Các bạn hẳn biết Thomas Edison là ai chứ? Hãy thử tưởng tượng xem ông ta đang ở đâu và ông ấy đang làm gì? Có phải ông ấy làm việc một mình không? Khi tôi hỏi mọi người những câu này, họ luôn nói những thứ đại loại như:

"Ông ta đang trong phòng thí nghiệm với vô số dụng cụ và máy móc. Ông ta nghiên cứu về máy ghi âm, thử hết thí nghiệm này tới thí nghiệm nọ. Và ông ta thành công! Ông ta làm tất cả những điều này một mình vì ông ta là người duy nhất biết mình đang làm gì."

"Ông ta ở New Jersey. Ông ta đang đứng trong phòng thí nghiệm, mặc áo blue trắng, cúi người soi một cái bóng đèn. Bỗng nhiên, bóng đèn sáng lên như ông ấy mong muốn! Ông ta là một người cô độc thích suy nghĩ các vấn đề một mình."

Sự thật là, Edison không chỉ làm việc một mình. Để phát minh được ra bóng đèn, ông có tới 30 trợ lý, bao gồm cả những nhà khoa học dày dặn kinh nghiệm, làm việc ngày đêm trong một phòng thí nghiệm được trang bị những thiết bị tối tân nhất.

Và không phải bỗng dưng mà ông phát minh ra được bóng đèn. Bóng đèn đầu tiên là kết quả của một ý tưởng tuyệt vời, nhưng đó không phải là kết quả của lần phát minh đầu tiên. Thực tế, bóng đèn là kết quả của hàng loạt những thử nghiệm mất rất nhiều thời gian, mỗi lần thử nghiệm đều cần một đội ngũ những nhà hóa học, toán học, vật lý, kỹ sư, và những nghệ nhân tạo hình thủy tinh.

Edison không phải là một tên mọt sách ngây thơ hay phi thực tiễn. "Phù thủy của thành phố Menlo Park" (biệt danh của Edison) là một nhà kinh doanh tài ba, hiểu rõ về tiềm năng trong thị trường cho những phát minh của ông. Ông cũng biết

cách làm việc với báo chí – đôi khi còn chiến thắng trong việc giành được danh hiệu nhà sáng chế của một phát minh gì đó do biết cách quảng bá bản thân.

Đúng, ông ta là một thiên tài. Nhưng không phải từ khi sinh ra ông đã là thiên tài. Người viết tiểu sử về ông, Paul Israel, sau khi nghiên cứu kỹ tất cả những thông tin có thể tìm thấy được, nghĩ rằng Edison chỉ là một đứa trẻ bình thường vào thời đó. Edison có niềm ham thích lạ thường với những cuộc thí nghiệm và những thứ liên quan tới máy móc, tuy nhiên thì máy móc và công nghệ là sở thích chung của nhiều đứa trẻ vùng Trung Tây nước Mỹ lúc bấy giờ.

Điều làm ông thực sự khác với những đứa trẻ khác là tư duy và động lực. Ông chưa bao giờ ngừng tò mò, luôn mò mẫm và thử nghiệm những thử thách mới. Khi mà những người bạn cùng lứa đã ổn định đâu vào đấy với cuộc sống của mình, ông vẫn tự mình bắt tàu đi khắp các thành phố để học về điện báo, và chỉ bằng việc tự học và mò mẫm đó, ông đã có được cho mình một công việc ổn định: người đánh điện báo. Và sau đó, tình yêu với sự phát triển bản thân và các phát minh vẫn mãi rực cháy như thế (dù điều này làm vợ ông không hài lòng cho lắm), nhưng chỉ trong lĩnh vực ông ưa thích mà thôi.

Có rất nhiều những câu chuyện được điểm xuyết những chi tiết "siêu nhiên" về năng lực và thành tựu, ví dụ như những câu chuyện về một thiên tài đơn độc đột nhiên phát minh ra những thứ tuyệt vời.

Tuy nhiên, đội ngũ những người góp phần vào cuốn sách The Origin of Species (Nguồn gốc muôn loài) của Darwin đã phải mất nhiều năm thu thập dữ liệu, hàng trăm cuộc thảo luận với đồng nghiệp và những người hướng dẫn, nhiều bản nháp dự thảo, và gần nửa đời người cống hiến mới có được thành quả như vậy.

Mozart đã phải làm việc rất vả vả trong suốt hơn 10 năm mới có thể soạn ra những bản nhạc mà chúng ta nghe ngày nay. Trước đó, những bản nhạc của ông

hoặc là không hay, hoặc là giống với những bản nhạc khác. Thực tế, những bản nhạc lúc đầu ông viết chỉ đơn giản là những phần góp nhặt từ các nhà soạn nhạc khác.

Chương này sẽ dành để nói về những thành phần tạo nên thành tựu. Và về việc tại sao có những người đạt được ít hơn nhưng cũng có những người đạt được nhiều hơn những gì họ mong đợi.