•           Chương I: Tổng quan về Tài chính doanh nghiệp

•           1.1- Tài chính doanh nghiệp

•           1.1.1- Hoạt động của doanh nghiệp và Tài chính

•           - Doanh nghiệp là một tổ chức kinh tế thực hiện các hoạt động sản xuất, cung ứng hàng hóa cho người tiêu dùng qua thị trường nhằm mục đích sinh lời.

•           - Xét về mặt kinh tế: Hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp là quá trình kết hợp các yếu tố đầu vào tạo thành yếu tố đầu ra là hàng hóa và thông qua thị trường bán các hàng hóa đó để thu lợi nhuận.

•        1.1. Tài chính doanh nghiệp

•           - Trong kinh tế thị trường: +Tiền đề cho các hoạt động của doanh nghiệp ® một lượng vốn tiền tệ nhất định.

•           + Bằng cách thức nhất định, doanh nghiệp tạo lập được số vốn hay quỹ tiền tệ ban đầu.

•           - Quá trình hoạt động của doanh nghiệp cũng là quá trình: Tạo lập, phân phối, sử dụng quỹ tiền tệ                hoạt động tài chính doanh nghiệp.                           Hợp thành

-           Quá trình tạo lập, phân phối, sử dụng quỹ tiền tệ cũng là quá trình phát sinh các dòng tiền:

•        - Tài chính doanh nghiệp

•        - Tài chính doanh nghiệp

•           b. Quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp với các chỉ thể kinh tế khác và các tổ chức xã hội.

•           - Quan hệ thanh toán và thưởng phạt vật chất trong việc thực hiện cung cấp hành hóa, dịch vụ.

•        -Tài chính doanh nghiệp

•          - Quan hệ thanh toán, thưởng phạt vật chất trong việc vay và cho vay.

•        - Tài chính doanh nghiệp

- Quan hệ tài chính của doanh nghiệp với các tổ chức xã hội.

•        - Tài chính doanh nghiệp

•           C. Quan hệ tài chính giữa DN và người lao động trong doanh nghiệp.

•        - Tài chính doanh nghiệp

•        - Tài chính doanh nghiệp

•           - Rút ra

•           - Về hình thức: Tài chính doanh nghiệp là quỹ tiền tệ trong quá trình vận động: Tạo lap, phân phối, chuyển hóa hình thái và sử dụng quỹ tiền tệ phát sinh trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp.

•           - Về nội dung: Tài chính doanh nghiệp là các quan hệ kinh tế dưới hình thức giá trị gắn liền với việc tạo lập, phân phối, chuyển hóa hình thái và sử dụng quỹ tiền tệ phát sinh trong các hoạt động của doanh nghiệp.

•        1.1.2 Nội dung tài chính doanh nghiệp

•        1.1.2.  Nội dung TCDN

a.    Lựa chọn và quyết định đầu tư.

•            1.1.2.  Nội dung tài chính doanh nghiệp

•           1.1.2. Nội dung tài chính doanh nghiệp

•            1.1.2. Nội dung tài chính doanh nghiệp

•           1.1.2. Nội dung tài chính doanh nghiệp

•            e- kiểm soát thường xuyên tình hình hoạt động của DN

•           1.1.2. Nội dung tài chính doanh nghiệp

•          1.1.3. Vai trò củaTCDN

•           a. Huy động vốn đảm bảo cho các hoạt động của doanh nghiệp diễn ra bình thường và liên tục.

•           b. Tổ chức sử dụng vốn kinh doanh tiết kiệm và hiệu quả

•           c. Giám sát, kiểm soát thường xuyên, chặt chẽ các mặt hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

•           1.2. Những nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến việc tổ chức tài chính DN

•           1.2. Những nhân tố chủ yếu ảnh hưởng tới tài chính doanh nghiệp

•           1.2.2. Đặc điểm kinh tế - kỹ thuật của ngành kinh doanh

•            a. Ảnh hưởng của tính chất ngành kinh doanh

•           1.2.2. Đặc điểm kinh tế - kỹ thuật của ngành kinh doanh

•            b. Ảnh hưởng của tính chất thời vụ và chu kỳ sản xuất kinh doanh

•           1.2. Những nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến tài chính doanh nghiệp

•           1.2.3. Môi trường kinh doanh

•           1.2.3. Môi trường kinh doanh

•       Các môi trường chủ yếu hợp thành môi trường kinh doanh ảnh hưởng đến quản trị tài chính doanh nghiệp:

•           1.2.3. Môi trường kinh doanh

•            - Cơ sở hạ tầng của nền kinh tế

•            - Tình trạng của nền kinh tế

•            - Lãi suất thị trường

•            - Lạm phát

Ch­¬ng II: Chi phÝ, doanh thu

vµ lîi nhuËn cña doanh nghiÖp

Néi dung

2.1. Chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp.

2.2. Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp.

2.3. Doanh thu vµ thu nhËp kh¸c cña doanh nghiÖp.

2.4. §iÓm hoµ vèn vµ ®ßn bÈy kinh doanh

2.5. C¸c lo¹i thuÕ chñ yÕu ®èi víi doanh nghiÖp.

2.6. Lîi nhuËn vµ ph©n phèi lîi nhuËn cña doanh nghiÖp.

Tµi liÖu tham kh¶o

- Gi¸o tr×nh qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp (xuÊt b¶n n¨m 2007)

- NghÞ ®Þnh 199/N§- CP,  Th«ng t­ sè 33/TT- BTC,

C¸c LuËt thuÕ GTGT, TT§B, XNK, TNDN

 C¸c th«ng t­ h­íng dÉn c¸c LuËt thuÕ nh­ 128/TT- BTC, Th«ng t­ 119/TT- BTC, Th«ng t­ 120/TT- BTC, th«ng t­ 84/TT- BTC söa ®æi bæ sung thuÕ GTGT vµ c¸c th«ng t­ söa ®æi kh¸c vÒ c¸c lo¹i thuÕ .

C©u hái th¶o luËn

1. Ph©n biÖt chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ gi¸ thµnh s¶n xuÊt?

2. Cã nh÷ng lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm nµo?

3. H¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®em l¹i lîi Ých g× cho doanh nghiÖp?

4. ViÖc ®Èy m¹nh tiªu thô, t¨ng doanh thu cña doanh nghiÖp ®em l¹i lîi Ých g× cho doanh nghiÖp? 

5.T¹i sao lîi nhuËn tÝnh thuÕ cã thÓ kh¸c víi lîi nhuËn thùc tÕ cña doanh nghiÖp ?

6. H·y nªu nh÷ng lý do ph¶i sö dông kÕt hîp chØ tiªu lîi nhuËn vµ tû suÊt lîi nhuËn ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp?

7. V× sao c¸c doanh nghiÖp ph¶i trÝch lËp c¸c quü cña doanh nghiÖp nh­ quü ®Çu t­ ph¸t triÓn, quü khen th­ëng, phóc lîi... 

8. Ph©n biÖt doanh thu b¸n hµng vµ tiÒn thu b¸n hµng?

9. §iÓm hoµ vèn kinh tÕ vµ ®iÓm hoµ vèn tµi chÝnh? ý nghÜa viÖc nghiªn cøu ®iÓm hoµ vèn?

10. §ßn bÈy kinh doanh vµ ý nghÜa cña viÖc nghiªn cøu ®ßn bÈy kinh doanh?

2.1. Chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp

2.1.1. Kh¸i niÖm chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp.

- ChÝ phÝ kinh doanh lµ nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng kinh doanh ph¸t sinh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh

2.1.2 Néi dung chi phÝ kinh doanh

          + Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh

          +Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh

Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh

+ L·i vay ph¶i tr¶ vÒ vay vèn ë trong kú

+ Chi phÝ liªn quan ®Õn ho¹t ®éng mua b¸n chøng kho¸n

+ Chi phÝ liªn quan ®Õn cho thuª tµi s¶n.

+ Chi phÝ dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t­ ng¾n h¹n, dµi h¹n chøng kho¸n

+ C¸c kho¶n chiÕt khÊu thanh to¸n

+ …

Chi phÝ kh¸c

+ chi phÝ thanh lý, nh­îng b¸n TSC§

+ chi  phÝ tiÒn ph¹t do vi ph¹m hîp ®ång víi DN kh¸c

+ chi phÝ cho viÖc thu håi c¸c kho¶n nî khã ®ßi

+ chi phÝ thu tiÒn ph¹t c¸c DN kh¸c vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ víi DN

…

2.2. Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cña DN:

-           Kh¸i niÖm: 

Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña c¸c lo¹i vËt t­ ®· tiªu hao, khÊu hao TSC§, tiÒn l­¬ng hay tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n chi phÝ kh¸c ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, b¸n hµng cña doanh nghiÖp trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh.  

-           Néi dung: chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh bao gåm:

-           - Chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô.

 - Chi phÝ b¸n hµng.

-           - Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp.

néi dung chi phÝ  s¶n xuÊt s¶n phÈm, dÞch vô.

2.2.1 Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh

-           Kh¸i niÖm: ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh.

-           T¹i sao ph¶i ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh.

-           C¸c c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh

2.2.2. Gi¸ thµnh vµ h¹ gi¸ thµnh

s¶n phÈm cña DN

2.2.2.1 Gi¸ thµnh s¶n phÈm cña DN:

- Kh¸i niÖm: Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn toµn bé chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra ®Ó hoµn thµnh viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô mét ®¬n vÞ hay mét khèi l­îng s¶n phÈm nhÊt ®Þnh

- Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm:

Theo ph¹m vi tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm

Theo kÕ ho¹ch ho¸ gi¸ thµnh s¶n phÈm

2.2.2.2 H¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm

-           ChØ tiªu ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn

h¹ gi¸ thµnh s¶n PhÈm

+  Møc h¹ gi¸ thµnh

Mz(+-)= S (S1i z1i - S1i z0i)

C¸c Nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn tiÕt kiÖm chi phÝ  vµ h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm

2.2.2.3. C¸c biÖn ph¸p chñ yÕu ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm

2.3. Doanh thu vµ thu nhËp kh¸c cña doanh nghiÖp

2.3.1. Néi dung doanh thu cña doanh nghiÖp.

- Doanh thu lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn c¸c lîi Ých kinh tÕ mµ doanh nghiÖp thu ®­îc tõ ho¹t ®éng kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh

- Doanh thu cña doanh nghiÖp th­êng bao gåm hai bé phËn:

                    * Doanh thu b¸n hµng

                    * Doanh thu tµi chÝnh

2.3.1.1 Doanh thu b¸n hµng cña doanh nghiÖp.

-           Doanh thu b¸n hµng:

          Lµ biÓu hiÖn tæng gi¸ trÞ c¸c lo¹i s¶n phÈm hµng ho¸ vµ dÞch vô mµ doanh nghiÖp ®· b¸n ra trong trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh . 

- Thêi ®iÓm x¸c ®Þnh doanh thu:

          XÐt trªn gãc ®é tµi chÝnh thêi ®iÓm x¸c ®Þnh doanh thu b¸n hµng lµ khi quyÒn së h÷u s¶n phÈm, hµng ho¸ ®· ®­îc chuyÓn giao hay ®· hoµn thµnh viÖc cung cÊp dÞch vô vµ ng­êi mua ®· chÊp nhËn thanh to¸n, kh«ng kÓ ®· thu ®­îc tiÒn hay ch­a thu ®­îc tiÒn.

- C¸ch x¸c ®Þnh doanh thu:

Doanh thu b¸n hµng = Sè l­îng SP tiªu thô (Sti) x Gi¸ b¸n ®¬n vÞ SP (Gi)    

2.3.1.1. Doanh thu b¸n hµng cña doanh nghiÖp.

Nh÷ng nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn dTBH.

Doanh thu b¸n hµng cña doanh nghiÖp (tiÕp).

-           Ph­¬ng h­íng, biÖn ph¸p t¨ng doanh thu :

+T¨ng sè l­îng s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ tiªu thô

+ N©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm

+Lùa chän kÕt cÊu s¶n phÈm tiªu thô gãp phÇn t¨ng doanh thu.

+Lùa chän ph­¬ng thøc b¸n hµng vµ ph­¬ng thøc thanh to¸n hîp lý.

+ Th­êng xuyªn thay ®æi mÉu m·, h×nh thøc ®Ó phï hîp víi thÞ hiÕu kh¸ch hµng.

+ Cã c¸c dÞch vô hç trî trong b¸n hµng vµ sau b¸n hµng

+ Cã c¸c h×nh thøc khuyÕn m·i, chiÕt khÊu b¸n hµng, gi¶m gi¸ hµng b¸n khi cÇn thiÕt

+ Thùc hiÖn qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ ...      

2.3.1.2 Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh

•      L·I cho vay, l·i tiÒn göi, l·i b¸n hµng tr¶ chËm, l·i ®Çu t­ tr¸i phiÕu, chiÕt khÊu thanh to¸n, l·i ®­îc chia do gãp vèn liªn doanh

•      Thu nhËp vÒ mua b¸n CK

•      Thu nhËp cho thuª tµi s¶n

•      Kho¶n chªnh lÖch l·i do b¸n ngo¹i tÖ

•      …

2.3.2 thu nhËp kh¸c cña DN

+ Lµ nh÷ng kho¶n thu ®­îc trong kú do c¸c ho¹t ®éng kh«ng th­êng xuyªn ngoµi c¸c ho¹t ®éng t¹o ra Doanh thu

Gåm mét sè kho¶n nh­:

+ TiÒn thu tõ nh­îng b¸n, thanh lý TSC§.

+ TiÒn b¶o hiÓm ®­îc c¸c tæ chøc båi th­êng

+ Thu tiÒn ph¹t kh¸ch hµng hay c¸c tæ chøc kinh tÕ kh¸c  do vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ víi DN

…

2.4 §iÓm hoµ vèn vµ ®ßn bÈy Kinh Doanh:

2.4.1 §iÓm hoµ vèn.

-           Kh¸i niÖm:

§iÓm hoµ vèn lµ ®iÓm mµ t¹i ®ã doanh thu ®ñ bï ®¾p chi phÝ. Doanh nghiÖp kh«ng l·i mµ còng kh«ng lç.

- T¸c dông ph©n tÝch hoµ vèn: 

- Néi dung ph©n tÝch

          §Ó t¸ch biÖt sù ¶nh h­ëng cña kÕt cÊu nguån vèn, ng­êi ta chia thµnh 2 néi dung: Ph©n tÝch hoµ vèn kinh tÕ vµ ph©n tÝch hoµ vèn tµi chÝnh

§å thÞ ®iÓm hoµ vèn

+ S¶n l­îng hoµ vèn

                    Tr­íc l·i vay : QHV = F/(g-v)

                    Sau l·i vay : Q’HV = F+I/(g-v)

+ Doanh thu hoµ vèn

          Tr­íc l·i vay: Dt = F/(1 - v/g)

          Sau l·i vay : Dt' = F+I /(1-v/g)

+ C«ng suÊt hoµ vèn

          Tr­íc l·i vay: h% = Qhv/Qcs

               Sau l·i vay: h’% = Q’hv/Qcs

+ Thêi gian hoµ vèn

          Tr­íc l·i vay: Tg% = h% x 12

               Sau l·i vay: Tg% = h’% x 12

-            X¸c ®Þnh s¶n l­îng ®Ó ®¹t lîi nhuËn dù kiÕn

                              F + I + Rf 

          è      QP = ---------------- 

                                   g - v

§iÓm hoµ vèn tµi chÝnh

2.4.2 §ßn bÈy Kinh doanh (DOL)

•        Rñi ro kinh doanh:

 Lµ sù kh«ng ch¾c ch¾n ë thêi ®iÓm hiÖn t¹i vÒ møc lîi nhuËn tr­íc l·i vay vµ thuÕ trong t­¬ng lai.

•        Kh¸i niÖm ®ßn bÈy kinh doanh:

•       Ph¶n ¸nh møc ®é sö dông chi phÝ cè ®Þnh KD trong tæng chi phÝ sxkd cña DN.

-             Møc ®é t¸c ®éng cña ®ßn bÈy KD:

Ph¶n ¸nh møc ®é thay ®æi cña LN tr­íc l·I vay vµ thuÕ do kÕt qu¶ cña sù thay ®æi doanh thu hay s¶n l­îng

-             C«ng thøc x¸c ®Þnh møc ®é t¸c ®éng cña ®ßn bÈy KD:

-             ý nghÜa cña viÖc nghiªn c­ó ®ßn bÈy KD

C«ng thøc x¸c ®Þnh Møc ®é t¸c ®éng cña §ßn bÈy kD

2.5 Nh÷ng lo¹i thuÕ chñ yÕu ®èi víi doanh nghiÖp.

2.5.1. ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng.

- ThuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng lµ thuÕ tÝnh trªn kho¶n gi¸ trÞ t¨ng thªm cña hµng ho¸, dÞch vô ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh tõ s¶n xuÊt, l­u th«ng ®Õn tiªu dïng

- §èi t­îng tÝnh thuÕ: Lµ hµng ho¸, dÞch vô dïng cho s¶n xuÊt, kinh doanh vµ tiªu dïng ë ViÖt Nam thuéc diÖn ph¶i chÞu thuÕ GTGT

- §èi t­îng nép thuÕ: Lµ c¸c tæ chøc, c¬ së kinh doanh cã s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ho¸ hoÆc nhËp khÈu hµng ho¸ chÞu thuÕ GTGT       

- C¨n cø tÝnh thuÕ: Gi¸ tÝnh thuÕ vµ thuÕ suÊt

- Ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ: 2 ph­¬ng ph¸p 

+ Ph­¬ng ph¸p khÊu trõ:

ThuÕ GTGT ph¶i nép = ThuÕ GTGT ®Çu ra - ThuÕ  GTGT ®Çu vµo 

L­u ý: Ko ®­îc khÊu trõ thuÕ VAT cho nh÷ng HH, DV mua vµo ®Ó sx ra nh÷ng HH, DV b¸n ra ko thuéc diÖn chÞu thuÕ VAT

ThuÕ ph¸t sinh th¸ng nµo ®­îc khÊu trõ toµn bé trong th¸ng ®ã

+Ph­¬ng ph¸p trùc tiÕp:

  ThuÕ GTGT ph¶i nép = Gi¸ trÞ gia t¨ng x ThuÕ suÊt thuÕ GTGT

 Gi¸ trÞ gia t¨ng = Gi¸ thanh to¸n ®Çu ra - Gi¸ thanh to¸n ®Çu vµo

4.3.3.2: ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt

- ThuÕ TT§B lµ s¾c thuÕ ®¸nh vµo mét sè hµng ho¸, dÞch vô ®Æc biÖt n»m trong danh môc Nhµ n­íc quy ®Þnh

- §èi t­îng chÞu thuÕ: Lµ nh÷ng hµng ho¸, dÞch vô thuéc diÖn chÞu thuÕ TT§B

  HiÖn t¹i cã 8 mÆt hµng vµ 5 nhãm dÞch vô, th­êng lµ c¸c mÆt hµng vµ dÞch vô mµ Nhµ n­íc kh«ng khuyÕn khÝch tiªu dïng    

- §èi t­îng nép thuÕ: Lµ c¸c tæ chøc, c¸ nh©n cã ho¹t ®éng s¶n xuÊt, nhËp khÈu hµng ho¸, kinh doanh dÞch vô thuéc ®èi t­îng nép thuÕ TT§B

 - C¸ch x¸c ®Þnh thuÕ TT§B:  

ThuÕ TT§B = S¶n l­îng HH b¸n ra (nhËp khÈu) x Gi¸ tÝnh thuÕ x thuÕ suÊt thuÕ  TT§B

Gi¸ tÝnh thuÕ lµ gi¸ ch­a cã thuÕ TT§B

+ Víi HH sx ë trong n­íc:

                              Gi¸ b¸n ch­a cã thuÕ GTGT ®· cã TT§B

- Gi¸ tÝnh thuÕ =

                                    1+ ThuÕ suÊt thuÕ TT§B

+ Víi HH nhËp khÈu:

Gi¸ tÝnh thuÕ = Gi¸ nhËp khÈu + ThuÕ nhËp khÈu

BiÓu thuÕ hiÖn hµnh tõ 10% ®Õn 80%. §èi víi hµng ho¸ thuéc diÖn chÞu thuÕ TT§B vÉn ph¶i chÞu thuÕ GTGT

4.3.3.3. ThuÕ xuÊt, nhËp khÈu

 - ThuÕ XNK lµ s¾c thuÕ ®¸nh vµo hµng ho¸ xuÊt khÈu hoÆc nhËp khÈu trong quan hÖ th­¬ng m¹i quèc tÕ -

§èi t­îng chÞu thuÕ: Lµ tÊt c¶ hµng ho¸ ®­îc phÐp xuÊt khÈu, nhËp khÈu qua cña khÈu biªn giíi ViÖt Nam.

- Ph­¬ng ph¸p tÝnh thuÕ:

ThuÕ XK,NK ph¶i nép = Sè l­îng hµng ho¸ XK, NK  x Gi¸ tÝnh thuÕ x thuÕ suÊt thuÕ XK, NK 

Trong ®ã:

+ Gi¸ tÝnh thuÕ XK: lµ gi¸ b¸n hµng t¹i cöa khÈu xuÊt (FOB)

+ Gi¸ tÝnh thuÕ NK: Lµ gi¸ t¹i cöa khÈu nhËp (CIF)

4.3.3. 4. ThuÕ thu nhËp doanh nghiÖp

- ThuÕ TNDN lµ s¾c thuÕ tÝnh trªn thu nhËp chÞu thuÕ cña doanh nghiÖp trong kú tÝnh thuÕ

- §èi t­îng nép thuÕ: Tæ chøc, c¸ nh©n s¶n xuÊt kinh doanh hµng ho¸, dÞch vô cã thu nhËp chÞu thuÕ.

- §èi t­îng chÞu thuÕ: Bao gåm thu nhËp chÞu thuÕ cña c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, dÞch vô vµ thu nhËp chÞu thuÕ kh¸c.

- C¸ch x¸c ®Þnh:

ThuÕ TNDN = Thu nhËp chÞu thuÕ x ThuÕ suÊt       

Thu nhËp chÞu thuÕ = Thu nhËp tõ HDSXKD + Thu nhËp kh¸c

2.6. Lîi nhuËn vµ ph©n phèi lîi nhuËn

cña doanh nghiÖp.

2.6.1. Lîi nhuËn cña doanh nghiÖp.

-           Kh¸i niÖm:

Lîi nhuËn lµ sè chªnh lÖch gi÷a doanh thu hay thu nhËp víi chi phÝ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh.  

- Néi dung:

          + Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kinh doanh

          + Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kh¸c

a. Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kinh doanh :

          + Lîi nhuËn tr­íc thuÕ tõ ho¹t ®éng SXKD = Doanh thu thuÇn - Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt - Chi phÝ BH & Chi phÝ QLDN - L·i vay vèn KD

HoÆc: Lîi nhuËn tr­íc thuÕ từ ho¹t đéng SXKD = Doanh thu thuÇn - Tæng chi phÝ biÕn ®æi - Tæng chi phÝ cè ®Þnh KD - L·i vay VKD     

          + Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh = Doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh – chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh

b. Lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kh¸c 

          + LN kh¸c= Thu nhËp kh¸c – chi phÝ kh¸c

          LN tr­íc thuÕ = LN H§SXKD + LN H§TC + LN kh¸c

- Vai trß cña lîi nhuËn:

+ Lµ nguån tÝch luü c¬ b¶n ®Ó bæ sung thªm vèn cho ho¹t ®éng kinh doanh, tõ ®ã ¶nh h­ëng ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh lµm cho vÒ l©u dµi t×nh h×nh tµi chÝnh æn ®Þnh vµ v÷ng ch¾c h¬n.

+ Lîi nhuËn lµ nguån thu chñ yÕu gãp phÇn t¨ng NSNN vµ lµ nguån chñ yÕu ®Ó kÝch thÝch mäi mÆt ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh

+ Lîi nhuËn lµ chØ tiªu ph¶n ¶nh chÊt l­îng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.

2.6.2 Tû suÊt lîi nhuËn

- Sù cÇn thiÕt ph¶i sö dông chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn:

          + Do lîi nhuËn lµ chØ tiªu chÊt l­îng tæng hîp chÞu ¶nh h­ëng cña nhiÒu nh©n tè thuéc vÒ chñ quan vµ kh¸ch quan ®· cã sù bï trõ lÉn nhau

          + Do quy m« kinh doanh, ®Þa ®iÓm tiªu thô, thêi ®iÓm tiªu thô, thÞ tr­êng tiªu thô … kh¸c nhau dÉn ®Õn quy m« lîi nhuËn kh¸c nhau  

=> CÇn thiÕt ph¶i sö dông kÕt hîp c¶ chØ tiªu lîi nhuËn vµ tû suÊt lîi nhuËn ®Ó ®¸nh gi¸ toµn diÖn chÊt l­îng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.  

- C¸c chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn chñ yÕu:

                                                      Lîi nhuËn tr­íc (sau) thuÕ     

                    + Tû suÊt LN doanh thu =-------------------------------

                                                            Doanh thu thuÇn

                                                     Lîi nhuËn tr­íc (sau) thuÕ     

                    + Tû suÊt LN gi¸ thµnh =-------------------------------

                                                            Gi¸ thµnh toµn bé

                                                Lîi nhuËn tr­íc (sau) thuÕ     

                    + Tû suÊt LN VKD =-------------------------------

                                                            VKD b×nh qu©n 

                                                           Lîi nhuËn sau thuÕ     

                    + Tû suÊt LN vèn CSH =-------------------------------

                                                            Vèn CSH b×nh qu©n

Ph­¬ng h­íng biÖn ph¸p t¨ng LN

          §Èy m¹nh tiªu thô, t¨ng doanh thu b¸n hµng

+ N©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm

+ Th­êng xuyªn thay ®æi mÉu m·, h×nh thøc ®Ó phï hîp víi thÞ hiÕu kh¸ch hµng.

+ Cã c¸c dÞch vô hç trî trong b¸n hµng vµ sau b¸n hµng

+ Cã c¸c h×nh thøc khuyÕn m·i, chiÕt khÊu b¸n hµng, gi¶m gi¸ hµng b¸n khi cÇn thiÕt

+ Thùc hiÖn qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ ...

          TiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm 

(xem trong phÇn h¹ gi¸ thµnh)

 Ph©n phèi lîi nhuËn cña doanh nghiÖp.

- Yªu cÇu ph©n phèi lîi nhuËn:

          + §¶m b¶o hµi hoµ lîi Ých gi÷a doanh nghiÖp víi c¸c chñ thÓ kh¸c

          + §¶m b¶o hµi hoµ lîi Ých tr­íc m¾t víi lîi Ých l©u dµi. 

- Néi dung ph©n phèi lîi nhuËn

C¸c lo¹i quü chñ yÕu cña doanh nghiÖp.

          a. Quü dù phßng tµi chÝnh

                                        b. Quü ®Çu t­ ph¸t triÓn

          c. Quü dù phßng trî cÊp mÊt viÖc

                                        d. Quü khen th­ëng, phóc lîi

- Sù cÇn thiÕt ph¶i trÝch

-        Néi dung

                    - Nguån trÝch

n  MÔN HỌC TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP

CHƯƠNG IV

 Giá trị theo thời gian của tiền.

Tỷ suất sinh lời và rủi ro.

n  Chương IV: Giá trị theo thời gian của tiền.

           Tỷ suất sinh lời và rủi ro.

n  4.1. Giá trị theo thời gian của tiền

n  4.1.1. Giá trị tương lai của tiền

n  4.1.2. Giá trị hiện tại của tiền

n  4.1.3. Xác định lãi suất

n  4.2. Tỷ suất sinh lời và rủi ro

n  4.2.1. Tỷ suất sinh lời

n  4.2.2 Rủi ro và đo lường rủi ro

n  4.1. Giá trị theo thời gian của tiền

n   Giá trị tiền tệ được xét theo hai khía cạnh:

- Số lượng

- Thời gian

* Nhận biết về giá trị thời gian của tiền:

        Bạn muốn nhận khoản tiền nào hơn: 1triệu đồng hôm nay hoặc 1 triệu đồng sau 1 năm nữa ?

        Nếu bạn có 1 triệu đồng đem đầu tư hoặc cho vay với lãi suất 9%/năm thì sau 1 năm sẽ nhận được số tiền là 1,09 triệu đồng, nói cách khác: Một triệu đồng ngày hôm nay có giá trị 1,09 triệu đồng sau 1 năm nếu lãi suất là 9%/năm. Điều này hàm ý nói rằng: Tiền tệ có giá trị theo thời gian. 1 đồng àm ta nhận được tại thời điểm ngày hôm nay có giá cao hơn 1 đồng nhận được tại một thời điểm nào đó trong tương lai (nếu lãi suất đầu tư >0)

nTiền lãi và lãi suất

•           Tiền lãi (Io): là giá của việc sử dụng tiền

•           Lãi suất (i): tỷ lệ % tiền lãi trong một đơn vị thời gian so với vốn gốc

•           Vo: Vốn gốc

n  4.1.1. Giá trị tương lai của tiền

4.1.1.1. Lãi đơn, lãi kép và giá trị tương lai

n  Lãi đơn: Là số tiền lãi được xác định dựa trên số vốn gốc (vốn đầu tư ban đầu) với một lãi suất nhất định. Việc tính lãi như vậy được gọi là phương pháp tính lãi đơn.

n  Công thức tính lãi đơn:

I = Vo x i x n

n  Trong đó:

        I           : Số tiền lãi ở cuối kỳ n

        Vo                  : Vốn gốc

        I           : Lãi suất một kỳ

        n           : Số kỳ tính lãi (tháng, quý, năm)

n  4.1.1.1. Lãi đơn, lãi kép và giá trị tương lai

n  Lãi kép: Là số tiền lãi được xác định dựa trên cơ sở số tiền lãi của các thời kỳ trước đó được gộp vào vốn gốc để làm căn cứ tính tiền lãi cho các thời kỳ tiếp theo. Phương pháp tính tiền lãi như vậy được gọi là phương pháp tính lãi kép.

n  Giá trị tương lai: Là giá trị có thể nhận được tại một thời điểm trong tương lai bao gồm số vốn gốc và toàn bộ số tiền lãi tính đến thời điểm đó.

n  Cách tính giá trị tương lai

n  Trường hợp tính theo lãi đơn:

Fn = V0 x (1+i x n)

n  Trong đó:      

Fn   : Giá trị tương lai tại thời điểm cuối kỳ thứ n.

Vo   : Số vốn gốc (vốn đầu tư ban đầu).

i         : Lãi suất/kỳ (kỳ: tháng, quý, 6 tháng, năm…)

n        : Số kỳ tính lãi.

n  Cách tính giá trị tương lai

n  Trường hợp tính theo lãi kép:

FVn = Vo.(1+i) n  

hoặc:          FVn = Vo. F (i,n)

Trong đó:   

FVn: Giá trị kép nhận được ở cuối kỳ thứ n.

V0, i, n        : như đã nêu trên.

f(i,n) = (1+i) n: thừa số lãi - biểu thị giá trị tương lai của 1 đồng ở tại thời điểm cuối năm thứ n

n  Cách tính giá trị tương lai

n  Ví dụ: Một người gửi tiền tiết kiệm 100 triệu đồng theo kỳ hạn gửi là 1 năm, với lãi suất 10%/năm. Sau 5 năm người đó mới rút tiền gốc và lãi. Hỏi sau 5 năm người đó nhận được số tiền là bao nhiêu?

n  Số tiền ở cuối năm thứ 5 người đó có thể nhận được là:

FV5 = 100.(1 + 10%)5 = 100.[f(10%,5)]

= 100 x 1,611 = 161,1 (tr đồng)

n  Nếu kỳ hạn gửi tiền là 5 năm với lãi suất 10%/năm (5 năm tính lãi 1 lần) thì sau 5 năm người đó chỉ nhận được số tiền (theo cách tính lãi đơn) là:

F5 = 100 x (1 + 10%x5) = 150 (tr đồng)

n  So sánh giá trị kép và giá trị đơn có chênh lệch là:

161,1 - 150 = 11,1 (tr đồng)

n  4.1.1.2. Giá trị tương lai của một chuỗi tiền tệ

n  Chuỗi tiền tệ trả cuối kỳ

0          1          2           3                        n-1                         

          PV1     PV2       PV3         ……..            PVn

Trong đó: PV1, PV2,… PVn là các khoản tiền phát sinh ở các thời điểm cuối kỳ thứ nhất, thứ hai,… thứ n

n  Chuỗi tiền tệ trả đầu kỳ

0           1          2           3                        n-1        n                

           PV1     PV2       PV3         ……..           PVn

Trong đó: PV1, PV2,… PVn là các khoản tiền phát sinh ở các thời điểm đầu kỳ thứ nhất, thứ hai,… thứ n

n  4.1.1.2. Giá trị tương lai của một chuỗi tiền tệ

•     Giá trị tương lai của một chuỗi tiền tệ cuối kỳ

n     Trường hợp các khoản tiền phát sinh ở cuối mỗi kỳ không bằng nhau:

FV = PV1 (1 + i)n – 1 + PV2 (1 + i)n – 2 + … + PVn     

Hay                                                            

Trong đó:

FV: giá trị tương lai của chuỗi tiền tệ trả cuối kỳ

PVt : giá trị khoản tiền phát sinh cuối kỳ t

i     : lãi suất /kỳ

n    : số kỳ

n  a) Giá trị tương lai của một chuỗi tiền tệ cuối kỳ

n   Trường hợp các khoản tiền phát sinh ở cuối mỗi kỳ bằng nhau:

n    Khi các khoản tiền phát sinh ở cuối các thời điểm bằng nhau( PV1 = PV2 = … = PVn = A) thì giá trị tương lai của chuỗi tiền tệ được xác định như sau:

n   Hoặc qua một số bước biến đổi có thể viết công thức dưới dạng:                                                                   

Trong đó:

FV: giá trị tương lai của chuỗi tiền tệ trả cuối kỳ

A   : giá trị khoản tiền đồng nhất ở cuối các năm

i    : lãi suất/kỳ

n    : số kỳ

n  b) Giá trị tương lai của một chuỗi tiền tệ đầu kỳ

n  Trường hợp các khoản tiền phát sinh ở đầu mỗi kỳ không bằng nhau:

FV’ = PV1 (1 + i)n + PV2 (1 + i)n-1 + …. + PVn (1 + i) =>     

Hay                                                  

Trong đó:

FV’: giá trị tương lai của chuỗi tiền tệ trả đầu kỳ

PVt : khoản tiền phát sinh ở thời điểm đầu kỳ thứ  t

i, n như đã nêu trên

n  b) Giá trị tương lai của một chuỗi tiền tệ đầu kỳ

n  Trường hợp các khoản tiền phát sinh ở đầu mỗi kỳ bằng nhau: (PV1= PV2 = … = PVn = A)                                                    

Hoặc qua một số bước biến đổi có thể viết công thức dưới dạng:

Trong đó:

FV’: giá trị tương lai của chuỗi tiền tệ trả đầu kỳ

A    : giá trị khoản tiền đồng nhất phát sinh ở đầu các kỳ

i, n  : như đã nêu trên

n  Ví dụ:

n  Một doanh nghiệp có nghĩa vụ phải thanh toán một khoản tiền 101.304.000đ vào thời điểm sau 5 năm. Doanh nghiệp muốn lập một quỹ trả nợ bằng cách hàng năm gửi đều đặn số tiền vào ngân hàng với lãi suất tiền gửi 8%/năm (theo phương pháp tính lãi kép). Vậy doanh nghiệp phải gửi vào ngân hàng mỗi năm bao nhiêu tiền để cuối năm thứ 5 có đủ tiền trả nợ?

n  Ví dụ:

n  Giả sử số tiền gửi đều đặn hàng năm bằng A, trong 5 năm (bắt đầu từ thời điểm ngày hôm nay).

n  Ta có:

n   4.1.2. Giá trị hiện tại của tiền.

4.1.2.1. Giá trị hiện tại của một khoản tiền.

Giá trị hiện tại của 1 khoản tiền (còn gọi là hiện giá) là giá trị của khoản tiền phát sinh trong tương lai được quy về thời điểm hiện tại (thời điểm gốc) theo 1 tỷ lệ chiết khấu nhất định.

Trong đó:

PV  : Giá trị hiện tại của khoản tiền phát sinh trong tương lai.

FVn : Giá trị khoản tiền tại thời điểm cuối kỳ n trong tương lai.

i      : Tỷ lệ chiết khấu hay tỷ lệ hiện tại hoá.

n     : Số kỳ chiết khấu.

                   : được gọi là hệ số chiết khấu hay hệ số hiện tại hoá,

nó biểu thị giá trị hiện tại của 1 đồng phát sinh ở cuối kỳ thứ n trong tương lai và được ký hiệu là p(i,n).

n  Nhận xét

n  Thời điểm phát sinh khoản tiền càng xa thời điểm hiện tại thì giá trị hiện tại của khoản tiền càng nhỏ.

n  Tỷ lệ chiết khấu hay tỷ lệ hiện tại hoá càng lớn thì giá trị hiện tại của khoản tiền càng nhỏ.

n   4.1.2.2. Giá trị hiện tại của một chuỗi tiền tệ.

n  a). Giá trị hiện tại của chuỗi tiền tệ cuối kỳ

Trường hợp các khoản tiền phát sinh ở cuối mỗi kỳ không bằng nhau:

n  Hoặc

n  a). Giá trị hiện tại của chuỗi tiền tệ cuối kỳ

n  Công thức trên còn có thể viết dưới dạng:

Trong đó:   

PV: Giá trị hiện tại của chuỗi tiền tệ cuối kỳ

FVt: Giá trị của khoản tiền phát sinh ở cuối kỳ thứ t .

i: Tỷ lệ chiết khấu

n: Số kỳ

n  a). Giá trị hiện tại của chuỗi tiền tệ cuối kỳ

n  Trường hợp các khoản tiền phát sinh ở cuối mỗi kỳ bằng nhau:

n   Khi các khoản tiền phát sinh ở các thời điểm cuối mỗi kỳ trong tương lai đều bằng nhau (FV1 =  FV2  = … =  FVn = A) thì giá trị hiện tại của các khoản tiền đó có thể xác định bằng công thức:

n  a). Giá trị hiện tại của chuỗi tiền tệ cuối kỳ

n  Hoặc qua một số bước biến đổi có thể viết công thức dưới dạng:

Trong đó:   

PV: Giá trị hiện tại của chuỗi tiền tệ cuối kỳ

A: Giá trị khoản tiền đồng nhất phát sinh ở cuối các kỳ trong tương lai

i, n như đã nêu trên.

n  Có thể sử dụng bảng tra tài chính số IV để xác định giá trị của biểu thức 

với các giá trị tương ứng i và n.

n  b). Giá trị hiện tại của chuỗi tiền tệ đầu kỳ.

n  Trường hợp các khoản tiền phát sinh ở đầu mỗi kỳ không bằng nhau:

=>                                  

Hoặc                   

Trong đó:   

PV/: Giá trị hiện tại của chuỗi tiền tệ đầu kỳ

FVt: Giá trị của khoản tiền phát sinh ở thời điểm đầu kỳ (đầu năm) t trong tương lai

i: Tỷ lệ chiết khấu 1 kỳ

n: Số  kỳ

n  b). Giá trị hiện tại của chuỗi tiền tệ đầu kỳ.

n  Trường hợp các khoản tiền phát sinh ở đầu mỗi kỳ bằng nhau (FV1 =  FV2  = … =  FVn = A):

                                         => 

Hoặc qua một số bước biến đổi có thể viết công thức dưới dạng:

Trong đó:   

PV/: Giá trị hiện tại của chuỗi tiền tệ đầu kỳ

A: Giá trị khoản tiền đồng nhất phát sinh ở đầu các thời kỳ trong tương lai

n   4.1.3. Xác định lãi suất

n   4.1.3.1. Lãi suất thực

n  Ví dụ: Một ngân hàng đưa ra mức lãi suất huy động tiền gửi  10%/năm và thực hiện tính lãi 6 tháng một lần theo phương thức lãi nhập vốn. Một khách hàng gửi số tiền 10 triệu đồng với lãi suất 6 tháng (nửa năm) là 5% thì sau 6 tháng (nửa năm) số tiền của khách hàng sẽ là 10,5 triệu đồng .Trong thời gian 6 tháng (nửa năm) tiếp theo số tiền của khách hàng sẽ là 11,023 triệu đồng .

n  Ví dụ:

n  Như vậy tiền lãi của cả năm sẽ là:

10x5% + 10,5x5% = 0.5 + 0,525  = 1,025 (triệu đồng)

n  Và lãi suất thực của cả năm sẽ là:

Ta có

n  Công thức chung để tính lãi suất thực tế năm

n   4.1.3.2 Xác định lãi suất theo năm

khi lãi suất của kỳ trả lãi nhỏ hơn 1 năm.

n  Trong trường hợp lãi suất được quy định theo kỳ (tháng, quý, 6 tháng) và trong năm quy định nhiều kỳ tính lãi tương ứng thì lãi suất năm được xác định như sau:

i = (1 + iK)m – 1                           

n  Trong đó:      

i: Lãi suất tính theo năm

iK: Lãi suất quy định tính theo kỳ nhỏ hơn 1 năm (1tháng, quý, 6 tháng)

m: Số lần (số kỳ) tính lãi trong năm

n  Ví dụ:

        Một doanh nghiệp vay ngân hàng một khoản tiền 100 triệu đồng lãi suất 6 tháng là 6%, trong thời hạn 3 năm( theo phương pháp tính lãi kép). Hỏi khi đến hạn thanh toán doanh nghiệp phải trả cho ngân hàng số tiền là bao nhiêu?

inăm = (1 + 6%)2 – 1 = 12,36%

n  Số tiền doanh nghiệp phải trả cho ngân hàng khi đến hạn thanh toán:

100 x (1 + 12,36%)3 = 141,852 (triệu đồng)

n  Hay      100 x (1 + 6%)2x3 = 141,852 (triệu đồng)

n  4.2. Tỷ suất sinh lời và rủi ro

n   4.2.1. Tỷ suất sinh lời

        - Tỷ lệ sinh lời được đo lường như là mức lợi nhuận mà các nhà đầu tư dự tính (hy vọng) sẽ đạt được trong tương lai so với khoản tiền đầu tư ban đầu.

        - Tỷ lệ sinh lời được tính toán theo kỳ hạn (1 tháng, 1 quý, 1 năm…).

        - Tỷ suất sinh lời mà nhà đầu tư đòi hỏi (kỳ vọng) được xác định trên cơ sở:

Lãi suất thực + Tỷ lệ lạm phát + Tỷ lệ rủi ro

n  4.2.1. Tỷ suất sinh lời

Nếu gọi:      

G: Giá bán hiện hành 1 cổ phiếu trên thị trường

G1: Giá bán 1 cổ phiếu dự tính cuối năm 1

d1: Lợi tức cổ phiếu nhà đầu tư hy vọng nhận được năm 1

Ta có tỷ suất sinh lời mà nhà đầu tư kỳ vọng trong năm:

Trong đó:   

          : tỷ suất cổ tức

          : tỷ lệ chênh lệch giá

n  4.2.1. Tỷ suất sinh lời

n  Nếu công ty có lợi tức cổ phần tăng đều đặn hàng năm thì tỷ lệ tăng giá sẽ đúng bằng tỷ lệ tăng cổ tức.

Vì vậy

Trong đó:   

n  re: Tỷ suất sinh lời kỳ vọng của nhà đầu tư

n  g: Tỷ lệ tăng cổ tức đều đặn hàng năm

n  d1, G : Đã nêu ở trên

n   4.2.2. Rủi ro và đo lường rủi ro.

4.2.2.1. Rủi ro.

          Trong hoạt động kinh doanh, các doanh nghiệp luôn phải đối mặt với những biến cố không chắc chắn trong tương lai có thể gây tổn thất, thiệt hại cho doanh nghiệp. Chẳng hạn như các yếu tố: lạm phát, sự biến động của lãi suất, tỷ giá hối đoái, sự thay đổi thị hiếu của người tiêu dùng… đã tác động mạnh mẽ đến môi trường kinh doanh, từ đó đã tác động đến giá trị tài sản, công nợ và kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Người ta thường nói đó là rủi ro.

          Rủi ro là một sự ngẫu nhiên xuất hiện các biến cố không mong đợi.

          Trên góc độ tài chính, rủi ro có thể được xem như là khả năng xuất hiện các khoản thiệt hại về tài chính.

n  4.2.2.1. Rủi ro.

n   Giả sử có một nhà đầu tư với số tiền 100 triệu đồng đang dự định một kế hoạch đầu tư. Ông ta dự định đầu tư 100 triệu đồng vào trái phiếu của chính phủ với tỷ suất lợi tức là 10%, cuối năm thứ nhất nhà đầu tư có chắc chắn 110 triệu đồng và việc đầu tư coi như có rủi ro thấp nhất (mặc dù vẫn còn khả năng rủi ro khác có thể xảy ra đối với nhà đầu tư như lạm phát…).

n   Một phương án đầu tư khác cũng với số tiền 100 triệu đồng tỷ suất sinh lời ước tính trung bình là 25% nhưng có nhiều khả năng có thể xảy ra:

- Khả năng xấu nhất: Nhà đầu tư chỉ thu lại được số tiền 50 triệu đồng.

- Khả năng tốt nhất: Nhà đầu tư có thể thu được 200 triệu đồng.

n   Ta có:

- Tỷ suất sinh lời trong trường hợp xấu nhất

- Tỷ suất sinh lời trong trường hợp tốt nhất

n   4.2.2.2. Đo lường rủi ro

n   a. Phân phối xác suất

n  Để đo lường nguy cơ tổn thất tài chính có thể xảy ra do sự biến động của các yếu tố, người ta có thể sử dụng nhiều biến tài chính khác nhau như: thu nhập của doanh nghiệp, tỷ suất sinh lời của tài sản hoặc luồng tiền vốn…

n  Tỷ suất sinh lời của tài sản (Rt):

n   Tập hợp tất cả các giá trị có thể có của rt được mô tả qua hàm phân phối xác suất.

n  Phân phối xác suất là một mô hình liên kết xác suất và tỷ suât sinh lời của các tình huống.

n  Giả sử hai khoản đầu tư A và B với vốn đầu tư ban đầu đều là 100 triệu đồng. Có thể xem xét sự phân phối xác suất của tỷ lệ sinh lời của hai khoản đầu tư này như sau:

n  Sự phân bố xác suất trong bảng trên là rời rạc vì tỷ lệ sinh lời có thể xảy ra là có hạn.

Ch­¬ng 5

®Çu t­ dµi h¹n cña doanh nghiÖp

5.1. Tæng quan vÒ ®Çu t­ dµi h¹n cña

doanh nghiÖp.

5.1.1. Kh¸i niÖm vÒ ®Çu t­ dµi h¹n cña

doanh nghiÖp.

   Kh¸i niÖm:

          - VÒ mÆt kinh tÕ:

          - Trªn khÝa c¹nh c¸ nh©n:

          - Trªn gãc ®é cña doanh nghiÖp.

§Æc ®iÓm cña ®Çu t­ dµi h¹n:

          - §TDH ph¶i øng ra mét l­îng vèn t­¬ng ®èi lín, sö dông cã tÝnh chÊt l©u dµi.

          - §Çu t­ lu«n g¾n víi rñi ro.

          - Môc tiªu ®Çu t­ lµ lîi nhuËn.

5.1.3 C¸c yÕu tè chñ yÕu ¶nh h­ëng ®Õn  quyÕt ®Þnh ®Çu t­ dµi h¹n cña doanh nghiÖp.

ý nghÜa cña ®Çu t­ dµi h¹n:

C¸c nh©n tè chñ yÕu ¶nh h­ëng ®Õn Q§ §TDH:

-     ChÝnh s¸ch kinh tÕ cña Nhµ n­íc…

-     ThÞ tr­êng vµ sù c¹nh tranh.

-     L·i suÊt vµ thuÕ trong kinh doanh.

-     Sù tiÕn bé cña khoa häc vµ c«ng nghÖ.

-     Møc ®é rñi ro cña ®Çu t­.

-     Kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña doanh nghiªp

5.1.4 Tr×nh tù ra quyÕt ®Þnh ®Çu t­ dµi h¹n

*Nh÷ng c«ng viÖc cÇn thiÕt ®Ó ®i ®Õn mét Q§ §T cã tÝnh chÊt chiÕn l­îc cña DN:

Ph©n tÝch t×nh h×nh, x¸c ®Þnh c¬ héi ®Çu t­

X¸c ®Þnh môc tiªu ®Çu t­.

LËp dù ¸n ®Çu t­.

§¸nh gi¸, thÈm ®Þnh dù ¸n vµ lùa chän dù ¸n ®Çu t­.

•          Ra quyÕt ®Þnh ®Çu t­

•           5.2 X¸c ®Þnh dßng tiÒn cña dù ¸n.

5.2.1 C¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n khi x¸c ®Þnh dßng tiÒn cña dù ¸n.

-         Xem xÐt trªn gãc ®é tµi chÝnh: ®Çu t­ lµ qu¸ tr×nh ph¸t sinh ra c¸c dßng tiÒn:

          + Dßng tiÒn ra:

          + Dßng tiÒn vµo:

-C¸c nguyªn t¾c:

+ §¸nh gi¸ dù ¸n cÇn dùa trªn c¬ së ®¸nh gi¸ dßng tiÒn t¨ng thªm do dù ¸n ®em l¹i.

+ Ph¶i tÝnh ®Õn chi phÝ c¬ héi khi xem xÐt dßng tiÒn cña dù ¸n.

+ Kh«ng ®­îc tÝnh chi phÝ ch×m vµo dßng tiÒn cña dù ¸n.

+ Ph¶i tÝnh ®Õn yÕu tè l¹m ph¸t khi xem xÐt dßng tiÒn.

+ Anhr h­ëng chÐo:

•           Dßng tiÒn thuÇn cña d­ ¸n ®Çu t­

 §­îc x¸c ®Þnh lµ chªnh lÖch gi÷a dßng tiÒn vµo cña dù ¸n ®Çu t­ vµ dßng tiÒn ra cña dù ¸n

•           L­u ý khi xem dßng tiÒn cña DA§T

 §Ó thuËn tiÖn cho viÖc tÝnh to¸n ng­êi ta sö dông mét sè gi¶ ®Þnh sau:

  - Thêi ®iÓm bá kho¶n vèn ®Çu t­ ®Çu tiªn ®­îc x¸c ®Þnh lµ thêi ®iÓm 0

  - Toµn bé c¸c kho¶n ®Çu t­, kho¶n thu ph¸t sinh liªn quan ®Õn dßng tiªn ra vµ dßng tiÒn vµo cña d­ ¸n trong n¨m ®­îc x¸c ®Þnh ë thêi ®iÓm cuèi n¨m

•           5.2.2. X¸c ®Þnh dßng tiÒn cña dù ¸n ®Çu t­.

5.2.2.1. X¸c ®Þnh dßng tiÒn ra cña dù ¸n ®Çu t­:

- C¸c dù ¸n kh¸c nhau cã dßng tiÒn chi ra kh«ng gièng nhau, th«ng th­êng víi DA§T®iÓn h×nh dßng tiÒn ra gåm:

+ Chi h×nh thµnh nªn TSC§

+ Chi h×nh thµnh vèn l­u ®éng th­êng xuyªn cÇn thiÕt.

(l­u ý: chi bæ sung vèn l­u ®éng – vÝ dô)

•           5.2.2.2. X¸c ®Þnh dßng tiÒn vµo cña DA§T

-           C¸c dù ¸n ®Çu t­ kh¸c nhau cã dßng tiÒn vµo kh¸c nhau. Dßng tiÒn vµo cña dù ¸n bao gåm:

        + Dßng tiÒn thuÇn ho¹t ®éng hµng n¨m:

        +Sè tiÒn thuÇn tõ thanh lý TSC§ khi kÕt thóc DA.

        +Thu håi vèn l­u ®éng th­êng xuyªn ®· øng ra.

        Toàn bộ số vốn lưu động đã ứng ra sẽđược thu hồi lại đầy đủ theo nguyên tắc số vốn lưu động đã đươc ứng ra bao nhiêu phải thu hồi hết bấy nhiêu. Thời điểm thu hồi có thể thu hồi dần hoặc có thể thu hồi toàn bộ một lần khi kết thúc dự án.

•           5.2.2.2. X¸c ®Þnh dßng tiÒn vµo cña DA§T

•          - Xác định dòng tiền thuần hàng năm của đầu tư và dòng tiền thuần của dự án.

•          Dòng tiền thuần của DAĐT: Là dòng tiền tăng thêm do DAĐT đưa lại,góp phần làm tăng thêm dòng tiền và gia tăng giá trị của doanh nghiệp so với trước khi có dự án.

•           5.2.2.2. X¸c ®Þnh dßng tiÒn vµo cña DA§T

•         Để thuận tiện cho việc hoạch định dòng tiền của  đầu tư, thông thường người ta sử dụng quy ước sau:

•         Số vốn đầu tư ban đầu được quy ước phát sinh ra ở thời điểm t=0

•         Dòng tiền vào hoặc dòng tiền ra của dự án  có thể phát sinh ra ở các thời điểm khác nhau trong một năm đều được quy về thời điểm cuối năm để tính toán.

•           5.2.3. Ảnh hưởng của khấu hao đến dòng tiền của DAĐT

•           Có 3 phương pháp khấu hao mà doanh nghiệp có thể áp dụng: Phương pháp khấu hao đường thẳng, phương pháp khấu hao nhanh và phương pháp khấu hao theo sản lượng.

•           KhÊu hao TSC§ ®­îc trõ ra khi tÝnh thu nhËp chÞu thuÕ

•           Nếu thay đổi phương pháp khấu hao tính thuế sẽ ảnh hưởng rất lớn đến dòng tiền sau thuế của DAĐT.    

•                                 CFht = CFKt (1-t%) + KHt . t% 

•           Trong đó:

•           CFht : Dòng tiền thuần hoạt động của dự án năm t

•           CFKt: Dòng tiền trước thuế chưa kể khấu hao ở năm t

•           KHt : Mức khấu hao TSCĐ năm t

•           t%: Thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp.

•           KHt - t%: Mức tiết kiệm thuế do khấu hao ở năm t

Nh­ vËy:KHt cµng cao th× CFht cña dù ¸n cµng cao

•           Từ công thức trên cho thấy, phần chi phí khấu hao càng cao thì dòng tiền thuần hàng năm của DA sẽ càng cao.  Như vậy nếu doanh nghiệp áp dụng phương pháp khấu hao nhanh thì trong những năm đầu sử dụng tài sản, do khấu hao cao dòng tiền mặt thu về hàng năm sẽ cao, và càng những năm cuối của thời gian sử dụng tài sản cố định nếu các yếu tố khác không có gì thay đổi thì dòng tiền thuần hàng năm của doanh nghiệp sẽ càng giảm đi.

•           5.3.®¸nh gi¸ lùa chän dù ¸n ®t dh

 Néi dung phÇn nµy

  5.3.1. Tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ DA §TDH.

  5.3.2. C¸c ph­¬ng ph¸p chñ yÕu ®¸nh gi¸, lùa chän dù ¸n ®Çu t­

  5.3.3. Mét sè tr­êng hîp ®Æc biÖt trong ®¸nh gi¸ vµ lùa chän DA§T

•           5.3.1.Tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶

DA §TDH.

 + HiÖu qu¶ ®Çu t­ ®­îc biÓu hiÖn trong mèi quan hÖ gi÷a lîi Ých thu ®­îc do ®Çu t­ mang l¹i vµ chi phÝ bá ra ®Ó thùc hiÖn ®Çu t­

 + §¸nh gi¸ lîi Ých cña ®Çu t­ ph¶i xuÊt ph¸t tõ môc tiªu ®Çu t­

 + PhÇn nµy xem xÐt c¸c DA§T d­íi gãc ®é DN t×m kiÕm lîi nhuËn

•           5.3. Đánh giá và lựa chọn dự án đầu tư dài hạn

5.3.1. Tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả dự án đầu tư dài hạn.

        Trên góc độ tài chính, các tiêu chuẩn chủ yếu đánh giá hiệu quả kinh tế của dự án đầu tư thường được sử dụng là:

- Tỷ suất lợi nhuận bình quân vốn đầu tư.

- Thời gian hoàn vốn đầu tư.

- Giá trị hiện tại thuần của dự án đầu tư.

- Tỷ suất doanh lợi nội bộ của dự án đầu tư.

- Chỉ số sinh lời của dư án đầu tư.

        Trong việc lựa chọn dự án đầu tư không nhất thiết phải sử dụng tất cả các chỉ tiêu trên vào việc so sánh các dự án. Tuỳ theo từng trường hợp cụ thể mà xác định chỉ tiêu chủ yếu làm căn cứ chọn lựa dự án.

•         5.3.2. Các phương pháp chủ yếu đánh giá và lựa chọn dự án đầu tư.

•          Căn cứ vào mối quan hệ giữa các dự án, có thể phân chia các dự án đầu tư thành hai loại: loại dự án đầu tư độc lập và loại dự án đầu tư loại trừ nhau.

        + Dự án đầu tư độc lập là dự án mà khi được chấp thuận hay bị loại bỏ không ảnh hưởng gì đến các dự án khác.

        + Dự án loại trừ nhau hay dự án xung khắc là loại dự án mà khi một dự án này được thực hiện thì những dự án khác còn lại sẽ bị loại bỏ.

•         5.3.2. Các phương pháp chủ yếu đánh giá và lựa chọn dự án đầu tư.

•          Trên góc độ tài chính để xem xét người ta thường sử dụng một số phương pháp chủ yếu sau:

- Phương pháp tỷ suất lợi nhuận bình quân vốn đầu tư.

- Phương pháp thời gian hoàn vốn đầu tư.(PP).

- Phương pháp giá trị hiện tại thuần (NPV).

- Phương pháp tỷ suất doanh lợi nội bộ (IRR).

- Phương pháp chỉ số sinh lời (PI).

- Phương pháp thời gian hoàn vốn đầu tư có chiết khấu.(DPP).

•           5.3.2.1.Ph­¬ng ph¸p tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n vèn ®Çu t­

•           C¸ch x¸c ®Þnh tû suÊt LNBQ vèn ®Çu t­ cña DA§T

Trong ®ã: TP : Tû suÊt LNBQ vèn §T cña DA

                 Pr : LN sau thuÕ BQ hµng n¨m do DA§T ®­a l¹i

                 Vd : Vèn ®Çu t­ BQ hµng n¨m

                Pr t  : LN sau thuÕ do DA§T ®­a l¹i ë n¨m t

                  N : Vßng ®êi (tuæi thä) cña dù ¸n: TÝnh tõ thêi

                       ®iÓm b¾t ®Çu bá vèn ®Õn khi kÕt thóc

                 Vdt : Vèn ®Çu t­ ë n¨m thø t

               Sè vèn ®Çu t­ lòy kÕ    _      Sè khÊu hao lòy kÕ

                   ë cuèi n¨m thø t                  ë ®Çu n¨m thø t

•           Ph­¬ng ph¸p tû suÊt lîi nhuËn b×nh qu©n vèn ®Çu t­ (tiÕp)

* Néi dung ph­¬ng ph¸p

 - X¸c ®Þnh tû suÊt lîi nhuËn BQ vèn ®Çu t­ cña tõng DA§T

 - §¸nh gi¸ lùa chän dù ¸n:

  + Tr­êng hîp 1: §èi víi c¸c dù ¸n ®éc lËp nÕu cã tû suÊt lîi nhuËn BQ vèn §T> 0 ®Òu cã thÓ chän

  + Tr­êng hîp 2: §èi víi c¸c dù ¸n thuéc lo¹i xung kh¾c, DA nµo cã tû suÊt lîi nhuËn BQ vèn ®Çu t­ cao h¬n sÏ ®­îc chän

* ¦u ®iÓm, h¹n chÕ cña ph­¬ng ph¸p (gi¸o tr×nh)

•           5.3.2.2. Ph­¬ng ph¸p thêi gian

hoµn  vèn ®Çu t­ (PP)

* Thêi gian hoµn V§T cña DA§T:

 Lµ  kho¶ng thêi cÇn thiÕt mµ DA t¹o ra dßng tiÒn thuÇn b»ng chÝnh sè vèn §Tban ®Çu ®Ó thùc hiÖn dù ¸n

* C¸ch x¸c ®Þnh thêi gian hoµn V§T:

+ Tr­¬ng hîp 1: DA§T t¹o ra dßng tiÒn  thu nhËp ®Òu ®Æn hµng n¨m

•           Ph­¬ng ph¸p thêi gian

hoµn  vèn ®Çu t­ (PP)

•           C¸ch x¸c ®Þnh thêi gian hoµn  V§T

 + Tr­êng hîp 2: DA§T t¹o ra dßng tiÒn thu nhËp hµng n¨m kh«ng b»ng nhau: => cÇn x¸c ®Þnh thêi gian hoµn vèn §T theo tr×nh tù:

  - X¸c ®Þnh sè n¨m thu håi vèn ®Çu t­ : B»ng c¸ch tÝnh sè vèn §T cßn ph¶i thu håi ë cuèi n¨m lÇn l­îc theo thø tù

  - X¸c ®inh sè th¸ng ph¶i thu håi nèt V§T trong n¨m nµo ®ã ( nÕu cã): Khi sè V§T cßn ph¶i thu cña n¨m ®ã nhá h¬n thu nhËp cña n¨m kÕ tiÕp.

  - Thêi gian thu håi V§T cña DA ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch tæng céng sè n¨m vµ sè th¸ng thu håi V§T

•           Ph­¬ng ph¸p thêi gian

hoµn  vèn ®Çu t­ (PP)

* Néi dung ph­¬ng ph¸p

 - X¸c ®Þnh thêi gian thu håi V§T cña tõng DA§T

 - §¸nh gi¸ lùa chän DA: B»ng c¸ch ®èi chiÕu thêi gian thu håi V§T cña c¸c DA víi thêi gian tèi ®a thu håi V§T cã thÓ chÊp nhËn do DN dù ®Þnh. Dùa trªn tiªu chuÈn nµy :

  + Lo¹i bá nh÷ng DA §T cã thêi gian thu håi V§T dµi h¬n thêi gian tiªu chuÈn do DN ®Ò ra

  + §èi víi nh÷ng DA§T thuéc lo¹i xung kh¾c  th­êng chän DA cã thêi gian thu håi V§T ng¾n nhÊt trong sè c¸c dù ¸n

* ¦u ®iÓm, h¹n chÕ cña ph­¬ng ph¸p

•            * Phương pháp thời gian thu hồi vốn có chiết khấu (DPP)

•           Thời gian thu hồi vốn có chiết khấu là khoảng thời gian cần thiết để tổng giá trị hiện tại tất cả dòng thu nhập trong tương lai của dự án vừa đủ bù đắp số vốn đầu tư bỏ ra ban đầu.

•           Phương pháp thời gian hoàn vốn có chiết khấu đã khắc phục được hạn chế của phương pháp thời gian hoàn vốn đơn giản là xem xét dự án có tính đến giá trị  thời gian của tiền tệ. Nói cách khác, tiêu chuẩn thời gian thu hồi vốn có chiết khấu ghi nhận rằng chúng ta đầu tư vốn vào một dự án bất kỳ nào đó và sẽ kiếm lại được số tiền này bao lâu sau khi đã trừ đi chi phí cơ hội của việc sử dụng vốn. tuy nhiên, phưong pháp này vẫn mang đầy đủ những nhược điểm khác của Phương pháp thời gian thu hồi vốn đơn giản.

•        Ví dụ

•           Vẫn ví dụ về hai dự án A và B như ở trên, giả định chi phí sử dụng vốn là 10%

•           Thời gian thu hồi vốn có chiết khấu của dự án A như sau:

•                        Bảng số 4:                                                Đơn vị tính: trđ

•           TA = 3 năm + 0,61 x 12  = 3 năm và 7,3 tháng

•           Tương tự, thời gian thu hồi vốn có chiết khấu của dự án B là: 3 năm và 6,3 tháng

•           5.3.2.3. Ph­¬ng ph¸p gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn (NPV)

 *   Tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ vµ lùa chän: Chñ yÕu lµ gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn cña DA§T

 *   Gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn cña DA§T lµ sè chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña c¸c kho¶n thu trong t­¬ng lai do DA§T mang l¹i víi gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña vèn ®Çu t­  bá ra ®Ó thùc hiÖn DA

                                                        HoÆc

 Trong ®ã :

NPV: Gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn cña dù ¸n

CFt: Kho¶n tiÒn thu tõ  DA ë n¨m thø t

ICt: :Vèn ®Çu t­ ë n¨m thø t

N : Vßng ®êi cña dù ¸n

r : Tû lÖ chiÕt khÊu( th­êng sö dông lµ chi phÝ sö dông vèn ®Ó thùc hiÖn DA)

•           Ph­¬ng ph¸p gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn (NPV)

•           Néi dung cña ph­¬ng ph¸p

  - X¸c ®Þnh gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn (NPV) cña tõng dù ¸n ®Çu t­

  - §¸nh gi¸ lùa chän DA§T: c¨n cø vµo (NPV) cã thÓ cã c¸c tr­êng hîp sau:

   + NPV< 0 Dù ¸n bÞ lo¹i bá

   + NPV= 0 tïy thuéc vµo ®iÒu kiÖn cña DN vµ sù cÇn thiÕt cña DA cã thÓ quyÕt ®Þnh lo¹i bá hay chÊp thuËn DA

   + NPV> 0

      . NÕu c¸c DA lµ DA ®éc lËp th× ®Òu cã thÓ chÊp thuËn

      . NÕu c¸c DA thuéc lo¹i xung kh¾c vµ tuæi thä cña c¸c DA b»ng nhau, trong ®iÒu kiÖn DN kh«ng bÞ giíi h¹n vÒ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn th× DA cã NPV cao h¬n sÏ lµ DA ®­îc chän

*  ¦u ®iÓm, h¹n chÕ cña ph­¬ng ph¸p.

•           5.3.2.4.Ph­¬ng ph¸p tû suÊt doanh lîi néi bé (IRR)

•           Tû suÊt doanh lîi néi bé (gäi lµ l·i suÊt hoµn vèn néi bé) lµ mét l·i suÊt mµ chiÕt khÊu víi møc l·i suÊt ®ã lµm cho gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña c¸c kho¶n tiÒn thuÇn hµng n¨m trong t­¬ng lai do ®Çu t­ mang l¹i b»ng víi vèn ®Çu t­ ban ®Çu.

                                          HoÆc

     Trong ®ã:IRR: Tû suÊt DLNB cña DA§T

•           5.3.2.4.Ph­¬ng ph¸p tû suÊt doanh lîi néi bé (IRR)

•           C¸ch x¸c ®Þnh tû suÊt doanh lîi néi bé (IRR)

 + C¸ch 1: Ph­¬ng ph¸p thö vµ xö lý sai sè

 + C¸ch 2: Ph­¬ng ph¸p néi suy

  - Chän 1 l·i suÊt tïy ý r1, TÝnh NPV1 theo r1

  - Chän 1 l·i suÊt tïy ý  r2, tháa m·n ®iÒu kiÖn:

    . NÕu NPV1 >0 th× chän r2 >r1 sao cho NPV2< 0

      NÕu NPV1< 0 th× chän r2<r1 sao cho NPV2> 0

    . Chªnh lÖch gi÷a r1  vµ r2 trong kho¶ng 5%

  -T×m IRR:

•           Ph­¬ng ph¸p tû suÊt doanh lîi néi bé (IRR)

•           Néi dung cña ph­¬ng ph¸p :

 - X¸c ®Þnh IRR cña tõng DA§T

 - §¸nh gi¸ lùa chän DA: B»ng c¸ch so s¸nh gi÷a IRR víi chi phÝ sö dông vèn  ®Ó thùc hiÖn DA (r)

 Cã thÓ cã 3 tr­êng hîp:

  + IRR < r => DA bÞ lo¹i bá

  + IRR = r => tïy ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña DN cã thÓ quyÕt ®Þnh lùa chän hay lo¹i bá DA

  + IRR > r => cÇn xem xÐt cô thÓ:

    . NÕu DA§T lµ ®éc lËp th× DA ®­îc chÊp nhËn.

    . NÕu DA thuéc lo¹i xung kh¾c  th× chän DA cã tû suÊt DLNB cao nhÊt

* ¦u ®iÓm, h¹n chÕ  cña ph­¬ng ph¸p

•         5.3.2.5. Phương pháp chỉ số sinh lời (PI)

•           Chỉ số sinh lời cũng là một thước đo khả năng sinh lời của một dự án đầu tư có tính đến yếu tố giá trị thời gian của tiền.

•            Chỉ số sinh lời được xác định bằng tỷ lệ giữa giá trị hiện tại của các khoản thu nhập từ dự án và vốn đầu tư ban đầu của dự án

•           Trong đó:

        PI   : Chỉ số sinh lời của dự án

        CFt , CFo như đã nêu trên.

        r   : Tỷ lệ chiết khấu, thường  sử dụng là chi phí sử dụng vốn để thực hiện dự án.

•           Việc sử dụng chỉ số sinh lời làm tiêu chuẩn để đánh giá và lựa chọn dự án đầu tư được thực hiện như sau:

•           Xác định chỉ số sinh lời của mỗi dự án đầu tư.

        Đánh giá và lựa chọn dự án: Căn cứ vào chỉ số sinh lời có thể xem xét ba trường hợp sau:

•           Trường hợp 1:  Chỉ số sinh lời của dự án nhỏ hơn 1 (PI<1)  sẽ loại bỏ dự án.

•           Trường hợp 2: Chỉ số sinh lời của dự án  bằng 1(PI=1), tùy điều kiện có thể chấp thuận hay loại bỏ dự án.

•           Trường hợp 3: Chỉ số sinh lời của dự án lớn hơn 1 (PI >1):

•           Nếu đây là dự án độc lập thì dự án được chấp thuận.

•           Nếu đó là các dự án loại trừ nhau thì thông thuờng dự án có chỉ số sinh lời (PI) cao nhất là dự án sẽ được chọn

•           5.3.3.Mét sè tr­êng hîp ®Æc biÖt trong ®¸nh gi¸ vµ lùa chän DA§T

5.3.3.1  tr­êng hîp cã m©u thuÉn khi sö dông ph­¬ng ph¸p NPV vµ IRR

•           §èi víi DA ®éc lËp: sö dông 2 F2 ®Òu ®­a ®Õn kÕt luËn gièng nhau trong viÖc chÊp thuËn hay lo¹i bá DA

      +  NPV < 0   <=>  IRR < r  => lo¹i bá DA

      +  NPV = 0   <=>  IRR = r  => chÊp thuËn (hoÆc lo¹i bá)

      +  NPV > 0    <=> IRR > r  => chän DA

* §èi víi c¸c DA§T thuéc lo¹i DA lo¹i trõ nhau: trong 1 sè tr­êng hîp sö dông c¶ 2 F2 nµy cã thÓ dÉn ®Õn kÕt luËn tr¸i ng­îc nhau.

 VD:  2 DA§T  A vµ B lo¹i trõ nhau,

Cã: + NPVA> NPVB => chän A, lo¹i B

      +   IRRA< IRRB  => chän B, lo¹iA

•           5.3.3. Mét sè tr­êng hîp dÆc biÖt trong ®¸nh gi¸ vµ lùa chän DA§T

( tr­êng hîp cã sù m©u thuÉn khi sö dông ph­¬ng ph¸p NPV vµ IRR)

 *§Ó chän DA cÇn t×m 1 møc l·i suÊt c©n b»ng rc, t¹i rc lµm cho NPVA = NPVB

 *So s¸nh chi phÝ sö dông vèn ®Ó thùc hiÖn DA víi l·i suÊt c©n b»ng vµ c¨n cø vµo NPV cña tõng DA, chän DA nµo cã NPV cao h¬n.

+NÕu r < rc => chän  A lo¹i B

+nÕu rc < r < IRRB => chän B lo¹i A

•         5.3.3.2.  Trường hợp các dự án đầu tư thuộc loại

loại trừ nhau có tuổi thọ không bằng nhau

+ §­a c¸c DA vÒ cïng ®é dµi thêi gian

         a, Ph­¬ng ph¸p thay thÕ: Chän ®é dµi thêi gian chung cho c¸c DA lµ béi sè chung nhá nhÊt cña ®é dµi thêi gian ho¹t ®éng cña c¸c DA.  Cïng víi sù gi¶ ®Þnh vÒ t¸i ®Çu t­ cña c¸c DA

+X¸c ®Þnh gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn (NPV) cña c¸c DA trong cïng thêi gian ®· ®­îc quy ®æi.

+Chän dù ¸n cã NPV cao nhÊt.

        b, Ph­¬ng ph¸p chuçi tiÒn tÖ ®Òu thay thÕ hµng n¨m.

NPV=EA(1-(1+r)-n/r suy ra EA=NPV/1-(1+r)-n/r.

C¨n cø vµo EA cña c¸c dù ¸n, chän dù ¸n EA cao nhÊt.                                

•           5.3.3.3. Lùa chän DA trong tr­êng hîp thay thÕ thiÕt bÞ cò b»ng thiÕt bÞ míi.

•           C¸c b­íc tiÕn hµnhnh­ sau:

•           B­íc 1: X¸c ®Þnh kho¶n tiÒn ®Çu t­ thuÇn cña DA thay thÕ thiÕt bÞ cò b»ng thiÕt bÞ míi.

•           B­íc 2: X¸c ®Þnh dßng tiÒn thuÇn t¨ng thªm hµng n¨m do ®Çu t­ thiÕt bÞ míi ®­a l¹i.

•           B­íc 3: X¸c ®Þnh gi¸ trÞ hiÖn t¹i thuÇn (NPV) cña dù ¸n thay thÕ thiÕt bÞ vµ lùa chän dù ¸n.

•           5.3.3.4. Lùa chän DA§T trong ®iÒu kiÖn cã l¹m  ph¸t.

•            Ph¶i tÝnh ®Õn yÕu tè l¹m ph¸t khi xem xÐt dßng tiÒn.

•            C«ng thøc diÔn t¶ mèi quan hÖ gi÷a l·i suÊt danh nghÜa vµ l·i suÊt thùc (theo lý thuyÕt cña Fisher) nh­ sau:

(1+l·i suÊt danh nghÜa )=(1+l·i suÊt thùc)(1+tû lÖ l¹m ph¸t)

L·i suÊt danh nghÜa =(1+l·i suÊt thùc)(1+ tû lÖ l¹m ph¸t) -1

Nguyªn t¾c:

+NÕu dßng tiÒn cña dù ¸n lµ dßng tiÒn danh nghÜa th× chiÕt khÊu theo tû suÊt chiÕt khÊu danh nghÜa.

+NÕu dßng tiÒn cña dù ¸n lµ dßng tiÒn thùc th× chiÕt khÊu theo tû suÊt chiÕt khÊu thùc

NÕu kh«ng ®¶m b¶o nguyªn t¾c trªn sÏ dÉn ®Õn sù sai lÖch khi x¸c ®Þnh NPV cña dù ¸n

•           5.3.3.5. Lùa chän dù ¸n trong ®iÒu kiÖn cã rñi ro.

•           Rñi ro trong ®Çu t­ ®­îc hiÓu lµ sù biÕn ®æi dßng tiÒn thu nhËp do dù ¸n ®Çu t­ hy väng mang l¹i.

a, Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch ®é nh¹y:

        Tr×nh tù c¸c b­íc nh­ sau:

- TÝnh NPV cña dù ¸n trong ®iÒu kiÖn an toµn.

- Chän c¸c biÕn sè chñ yÕu t¸c ®éng ®Õn NPV cña dù ¸n.

- ¢n ®Þnh møc thay ®æi cña c¸c biÕn sè so víi gi¸ trÞ gèc ë ®iÒu kiÖn an toµn.

- TÝnh to¸n sù biÕn ®æi cña NPV do sù thay ®æi cña mét hay nhiÒu biÕn sè.VÝ dô trang 212

- So s¸nh ®Ó nhËn diÖn c¸c biÕn sè cã t¸c ®éng m¹nh nhÊt víi NPV cña dù ¸n

•           5.3.3.5. Lùa chän dù ¸n ®Çu t­ trong ®iÒu kiÖn cã rñi ro.

b, Ph­¬ng ph¸p ph©n tÝch t×nh huèng:

        Ph©n tÝch t×nh huèng lµ xem xÐt kÕt hîp c¸c biÕn sè chÝnh cña dù ¸n trong hai t×nh huèng ®iÓn h×nh

-T×nh huèng” xÊu nhÊt” vµ t×nh huèng” tèt nhÊt”

*C¸c b­íc chñ yÕu sau:

•           Ước định để xác định xác suất cho các tình huống: Tình huống tốt nhất, tình huống bình thường, tình huống xấu nhất.

•           Xác định NPV của dự án cho từng tình huống dựa trên cơ sở các biến số và xác suất tương ứng của từng tình huống

•            Xác định độ lệch chuẩn và hệ số biến thiên của dự án.

•            b. Phương pháp phân tích tình huống.

•            Phương sai của dự án:

•                                                   

•           Và  độ lệch chuẩn của dự án:

•                                                 

•           Trong đó:

•            Pi : Xác suất của trường hợp i

•            NPVi : Giá trị hiện tại thuần của dự án trong trường hợp i

•            NPVm : Giá trị hiện tại thuần mong đợi (kì vọng) của dự án

•           b. Phương pháp phân tích tình huống.

•          Hệ số biến thiên của dự án:        

•                                                     

•          Nếu hệ số biến thiên càng lớn thì rủi ro của dự án càng cao.

•          Hạn chế của phương pháp này: Việc dự đoán xác suất của các tình huống rất khó khăn, phụ thuộc nhiều vào độ chủ quan của con người.