Nhưng chẳng phải có những người ngay từ khi sinh ra đã có những ưu điểm vượt trội cho thể thao hay sao? Đúng, và giống như trường hợp của Billy Beane và John McEnroe, đôi khi đó lại là một lời nguyền rủa. Với những lời khen về tài năng, về việc những người đó chỉ phải bỏ ra rất ít công sức, họ rất dễ bị rơi vào Tư Duy Cố Định. Bruce Jenner (giờ đổi tên thành Caitlyn Jenner), người đạt huy chương vàng thế vận hội Olympic năm 1976 bộ môn 10 môn kết hợp, nói: "Nếu tôi không mắc

chứng khó đọc, chưa chắc tôi đã thắng cuộc thi đó. Nếu tôi vốn là một người đọc tốt, mọi thứ sẽ trở nên dễ dàng với tôi, thể thao sẽ trở trở nên dễ dàng với tôi. Và tôi sẽ không bao giờ có thể nhận ra rằng làm việc chăm chỉ là cách bạn tiến bước trong cuộc sống."

Những người có tài năng thiên bẩm, bị nuốt chửng tâm thế xuất chúng hơn người, không học được cách rèn luyện nỗ lực hay cách đối mặt với thất bại. Đó là câu chuyện về Pedro Martinez, tay ném bóng cừ khôi của đội Boston Red Sox, người đã tự hủy hoại chính mình khi đồng đội cần anh nhất. Nhưng đó là một bức tranh lớn khác, một bức tranh về sự bền chí.

Một nhóm những phóng viên thể thao của tờ The New York và tờ The Boston Globe đang trên đường tới Boston, trong đó có tôi. Chúng tôi đang hướng tới Game thứ 3 của loạt đấu play-off của giải American Leauge 2003 giữa đội New York Yankees và Boston Red Sox. Các phóng viên đang nói về sự bền bỉ trong ý chí, và họ cùng đồng ý rằng đội Yankees có sự bền bỉ ấy.

Họ vẫn nhớ những gì đội Yankees đã làm cho New York 2 năm trước. Lúc đó là tháng 10 năm 2001, và người dân New York vừa phải trải qua vụ khủng bố vào ngày 11 tháng 9. Tất cả chúng tôi đều cảm thấy tuyêt vọng. Chúng tôi cần hy vọng. Thành phố New York cần Yankees tạo ra hy vọng đấy – tiến tới giải World Series. Nhưng đội Yankees cũng phải hứng chịu những dư chấn của cuộc khủng bố, và họ cũng mệt mỏi, cũng bị thương. Họ gần như không còn gì hết. Tôi không hiểu điều gì đã xảy ra, nhưng khi tiến vào giải đấu, họ lần lượt hạ hết đối thủ này tới đối thủ khác, mỗi chiến thắng lại vực dậy thêm chút hy vọng cho người dân New York vào một tương lai tươi sáng hơn. Họ trở thành nhà vô địch giải Amerian League East, sau đó là giải American League, rồi họ vào được World Series, nơi họ có một màn trình diễn tuyệt vời và suýt chút nữa đã đạt được chức vô địch. Vốn dĩ rất nhiều người ghét Yankees. Đó là đội bóng mà cả nước đều ghét. Khi tôi lớn lên, tôi cũng

vậy, nhưng sau năm đó, tôi bắt đầu cảm thấy yêu mến họ. Và đó là lí do tại sao các phóng viên cho rằng đội Yankees có ý chí bền bỉ.

Ý của họ khi nói về sự bền gan là khả năng nhìn lại thật sâu bên trong để tìm lại sức mạnh ngay cả khi mọi thứ đang chống lại bạn.

Ngày hôm sau, Pedro Martinez, tay ném tài ba nhưng được cưng chiều thái quá của đội Boston, đã cho mọi người hiểu bền chí là gì – bằng cách thể hiện cái- không-phải-là-sự-bền-chí.

Không ai khao khát chức vô địch giải American League nhiều bằng đội Boston Red Sox. Trong 85 năm, họ chưa từng thắng giải World Series nào, từ khi xảy ra lời nguyền Bambino – khi ông chủ của Sox Harry Frazee bán Babe Ruth cho đội Yankees để lấy tiền tài trợ cho một show Broadway. Việc bán đi tay ném thuận tay trái cừ khôi nhất trong lịch sử bóng chày đã tệ, việc bán người đó cho đội được coi là tử thù còn tệ hại hơn nữa.

Yankees là đội thống trị thế giới bóng chày, liên tục giành được chiến thắng ở các giải World Series. Trong khi đó Boston giành được vé vào World Series 4 lần và một vài trận play-off, nhưng lần nào họ cũng thua. Và họ luôn thua theo cách kinh khủng nhất: tới sát chiến thắng rồi bị thua ngược. Và cuối cùng, cơ hội để phá vỡ lời nguyền và đánh bại kẻ thù truyền kiếp cuối cùng cũng tới. Nếu họ thắng, họ sẽ đi tiếp vào World Series, còn Yankees phải ở nhà. Pedro Martinez là hy vọng cuối cùng của họ.

Vậy nhưng, sau khi có màn khởi đầu tốt đẹp, Martinez lại bị mất phong độ và bắt đầu làm loạn. Anh ném bóng vào một đồng đội (Karim Garcia), dọa đánh một đồng đội khác (Jorge Posada), và đẩy một người đàn ông 72 tuổi ngã xuống đất (Huấn luyện viên đội Yankee Don Zimmer).

Nhà báo của tờ New York Times Jack Curry từng viết: "Chúng tôi biết thế nào Pedro và Roger [Clemens] sẽ một ngày nào đó đối đầu với nhau trên sân Fenway Park... Nhưng không ai nghĩ sẽ thấy Pedro gây sự với Garcia, với Posada, hay Zimmer".

Ngay cả những nhà báo của Boston cũng kinh ngạc. Dan Shaughnessy của tờ Globe nói, "Những fan hâm mộ của Red Sox, các người sẽ muốn ai đây? Roger Clemens, người luôn giữ được sự ổn định và cư xử như dân chuyên nghiệp, dù tức giận cũng vẫn biết giành chiến thắng về cho đội? Hay Martinez, một đứa trẻ đi đánh người khác khi mà chính anh ta là người làm hỏng trận, rồi còn chỉ tay vào người bắt bóng đội Yankees Jorge Posada và dọa "Tiếp theo là mày đấy"... Người hâm mộ Red Sox dù không thích nhưng vẫn phải thừa nhận rằng Martinez là một nỗi xấu hổ vào tối thứ 7 vừa rồi, là nỗi sỉ nhục của môn bóng chày. Anh ta vẫn thoát kỉ luật, chỉ vì anh ta là Pedro, và quản lý của Sox cho phép như vậy. Liệu Martinez có dám một lần đứng lên nhận lỗi không?"

Giống với Billy Beane, Pedro Martinez không biết chịu đựng nỗi thất vọng, không biết đào sâu và biến thất bại thành chiến thắng. Cũng giống Billy Beane, anh không thể thừa nhận khuyết điểm của mình và học từ chúng. Vì anh ta đã chọn làm loạn thay vì thi đấu nghiêm túc, Yankees đã giành chiến thắng trận đấu đó và tiến tới là chiến thắng trận play-off.

Các phóng viên thể thao đều đồng ý rằng tính bền chí quan trọng. Nhưng họ thú nhận rằng họ không biết nó tới từ đâu. Nhưng tôi nghĩ có lẽ chúng ta giờ đây đã có thể đoán được, sự bền chí tới từ lối tư duy.

Chúng ta đều biết có một lối tư duy mà trong đó người ta bị bế tắc với những suy nghĩ về tài năng và sự độc nhất của họ. Khi có gì đó xảy ra không theo ý muốn, họ lập tức mất tập trung và cả những tài năng đó, làm mọi thứ họ muốn – và trong

trường hợp này, mọi thứ mà đội bóng và fan hâm mộ muốn – bị đặt vào tình huống nguy hiểm.

Chúng ta cũng biết có một lối tư duy khác giúp mọi người phản ứng tích cực với những thất bại, điều hướng họ tới những chiến lược tốt hơn, và dẫn dắt họ hành động để đạt được kết quả tốt nhất cho họ.

Câu chuyện về Yankees và Red Sox vẫn chưa dừng ở đây. Một năm sau đó, Sox và Yankees lại đối đầu với nhau. Ai thắng bốn hiệp trong tổng số 7 hiệp sẽ trở thành nhà vô địch của American League và tiến vào World Series. Yankees thắng 3 hiệp đầu, và số phận đáng xấu hổ của Boston dường như sắp được lặp lại.

Nhưng năm đó, Boston đã có những thay đổi ở dàn cầu thủ. Họ mua cầu thủ mới, bán cầu thủ cũ (người mà không ai trong đội muốn thi đấu cùng), và đưa ra thông điệp: Đây là một đội bóng, không phải là tập hợp những ngôi sao. Chúng ta tập luyện chăm chỉ vì nhau.

4 hiệp tiếp theo, Boston Red Sox đạt cúp vô địch American League. Và sau đó là cúp của World series. Năm 1904 là năm đầu tiên Boston chiến thắng Yankees ở một giải đấu lớn, chứng minh được hai điều. Một, lời nguyền Bambino đã chấm dứt. Hai, nghị lực có thể học được.