không sợ hái g. cả, chắp tay mà nói với Tấn Văn công rằng :

Tôi đành phận chết, nhưng xin nhà vua h.y cho tôi nói hết lời.

Tấn Văn công nói :

- Nhà ngươi nói điều g. ?

Thúc Thiêm nói :

Khi trước nhà vua qua nước tôi, tôi có nói với chúa công tôi rằng : nhà vua là người hiền

minh, mà các người đi theo hầu lại toàn là những bậc tài giỏi cả, vậy th. khi về nước tất làm bá

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 429 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 44. Thuác Thiïm Lêm Ḥnh Caäi Vua Têæn

huyïçn Cao GiaăMïånh Khao Quên Têçn

chủ ; đến khi nhà vua hội chư hầu ở đất ôn ấp, tôi lại khuyên chúa công tôi một l.ng thờ Tấn,

chớ có bội ước, nhưng trời làm hại nước tôi, khiến cho lời

nói của tôi không được dùng. Nay nhà vua đ.i bắt tôi, chúa công tôi cũng thương là vô tội,

toan không cho đi ; tôi xin liều một m.nh tôi để cứu cho trăm họ. Phàm người ta, việc g. cũng

liệu trước được, thế là trí ; một l.ng giúp nước, thế là trung ; không tránh hoạn nạn, thế là dũng

; liều m.nh để cứu trăm họ, thế là nhân. CÓ người bề tôi đủ cả nhân, trí, trung, dũng như thế

th. cố nhiên theo pháp luật nước Tấn phải đem bỏ vào vạc mà nấu !

Nói xong, tay nắm tai vạc mà kêu to lên rằng :

- Từ nay trở đi, những người làm bề tôi, nên lấy Thúc Thiêm này làm răn ?

Tấn Văn công hoảng hốt, liền thuyền tha ngay Thúc Thiêm rồi nói với Thúc Thiêm rằng :

- Ta thử nhà ngươi đó thôi ! Nhà ngươi thật là một người giỏi !

Từ đó Thúc Thiêm được kính trọng và hậu đ.i khác thường.

được mấy ngày th. công tử Lan ở Đông ĐÔ đến. Tấn Văn công báo cho biết sự thể nước Trịnh

đón về, lại bảo Thúc Thiêm và bọn Thạch Thân Phủ lấy lễ thế tử mà yết kiến công tử Lan, rồi

rước vào trong thành nước Trịnh. Trịnh Văn công lập công tử Lan làm thế tử. Bấy giờ Tấn Văn

công mới rút quân về nước. Năm ấy, Ngụy Thù say rượu, ng. xe g.y tay, bệnh cũ lại phát, rồi

hộc máu ra mà chết. Tấn Văn công cho

con Ngụy Thù là Ngụy Khỏa được nối quan tước. Chưa được bao lâu, HỒ Mao và HỖ Yến

cũng đều ốm chết cả. Văn công thương xót vô cùng khóc mà rằng :

- Ta được thoát hoạn nạn mà có ngày nay là sức của hai quốc cữu, chẳng ngờ hai quốc cữu

lại bỏ ta mà đi, khiến cho ta như người mất cánh tay phải, thương ôi !

Tư Thần nói với Tấn Văn công rằng :

- Chúa công tiếc tài hai vị HỒ quốc cữu, tôi xin cử một người khác cũng có tài làm khanh

tướng được.

Tấn Văn công nói :

- Nhà ngươi định cử ai ?

Tư Thần nói :

- Ngày trước tôi đi sứ qua đổng K. Gi., thấy một người đang cày ruộng ; người vợ đem cơm

đến bờ ruộng, hai tay bưng đưa cho chồng, chồng cũng kính trọng mà đỡ lấy. Lúc người chồng

ăn th. người vợ đứng hầu ở bên cạch, chỉ hai vợ chồng với nhau, mà c.n kính trọng nhau như

khách lạ, huống chi là khi đối với người khác. Tôi nghe nói người biết giữ lễ phép là người có

đức hạnh, nên tôi đến hỏi họ tên th. ra đó là con trai của Khước Nhuế, tên gọi Khước Khuyết.

Nếu nước Tấn ta dùng được người ấy th. cũng chẳng kém g. HỒ quốc cữu.

Tấn Văn công nói :

Cha có tội, chẳng lẽ lại dùng con ư ?

Tư Thần nói :

- Nghiêu, Thuấn là thánh nhân mà có con là Đan Chu và Thương Quân là người bất đức ;

Cổn là người ác mà có con là vua Vũ là bậc thánh nhân, thế mới biết thiện ác không phải là cha

truyền con nối. Sao chúa công lại nghĩ đến điều ác của cha mà bỏ cái tài hữu dụng của con ?

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 430 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 44. Thuác Thiïm Lêm Ḥnh Caäi Vua Têæn

huyïçn Cao GiaăMïånh Khao Quên Têçn

Tấn Văn công khen phải mà bảo rằng :

- Nhà ngươi triệu Khước Khuyết đến đây cho ta.

. Tư Thần nói :

Nguyên tôi sợ người ấy trốn sang nước khác th. người ta dùng mất, vậy đ. mời về ở tại nhà

tôi. Xin chúa công sai sứ đến triệu, mới phải đạo cầu hiền.

Tấn Văn công theo lời sai nội thị đem áo bào mũ giải đi mời Khước Khuyết. Khước Khuyết

sụp lạy mà từ chối rằng :

Tôi là một kẻ nông phu Ởø K. Gi., chúa công nghĩ đến tội cha tôi mà khoan dung cho cũng

đ. đội ơn lắm rồi, đâu c.n dám lạm dự quan tước.

NỘI thị về nói với Tấn Văn công. Tấn Văn công hai ba lần sai nội thị khuyên mời, Khước

Khuyết mới đội mũ mặc áo vào triều.

Khước Khuyết m.nh dài chín thước, mũi cao mặt to, tiếng nói sang sảng như tiếng chuông.

Tấn Văn công trông thấy mừng lắm, liền cho Tư Thần làm chánh tướng ở đạo hạ quân, mà lấy

Khước Khuyết làm phó tướng Nước Tấn lại mới lập ra hai đạo quân là : tân thượng quân và tân

hạ quân. Tân Thượng quân th. cho Triệu Thôi làm chánh tướng, mà lấy Cơ Trịnh làm phó tướng.

Tân hạ quân th. cho Tư Anh (Con Tư Thần) làm chánh tướng, mà lấy Tiên ĐÔ làm phó tướng.

Sở Thành vương nghe tin nước Tấn sửa sang quân chính có . sợ h.i, mới sai quan đại phu

là Đấu Chương xin giảng h.a. Tấn Văn công nghĩ đến ơn cũ, cũng bằng l.ng, sai quan đại phu

là Dương Xử Phủ sang ăn thề với nước Sở.

Trịnh Văn công mất năm 24 đời Chu Tương vương. Triều thần tôn công tử Lan lên nối ngôi,

tức là Trịnh Mục công, quả ứng vào cái triệu nằm mộng thấy cành hoa lan ngày trước. Mùa

đồng năm ấy, Tấn Văn công ốm nặng, gọi bọn Triệu Thôi, Tiên Chẩn, HỒ Xạ CÔ và Dương Xử

Phủ vào nghe di mệnh , để sau phù tá thế tử hoan nối được

nghiệp bá. Lại sợ các vị công tử khác có l.ng tranh cạnh, mới cho công tử Ung (con nàng

ĐỖ Kỳ) sang làm quan ở nước Tần ; công tử Lạc (con nàng Doanh Thần) sang làm quan ở nước

trần ; c.n người con bé là Hắc điền th. cho sang làm quan ở nhà Chu, để cầu thân với thiên tử.

Tấn Văn công mất, ở ngôi được tám năm, thọ 68 tuổi. Thế tử Hoan lên nối ngôi, tức là Tấn

Tương Công Tấn Tương công rước linh cữu Tấn Văn công đưa ra quàn ở đất Khúc ốc. Khi ra khỏi

cửa thành, tự nhiên trong linh cữu có tiếng kêu to như tiếng trâu rống, mà linh cữu th. nặng

lắm, xe không đi được. Triều thần từ lớn đến nhỏ ai cũng sợ h.i.

Quan thái bốc là Quách Yển bói một quẻ, rồi đoán trong quẻ bói rằng :

Trong mấy ngày qua th. có giặc tự tây phương đến, nhưng quân ta đánh được, bởi vậy tiên

quân báo trước cho chúng ta biết.

Triều thần lạy tạ ở trước linh cữu. Bấy giờ linh cữu lại đi được như thường Tiên Chẩn nói :

"Tây phương tức là nước Tần", liền sai người đi do thám tin nước Tần.

Lại nói chuyện ba tướng nước Tần là Kỷ TỬ, Phùng Tôn và Dương Tồn đóng quân để ph.ng

ngự cho nước Trịnh, thấy nước tấn đưa công tử lan về lập làm thế tử và giải vây cho nước trịnh

th. lấy làm tức giận nói:

Chúng ta đóng quân ở đây để giúp nước trịnh đối phó với nước tấn, ai ngờ trịnh lại đầu

hàng nước tấn, vậy công chúng ta thật uổng .

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 431 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 44. Thuác Thiïm Lêm Ḥnh Caäi Vua Têæn

huyïçn Cao GiaăMïånh Khao Quên Têçn

Nói xong, liền sai người mật báo với Tần Mục công. Tần Mục công trong l.ng cũng có . giận,

nhưng nể Tấn Văn công, không dám nói ra, đến lúc công tử Lan lên làm vua nước Trịnh, tiếp đ.i

bọn Kỷ Tử cũng không ra g.. Kỷ Tử mới cùng với Phùng Tôn và Dương Tôn thương nghị rằng: .

- Chúng ta đóng đồn ở đây, không biết bao giờ cho xong việc, chi bằng ta mật tâu với chúa

công đem quan sang đây để đánh úp nước Trịnh th. chúng ta kiếm được lợi to mà về.

Trong khi ba người đang thương nghị với nhau, th. lại nghe tin Tấn Văn công mất. Kỷ Tử liền

chấp tay lên trán mà nói :

đó là l.ng trời muốn giúp cho chúng ta được thành công đó ?

Kỷ Tử sai người tâm phúc về mật tâu với Tần Mục công rằng :

Nước Trịnh giao cho chúng tôi giữ mặt Bắc môn, nếu chúa công cho một đạo quân lẻn sang

đánh Trịnh, th. đ. có chúng tôi làm nội ứng, vậy tất phá vỡ được. Nước Tấn đang có tang, tất

không sang cứu nước trịnh và vua Trịnh cũng mới lên nối ngôi, việc ph.ng thủ chưa được cẩn

thận lắm, chúa công chớ nên bỏ mất cơ hội này.

Tần Mục công tiếp được mật thư liền cùng với Kiển Thúc và Bách L. Hề thương nghị. Kiển

Thúc và Bách L. Hề đồng thanh mà can rằng :

- Nước Tần ta xa cách Trịnh, kể hàng ngh.n dặm, không thể chiếm cứ lấy nước Trịnh được,

chẳng qua chỉ lấy được của cải đem về mà thôi. Ta đem quân đi ngh.n dặm, tài nào mà che được

tai mắt thiên hạ, nếu kẻ kia biết mà ph.ng thủ trước, có phải là ta uổng công khó nhọc không

? Vả mới đây m.nh đem quân sang để giữ hộ nước cho

người ta mà nay lại đánh, sao gọi là tín được ? Nhân lúc người ta có tang mà đánh, sao gọi

là nhân được ? Việc này nếu thành th. cái lợi cũng nhỏ thôi mà nếu không thành th. cái bại lớn

lầm, thế sao gọi là trí được ? Mất cả ba điều ấy, th. chúng tôi không thấy việc này nên làm ở chỗ

nào đây.

Tần Mục công phật . đáp rằng :

- Ta đây, ba lần lập vua cho nước Tấn, hai lần dẹp loạn cho nước Tấn, uy danh lừng lẫy khắp

thiên hạ. Chỉ v. vua Tấn đánh được quân sở ở Thành Bộc, vậy nên ta nhường cho Tấn làm bá

chủ, nay vua Tấn tạ thế rồi, thiên hạ chẳng c.n ai địch nổi ta. Nước Trịnh theo Tấn chẳng qua

như con chim tựa người, có lúc cũng phải bay đi, chi bằng ta nh.n cơ hội này sang diệt nước

Trịnh, rồi đổi cho Tấn mà lấy đất Hà Đông th. Tấn tất phải nghe, sao lại bảo rằng không lợi ?

Kiến Thúc lại nói :

Sao chúa công không sai người sang viếng tang nước Tấn, nhân tiện mà viếng tang nước

Trịnh để d. xem t.nh h.nh nước Trịnh có nên đánh hay không ? Chớ nên nghe lời bọn Kỷ Tử

vội.

Tần Mục công nói : .

Nếu đợi đi viếng tang, rồi mới đem quân sang đánh th. những đi cùng về đ. gần một năm,

cái đạo dùng binh phải như sét đánh ngang trời, không kịp bưng tai mới được. Nay nhà ngươi

già lẫn rỗi không hiểu điều ấy !

Nói xong, liền sai người mật báo cho bọn Kỷ Tử biết trước rằng đến thượng tuần tháng hai

th. đem quân tới Bắc môn để đánh Trịnh, rồi tức khắc cho mạnh Minh (con Bách L. Hề) làm

chánh tướng, Tây Khất Thuật và Kiến Bính (con Kiến Thúc) làm phó tướng đem hơn hai ngh.n

quân thẳng đường tiến sang nước Trịnh. Khi Mạnh Minh

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 432 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 44. Thuác Thiïm Lêm Ḥnh Caäi Vua Têæn

huyïçn Cao GiaăMïånh Khao Quên Têçn

và Kiến Bính đem quân đi, Bách L. Hề cùng với Kiến Thúc ra tiễn, khóc mà bảo rằng :

Than ôi ? Ta trông thấy con đi, mà không được trông thấy con về ?

Tần Mục công giận lắm, sai người trách Bách L. Hề và Kiến Thúc rằng :

Sao nhà ngươi lại dám khóc quân ta, muốn làm cho quân ta ng. l.ng hay sao ?

Bách L. Hề và Kiến Thúc nói :

Chúng tôi có dám khóc quân sĩ đâu, chỉ khóc riêng con chúng tôi mà thôi.

Kiến Bính thấy cha khóc, toan từ chối không đi. Kiến Thúc nói :

Cha con ta ăn lộc nước Tần bấy lâu, nay con chết để báo ơn nước Tần cũng là phải đạo !

Nói xong, liền đưa cho Kiến Bính một bức thư, niêm phong rất kỹ, lại dặn một câu rằng :

Con cứ theo lời dặn trong thư này ?

Kiến Bính vâng lời rồi đi, nhưng trong l.ng vừa nghi hoặc, vừa buồn rầu, chỉ có Mạnh Minh

cậy tài vũ dũng, chắc là thế nào cũng thành công không cần nghĩ ngợi. Khi đại binh đ. đi rồi,

Kiến Thúc cáo ốm không vào triều và xin từ chức. Tần Mục công cố ép m.i, Kiến Thúc cáo là

ốm nặng, rồi xin về ở diệt Thôn. Bách L. Hề đến nhà hỏi thăm, bảo Kiến Thúc rằng :

Tôi không phải là không biết cơ mà từ chức đâu, sở dĩ c.n ở lại đây là c.n mong có ngày

được trông thấy mặt con tôi. CÓ điều g. xin Ngô huynh chi bảo cho.

Kiến Thúc nói :

- Quân Tần ta đi chuyến này tất thua, hiền đệ nên mật báo công tôn Chi sắp thuyền bè ở

sông Hoàng Hà, may ra các tướng thoát được th. đón về. Nhớ kỹ, nhớ kỹ !

Tần Mục công nghe nói Kiến Thúc quyết chí xin về làm ruộng, th. ban cho vàng đỏ hai mươi

cân, lụa hoa một trăm tấm. Các quan đều đi tiễn ra đến ngoài cửa quan mới về. Bách L. Hề cầm

tay công tôn Chi, đem lời nói của Kiến Thúc thuật lại cho nghe, và dặn công tôn Chi rằng :

- Việc này, Kiến tiên sinh không ủy thác ai mà ủy thác tướng quân, là biết tướng quân trung

dũng, hết l.ng lo việc nước, vậy tướng quân nên lưu ., chớ tiết lộ cho ai biết.

Công tôn Chi nói :

- Xin vâng lời.

Nói xong liền sắp sẵn thuyền bè ở bên sông Hoàng Hà.

Mạnh Minh thấy Kiến Thúc đưa cho Kiến Bính một phong mật thư th. nghi là trong thư tất

có kỳ kế để phá quân Trịnh, đêm hôm ấy đến dinh Kiến Bính xin cho xem. Kiến Bính mở thư ra

đọc. Trong thư có mấy hàng chữ như sau : "Chuyến đi này, không lo g. quân Trịnh, chi lo quân

Tấn mà thôi. Chỗ Hào Sơn địa thế hiểm lắm, con nên cẩn

thận. Không khéo th. ta phải nhặt xương con ở chỗ ấy đó

Mạnh Minh trông thấy, liền đứng dậy đi ra rất nhanh, vừa đi vừa nói :

- Thôi thôi ! Điềm chẳng lành . Điềm chẳng lành !

Kiến Bính cũng cho là vị tất đ. như thế. Quân Tần khởi hành từ tháng chạp năm trước, đến

tháng giêng năm sau qua cửa Bắc nhà Chu. Mạnh Minh nói :

- Đây là chỗ thiên tử ở, ta nên kính nể mới phải !

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 433 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 44. Thuác Thiïm Lêm Ḥnh Caäi Vua Têæn

huyïçn Cao GiaăMïånh Khao Quên Têçn

Nói xong, truyền cho các tướng đều hạ mũ trụ, xuống xe đi đất.

Tướng tiên phong quân Tần là Bao Man Tử, vốn người có tài vũ dũng, khi đi khỏi Bắc Môn

rồi, lại lên xe phóng ngựa như bay. Mạnh Minh khen rằng :

- Giả sừ ai cũng như Bao Man Tử th. việc g. chẳng làm xong !

Các tướng sĩ nghe nói, đều nhao nhao bảo nhau rằng :

Sao chúng ta lại chịu kém Bao Man Tử ! .

Bấy giờ các tướng sĩ đều ganh đua nhau đi trước, quân kéo mau quá như gió cuốn, như

chớp nhoáng, thoáng một nhát đ. không thấy đâu .nữa. Chu Tương Vương sai vương tử HỔ và

vương tôn Mân xem quân Tần. Vương tử HỔ tâu với Chu Tương Vương rằng :

- Quân Tần vũ dũng như thế, c.n nước nào địch nổi ?

Bấy giờ vương tồn M.n tuổi hây c.n nhỏ , nghe vương tử HỔ nói

chỉ mỉm cười mà không nói g.. Chu Tương Vương hỏi :

Cậu bé con kia, nghĩ g. thế ?

Vương tôn Mân nói :

Theo lễ, th. các nước đem quân qua chỗ thiên tử ở, tất phải cuốn áo giáp và bỏ binh khí

lại rồi đi cho mau, bây giờ quân Tần chỉ hạ mũ trụ mà thôi, thế là không biết giữ lễ ! Quân đ.

không biết giữ lễ tài nào khỏi rối loạn ; chuyến đi này tôi chắc là quân Tân phải thua !

Nước Trịnh có một người lái buôn, tên gọi Huyền Cao, vẫn làm nghề buôn trâu. từ khi vương

tử Đái nhả Chu thích chơi trâu, các lái trâu ở nước Trịnh và nước Vệ đem trâu đến bán, được

l.i to lắm, bởi vậy Huyền Cao c.n giữ nghề ấy. Huyền Cao dẫu là người lái buôn, nhưng Vẫn có

l.ng trung quân ái quốc, chỉ v. không gặp người tiến

dẫn, thành ra chẳng ai biết đến. Bấy giờ Huyền Cao buôn được mấy trăm con trâu béo, định

đem sang nhà Chu để bán. Khi đi đến gần bến Lê Dương, gặp một người bạn cũ tên là Kiến Tha

mới ở nước Tần về. Huyền Cao hỏi :

Nước Tần độ này có chuyện g. lạ không ?

Kiến Tha nói :

- Trong

tháng chạp mới rồi, nước Tần có sai ba tướng đem quân đi, h.nh như muốn đánh úp nước

Trịnh, không bao lâu nữa quân Tần sẽ sang đến nơi.

Huyền Cao giật m.nh mà nói rằng :

- Nước cha mẹ của ta, nay có cái tai nạn ấy, ta không nghe được th. thôi, nếu nghe được mà

không cứu th. một mai nước mất, ta c.n mặt mũi nào mà trở về nữa !

Huyền Cao nghĩ ra một kế, bèn từ biệt Kiến Tha, rồi một mặt sai người phi báo cho nước

Trịnh biết mà ph.ng bị ; lại một mặt chọn hai mươi con trâu béo để sửa soạn làm lễ khao quân.

Huyền Cao ngồi một cái xe nhỏ đi đón quân Tần.

Đi đến đất Diên Tân nước Hoạt, gặp tiền đội quân Tần, Huyền Cao đón ngang dọc đường

mà nói với quân Tần rằng :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 434 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 44. Thuác Thiïm Lêm Ḥnh Caäi Vua Têæn

huyïçn Cao GiaăMïånh Khao Quên Têçn

- Tôi là sứ thần nước Trịnh xin yết kiến quan nguyên soái.

Quân tiền đội báo với Mạnh Minh, Mạnh Minh giật m.nh, nghĩ rằng :

Tại sao nước Trịnh biết có quân ta đến mà sai sứ thần đón ? âu là ta h.y tiếp kiến, để xem

thế nào.

Mạnh Minh nói xong, liền tiếp huyền Cao. Huyền Cao làm như phụng mệnh vua Trịnh nói

với Mạnh Minh rằng :

Chúa công tôi nghe tin ba vị tướng quân, sắp sửa đem quân đi qua nước tôi, vậy có sai tôi

dâng lễ mọn này, để khao các hàng quân sĩ. Nước tôi tiếp giáp các nước lớn, thường hay có việc

can thiệp, nhờ có quân qu. quốc đóng đồn để giữ hộ cho, nhưng nước tôi vẫn lo sợ rằng lỡ khi

có sự bất trắc, lại nên tội với thượng quốc, bởi vậy phải hết sức ngày đêm ph.ng giữ, không

dám trễ nải, xin ba vị tướng quân xét cho .

Mạnh Minh nói :

- Vua Trịnh sai nhà người khao quân, sao không có quốc thư ?

Huyền Cao nói :

- Chúa công tôi nghe tin các vị tướng quân khởi hành từ tháng chạp, mà quân đi gấp lắm,

sợ đợi sửa quốc thư th. không kịp nghênh tiếp bời vậy chỉ truyền miệng cho tôi ra đây, xin các

vị tướng quân lượng thứ cho.

Mạnh Minh ghé tai Huyền Cao mả bảo nhỏ rằng :

- Chúa công tôi sai chúng tôi đem quân đi đây là định đánh nước Hoạt, không phải có . đến

nước Trịnh đâu !

Nói xong, truyền đóng quân lại ở đất Diên Tân. Huyền Cao tạ ơn lui ra. Tây Khất Thuật và

Kiến Bính hỏi Mạnh Minh rằng :

- Tướng quân đóng quân lại đây, là có . g. ?.

Mạnh Minh nói :

- Quân ta đi xa hai ngh.n dặm, chỉ có nhân lúc nước Trịnh bất ngờ để tiến đánh, nay người

nước trịnh đ. biết mà ph.ng bị trước, ta đánh cũng chẳng được nào. Vả ta muốn vây nước Trịnh

th. lại không có quân tiếp ứng, chi bằng tiện đây ta đánh úp nước Hoạt, để khỏi mang tiếng là

đem quân đi mà không được việc g..

Đêm hôm ấy, ba tướng nước Tần chia quân làm ba mặt lẻn vào đánh lấy thành nước Hoạt.

Vua nước Hoạt bỏ chạy sang nước Địch.

Quân Tần bắt lấy hết sạch châu báu ngọc lụa của nước Hoạt. Nước Hoạt bị tàn phá, và sau

đó lại bị nước Vệ kiêm tính mất.

Trịnh Mục công tiếp được mật báo của Huyền Cao, chưa lấy g. làm tin lắm, tức th. sai người

d. thám bọn Kỷ Tử, xem t.nh h.nh thế nào. Bấy giờ đ. thượng tuần tháng hai, bọn Kỷ Tử đang

sửa soạn xe cộ và khí giới chỉ đợi quân Tần đến nơi th. trong ngoài hợp sức mà đánh Quân sĩ về

báo Trịnh Mục công. Trịnh Mục công sợ h.i, liền sai l.o đại phu là Chúc Vũ đến yết kiến bọn Kỷ

Tử, đưa biếu mỗi người một tấm lụa mà bảo rằng :

- Các ngài đóng quân ở nước tôi, nước tôi v. việc khoản đ.i mà hươu nai ở chốn Nguyên Phố

đ. hết sạch cả, nay nghe tin các ngài đang sửa soạn quân m., tất là muốn thu quân về nước.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 435 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 44. Thuác Thiïm Lêm Ḥnh Caäi Vua Têæn

huyïçn Cao GiaăMïånh Khao Quên Têçn

Hiện nay Mạnh Minh cùng các tướng đ. tiến quân đến nước Hoạt, sao các ngài không đi theo ?

.

Kỷ Tử giật m.nh, thầm trong l.ng rằng :

Mưu kế của ta đ. tiết lộ ra rồi, quân đến mà vô công th. ta là hữu tội, chẳng những không

ở yên được nước Trịnh, mà muốn về nước Tần cũng không được nữa. .

Kỷ Tử xin lỗi với Chúc Vũ, rỗi bỏ trốn sang nước Tề. Phùng Tôn và Dương Tôn cũng sợ tội,

bỏ trốn sang nước Tống. Quân lưu thú không có chủ tướng họp nhau toan nổi loạn. Trinh Mục

công sai Dật Chi HỖ đem lương thực cấp phát cho quân Tần để về nước ; rồi ghi công Huyền

Cao, cử cho làm chức quận úy: Từ đó nước Trịnh được yên

ổn. .

Tấn Tương công đang thủ tang ở đất Khúc ốc, nghe tin nước Tần sai Mạnh Minh thống lĩnh

đại binh đi về phía đông, không biết là đi đâu liền họp triều thần lại để thương nghị. Tiên Chẩn

đ. cho người đi d. thám, biết r. mưu quân Tần định lẻn đánh nước Trịnh, tức khắc vào yết kiến

Tấn Tương công.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 436 Dơch giaă: ÀöéMuåc

Hồi 45

Mạnh Minh Cậy Tài Bị Tấn Vây

tiên Chẩn Cởi Giáp Cho Địch Bắn

Nguyên soái nước Tấn là Tiên Chẩn đ. biết r. mưu quân Tần định đánh úp nước Trịnh,mới vào

nói với Tấn Tướng công rằng:

-Vua Tần không nghe lời Kiến Thúc và Bách L. Hề, đem quân đi kế hàng ngh.n dặm, định

lẻn đánh nước người ta,chính ứng vào cái lời của quan thái bốc là Quách Yến nói có giặc ở tây

phương đến,ta nên mau mau đón đường mà đánh,chớ bỏ mất cơ hội nầy !

Loan Chi nói:

-Vua Tần có ơn với tiên quân ta ngày xưa to lắm,nay ta chưa đền ơn mà đ. chực đón đánh

th. đối với tiên quân,sao cho phải đạo?

Tiên Chẩn nói:

-Nay ta đánh Tần,chính là theo được cái chí tiên quân đó ! Tiên quân tạ thế đi,các nước đến

viếng tang cả,chỉ có Tần không đến viếng tang,thế là nước Tần vô lễ với ta,c.n ân nghĩa g. !

V. nước Tần đ. có giao ước với ta rằng:hai nước có việc binh th. đồng l.ng giúp nhau,thế mà

khi vây Trịnh,nước Tần bội ước rút quân, đủ biết t.nh nghĩa nước Tần như thế nào.Người ta đ.

không thủ tính th. tội g. m.nh phải nhớ ơn?

Loan Chi nói:

-Quân Tần chưa xâm phạm g. nước ta,mà ta đón đánh th. chẳng cũng quá lắm ư !

Tiên Chẩn nói:

-Ngày trước nước Tần giúp tiên quân ta,không phải yêu g. nước Tấn,chẳng qua là v. tư

lợi.Khi tiên quân ta lên làm bá chủ,nước Tần dẫu ngoài mặt phải theo,nhưng trong l.ng vẫn

ghen ghét,nay nhân lúc ta có tang mà đem quân sang đánh Trịnh,thế là có . khinh ta không

dám cứu Trịnh,tất cũng có ngày lên đánh nước at.Tục ngữ có câu rằng: “Một ngày tha giặc, để

họa mấy đời!”Nếu ta không đánh Tần th. sao tự lập được?

Triệu Thôi nói:

-Nước Tần dẫu nên đánh,nhưng chúa công đang lúc có tang mà gây việc chiến tranh,tôi sợ

không hợp lẽ.

Tiên Chẩn nói:

437

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 45. Maånh Minh Cêåy Taâi Bơ Têæn Vêy

tiïn Chêèn Cúăi Giaáp Cho Àơch Bùæn

-Để tang là cốt giữ cho trọn đạo hiếu,mà đánh giặc là để giữ yên nước nhà;c.n điều g. hiểu

hơn nữa ! Nếu các ngài cho là không nên th. tôi xin đi một m.nh.

Bọn Tư Thần đều tán thành lời nói của Tiên Chẩn.Tấn Tướng công nói:

-Nguyên soái liệu xem quân Tần đi đánh Trịnh, độ bao giờ trở về?Khi về th. đi theo đường

nào?

Tiên Chẩn tính đốt ngón tay,rồi đáp lại rằng:

-Đi xa mà không có tiếp ứng,không thể đi lâu được,kể cả đi lẫn về hơn bốn tháng th. đầu

mùa hạ thế nào cũng đi qua Thăng Tr..Thăng Tr. là chỗ giáp nước Tần và nước Tấn,phía tây

có hai d.y núi Hào Sơn,từ Đông Hào đến Tây Hào cách nhau ba mươi nhăm dặm.Chỗ ấy hiểm

lắm,cây cối rậm rạp, đá núi lởm chởm,nhiều nơi xe không đi được,phải tháo ngựa ra.Nếu ta

phục một đạo binh ở đấy rồi đổ ra mà đánh th. bắt sống được hết quân Tần

Tấn Tướng công nói:

-Việc đó ta ủy thác cho quan nguyên soái.

Tiên chẩn sai con là Tiên Thả Cư cùng với Đỗ Kích đem năm ngh.n quân phục ở phía tả núi

Hào Sơn,sai con Tư Thần là Tư Anh cùng với HỒ Cúc Cư đem năm ngh.n quân phục ở phía hữu

núi Hào Sơn, đợi khi quân Tần đến th. đổ ra mà đánh.Lại sai con Hồ Xạ Cô cùng với Hàn Tử Dư

đem năm ngh.n quân phục ở phía tây núi Hào Sơn,rồi đẵn gỗ lấp ngang đường, để cho quân Tần

không đi được,sai con Lương Do Mỹ là Lương Hoằng cùng với Lai Câu đem ngh.n quân phục ở

phía đông Hào Sơn, đợi khi quân Tần qua đó thí đem quân ra mà đuổi.Tiên Chẩn cùng với bọn

Triệu Thôi và các tướng theo Tấn Tướng công đem quân đóng ở ngoài Hào Sơn hai mươi dặm

để tiếp ứng.

Quân Tần diệt được nước Hoạt,về gần đến Hào Sơn,Kiển Binh nói với Mạnh Minh rằng:

-Hào Sơn hiểm lắm,khi trước phụ thân tôi đ. có lời dặn nguyên soái nên cẩn thận mới được.

Mạnh Minh nói:

-Ta đem quân đi ngh.n dặm,c.n chẳng sợ hải g.,huống chi đi khỏi Hào Sơn tức là địa giới

nước nhà,c.n ngại g. nữa !

Tây Khất Thuật nói:

-Nguyên soái cũng nên ph.ng xa,sợ khi quân Tấn có mai phục, đỗ ra đánh th. ta chống lại

sao nổi?

Mạnh Minh nói:

-Tướng quân sợ nước Tần như thế,tôi xin đi trước,nếu có quân mai phục, để mặc tôi đối

địch.

Mạnh Minh sai Bao Man Tử đi tiên phong,rồi đến nhị đội là Mạnh Minh,tam đội là Tây

Khất Thuật,tứ đội là Kiển Binh,mỗi toán quân cách nhau đến một hai dặm.Bao Man Tử tay cầm

phương thiên họa kích nặng tám mươi cân sắt,tự đắc cho là thiên hạ không ai địch nổi.Khi đi

đến phía đông Hào Sơn,bỗng có một viên đại tướng đem quân ra đón đường hỏi rằng:

-Nhà ngươi có phải là đại tướng nước Tần,tên gọi Mạnh Minh đó không? Chúng ta chờ đợi

đ. lâu lắm rồi !

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 438 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 45. Maånh Minh Cêåy Taâi Bơ Têæn Vêy

tiïn Chêèn Cúăi Giaáp Cho Àơch Bùæn

Bao Man Tử nói:

-Nhà ngươi họ tên là g.,nên nói trước cho ta biết?

Viên đại tướng ấy đáp:

-Ta đây đại tướng nước Tấn tên gọi Lai Câu !

Bao Man Tử nói:

-Nước mày có Loan Chi và Ngụy Thù đến,họa chăng đối địch với ta được mấu hợp,mày là

đứa vô danh tiểu tốt,biết điều th. tránh ra một bên để quân ta đi,kẻo ta cho một ngọn kích này

th. khôn toàn được tính mệnh!

Lai Câu giận lắm,xông lại đánh Bao Man Tử.Bao Man Tử cầm kích đánh vào cái ngáng ở

trên xe Lai Câu,g.y làm hai đoạn.Lai Câu thấy Bao Man Tử sức mạnh như vậy th. bất giác khen

rằng:

-Ta vẫn nghe tiếng Mạnh Minh,thật cũng không sai.

Bao Man Tử bật cười mà rằng:

-Ta là một viên tiểu tướng,tên gọi là Bao Man Tử !Nguyên soái ta khi nào lại thèm giao chiến

với lũ chuột !Chúng bây nên mau mau tránh đi,kẻo nguyên soái ta tới đây th. không c.n mống

nào sống sót !

Lai Câu nghĩ thầm:

-Tiểu tướng nước Tần mà c.n giỏi như thế,huống chi là Mạnh Minh,không biết giỏi đến đâu!

Lai Câu liền quát to lên mà bảo Bao Man Tử rằng:

-Ta tránh cho nhà người đi,nhà ngươi chớ nên xâm phạm đến quân ta.

Nói xong,lại thu quân đứng dẹp một bên,nhường cho Bao Man Tử đi.Bao Man Tử tức khắc

sai quân truyền báo với chủ soái là Mạnh Minh rằng:

-Nước Tấn có một toán quân mai phục, đ. bị tôi đánh tan rồi,xin nguyên soái mau mau

tiến binh.Lai Câu thu quân về yết kiến Lương Hoằng,khen Bao Man Tử là người tài giỏi.Lương

Hoằng cười mà nói rằng:

-Dẫ cá mập thuồng luồng mà đ. chui vào lưới sắt,cũng chẳng cựa quậy được nữa!Chúng ta

nên tránh một bên cho quân Tần đi qua hết,rồi sẽ đuổi đánh th. chắc được toàn thắng!

Bọn Mạnh Minh kéo quân qua phía đông Hào Sơn. Đi được mấy dặm th. thấy núi đá cheo

leo,cây rừng rậm rạp, đường lối rất hiểm trở,xe ngựa không tài nào đi được,nhưng thấy quân

tiền đội của Bao Man Tử đi đ. xa rồi,Mạnh Minh mới bảo các tướng rằng:

-Bao Man Tử đi đ. xa như vậy th. chắc là không c.n có quân mai phục nữa!

Nói xong ,truyền cho quân sĩ bỏ mũ trụ áo giáp ra,rồi dắt ngựa mà đi đất,không có hàng

ngũ nào cả. Đi được một qu.ng,bỗng nghe báo ở mặt sau có quân Tấn đuổi theo.Mạnh Minh

nói:

-Ta đi khó khăn thế này th. chúng ta đi cũng chẳng dễ nào! Ta chỉ sợ có quân ngăn trở,chớ

không sợ có quân đuổi theo.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 439 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 45. Maånh Minh Cêåy Taâi Bơ Têæn Vêy

tiïn Chêèn Cúăi Giaáp Cho Àơch Bùæn

Mạnh Minh truyền cho các đội quân đều mau mau kéo trước,c.n m.nh th. đi sau, để đối

địch với quân Tấn.Lại đi khỏi mấy ngọn núi nữa,bổng nghe báo có nhiều cây gỗ bỏ chặng ngang

đường ,quân không đi được.Mạnh Minh nói:

-Nếu vậy th. tất có quân mai phục!

Mạng Minh trèo lên ngọn núi đứng nom,trông thấy ở khe núi có cắm một ngọn cờ đỏ cao

hơn ba trượng,trên lá cờ đề một chữ “Tấn”,c.n dưới th. có nhiếu cây gỗ bỏ ngang lấp cả lối

đi.Mạnh Minh nói:

-Đây là kế nghi binh của quân Tấn đó!

Nói xong,truyền cho quân sĩ nhổ lá cờ đỏ,rồi xúm nhau xô gỗ ra để lấy đường đi.Ai ngờ lá

cờ đỏ ấy là k. hiệu của quân Tấn,quân Tấn thấy mất là cờ đỏ,biết là quân Tần đ. đến,tức khắc

bốn mặt đổ ra đón đánh.Kiển Binh truyền cho quân sĩ đứng lại để đối địch,bỗng thấy ở trên

ngọn núi có một vị tướng quân,tức là Hồ Xạ Cô,quát to lên rằng:

-Tướng tiên phong của nhà ngươi là Bao Man Tử, đ. bị bắt trói ở đây rồi,nhà ngươi nên mau

mau đầu hàng đi th. mới bảo toàn được tính mệnh!

Nguyên Bao Man Tử cậy có sức khỏe;xung đột đi trước,bỗng sa xuống một cái hầm sâu,quân

Tấn thả câu liêm xuống móc lên,rồi trói lại đưa lên từ xa.Kiển Binh sợ lắm,sai người truyền báo

cho Tây Khất Thuật và Mạnh Minh biết.Mạnh Minh thấy chỗ ấy chỉ rộng chừng một thước,mà

một bên th. núi đá chênh vênh,một bên th. hố sâu muôn trượng, đại binh không thể co duỗi

được,th. nghĩ ra một kế,mới truyền cho đại binh lui về phía đông Hào Sơn để cùng với quân

Tấn quyết chiến.Quân Tấn vừa lui lại một qu.ng th. bỗng thấy một viên đại tướng là Lương

Hoằng,và một viên phó tướng là Lai Câu đem năm ngh.n quân Tấn đổ ra đón đánh.Mạnh Minh

kinh h.i,truyền cho quân sĩ theo hai phía trèo núi vượt khe để t.m lối đi,bổng thấy ở đầu núi

phía tả,chiêng trống rầm rĩ,có một viên đại tướng quát to lên rằng:

-Ta đây là đại tướng nước Tấn,tên gọi Tiên Thả Cư,Mạnh Minh nên mau mau đầu hàng đi !

Mạnh Minh trông sang đầu núi phía hữu,lại thấy hiện cờ của một viên đại tướng nước Tấn

tên là Tư Anh.

Quân Tần chạy trốn tán loạn,kẻ trèo núi,người vượt khe, đều bị quân Tấn chém giết hoặc bắt

sống.Mạnh Minh tức giận,lại cùng với Tây Khất Thuật và Kiển Binh đánh thốc lên phía trước.Ai

ngờ trong đống cây gỗ ngổn ngang dọc đường, đều có lưu hoàng diêm tiêu là vật dẫn hỏa,bị

tướng nước T-án là Hàn Tử Dư châm lửa đốt lên,tàn bay đỏ rực,khói tỏa mù trời.Phía sau lại có

quân Lương Hoằng tiến đến,thành ra bên phải bên trái,phía trước phía sau, đều có quân Tấn

cả,quân Tần không c.n có đường nào mà chạy thoát được.Mạnh Minh bảo Kiển Binh rằng:

-Kiển tiên sinh (trỏ Kiển Thúc)thật là thần toán ! Ngày nay chúng ta đành chết ở đây mà

thôi ! Tướng quân nên cùng với Tây Khất Thuật thay h.nh đổi dạng,t.m đường trốn đi,họa may

có người nào thoát vế nước được,tâu với chúa công ta, để ngày khác đem quân sang đánh báo

thù th. ta dẫu chết xuống suối vàng,cũng được thỏa dạ.

Tây Khất Thuật và Kiển Binh khóc mà rằng:

-Chúng ta sống chết có nhau,l.ng nào mà bỏ nhau !

Tây Khất Thuật và Kiển Binh nói chưa dứt th. quân sĩ chạy trốn đ. gần hết,xe cộ khí giới bỏ

lại ngổn ngang chồng đống trên đường.

Mạnh Minh và các tướng không c.n kế g. đành ngồi ở khe núi chờ chịu trói.Quân Tấn bốn

mặt vây kín,tất cả tướng sĩ nước Tần đều bó tay chịu tù.Tiên Thả Cư và chư tướng hội họp ở

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 440 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 45. Maånh Minh Cêåy Taâi Bơ Têæn Vêy

tiïn Chêèn Cúăi Giaáp Cho Àơch Bùæn

dưới núi Đông Hào, đem ba tướng nước Tần và Bao Man Tử,bỏ vào tù xa cùng với quân sĩ,xe

ngựa và bao nhiêu trai gái ngọc lụa của nước Hoạt,giải về đại dinh Tấn tướng công.Quân Tấn

vui mừng,h. reo vang động.Tấn Tướng công hỏi tên họ ba tướng và hỏi Bao Man Tử là ai.Lương

Hoằng nói:

-Viên ấy dẫu là tiểu tướng,nhưng có tài vũ dũng hơn người,khi trước Lai Câu ra đối địch với

hắn, đ. bị thua một trận,nếu hắn không sa xuống hầm sâu th. cũng khó l.ng mà bắt được.

Tướng công kinh ngạc nói:

-Hắn vũ dũng như thế, để hắn tất có ngày sinh biến !

Rồi gọi Lai Câu đến trước mặt bảo rằng:

-Ngày trước nhà ngươi bị hắn đánh thua,nay ta cho phép nhà ngươi được chém đầu hắn ở

trước mặt ta, để nhà ngươi thỏa dạ.

Lai Câu vâng mệnh, đem Bao Man Tử trói vào cái cột ở giữa sân,rồi tay cầm thanh đao,toan

bổ vào đầu Bao Man Tử.Bao Man Tử thét lên rằng:

-Mày đ. bị ta đánh thua,sao dám phạm đến ta !

Tiếng thét của Bao Man Tử,khác nào một tiếng thét ở lưng chừng trời,làm cho cửa nhà

chuyển động cả.Trong khi Bao Man Tử miệng thét mà hai tay vùng vằng,bao nhiêu dây trói đứt

sạch cả.Lai Câu giựt m.nh kinh sợ,tay chân rụng rời, đánh rơi thanh đao xuống đất.Bao Man Tử

tức khắc cướp lấy đao,bỗng một viên tiểu tướng tên gọi Lang Đàm, đứng gần đấy trông thấy,vội

vàng cầm đao xông vào chém Bao Man Tử ng. xuống rồi cắt đầu đem nộp ở trước mặt Tấn

Tướng công.Tấn Tướng công mừng lắm nói:

-Vũ dũng của Lai Câu,lại không bằng một viên tiểu tướng !

Nói xong,liền cách chức Lai Câu không dùng nữa,cho Lang Đàm làm chức xa hữu.Lang Đàm

tạ ơn lui ra,nghĩ rằng tài năng của m.nh đ. được nhà vua biết,bèn không đến yết kiến quan

nguyên soái là Tiên Chẩn.Tiên Chẩn có . không bằng l.ng.

Ngày hôm sau,Tướng công cùng các tướng nổ bài nhạc “Khải Hoàn”mà trở về.V. linh cữu

của Văn công c.n quàn ở Khúc Ốc,cho nên đại binh ghé vào đấy để dâng chiến công trước linh

cữu,rồi chôn cất một thể.Ba tướng nước Tần cũng được đưa về Khúc Ốc để làm lễ dâng tù lên

Thái miếu,chờ đến khi trở về Giáng đô đem hành h.nh.Văn công phu nhân là Doanh thị (con

gái nước Tần)cũng đến hội tang ở Khúc Ốc.Phu nhân đ. biết tin ba tướng bị bắt rồi nhưng cố .

hỏi Tấn Tướng công rằng:

-Ta nghe nói quân Tấn thắng trận,bọn Mạnh Minh đều bị bắt cả, đó là cái phúc lớn của nước

nhà,chẳng hay đ. đem bọn ấy ra hành h.nh chưa?

Tướng công nói:

-Chưa !

Phu nhân nói:

-Tấn Tần hai nước đ. mấy đời làm thân gia với nhau,thế mà bọn Mạnh Minh muốn lập

công,gây việc binh đao, để làm cho hai nước đổi ân thành oán.Ta chắc rằng vua Tần cũng giận

bọn ấy lắm.Bây giờ ta giết th. cũng vô ích thôi,không bằng thả cho chúng về để vua Tần tự tay

giết lấy,như thế th. gỡ được mối thù oán của hai nước,chẳng cũng hay lắm sao?

Tấn Tướng công nói:

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 441 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 45. Maånh Minh Cêåy Taâi Bơ Têæn Vêy

tiïn Chêèn Cúăi Giaáp Cho Àơch Bùæn

-Bọn Mạnh Minh rất đác dụng ở Tần,nay ta tha cho về,có hại cho Tấn.

Phu nhân nói:

-“Kẻ nào thua giặc th. chịu tử h.nh”, đó là phép nước,bởi vậy khi quân sở thua trận,th. Thành

Đắc Thần bị xử tử;Thế th. há nước Tần lại không có quân Pháp hay sao?Và Tấn Huệ công ngày

xưa bị vua Tần bắt,vua Tần biết trọng đ.i,lại tha cho về,Tần đ. có ơn với ta như thế,bây giờ chỉ

có mấy viên bại tướng mà ta cứ muốn giết đi cho được,chẳng hoá ta bạc t.nh lắm sao?

Tấn Tướng công nghe nói đến việc vua Tần tha cho Tấn Huệ công ngày trước,th. trong l.ng

cảm động,tức khắc truyền tha cho bọn Mạnh Minh về nước.Bọn Mạnh Minh được tha,chẳng

vào lạy tạ nữa,cứ việc cắm đầu trốn đi.Tiên Chẩn đang ngồi ăn cơm ở nhà,nghe tin Tấn Tướng

công tha bọn Mạnh Minh,vội vàng nhả miếng cơm ra mà vào yết kiến Tấn Tướng công,nét mặt

hầm hầm tức giận,hỏi Tướng công rằng:

-Bọn tù nhân nước Tần đâu cả?

Tấn Tướng công nói:

-Mẫu phu nhân xin tha cho về nước để mặc vua Tần giết đi,ta đ. theo lời mà tha cho họ về

rồi !

Tiên Chẩn nổi giận nhổ vào mặt Tấn Tướng công mà mắng rằng:

-Úi chà ! Thật r. là con nít chẳng biết g. Vũ sĩ trăm ngh.n gian khổ,mới bắt được bọn tù

ấy,nay v. nửa câu nói của người đàn bà ma hỏng hết! Thế mới thật thả hổ về rừng,tất có ngày

hối không kịp nữa !

Tấn Tướng công bây giờ mới nghĩ ra,lấy áo chùi mặt mà xin lỗi Tiên Chẩn rằng:

-Điều ấy tôi xin chịu lỗi !

Rồi ngảnh lại hỏi các tướng rằng:

-Có ai dám đuổi tướng nước Tần hay không?

Dương Xử Phủ xin đi.Tiên Chẩn bảo Dương Xử Phủ rằng:

-Tướng quân dùng lời nói khéo mà lừa bắt họ lại được th. thật là công to lắm!

Dương Xử Phủ tức khắc lên ngựa truy phong,cầm dao đi đuổi theo bọn Mạnh Minh.Bọn

Mạnh Minh từ khi được tha trón đi,vừa đi vừa bàn nhau rằng:

-Chúng ta có qua khỏi sông Hoàng Hà,mới chắc được sống,nếu không th. c.n sợ vua Tấn hối

lại mà đuổi theo,khó l.ng đ. thoát nạn.

Khi đi đến bến sông Hoàng Hà,chẳng có một chiếc thuyền nào cả,bọn Mạnh Minh thở dài

than rằng:

-Thế này th. thật là trời hại chúng ta!

Bỗng thấy một ông l.o đánh cá chèo chiếc thuyền nhỏ ở phía tây đi đến, đang ngâm nga

rằng:

“Con vượn kia được thoát cũi

Con chim kia được sổ lồng !

Nay đ. gặp ta ở đây,dẫu thua cũng là thành “công” !

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 442 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 45. Maånh Minh Cêåy Taâi Bơ Têæn Vêy

tiïn Chêèn Cúăi Giaáp Cho Àơch Bùæn

Mạnh Minh nghe câu hát ,lấy làm lạ,liền gọi mà bảo rằng:

-Ông l.o đánh cá kia ôi ! Cho chúng tôi sang với.

Ông l.o đánh cá nói:

-L.o chỉ chở người Tần ,chứ không chở người Tấn !

Mạnh Minh nói:

-Chúng tôi là người Tần đây ! Mau mau cho chúng tôi sang .

Ông l.o đánh cá nói:

-Nhà ngươi có phải là người thua trận ở Hào Sơn đấy không?

Mạnh Minh nói:

-Phải !

Ông l.o đánh cá nói:

-Ta phụng mệnh của công tôn tướng quân,cắm thuyền ở đây để đón các ngài đ. lâu lắm

! chiếc thuyền này nhỏ không thể chở được,tướng quân nên men bờ sông đi độ nửa dặm nửa

dặm nữa, đ. có thuyền lớn đợi ở đó.

Ông l.o đánh cá ấy nói xong,lại chèo thuyền đi về phía tây.Thuyền đi như bay.Bọn Mạnh

Minh men sông đi về phía tây,chưa được nữa dặm,quả nhiên thấy mấy chiếc thuyền lớn đậu ở

dưới sông,cách bờ một qu.ng ngắn. Ông l.o đánh cá đ. đứng ở đấy để mời bọn Mạnh Minh

xuống thuyền.Chưa kịp mở lái th. trông lên trên bờ,thấy có một vị tướng quân ruổi xe đi đến,tức

là Dương Xử Phủ.Dương Xử Phủ gọi to lên rằng:

-Các tướng nước Tần kia,h.y thư thả một chút!

Bọn Mạnh Minh nghe tiếng, đều giật m.nh kinh sợ.Dương Xử Phủ trông thấy bọn Mạnh

Minh đ. xuống thuyền rồi,liền nghĩ ngay một kế:giả cách phụng mệnh Tấn Tướng công, đem

một con ngựa đến ban cho Mạnh Minh,rồi nói với Mạnh Minh rằng:

-Tôi phụng mệnh chúa công tôi đem con ngựa hay này đến tặng tướng quân để tỏ l.ng kính

mến,xin tướng quân nhận cho.

Dương Xử Phủ định lừa cho Mạnh Minh lên bờ nhận ngựa th. thừa cơ mà bắt lấy,nhưng

Mạnh Minh không chịu lên,chỉ đứng trên mũi thuyền cúi đầu bái tạ và nói rằng:

Chúng tôi đội ơn nhà vua không giết,cũng đ. cảm tạ lắm rồi,nay lại c.n cho ngựa,chúng tôi

không dám nhận.Chuyến này chúng tôi về nếu không bị chúa công chúng tôi tra lục,th. sau ba

năm nữa,chúng tôi lại xin sang tạ ơn nhà vua.

Dương Xử Phủ vừa toan đáp th. lại thấy thủy thủ đ. bẻ lái chèo thuyền ra giữa d.ng rồi vùn

vụt đi thẳng.Dương Xử Phủ ngao ngán trở về, đem lời nói của Mạnh Minh tâu lại với Tấn Tướng

công.Tiên Chẩn tức giận mà nói rằng:

-Hắn nói sau ba năm nữa sẽ sang tạ ơn là nói sau ba năm nữa sẽ sang báo thù đó,chi bằng

ta nhân dịp hắn mới thua, đem quân đánh trước đi là hơn.

Tấn Tướng công lấy làm phải,mới bàn định việc cử binh đi đánh Tần.Tần Mục công nghe tin

bọn Mạnh Minh bị nước Tấn bắt,vừa buồn vừa giận,bỏ ăn bỏ ngủ,sau mấy ngày nữa,lại nghe

tin bọn mạnh Minh được tha về,nỗi mừng tỏ r. trên mặt.Các quan đều nói:

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 443 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 45. Maånh Minh Cêåy Taâi Bơ Têæn Vêy

tiïn Chêèn Cúăi Giaáp Cho Àơch Bùæn

-Bọn Mạnh Minh làm nhục nước,nên bắt tội chết.Ngày trước vua Sở giết Thành Đắc Thần

để cho quân sĩ phải khiếp sợ,nay chúa công cũng nên theo phép ấy.

Tần Mục công nói:

-Ta không nghe lời Bách L. Hề và Kiển Thúc, để di lụy dến bọn Mạnh Minh,thế là lỗi tại ta

đó!

Nói xong,liền thân hành ra đón ngoài c.i,rồi lại dùng Mạnh Minh làm chủ tướng ,càng có .

trọng đ.i lắm.Bách L. Hề nói:

-Cha con tôi ngày nay lại được gặp nhau,thật là một sự bất ngờ !

Bách L. Hề cáo l.o về hưu.Tần Mục công dùng Do Dư và Công Tôn Chi làm tả,hữu thứ

trưởng, để thay Kiển Thúc và Bách L. Hề.

Tấn Tướng công đang bàn việc đánh Tần,bỗng nghe báo có vua nước Địch là Bạch Bộ Hồ

đem quân đến đánh, đ. tiến vào đất Cơ Thành,Tấn Tướng công giật m.nh kinh sợ,nói:

-Ta với nước Địch,không có hiềm khích g. với nhau,mà sao vua Địch lại đem quân sang xâm

phạm bờ c.i ta?

Tiên Chẩn nói:

-Tiên quân ta ngày xưa trốn sang ở nước Địch,vua nước Địch đem hai người con gái là Thúc

Ngỗi và Qúy Ngỗi,gả cho tiên quân ta và Triệu Thôi,trong mười mấy năm trời,vẫn một l.ng

trọng đ.i.Khi tiên quân ta về nước,vua nước Địch có sang mừng,lại đưa Thúc Ngỗi và Qúy Ngỗi

về nước ta,thế mà tiên quân ta không hề có sai sứ sang tạ ơn lần nào cả,bởi vậy vua Địch cùng

giận,nhưng nể mà không nói,nay con là Bạch Bộ Hồ lên nối ngôi,cậy có sức mạnh,mới đem

quân sang đánh ta.

Tấn Tướng công nói:

-Tiên quân ta ngày xưa lo công việc bá chủ,không kịp nghĩ đến ơn riêng,nay vua địch lại

nhân đất nước ta có tang mà đem quân đánh,thế tức là một nước cừu địch với ta,vậy nguyên

soái nên v. ta mà đem quân ra đối địch.

Tiên Chẩn sụp lạy hai lạy mà từ chối rằng:

-Trước kia,khi tôi nghe tin bọn Mạnh Minh được tha về,tôi đ. quá nóng nảy,nhổ vào mặt

chúa công,thật có g. vô lễ hơn nữa.Con người vô lễ th. không làm tướng được,v. vậy dám xin

chúa công b.i chức nguyên soái của tôi mà chọn người khác xứng đáng hơn.

Tấn Tướng công nói:

-Nguyên soái v. việc nước mà tức giận, đó là bởi l.ng trung thành khích động,ta lại không

r. hay sao ! Nay ta muốn chống lại với quân nước Địch,trừ phi nguyên soái th. không ai đương

nổi,nguyên soái chớ nên từ chối.

Tiên Chẩn bất đắc dĩ phải vâng mệnh.Khi ở trong triều ra,Tiên Chẩn thở dài mà than rằng:

-Ta vốn muốn chết với quân Tần,ai ngờ lại thành ra chết với quân Địch !

Các quan triều thần không ai hiểu . ra làm sao cả.Tấn Tướng công thu quân trở về Giáng

Đô.Tiên Chẩn trèo lên tướng đài, điểm duyệt quân sĩ,rồi hỏi các tướng rằng :

-Ai là người dám l.nh chức tiên phong?

Bỗng có một người ngang nhiên bước ra mà nói rằng :

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 444 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 45. Maånh Minh Cêåy Taâi Bơ Têæn Vêy

tiïn Chêèn Cúăi Giaáp Cho Àơch Bùæn

-Tôi xin đi !

Tiên Chẩn nh.n xem ai th. tức là Lang Đàm,hiện mới lĩnh chức xa hữu.Nguyên trước Lang

Đàm mới lĩnh chức không chịu vào yết kiến Tiên Chẩn,bởi thế Tiên Chẩn có . không bằng

l.ng,ngày nay lại thấy Lang Đàm xin đi tiên phong,th. lại càng ghét,mắng rằng:

-Mày là một tên tiểu tốt,chém chết một thằng giặc mà được trọng dụng,thế mà nay đ. kiêu

ngạo tự đắc,dám khinh bọn tướng sĩ ta không có ai là người tài giỏi hay sao !

Lang đàm nói:

-Tiểu tướng t.nh nguyện ra sức giúp nước,sao nguyên soái lại ngăn trở như vậy?

-Ở đây không thiếu g. người ra sức,mày có tài trí g. mà dám vượt qua chủ tướng?

Tiên Chẩn liền thét đuổi Lang Đàm,không dùng mà cho Hồ Cúc Cư vào thay,v. có cái công

giáp chiến ở Hào Sơn khi trước.Lang đàm cúi đầu thở dài,lui ra,bỗng gặp người bạn là Tiên Bá

ở ngoài đường.Tiên Bá hỏi rằng:

-Tôi nghe quan nguyên soái đang tuyển tướng để đi đánh giặc,sao nhà ngươi lại lửng thửng

đi đâu đấy?

Lang Đàm nói:

-Tôi đ. t.nh nguyện đi tiên phong , để ra sức giúp nước ai ngờ lại gặp phải lúc nguyên soái

nổi giận,mắng tôi là tài trí g. mà dám vượt qua các tướng,hiện nay đ. cách chức tôi,không dùng

nữa rồi.

Tiên Bá nổi giận,nói:

-Tiên Chẩn ghen ghét tài năng như thế, âu là ta cùng nhau vào giết chết nó đi,cho hả cái

l.ng bất b.nh của chúng ta.Dâũ có chết nữa cũng được thỏa l.ng.

Lang Đàm nói :

-Không nên ! Không nên ! Đại trượng phu chết phải có danh nghĩa.Chết mà không có danh

nghĩa th. không gọi là vũ dũng được !Chúa công biết ta là người vũ dũng mà dùng ta làm chức

xa hữu,nay Tiên Chẩn cách chức ta đi,nếu ta làm điều bất nghĩa mà chết th. thành ra Tiên Chẩn

được tiêng là cách chức một người bất nghĩa,vậy nên thư thả mà đợi dịp.

Tiên Bá thở dài mà than rằng :

-Nhà ngươi thật là cao kiến,ta không bằng được.

Nói xong,cùng nhau trở về.

Tiên Chẩn dùng con là Tiên Thả Cư làm tiên phong,rồi xuất quân.Quân Tấn và quân Địch

gặp nhau ở Cơ Thành,hai bên đều hạ trại.Tiên Chẩn hợp các tướng lại mà bảo rằng:

-Ở Cơ Thành này có một cái thung lũng rộng,chỗ ấy có thể đánh bằng xe trận,mà hai bên cây

cối rậm rạp,có thể phục binh được.Loan Thuẫn và Khước Nhuế nên đem hai đạo quân phục ở

chỗ ấy, đợi khi nào Tiên Thả Cư giao chiến với quân Địch,giả cách thua chạy vài thung lũng,bấy

giờ đổ ra mà đánh th. chắc là bắt được vua Địch;c.n Hồ Tần và Hồ Cúc Cư đem hai đạo quân

đi tiếp ứng, để ph.ng khi quân Địch đến cứu.

Ngày hôm sau,vua Địch là Bạch Bộ Hồ đem hơn trăm quân kỵ m. đến đánh.Tiên Thả Cư

ra nghênh chiến được mấy hợp,giả cách thua chạy.Bạch Bộ Hồ không biết là mưu kế,ra sức

đuổi theo,bị Tiên Thả Cư dụ vào trong thung lũng.Phục binh ở hai bên đổ ra đón đánh.Bạch

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 445 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 45. Maånh Minh Cêåy Taâi Bơ Têæn Vêy

tiïn Chêèn Cúăi Giaáp Cho Àơch Bùæn

Bộ Hồ tả xung hữu đột,hơn trăm kỵ binh chết đ. gần hết.Quân Tấn cũng tổn hại rất nhiều.

Được một lúc Bạch Bộ Hồ phá tan mấy v.ng quân Tấn mà không ai địch nổi.Khi ra gần đến

cửa hang,gặp đại tướng Tấn là Khước Khuyết giương cung bắn trúng vào mặt.Bạch Bộ Hồ ng.

ngựa,chết ngay.Khướt Khuyết nhận mặt,biết là vua Địch,liền cắt lấy đầu để đem về nộp Tiên

Chẩn.Tiên Chẩn nghe tin Bạch Bộ Hồ bị bắt,ngữa mặt lên trời mà reo mừng:

-May cho vua Tấn ta lắm ! May cho vua Tấn ta lắm !

Đoạn lấy giấy bút viết một tờ biểu đề ở trên thư án,không nói cho các tướng biết,rồi cùng với

mấy người tâm phúc tức khắc xông vào trận địa quân Địch.Em Bạch Bộ Hồ là Bạch Đôn,chưa

biết là Bạch Bộ Hồ đ. chết,toan đem quân đi tiếp ứng,bỗng thấy đại tướng Tiên Chẩn cưỡi binh

xa sừng sực xông đến,Bạch Đôn vội vàng ra nghênh chiến.Tiên Chẩn cầm ngang ngọn giáo,trợn

mắt thét to một tiếng,mí mắt rách hết cả,máu chảy d.ng xuống mặt.Bạch Đôn kinh sợ,lui lại

mấy mươi bước,nhưng trông thấy Tiên Chẩn không có quân theo,liền truyền cho quân Địch

xúm quanh lại,giương cung ra bắn.Tiên Chẩn hăng hái ra sức,giết chết ba người đầu mục,và

hơn hai chục quân sĩ,mà khắp m.nh không bị phải mũi tên nào cả,bởi quân Địch thấy Tiên Chẩn

là người vũ dũng,thảy đều kinh hồn khiếp đảm,thành ra run tay,bán chẳng trúng được phát

nào.Vả Tiên Chẩn m.nh mặc mấy lần áo giáp,dẫu tên trúng cũng không trúng,mới thở dài than

rằng:

-Ta không giết giặc th. không tỏ được cái tài vũ dũng của ta,nay quân giặc đ. biết ta là người

vũ dũng,c.n giết lắm làm g. ! Thôi th. ta đánh chết ở đây cho rồi !

Tiên Chẩn nói xong,liền cởi áo giáp ra để cho quân Địch bắn.Quân Địch bắn một lúc,mũi tên

cắm vào m.nh Tiên Chẩn như lông nhím.Tiên Chẩn chết rồi mà người vẫn đứng trơ trơ,không

hề chuyển động.Bạch Đôn toan chém lấy đầu,nhưng thấy Tiên Chẩn vẫn trợn mắt vểnh râu như

người c.n sống,nghĩ lại khiếp sợ,không dám vào chém.Trong đám quân Địch,có người nhận

được mặt,nói với Bạch Đôn rằng:

-Người ấy là nguyên soái nước Tấn,tên gọi Tiên Chẩn.

Bạch Đôn liền cùng với các quân sĩ sụp lạy,rồi bảo nhau rằng:

-Ngài thật là một bậc thần nhân !

Nói xong,lại quỳ trước mặt Tiên Chẩn mà khấn rằng:

-Thần có cho chúng tôi đem về nước Địchđể thờ cúng th. xin ng. xuống.

Tiên Chẩn vẫn đứng yên như trước.Bạch Đôn lại khấn rằng:

-Hay là thần muốn về nước Tấn th. chúng tôi xin đưa về.

Khấn xong,tự nhiên Tiên Chẩn ng. xuống.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 446 Dơch giaă: ÀöéMuåc

Hồi 46

Thượng Thần Giết Cha Ở Trong

Cung

quân Tần Chết Trận Được Cúng Tế

Vua nước Địch là Bạch Bộ Hồ bị giết rồi,quân sĩ trốn về báo với Bạch Đôn.Bạch Đôn khóc rằng:

-Khi trước ta đ. nói là nước Tần có trời giúp,không dễ đánh nổi,mà anh ta không nghe lời,

để đến nổi bị hại !

Bạch Đôn sai người sang nói với quân Tấn,xin đem thi thể Tiên Chẩn đổi lấy thi thể Bạch Bộ

Hồ.

Lại nói chuyện Khước Khuyết chém được thủ cấp Bạch Bộ hồ,cùng với các tướng đem về nộp

Trung quân nguyên soái,nhưng không thấy Tiên Chẩn đâu cả,liền hỏi các quân sĩ,quân sĩ đều

nói:

-Nguyên soái vừa đi khỏi,có truyền cho chúng tôi phải canh giữ cẩn mật,không biết ngài đi

đâu !

Tiên Thả Cư nghe nói,có . nghi ngờ,bỗng thấy trên án thư có một tờ biểu,vội vàng lấy

xem.Tờ biểu nói như sau:

-“Trung quân đại phu là Tiên Chẩn có lời tâu lên chúa công:Tôi đây là kẻ bề tôi mà đ. vô

lễ với vua,chúa công đ. không trị tội,lại dùng cho làm nguyên soái.Ngày nay thắng trận,tất sao

chúa công cũng ban thưởng,nếu tôi về mà chịu thưởng th. thành ra kẻ vô lễ cũng được quận

công c.n lấy g. làm phép cho kẻ khác.Vậy tôi xin liều thân xông vào quân Địch, để mượn tay

quân Địch thay cho sự trừng phạt của nhà vua ! Con tôi là Tiên Thả Cư có tướng tài,có thể thay

tôi được. Đứng trước cái chết tôi mạo muội dâng thư”

Tiên Thả Cư nói:

-Như vậy th. thân phụ tôi xông vàp quân Địch mà chết mất rồi !

Nói xong,khóc .a lên một

,rồi toan xông vào quân Địch để t.m Tiên Chẩn.Các tướng xúm lại can ngăn,xxin h.y sai

người đi dọ thám trước xem nguy-en soái sống chết thế nào,rồi sẽ tiến binh.Bỗng có quân báo

em vua Địch là Bạch Đôn sai người đến xin đổi thi thể Tiên Chẩn lấy thi thể Bạch Bộ Hồ.Tiên

Thả Cư nghe tin cha chết,liền vật m.nh lăn khóc,rồi hẹn với quân Địch đến ngày hôm sau th.

447

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 46. Thûúång Thêçn Giïæt Cha ÚĂTrong Cung

quên Têçn Chïæt Trêån Àûúåc Cuáng Tïæ

đem hai thi thể đổi lẩn cho nhau.Sứ nước Địch cao từ lui về.Tiên Thả Cư lại bảo các tướng rằng:

-Quân Địch hay gian dối lắm,ngày mai ta cũng nên ph.ng bị mới được !

Nói xong,truyền cho các tướng đều phục quân sẵn để ph.ng khi có việc giao chiến.Ngày

hôm sau,Thiên Thả Cư mặc tang phục,ra nơi trận tiền để nhận thi thể Tiên Chẩn.Bạch Đôn sợ

vong hồn Tiên Chẩn thiêng,mới nhổ hết những mũi tên ở m.nh Tiên Chẩn ra, đem nước trầm

hương tắm rửalại phủ thêm cái áo cẩm bào, đạt lên trên xe,trông như người c.n sống,rồi đưa

ra trận tiền,giao trả Tiên Thả Cư.Quân Tấn cũng đem thủ cấp Bạch Bộ Hồ giao trả cho quân

Địch.Bạch Đôn trông thấy quân Tấn chỉ gaio trả có thủ cấp Bạch Bộ Hồ thôi,không được đủ thân

thể,liền không bằng l.ng mà nói rằng:

-Nước Tấn thật hay lừa người ! Sao không giao đủ thân thể?

Tiên Thả Cư sai người truyền bảo Bạch Đôn rằng:

-Có muốn lấy đủ thân thể th. nhà ngươi phải vào thung lũng mà t.m ờ trong đống xác người

chết ấy.

Bạch Đôn giận lắm,cầm cáo khai sơn đại phủ,vẫy quân xông vào đánh.Tướng nước Tấn là

Hồ Xạ Cô đem quân ra đối địch.Hai bên vừa giao chiến được mấy hợp th. phía tả có Khước

Khuyết,phía hữu có Loan Tần đổ ra đón đánh.Bạch Đôn thấy quân Tấn đông quá,vội vàng quay

ngựa bỏ chạy.Quân Tấn tranh nhau đuổi theo Bạch Đôn.Khi đuổi gần đến nơi,Bạch Đôn trông

thấy,liền hỏi Hồ Xạ Cô rằng:

-Ta trông tướng quân quen mặt lắm,có phải Hồ Xạ Cô đó không?

Hồ Xạ Cô nói:

-Phải !

Bạch Đôn nói:

-Vậy tôi xin có lời chào tướng quân ! Cha con tướng quân khi trước ở nước tôi mười hai năm

trời,nước tôi có điều g. bạc đ.i đâu,ngày nay tướng quân nên nghĩ lại một chút,tôi chính là em

ruột Bạch Bộ Hồ,tên gọi Bạch Đôn đây.

Hồ Xạ Cô thấy Bạch Đôn nhắc lại chuyện cũ,không nỡ giết chết,liền đáp lại rằng:

-Thôi th. ta khoang tha cho nhà ngươi,nhà ngươi nên mau mau thu quân về ngay,chớ ở đây

nữa !

Hồ Xạ Cô quay ngựa trở lại. Đêm hôm ấy,Bạch Đôn rút hết quân kéo về nước Địch.Bạch Bộ

Hồ không có con trai,Bạch Đôn phát tang,rồi lên nối ngôi làm vua nước Địch.Quân Tấn thắng

trận rồi các tướng về yết kiến Tấn Tướng công và đệ tr.nh tờ di biểu của Tiên Chẩn.Tướng công

thương xót vô cùng,truyền đem thi thể Tiên Chẩn ra xem,trông thấy hai mắt vẫn mỡ trừng trừng

như lúc c.n sống,vội vàng ôm lấy thi thể mà khóc rằng:

-Tướng quân v. việc nước mà chết ! Sống khôn chết thiêng ! Xem mấy lời di biểu nầy th. đủ

biết tướng quân là người trung nghĩa.

Tấn Tướng công nói xong,sụp lạy ở trước linh cữu Tiên Chẩn,phong cho Tiên Thả Cư làm

nguyên soái.Bấy giờ hai mắt Tiên Chẩn mới nhắm lại.Về sau,người nước Tấn có lập đền thờ Tiên

Chẩn ở đất Cơ Thành.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 448 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 46. Thûúång Thêçn Giïæt Cha ÚĂTrong Cung

quên Têçn Chïæt Trêån Àûúåc Cuáng Tïæ

Tấn Tướng công lại khen Khước Khuyết có công giết dược Bạch Bộ Hồ,phong cho đất K. Ấp

mà bảo rằng:

-Nhà ngươi biết đền bồi cáo lỗi của thân phụ nhà ngươi ngày xưa,vậy nên ta trả lại cho đất

K. Ấp là đất ăn lộc của thân phụ nhà ngươi trước.

Tấn Tướng công lại bảo Tư Thần rằng:

-Nhà ngươi có công tiến cử Khước Khuyết,nếu không có nhà ngươi th. sao ta biết Khước

Khuyết mà dùng.

Tấn Tướng công bèn đem đất Tiêu Mao thưởng cho Tư Thần.

Nước Hứa và nước Sái từ khi Tấn Văn Công mất đi,lại thần phục nước Sở.Tấn Tướng công

cho Dương Xử Phủ làm đại tướng, đem quân sang đánh nước Hứa và nước Sái.Sở Thành Vương

sai Đấu Bột và Thành Đại Tâm đem quân đi cứu. Đi đến bến sông Chi Thủy,trông thấy quân Tấn

ở bờ bên kia,liền truyz-én cho quân sĩ đóng lại ở bờ sông nên nầy.Hai bên chỉ cách nhau một

d.ng nước chảy.Quân Tấn bị quân Sở ngăn trở,không qua sông được, đ. hơn hai tháng,thành ra

hết cả lương ăn.Dương Xử Phủ định rút quân về,nhưng sợ người nước Sở đuổi theo,lại e rằng

người ta cười m.nh chịu kém quân Sở,mới lập kế sai sứ sang nói với tướng nước Sở là Đấu Bột

rằng:

-“Đ. đến th. không sợ, đ. sợ th. không đến”,tướng quân muốn đánh nhau với quân Tấn tôi

th. quân Tấn tôi xin rút quân lùi lại một xá, để nhường cho tướng quân qua sông mà bày trận,rồi

ta sẽ cùng nhau giao chiến,nếu tướng quân không muốn qua sông th. tướng quân cũng lùi lại

một xá, để nhường cho quân T-án tôi qua sông mà bày trận và xin định ngày giao chiến.Bằng

nay không lui th. hai bên cùng nhọc công tốn của,phỏng có ích g. ! Xin tướng quân nghĩ lại.

Đấu Bột nổi giận nói :

-Nước Tấn khinh ta không dám qua sông sao !

Nói xong,toan đem quân qua sông để đánh Tấn.Thành Đại Tâm vội vàng ngăn lại mà nói

rằng:

-Người nước Tấn xin rút quân lùi lại một xá là nói dối để dụ quân ta sang đó mà thôi,ngài

chớ nên tin vội.Nếu quân ta sang được một nữa,tất quân Tấn đánh ngay,bấy giờ ta tiến cũng dở

mà thoái cũng dở,chi bằng ta h.y rút quân,nhường cho quân Tấn sang trước.

Đấu Bột khen phải,rồi truyền quân sĩ lùi ra ba mươi dặm (tức là một xá) để nhường cho

quân Tấn sang sông.Sứ nước Tấn về nói với Dương Xử Phủ.Dương Xử Phủ đôn đốc trong quân

rằng:

-Tướng nước Sở là Đấu Bột sợ thế quân ta,hiện đ. rút quân trốn đi rồi.

Quân sĩ tưởng thực, đem chuyện ấy truyền cho nhau.Dương Xử Phủ lại nói:

-Quân Sở đ. trốn đi rồi th. ta c.n qua sông làm g. nữa ! Bây giờ ngày hết tết đến,tiết trời lại

rét, âu là h.y thu quân về nghĩ,rồi sau sẽ liệu.

Dương Xử Phủ bèn thu quân về nước. Đấu Bột chờ đ. hai ngày không thấy quân Tấn qua

sông,sai người đi d. thám th. ra quân T-án rút về đ. xa rồi,mới cũng truyền lệnh thu quân về

nước.

Lại nói chuyện Sở Thành Vương có người con trưởng tên là Thương Thần,khi trước Sở Thành

Vương muốn lập làm thái tử hỏi . kiến Đấu Bột. Đấu Bột nói:

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 449 Dơch giaă: ÀöéMuåc

ÀÖNGCHÊU LIÏÅT QUÖËC Phuâng Möång Long

HÖ̀I 46. Thûúång Thêçn Giïæt Cha ÚĂTrong Cung

quên Têçn Chïæt Trêån Àûúåc Cuáng Tïæ

-Nước Sở ta mấy đời nay vẫn lập con thứ,không lập con trưởng,và tôi xem tướng mạo Thương

Thần,mắt như mắt cú,tiếng như tiếng heo;là người có tính tàn nhẫn,ngày nay đại vương yêu

mà lập nên,ngày khác lại ghét mà trút đi,tất hằn nổi loạn.

Sở Thành Vương không nghe,liền lập Thương Thần làm thái tử và cho Phan Sùng làm chức

thái phó.Thương Thần nghe nói Đấu Bột không muốn lập m.nh làm thái tử,có . căm tức, đến

lúc Đấu Bột đem quân về,Thương Thần mới đem lời dèm pha với Sở Thành Vương rằng:

-Đấu Bột ăn lễ của Dương Xử Phủ,vậy nên mới rút quân về.

Sở Thành Vương tin lời,khi Đấu Bột về,không cho vào yết kiến,lại sai người đưa cho một

thanh kiếm đâm cổ mà chết.Thành Đại Tâm vào yết kiến Sở Thành Vương,sụp lạy kêu khóc,thuật

lại cái cớ Đấu Bột rút quân về,hkông phải ăn lễ của Dương Xử Phủ,nếu bắt tôi về việc rút quân

th. Thành Đại Tâm cũng xin chịu tội.Sở Thành Vương nói:

-Nhà ngươi nói mà chi nữa ! Ta cũng lầy việc ấy làm hối hận.

Sở Thành Vương từ bấy giờ có . nghi thái tử Thương Thần,sau Sở Thành Vương lại yêu

người con thứ tên là Chức;muốn bỏ Thương Thần mà lập Chức làm thái tử,nhưng lại sợ Thương

Thần nổi loạn,mới định t.m cớ để giết đi.Có người cũng nhận nghe được tin ấy,nói với Thương

Thần.Thương Thần c.n ngần ngừ chưa cho điều ấy làm thực,thuật chuyện lại cho quan thái

phó là Phan Sùng nghe.Phan Sùng nói:

-Tôi xin hiến một kế,có thể d. xét được điều ấy thực hay là giả.

Thương Thần hỏi:

-Kế g.?

Phan Sùng nói:

-Em gái đại vương ta,lấy chồng ở nước Giang,gọi là nàng Giang Vu,nay về thăm dại vương

ta, ở chơi trong cung lâu ngày,tất biết r. điều ấy.Thái tử nên bày một tiệc rượu,mời Giang Vu đến

ăn tiệc,rồi trong khi ăn tiệc,cố . làm ra bộ khinh bỉ, để khiến cho Giang Vu phải tức giận.Giang

Vu đ. túc giận,tất thế nào cũng nói lộ điều ấy ra.

Thương Thần nghe lời,bày tiệc rượu để mời Giang Vu.Lúc Giang Vu mới đến th. Thương

Thần tiếp đ.i rất lễ phép,khi uống rượu tới nữa chừng,dần dần làm ra bộ khinh bỉ,sai người nhà

bếp đưa món ăn mà không thèm đứng dậy mời,lại cố . ngảnh mặt nói chuyện riêng với mấy

đứa thị nữ hầu rượu.Giang Vu hai lần hỏi chuyện Thương Thần đều không trả lời.Giang Vu giận

lắm, đạp bàn đứng dậy mà xỉ mắng Thượng Thần rằng:

-Mày tệ quá như thế,thảo nào mà đại vương định giết mày để lập công tử Chức.

Thương Thần giả cách xin lỗi.Giang Vu không thèm nh.n mặt,lên xe đi ngay,vừa đi vừa mắng

Thương Thần thậm tệ.Ngay đêm hôm ấy,Thương Thần đến bảo Phan Sùng,và hỏi kế để thóat

nạn,Phan Sùng nói:

-Thái Tử có thể cúi đầu mà thần phục công tử Chức được không?

Thương Thần nói:

-Ta là con trưởng mà phải thần phục con thứ th. chịu đựng thế nào được?

Phan Sùng nói:

-Nếu không chịu thần phục người ta th. chi bằng trốn sang nước khác.

Typeset in LATEX2": Lûúäng Nghi Quyïçn 450 Dơch giaă: ÀöéMuåc__