Từ góc nhìn của một người có Tư Duy Cố Định, cố gắng chỉ dành cho những ai còn nhiều thiếu sót. Thường thì khi ai đó biết mình có thiếu sót, họ sẽ không có gì để mất trong việc cố gắng cả. Nhưng với những người đặt định nghĩa cho thành công vào việc không có khuyết điểm – khi họ được xem là thiên tài, có tài năng bẩm sinh

– thì họ có rất nhiều thứ để mất. Và sự cố gắng sẽ làm giảm giá trị của họ.

Nadja Salerno-Sonnenberg bắt đầu ra mắt công chúng bằng màn trình diễn violin khi cô 10 tuổi ở nhà hát Philadelphia. Vậy nhưng khi cô tới Juilliard để được hướng dẫn bởi Dorothy DeLay, một cô giáo violin gạo cội, cô bé lại có rất nhiều thói quen xấu. Cô bé di chuyển những ngón tay hay khuỷu tay khá cứng nhắc, và cô bé cầm violin sai tư thế, nhưng cô lại từ chối thay đổi. Sau vài năm, cô bé nhận thấy các bạn học cùng lớp đang bắt đầu bắt kịp và thậm chí giỏi hơn cô, và vào những

năm cuối cấp ba, cô bé bị khủng hoảng về sự tự tin. "Từ trước tới giờ cháu đã quá quen với thành công, với cái danh 'thiên tài' mà báo chí ca ngợi, và giờ thì cháu cảm thấy cháu là một kẻ thất bại."

Cô bé đầy tài năng này sợ hãi việc phải thay đổi. "Mọi thứ cháu đang phải trải qua đều bắt nguồn từ nỗi sợ. Sợ phải thay đổi, sợ thất bại... Nếu cháu tới một cuộc thi nào đó và không thực sự cố gắng, nếu cháu không chuẩn bị thật tốt, nếu cháu không tập luyện chăm chỉ, và cháu không giành được chiến thắng, ít nhất cháu còn có lý do để vịn vào... Không có gì đáng sợ hơn khi phải nói 'Cháu đã cố gắng hết sức nhưng như vậy vẫn chưa đủ.'"

Ý nghĩ dù đã cố gắng nhưng vẫn không thành công – thất bại nhưng không có lý do gì để vịn vào – là nỗi sợ lớn nhất trong Tư Duy Cố Định, và điều đó đã làm tê liệt cô bé. Cô bé thậm chí còn không dám mang cây đàn violin của mình tới lớp.

Rồi một ngày, sau nhiều năm kiên nhẫn và cố gắng thấu hiểu, cô Delay nói với cô bé rằng: "Nghe này, nếu tuần sau con không mang đàn tới lớp, cô sẽ đuổi con ra khỏi lớp". Salerno-Sonnenberg nghĩ là cô ấy đùa, nhưng Delay đứng lên khỏi ghế và nhẹ nhàng nói với cô bé: "Cô không đùa. Nếu con muốn lãng phí tài năng của mình, cô không muốn là người góp phần vào việc đó. Tình trạng này không thể tiếp tục mãi được."

Tại sao nỗ lực lại trở nên đáng sợ như vậy?

Có hai lý do. Một là với Tư Duy Cố Định, những người có tài được cho là không cần phải cố gắng. Vì vậy, "cần cố gắng" như hạ thấp đẳng cấp của mình xuống vậy. Lý do thứ hai là, như Nadja từng nói, nỗ lực làm mình không còn lý do gì để có thể vịn vào mỗi khi thất bại. Nếu không nỗ lực, lúc nào chúng ta cũng có thể nói, "Tôi vốn đã có thể trở thành abc, nhưng xyz" Nhưng khi chúng ta đã cố gắng hết mức có thể, ta không thể nói như vậy nữa. Có người nói với tôi, "Tôi vốn đã có thể

trở thành ngôi sao." Tôi đã không nghe vế sau của câu nói ấy, vì nếu cô ấy thật sự cố gắng để làm điều đó, cô ấy đã không phải nói câu đó.

Salerno-Sonnenberg rất sợ bị cô Delay đuổi học. Cô bé cuối cùng đã quyết định rằng cố gắng và mắc sai lầm sẽ tốt hơn nhiều với con đường cô bé đang đi, vì vậy cô bé đã cùng luyện tập với cô DeLay cho cuộc thi sắp tới. Đó là lần đầu tiên cô bé nỗ lực hết sức mình, và đạt được thành công. Giờ đây cô bé nói, "Bài học mà con học được là: Bạn phải cố gắng hết sức mình cho những thứ bạn yêu thích. Và khi bạn yêu âm nhạc, bạn sẽ chiến đấu tới tận cùng vì nó."

Nỗi sợ phải cố gắng cũng có thể xảy ra trong các mối quan hệ, như trường hợp của Amanda, một cô gái trẻ rất hấp dẫn và tươi tắn:

Tôi có rất nhiều bạn trai. Cực kỳ nhiều. Thuộc đủ loại người, từ không đáng tin cậy tới vô tâm. "Tại sao cậu không thử yêu một chàng trai tốt đi?" – bạn thân tôi, Carla, từng nói. "Cậu xứng đáng với những người tốt hơn họ."

Thế là Carla bèn làm mối cho tôi với Rob, một đồng nghiệp của Carla. Anh ấy rất tốt. Tôi rất thích anh ấy. "Lạy chúa, con đã tìm được một nửa đích thực đây rồi". Rồi sau đó mối quan hệ trở nên nghiêm túc hơn, và tôi... sợ. Rõ ràng anh ấy cũng rất thích tôi, nhưng tôi rất sợ rằng khi anh ấy thực sự hiểu tôi, anh ấy sẽ không thích tôi nữa. Biết đâu nếu tôi thực sự cố gắng, nhưng mọi chuyện là không diễn ra như tôi mong muốn thì sao? Tôi không dám chấp nhận điều rủi ro đó.