Các khu rừng nhiệt đới Amazon đang cháy với tốc độ kỷ lục, theo chính phủ đưa tin. Đầu tháng này, Brazil đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp về số vụ hỏa hoạn đang gia tăng trong khu vực. Tính từ đầu 2019 đến nay, gần 73.000 vụ cháy đã được phát hiện bởi Trung tâm nghiên cứu không gian (INPE) của Brazil. Đây là mức tăng hơn 83% so với cùng thời kỳ năm ngoái và con số cao nhất được ghi nhận kể từ năm 2013, Reuters đưa tin.

NGUYÊN NHÂN VỤ CHÁY

Với đặc điểm tự nhiên là rừng mưa nhiệt đới với độ ẩm cao, mùa khô thường bắt đầu vào tháng 8 cho đến tháng 10 với đỉnh điểm rơi vào giữa thnags 9. Tuy nhiên, chỉ mới đầu tháng này, bang lớn nhất Brazil là Amazonas đã công bố tình trạng khẩn cấp dù cho mùa cháy của Amazon mới chỉ bắt đầu. Vào thời điểm hiện tại, người ta đã chứng kiến chuỗi hậu quả quá kinh khủng.

Cháy rừng thường xảy ra trong mùa khô, nhưng một phần cũng do nông dân phá rừng bất hợp pháp để chăn thả gia súc. Lửa thường được đốt để dọn sạch đất để canh tác hoặc trang trại. Vì lý do đó, phần lớn các vụ hỏa hoạn có thể được quy cho con người, Christian Poirier, giám đốc chương trình của tổ chức phi lợi nhuận Amazon Watch, nói với CNN.

"Không có gì bất thường về khí hậu trong năm nay hoặc lượng mưa ở khu vực Amazon", Alberto Setzer, một nhà nghiên cứu tại Inpe cho biết thêm.

Theo ông Setzer, mọi người thường cho rằng mùa khô là nguyên nhân gây ra các vụ cháy rừng ở Amazon, nhưng điều đó không hoàn toàn chính xác. Mùa khô là điều kiện thuận lợi để lửa lan rộng, nhưng một đám cháy xảy ra là do tác động của con người, có thể là cố ý hoặc vô tình.

Các nhà nghiên cứu người Anh cho biết, con người là nguyên nhân chính gây ra đám cháy suốt nhiều tuần vì hạn hán trong 3 tháng không thể nào giết chết Amazon.

NHỮNG KHU VỰC BỊ ẢNH HƯỞNG

Hình ảnh vệ tinh cho thấy các đám cháy ở các bang Amazonas, Rondonia, Para và Mato Grosso của Brazil. Bang Amazonas bị ảnh hưởng nhiều nhất, theo Euronews.

Vào tuần này, bầu trời São Paulo, Brazil tối mịt. Người ta ngửi thấy mùi khét khi mở cửa sổ đón ngày mới. Toàn thành phố, cùng với một số bang Brazil khác như Mato Grosso và Paraná ngập trong khói vì rừng Amazon bốc cháy! Ước tính rằng khói mù đang bao phủ đến hơn phân nửa diện tích Brazil và lan tới các nước láng giềng Peru, Bolivia và Paraguay.

Ảnh hưởng về thiệt hại đối với Amazon vượt xa Brazil và các nước láng giềng. Rừng mưa nhiệt đới của khu vực đã và đang tạo ra hơn 20% oxy của thế giới và 10% đa dạng sinh học được biết đến trên toàn cầu. Amazon được gọi là "lá phổi của hành tinh" và đóng vai trò chính trong việc điều hòa khí hậu. Thế giới sẽ thay đổi mạnh mẽ nếu rừng nhiệt đới biến mất, ảnh hưởng đến mọi thứ từ nông nghiệp đến nước chúng ta uống.

"Các đám cháy giải phóng các chất ô nhiễm bao gồm các hạt vật chất & khí độc như carbon monoxide, nitơ oxit và các hợp chất hữu cơ không chứa metan vào khí quyển", Tổ chức Khí tượng Thế giới, tổ chức chuyên môn về khí tượng của Liên Hiệp Quốc, đã tweet về vụ cháy hôm thứ Năm.

VỤ CHÁY LỚN THẾ NÀO?

Bạn có thể nhìn thấy khói từ không gian. Các hình ảnh vệ tinh cung cấp bởi NASA đã chụp được những hình ảnh về "lượng khói đáng kể" trên Amazonas, Rondonia và các khu vực khác.

Người dân bắt đầu "cầu nguyện cho Amazon" khi hậu quả thấy rõ ngay tại siêu đô thị xa khuất khỏi rừng 2.700 km.

NGỌN LỬA ĐÃ ĐƯỢC KHÔNG CHẾ HAY CHƯA?

Hiện các đám cháy vẫn đang hoành hành, nhưng một vài tài khoản Twitter đã báo cáo mưa và giông bão rải rác ở Amazonia hôm thứ Năm.

PHẢN ỨNG CỦA CỘNG ĐỒNG

Các mạng xã hội bắt đầu hashtag và . Nhiều người chỉ trích các phương tiện truyền thông đã chú ý nhiều hơn đến vụ hỏa hoạn Nhà thờ Đức Bà Paris và các tin tức khác hơn là các vụ cháy rừng nhiệt đới.

Tổng thống Brazil, Jair Bolsonaro, cũng đang phải đối mặt với nhiều lời chỉ trích. Mọi người đang buộc tội ông thiếu hành động và khuyến khích đăng nhập và canh tác ở Amazon. Chính sách môi trường của Tổng thống Brazil đã gây tranh cãi ngay từ đầu. Là một cựu quân nhân, ông Bolsonaro quyết tâm thực hiện chiến dịch khôi phục nền kinh tế bằng cách khai phá triệt để tiềm năng của Amazon mà xem nhẹ về yếu tố môi trường.

Trước đó, tân tổng thống Brazil Jair Bolsonaro tuyên bố sẽ tăng cường phát triển kinh tế và phá rừng ở Amazon kể từ khi ông được bầu cử vào tháng 1, và có lẽ ông đang thực hiện khá tốt lời nói của mình. Tuy nhiên, ở thông báo mới nhất, tổng thống Brasil phủ nhận hoàn toàn việc ông nhúng tay vào các vụ cháy rừng và nói rằng đó chỉ là hậu quả của hạn hán.

CHÚNG TA CÓ THỂ ĐÓNG GÓP ĐƯỢC GÌ?

Cháy thì phải dập, tuy nhiên dĩ nhiên là chúng ta không thể đặt vé máy bay tới Brazil, bay vào rừng tát nước dập lửa được trừ khi bạn quá giàu, nhưng giàu tới đâu cũng không ai làm vậy. Nên nếu muốn đóng góp, vẫn còn nhiều cách khác gián tiếp bạn có thể hỗ trợ trong việc bảo vệ rừng nhiệt đới.

1. Quyên góp. Hiện nay có các tổ chức uy tín như Rainforest Action Network, Rainforest Trust, World Wide Fund for Nature (WWF), Amazon Watch... những tổ chức bảo vệ rừng nhiệt đới, bảo vệ các quyền của người bản địa và hoạt động để giải quyết biến đổi khí hậu.

2. Ký tên điện tử cùng nhau lên tiếng. Ký tên trên bản kiến nghị của Greenpeace với chính phủ Brazil hãy cứu rừng nhiệt đới Amazon và bảo vệ vùng đất của các cộng đồng bản địa và truyền thống. (link in comment)

3. Sử dụng công cụ tìm kiếm Với mỗi lượt tìm kiếm, bạn đã giúp tổ chức có thêm lợi nhuận và trích 80% số tiền ấy cho việc trông cây. Tạm tính với 45 lượt tìm kiếm tương đương trồng một cây. Tại Vietnam, hiện đã có Vicaris - Ecosia support program in Vietnam - Green Forever hỗ trợ truyền thông cho Ecosia.

4. Ngưng sử dụng giấy và gỗ lãng phí vô tội vạ. Ngay cả khăn giấy cũng cần tiết kiệm, ống hút giấy cũng đừng nên sử dụng bừa bãi, cốc giấy cũng không thân thiện với môi trường hơn. Với một số đồ dùng giấy, vỏ sữa... có thể tái chế, hãy tận dụng lại và đem tới các điểm tiếp nhận để tái chế. (chi tiết LPVN sẽ có một bài viết riêng).

Nguồn được LPVN dịch từ , 22/8/2019, và tham khảo thêm từ một số nguồn khác, Less Plastic

Share: We Choice