Mô hình quan hệ là công việc kế tiếp của mô hình dữ liệu, trong đó sẽ xác định một danh sách các thuộc tính của các bảng thực thế.

Quá trình xây dựng một mô hình quan hệ gồm:

Xác định các thuộc tính cần có

Chuẩn hóa các tập thực thể

Xác định các mối quan hệ giữa các thuộc tính

 So sánh các mô hình để tạo ra mô hình phù hợp nhất

 Ước lượng số lượng thực thể cho từng bảng.

Bước 1: xác định thuộc tính cần thiết cho hệ thống:

vCác thông tin cơ bản để xác định thuộc tính của thực thể là:

ØTừ nhận thức của mình về công việc đang nghiên cứu

ØThông qua quá trình phỏng vấn người sử dụng

ØXem xét các báo biểu đang sử dụng trong lĩnh vực đang nghiên cứu.

vTừ các thông tin tổng hợp chúng ta sẽ lập lên một bảng danh sách các thuộc tính dự tuyển cho các tập thực thể đã xác định ở mô hình dữ liệu, trong đó cũng xác định thuộc tính khóa của tập thực thể, các thuộc tính này được gạch dưới để phân biệt với các thuộc tính còn lại.

Bước 2: Chuẩn hóa các tập thực thể:

a.     Khái niệm về chuẩn hóa: Chuẩn hóa là quá trình khảo sát các danh sách thuộc tính, phân tích chúng để đưa về một dạng sao cho:

ØKhông có sự lặp lại của các thuộc tính ở các bảng khác nhau trừ thuộc tính khóa và thuộc tính kết nối.

ØLoại  bỏ những thuộc tính có giá trị là kết quả của những thuộc tính khác.

ØKhông mang nhiều nghĩa với nhiều người sử dụng. Tức là không có vai trò giống nhau giữa các tập thực thể.

b.     Phụ thuộc hàm: Với mọi giá trị của khóa tại thời điểm đang xét, chỉ có tương ứng một giá trị cho từng thuộc tính khác nhau trong bảng. VD với MSKH chỉ có duy nhất một giá trị Tên KH, Tên Cty, Phone, Địa chỉ.

Như vậy, nếu có thuộc tính không phụ thuộc hàm vào khóa thì nó phải nằm trong một bảng thực tế khác. Quá trình chuẩn hóa được thực hiện dựa trên khái niệm phụ thuộc hàm đã nêu.

c. Quá trình chuẩn hóa:

Bước 1: Chọn khóa: từ một biểu mẫu lấy ra một danh sách các thuộc tính cho quan hệ chưa được chuẩn hoá (còn gọi là dạng chuẩn 0). 

Ø  Mỗi tiêu đề trong biểu mẫu là một thuộc tính.

Ø  Bỏ qua phần đầu đề và phần dưới cùng (một số ghi chú, chữ ký …) của biểu mẫu.

Ø  Không  lấy các  thuộc  tính được suy diễn  từ những  thuộc  tính khác (như thành tiền = đơn giá x số  lượng) và các thuộc tính trình bày như ‘số thứ tự’ nếu có.

Ø  Bổ  sung  thêm  một số thuộc tính định danh tương ứng với một số thuộc tính tên gọi chưa có định danh nếu cần thiết. 

Ø  Xác định nhóm thuộc tính lặp, các phụ thuộc hàm giữa các thuộc tính.

Bước 2:  Chuẩn hoá về  dạng chuẩn 1 (1NF): yêu cầu các thuộc tính nào có thể xuất hiện nhiều lần với cùng một thực thể thì loại kết quả. Các thuộc tính bị loại ra cùng với thuộc tính khóa của tập thực thể ban đầu sẽ tạo thành một tập thực thể mới. Sau đó ta sẽ xác định khóa của tập thực thể mới.

Bước 3:  Chuẩn hoá  về dạng chuẩn 2 (2NF): yêu cầu tất cả các thuộc tính trong tập thực thể phải phụ thuộc hàm vào toàn bộ khóa. Đối với các tập thực thể có khóa gồm nhiều thuộc tính ghép lại, trong đó có những thuộc tính là cần thiết nhưng chỉ phụ thuộc