Bạch bước vào chào ông Vần lễ phép. Thằng Đỗ với Đậu cũng nhanh chóng pha trà cho ông và các cậu. Ông Vần trình sổ sách lên, cậu Tú ngó vào xem cùng. Lúc này cửa hàng cũng có khách ghé thăm. Người bước vào là hai vợ chồng người buôn vải, ông Vần thấy vậy vội ra chào đón.

Bạch nhìn người đàn bà quý phái, trên người đeo nào vàng nào bạc mà nặng cả người, có vẻ vừa đi đường xa tới mồ hôi nhễ nhại, bà liên tục dùng khăn tay lau những giọt mồ hôi. Người chồng bên cạnh ra sức quạt cho vợ. Bạch đang ngồi chơi cùng cậu Bình thì nhảy tót xuống, lanh chanh chạy đi lấy ấm trà mới pha rót cho người đàn bà trang điểm  đặc biệt đậm này một cốc.

"Mời bà xơi nước ạ."

Đang nóng nực được một cốc trà vừa nguội tới còn gì bằng. Bà ta cầm cốc trên tay Bạch uống một hơi.

"Bà xin."

Bạch cầm lại cốc nhưng nhìn chằm chằm vào người đàn bà này. Nhìn từ mặt tới người không có ý định dừng lại. Ông Vần sợ Bạch làm hỏng chuyện định tiến lên khéo đuổi Bạch xuống nhưng lại bắt gặp ánh mắt ra hiệu của ông Hộ. Ông cũng muốn xem con dâu ông làm ra trò gì. Vì khi nãy con bé đã chú ý người phụ nữ này từ xa.

Quả nhiên bà ta không nhịn được hiếu kì hỏi Bạch.

"Trên người ta dính gì sao?"

Bạch nghe được con cá đã cắn câu liền dẫn dắt vấn đề.

"Con đang nhìn bà, bà ra nhiều mồ hôi quá nhỉ."

"Ừ đều tại lão chồng vô dụng của bà quạt như ruồi phẩy."

"Không nha, bà mắng oan ông ý rồi."

"Oan chỗ nào?"

Bạch liền cầm vạt áo của bà rồi quơ quơ. “Thủ phạm là đây nè." Mọi người đều không hiểu ý Bạch. Bà Hoa đang xếp lại vải cũng hóng ra xem. Ông Hộ lại càng tò mò duy chỉ có cậu Bình thích thú xem điệu bộ thảo mai của Bạch.

''Chất liệu của cái áo này chính là nguyên nhân đó, nhìn vải lụa này có vẻ đẹp và còn láng mịn nhưng bà biết không? Không phải cái gì đẹp á chất lượng cũng đẹp. Vì vải lụa có độ thấm kém gây nhớp nháp khi đổ mồ hôi. Hôm nay vốn dĩ không quá oi bức nhưng bà nhìn xem mồ hôi đổ biết bao nhiêu. Với cả mùa hè nóng như này lại càng thêm nóng á."

"Cháu nói thật sao?"

Người đàn bà chăm chú hỏi lại, đúng vậy bà cảm thấy lời Bạch nói rất đúng. Bạch cầm tay bà chìa vạt áo ra cho bà sờ.

"Chà, mịn quá. Bộ cháu mặc làm từ gì đây?"

Bạch nhanh nhảu trả lời.

"Là lụa tơ sen ạ. Khác xa với các loại vải bình thường nha."

Người đàn bà sờ soạng khắp các chỗ của chiếc áo Bạch đang mặc. Bạch dụ dỗ.

"Loại vải này độ thoáng cao, khả năng hút ẩm tốt… và còn còn… còn gì nhỉ? Cậu Bình ơi…"

Bạch tự dưng quên mất, với cả mới nghe cậu Bình giải thích một lần chỉ hiểu chứ chưa kịp nhớ. Nên Bạch đành quay sang cầu cứu cậu Bình. Mọi người chuyển sự chú ý sang phía cậu Bình khi thấy cậu cất lời.

"Vải lụa tơ sen là loại vải mềm nhẹ được dệt từ những sợi tơ được lấy từ phần cuống của hoa sen. Độ thoáng và hút ẩm cao, mặc vô cùng dễ chịu thoáng mát. Lụa tơ sen thoáng mát, không gây bức bí hay khó chịu khi mặc. Giặt khô khá nhanh. Nhưng nhìn bề ngoài sẽ không đẹp, sáng bóng bằng vải lụa."

Người đàn bà gật gù. Ông Hộ thấy con trai mình giỏi như vậy cũng không ngạc nhiên mấy nhưng cậu Tú và ông Vần thì lại bất ngờ. Bạch chớp lấy thời cơ.

"Nhìn là biết bà đang từ làng lên tỉnh đúng không ạ? Nếu mùa hè mặc những bộ áo quần, váy lụa mà được làm từ lúa tơ sen thì chắc chắn sẽ có nhiều người biết đến đó ạ. Nhưng mà… "

Bà thấy Bạch ngập ngừng lại càng tò mò.

"Nhưng mà sao? Cháu nói tiếp đi."

"Nhưng mà giá thành đắt nên ở quê cháu mới không có nhiều người mặc ạ."

"Cháu thử nói giá xem."

Bạch quay sang nhìn ông Vần, ông Vần sực nhớ vội đi ra giới thiệu.

"Lụa này có giá là 10 quan tiền."

"Như vậy cũng quá đắt so với lứa thường rồi." - Người đàn bà nhìn chồng đắn đo.

Lúc này ông Hộ mới đi ra.

"Quý khách biết tại sao lụa này lại đắt đến vậy không? Vì quá trình để dệt được tấm vải từ tơ sen rất vất vả và tốn nhiều thời gian công sức. Nó cũng tốn ngang công sức với vải lĩnh đấy. Nhất là công đoạn rút tơ sen, phải thật sự khéo léo mới có thể làm được. Quý khách nhìn chiếc áo mà đứa nhỏ này mặc xem. Ít nhất phải hơn hai nghìn sợi tơ sen như vậy tốn biết bao nhiêu thời gian và các công đoạn. Mỗi thợ giỏi của chúng tôi một ngày mới rút được hai trăm sợi tơ. Ấy là thợ thiện nghề được dạy từ một năm trở lên. Thế nên giá thành mới đắt đỏ như vậy. Mỗi năm cửa hàng chính trên tỉnh và các cửa hàng phụ của nhà chúng tôi cũng chỉ bán ra được hơn mươi mét lụa này. Hầu như bán ra từ cửa hàng chính, ở quê không có đủ tiền để mua. Nhà chúng tôi cũng có thợ thiện nghệ có thể may trực tiếp theo những yêu cầu của người mua."

"Nhưng như vậy cũng là quá đắt đỏ. Vậy mà một đứa trẻ lại có thể mặc được."

"Đây là con dâu nhà tôi, chồng con bé chiều nó hết mực nên đó là chuyện thường."

Người đàn bà đắn đo một hồi sau đó quay lại bàn bạc với chồng, sau khi thảo luận bà quyết định muốn đến xem công đoạn làm ra một tấm vải tơ sen trực tiếp. Mùa này đang là mùa sen phát triển nên là lúc có thể trực tiếp xem từ công đoạn lấy cuống sen đầu tiên. Người chồng che ô cho bà, cậu Tú đi cùng ông Hộ. Cậu Bình không muốn đi nhưng nhìn thấy ánh mắt năn nỉ của Bạch lại mềm lòng. Cuối cùng vẫn là cõng Bạch đi.

"Bạch ú này sụt lưng tôi mất."

"Bỏ người ta xuống, bỏ xuống em tự đi."

"Thôi xin, tí mệt lại lả ra."

Đi một lúc thì cậu có vẻ thấm mệt, cũng may hôm nay chỉ nắng nhè nhẹ. Bạch lấy tay áo thấm mồ hôi cho cậu.

"Bạch thơm tôi cái tôi tỉnh liền."

Bạch thơm thật, hơn nữa còn không ngại như lần đầu.

"Thơm cái nữa."

Bạch thơm tiếp. Cậu ba Tú đi trên nhìn lại cảm thấy ngứa mắt với hai người vô cùng. Đến hồ sen chính giữa làng, cũng là cái hồ có diện tích lớn nhất của cả làng, cả huyện này. Nơi này trồng sen để phục vụ việc lấy tơ sen. Nhìn người làm đang lấy sen thấy ông Hộ tới thì dừng lại chào rồi tiếp tục công việc. Đang đầu tháng năm, chính vì vậy đây là thời gian lí tưởng để thu hoạch sen.

Sau khi sen đã được thu hoạch bỏ đi phần lá và phần hoa, chỉ giữ lại phần cuống để lấy sợi tơ. Phần cuống phải được rửa sạch để sợi tơ được trắng đẹp hơn. Tiếp tục đến xưởng dệt, các thợ rút tơ sen đang thực hiện quy trình tiếp theo. Để lấy được sợi tơ, phải dùng dao khứa nhẹ xung quanh cuống sen. Tiếp theo đó sẽ dùng tay vặn cùng một lúc 5 đến 6 cuống để kéo tơ ra khỏi thân cây. Làm như vậy mới thu được từ 20 đến 30 sợi, tiếp theo để phần sợi tơ lên bàn rồi dùng ngón tay ve tròn lại. Khi đã có những sợi tơ dày hơn, chúng sẽ được treo lên và các sợi tơ được khô lại.

"Các thợ dệt chính đâu rồi? Gọi ra dệt thử cho khách xem."

Thợ chính và thợ phụ nhanh chóng lấy những sợi tơ khô sẵn làm ẩm. Sau khi đã rút thành công các sợi tơ từ cuống sen, thợ sẽ quay các sợi thành từng ống và móc lên trục con thoi để dệt thành vải. Điểm đặc biệt của sợi tơ sen đó là trong quá trình dệt, sợi cần được làm ẩm để giữ mát.

Người đàn bà nhìn quy trình một cách nghiêm túc và gật gù tấm tắc khen. Cuối cùng là nhuộm màu, các thành phần nhuộm có thể tùy loại. Như màu từ bột nghệ (đỏ nghệ), lá cây bạch đàn (cam), cây hương thảo (vàng), rau chân vịt (lam), gỗ cây vang (tím), hay đắt đỏ hơn là nhuộm màu quả nho (hồng)...

Chính vì vậy giá dao động khác nhau.

"Vì giá thành của nó nên chúng tôi chỉ bán theo đơn đặt là chủ yếu. Khách hàng của chúng tôi là những tầng lớp có đủ khả năng mua loại vải đắt đỏ này, ví dụ như những người trên thành thị hay lái buôn nước ngoài mỗi năm sẽ đặt số lượng ở bên tôi…"

Người phụ nữ quay lại bàn bạc với chồng thêm lần nữa rồi ra quyết định.

"Trước khi ông chưa dẫn tôi đi xem công đoạn tôi nghĩ rằng giá này là quá cao. Sau khi xem sự tỉ mỉ và vất vả của quá trình làm được một tấm lụa tơ sen này tôi cảm thấy cái giá này không hề đắt so với công sức bỏ ra chút nào."

"Tôi quyết định đặt trước vài sản phẩm thủ công và một tấm lụa này có sẵn sau khi tôi lên tỉnh nếu có thể bán tốt sẽ quay lại đặt với số lượng lớn hơn."

Ông Hộ vui vẻ dẫn bà về lại cửa hàng, sau khi xem xét một lượt bà quyết định mua trước hai tấm khăn bằng lụa tơ sen dệt có hình hoa sen hồng. Hiện tại thì không có sẵn áo quần được may sẵn nên bà mua hai tấm lụa này. Sau khi tiễn khách ông muốn tán thưởng Bạch và cậu Bình nhưng đã không thấy hai người đâu. Nhưng cũng vì điều này ông đã ngờ vực Bạch.