Câu 16: trình bày tổn thương cột sống , XQ của viêm cột sống dính khớp

Định nghĩa : -là bệnh lí mạn tính

-tuổi : thanh niên ( chủ yếu nam giới)

-quan hệ chặt chẽ với yếu tố kháng nguyên hòa hợp mô HLA-B27.

Nguyên nhân: chưa rõ hoàn toàn.

Vị trí :- tổn thương các khớp lớn : khớp háng, khớp gối, khớp cùng chậu , cột sống

Hình ảnh XQ:

+Viêm khớp háng cùng chậu 2 bên:

-Gđ 1: khớp hẹp , diện khớp mờ .

-Gđ 2: khe khớp cùng chậu hẹp , bờ khớp nham nhở.

-Gđ 3: khe khớp hẹp nhiều , có nhiều chỗ dính.

-Gđ 4: khe khớp bị dính hoàn toàn, không còn thấy khe khớp cùng chậu.

+Viêm khớp háng:

Khe khớp hẹp đồng đều . ở Gđ dính khớp , có các dải xơ và sau đó là vôi hóa nối liền các cấu trúc ở 2 bờ khớp

+Hình ảnh cột sống :

-Bờ trước thân đốt sống phẳng ( Bthg cong lõm về phía trước ), các góc ở thân đốt sống trở nên vuông

- Hình cầu xương nối hai bờ thân đốt sống.

- Hình viêm các khớp liên mỏm,

-Vôi hóa dây chằng liên gai kèm hình dính khớp liên mỏm => tạo h/ả các dải đặc xương chạy song song( h/ả đường ray)

-Hỉnh viêm ở các vị trí bám gân : tạo các h/ả bờ xương không đồng đều tại các vị trí như ụ ngồi , bờ sau xương gót.

Câu 17:Trình bày khái niệm tràn dịch màng phổi thể tự do và vẽ hình minh họa .

· a,Dịch tập trung ở vị trí thấp của tư thế chụp .

ở tư thế đứng : dịch tập trung ở đáy phổi-dạng mờ đồng đều.

+Phim thẳng:

-Bờ trên không rõ , đi từ trung thất ra ngoại vi của lồng ngực , từ thấp lên cao, cong về phía mờ ( đường cong Damoiseau).

-Bờ trung thất và vòm hoành bị xóa.

-khi chụp tia cứng :không thấy hình nhu mô phổi.

-Dịch tự do luôn di chuyển xuồng vùng thấp( theo tư thế của Bn)

+Phim nghiêng:

-Đám mờ đi từ phía sau xương ức -> thành sau của ngực. giới hạn trên của dịch cong xuống dưới, vòm hoành bị xóa.

-TH :

· Dịch nhiều : hình mờ chiếm toàn bộ nửa lồng ngực,

Đẩy trung thất về phía đối diện, đẩy vòm hoành xuống thấp, khoang liên sườn giãn rộng

· Dịch ít : góc sườn hoành bị mờ,.

Tràn dịch màng phổi dưới phổi ( tràn dịch thể hoành):

ĐN: dịch tập trung ở giữa phổi và vòm hoành , nn do độ giãn nở của phổi suy giảm ( phù nề kẽ, xơ phổi ) nhu mô phổi không co lại được.

Dấu hiệu:

- Phần cao nhất của vòm hoành lệch ra ngoài so vs bthg.

- Nếu bên trái: bóng hơi dạ dày nằm cách vòm hoành hơn 1,5cm.

- Nếu bên phải: vòm hoành nằm quá gần rãnh liên thùy nhỏ.

Bệnh nhân nằm nghiêng với tia chụp ngang , dịch tập trung dọc bờ sườn.

b)Hình ảnh minh họa :

Câu 18: trình bày khái niệm tràn dịch màng phổi thể khu trú , vẽ hình minh họa.

Là những hình mờ dựa vào thành ngực và phát triển về phía bên trong của lồng ngực bằng cách đẩy phổi vào phía trong.

Phim chụp thẳng:

-hình ảnh giống tổn thương thành ngực. bóng mờ dạng khối bầu dục . giới hạn rõ ( nhưng có thể mờ nếu tia tiếp tuyến không hoàn toàn).

-chụp tiếp tuyến : bóng mờ hợp với thành ngực hoặc cơ hoành hoặc trung thất một độ dốc nhẹ( không thay đổi theo tư thế bệnh nhân)

Hoặc Khi phổi đã mất tính đàn hồi

Phim chụp nghiêng:

Dịch trong rãnh liên thùy có hình thoi, hai đầu nhọn , nằm dọc theo rãnh liên thùy bị dày.

Hình ảnh minh họaL tham khảo sgk 166. 

Câu 19: minh họa tổn thương tràn dịch và tràn khí thể tự do

Câu 20: trình bày các thể u phổi thứ phát:

+ Thể hạt kê: -có nhiều nốt nhỏ như những hạt kê ở rải rác khắp nơi 2 bên trường phổi

- Tập trung nhiều ở đáy phổi, càng lên trên mật độ càng giảm.

+Thể nốt : -Nốt mờ có kích thước khác nhau

-thường ở vùng đáy phổi hoặc quanh rốn phổi.

+Thể lưới : -hình X quang là hạch ở trung thất và rốn phổi to với các đường mờ tỏa ra xung quanh: đó là hình viêm các đường bạch huyết do di căn ung thư gây nên

+Thể thả bóng : -mờ tròn có kích thước to nhỏ khác nhau từ đáy phổi phát triển lên phía trên như hình thả bóng.