Câu 1: Khái niệm về chẩn đoán hình ảnh?

_CĐHA là một chuyên ngành sâu rộng dùng 1 số yếu tố vật lý để thăm dò cơ thể con người nhằm cho ra hình ảnh giúp cho việc nghiên cứu và chẩn đoán bệnh.

(nói cách dễ hiểu hơn là chẩn đoán bệnh thông qua hình ảnh)

Ngày nay CĐHA còn được áp dụng trong việc can thiệp điều trị.

Câu 2: Các phương pháp CĐHA hiện có? Các pp này sử dụng yếu tố vật lý nào?

_ XQuang: sử dụng tia X

+chiếu XQ : nay là chiếu XQ có tăng sáng truyền hình ( vì nó cho chất lượng hình ảnh cao hơn,cường độ sáng cao hơn nên đc tiến hành trong phòng sáng bt và cho phép giảm liều tia X hơn.)

+chụp XQ

· XQQƯ không chuẩn bị: vd chụp xương khớp,chụp bụng, chụp sọ não, chụp cột sống, chụp phổi, ...

· XQQƯ chuẩn bị: có thêm thuốc cản quang. vd:chụp lưu thông thực quản-dạ dày- tá tràng,...

Nay dần được thay thế bằng XQ Kĩ thuật số

+Chụp cắt lớp vi tính (CT Scanner): sử dụng tia X, không và có sử dụng thuốc cản quang; nếu sd chất cản quang thì có 2 hình thức chính để đưa chất đối quang vào cơ thể: vào khoang tự nhiên và vào lòng mạch.

+Chụp mạch và can thiệp mạch : tia X

_Chụp cộng hưởng từ (MRI): sử dụng từ trường, dựa vào hiện tượng cộng hưởng từ trường của hạt nhân nguyên tử trong cơ thể. Có và không tiêm thuốc đối quang từ (Gadolium)

_Siêu âm: sử dụng sóng cơ học với tần số >20000Hz. Sự tạo hình sóng siêu âm dựa vào tính chất phản xạ,tán xạ và truyền qua của sóng siêu âm khi tương tác với môi trường vật chất,tính chất bị hấp thụ khi truyền qua các môi trường này.

_Xạ đồ TM : sử dụng hiện tượng tập trung phóng xạ của các mô loạn sản trong cơ thể

Câu 3: Tia X là gì? Nêu các tính chất vật lý, hóa học mà nhờ đó có các pp chụp và chiếu?

_Tia X là sóng điện từ gồm những sóng xoay chiều theo chu kì, gần giống ánh sáng, sóng vô tuyến vì đều truyền đi vs tốc độ ánh sáng chỉ khác ở bước sóng, chu kì và tần số

_Tính chất vật lý

+Tính truyền thẳng và đâm xuyên: tia X truyền thẳng theo mọi hướng và có tính năng xuyên qua vật chất,qua cơ thể con người. Sự đâm xuyên càng dễ khi cường độ tia càng tăng

+Tính bị hấp thụ: sau khi xuyên qua vật chất thì cường độ chùm tia X giảm xuống do 1 phần năng lượng bị hấp thụ

+Tính chất quang học:Tia X cũng có những hiện tượng quang học như khúc xạ, phản xạ, nhiễu xạ và tán xạ. Những tính chất này khi nó xuyên qua sẽ tạo nên tia thứ và giảm độ tương phản trên phim chụp.

_Tính chất hóa học:

+Gây phát quang: dưới tác dụng của tia X 1 số muối trở nên phát quang ( vs: Cl,Na , Mg,...) những chất này dùng làm màn huỳnh quang khi chiếu XQ

+Khả năng làm thay đổi muối bạc: AgBr à Ag + Br.

Tác dụng lên muối bromua bạc trên phim và giấy ảnh làm cho nó biến thành bạc khi chịu td của các chất khử trong thuốc hiện hình.

Nhờ quá trình trên mà nó cho phép ghi hình XQuang của các bộ phận trên cơ thể lên phim và giấy ảnh tạo ra phim XQ

Câu 4: Để tạo được ảnh XQ phải dựa vào những yêu tố nào?

_Thể tích vật bị chiếu xạ: vật càng lớn tia X bị hấp thụ càng nhiều

_Bước sóng chùm tia X: bước sóng càng dài tức là tia X càng mềm thì bị hấp thụ càng nhiều

_Trọng lượng nguyên tử của vật: sự hấp thụ tăng theo trọng lượng nguyên tử của chất bị chiếu xạ.

_Mật độ của vật: số nguyên tử trong một thể tích nhất định của vật càng nhiều thì sự hấp thụ tia X càng tăng.( vd: nước ở trạng thái lỏng hấo thụ tia X nhiều hơn ttạng thái hơi)

_Tính chất quang học của tia X: tia X giống như ánh sáng cũng bị khúc xạ, phản xạ, tán xạ, nhiễu xạ. Những tính chất này có thể làm giảm chất lượng phim chụp

Câu 5: Ưu nhược điểm của XQ?

_Ưu điểm:

+Là pp kinh điển

+Dễ làm: trở thành xét nghiệm phổ cập

+Nhanh: nên được dùng trong cấp cứu

+Rẻ: có thể dùng để kiểm tra đại trà

_Nhược:

+Độc hại: nhất là với thai phụ và trẻ em

+Hình ảnh bị chồng chéo: dễ bỏ sót tổn thương do nằm ở vị trí k thuận lợi

+Khó khăn khi theo dõi phần mềm : nhất là cấu trúc thần kinh

+Độ phân giải thấp : dễ bỏ sót các tổn thương nhỏ