QUY ĐỊNH VỀ TIÊU CHUẨN CÔNG NHẬN VÙNG RAU AN TOÀN

(Kèm theo Quyết định số 84 ngày 15 tháng 04 năm 2002

của Giám đốc Sở NN và PTNT)

Để được công nhận là vùng rau đạt tiêu chuẩn an toàn, phải hội đủ các điều kiện sau:

1- Điều kiện về sản xuất:

a) Vùng rau phải có diện tích canh tác tập trung theo đơn vị hành chính là ấp, liên ấp hoặc xã.

b) Vị trí vùng canh tác rau phải nằm trong vùng rau quy hoạch phát triển rau an toàn của Thành phố: không cần nơi bị ô nhiễm như khu công nghiệp, bệnh viện, khu chứa rác thải, nghĩa trang ...

c) Đất canh tác: có lý hóa tính chất phù hợp với sự phát triển của cây rau, thường xuyên được bón phân, duy trì độ phì của đất. Có nguồn tưới sạch, không ô nhiễm do sản xuất trước đây. Riêng các loại rau trồng ruộng nước: rau muống, rau nhút, sen thì ruộng không bị ô nhiễm bởi nguồn nước.

d) Nước tưới: nguồn nước tưới cho vùng rau không bị ô nhiễm các loại hoá chất và vi sinh vật độc hại, không dùng nước thải của sản xuất công nghiệp, nước thải sinh hoạt, nước ao tù đọng chưa qua xử lý.

e) Các chỉ tiêu phân tích lý hóa tính chất, nguồn nước sạch trong vùng phải đạt tiêu chuẩn rau an toàn theo Quyết định số 67/1998/QĐ-BNN-KHKT ngày 228/4/1998 của Bộ Nông nghiệp và PTNT về "Quy định tạm thời về sản xuất rau an toàn"

2- Điều kiện về kỹ thuật :

a) Tối thiểu 90% số hộ trồng rau trong vùng đồng thuận sản xuất rau an toàn phải được tập huấn về kỹ thuật sản xuất rau an toàn do Chi cục Bảo vệ thực vật (BVTV) Thành phố tổ chức và cấp giấy chứng nhận và hộ hoặc nhóm hộ trồng rau phải có bản đồng thuận sản xuất rau theo quy trình kỹ thuật rau an toàn.

b) Đảm bảo trên 95% diện tích trồng rau trong vùng thực hiện đúng quy trình sản xuất rau an toàn của Sở Nông nghiệp và PTNT.

c) Phải áp dụng phương pháp quản lý dịch hại tổng hợp nhằm mang lại hiệu quả kinh tế cao, ít độc hại cho người và môi trường:

+ Giống: chọn giống tốt, sạch mầm sâu bệnh. Khuyến khích sử dụng các giống mới, giống lai F1, có chất lượng và năng suất cao.

+ Biện pháp canh tác: thực hiện theo quy trình sản xuất rau an toàn do Sở Nông nghiệp và PTNT ban hành. Chú ý chế độ luân canh lúa - rau màu hoặc xen canh, luân canh giữa các loại rau khác họ với nhau để giảm mức độ lây lan sâu bệnh.

+ Thuốc bảo vệ thực vật (BVTV): sử dụng khi thật sự cần thiết và luân phiên các loại thuốc BVTV khác nhau. Bảo đảm thời gian cách ly trước khi thu hoạch đúng hướng dẫn trên nhãn của từng loại thuốc. Tuyệt đối không dùng các loại thuốc nằm trong danh mục thuốc BVTV cấm và hạn chế sử dụng ở Việt Nam đã được Bộ Nông nghiệp và PTNT ban hành. Khuyến khích sử dụng các loại thuốc sinh học, thuốc thảo mộc, thuốc có độ độc thấp (thuốc nhóm III, IV) thuốc chóng phân huỷ ít ảnh hưởng đến các loài sinh vật có ích trên đồng ruộng .

+ Phân bón: không sử dụng phân rác tươi, phân hữu cơ chưa ủ hoai. Tuỳ từng loại rau mà định số lượng, chủng loại phân bón cân đối, hợp lý và có thời gian cách ly an toàn trước khi thu hoạch.Việc sử dụng phân đạm và các loại phân hóa học khác phải đảm bảo không táo ra dư lượng trong rau rau vượt mức cho phép theo Quyết định số: 67/1998/QĐ-BNN-KHKT ngày 28/4/1998 của Bộ Nông nghiệp và PTNT về "Quy định tạm thời về sản xuất rau an toàn". Hạn chế tối đa việc sử dụng chất kích thích và điều hoà sinh trưởng cho cây rau.

3- Điều kiện về tổ chức:

a) Vận động các hộ nông dân trồng rau trong vùng thành lập Tổ sản xuất, có Ban điều hành do tập thể bầu ra để thuận tiện trong việc tổ chức sản xuất, tiếp thu, chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật và tiêu thụ sản phẩm.

b) Trong thời gian 3 tháng sau khi tập huấn, Chi cục BVTV sẽ tiến hành kiểm tra ngẫu nhiên các mẫu rau trên các ruộng đồng ruộng và sau thu hoạch. Sau đó sẽ đề nghị Sở Nông nghiệp và PTNT ra quyết định công nhận vùng rau an toàn khi tất cả số mẫu đều đạt tiêu chuẩn vùng rau an toàn về các chỉ tiêu theo quy định.

c) Sau khi được công nhận vùng rau an toàn, Chi cục BVTV sẽ thường xuyên kiểm tra và đề nghị Sở Nông nghiệp và PTNT tiếp tục công nhận đạt tiêu chuẩn sau thời hạn 1 năm kể từ ngày ra quyết định công nhận của kỳ trước.

4- Quyền lợi của hộ nông dân trồng rau trong vùng trồng rau an toàn:

a) Sở Nông nghiệp và PTNT phối hợp với UBND các quận huyện, phường xã có vùng rau an toàn và chỉ đạo cho các đơn vị thuộc Sở: Chi cục Quản lý nước và PCLB, Trung nước sinh hoạt và VSMTNT cùng bà con nông dân hoàn chỉnh hệ thống tưới tiêu, nước sinh hoạt, giao thông nông thôn, giao thông nội đồng để đảm bảo cho sinh hoạt và sản xuất.

b) Sở Nông nghiệp và PTNT chỉ đạo cho Chi cục BVTV, Trung Tâm Khuyến Nông xây dựng mạng lưới công tác viên để kịp thời theo dõi tình hình sâu bệnh, hướng dẫn cách phòng trị, chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật, xây dựng hệ thống nhà lưới sản xuất rau ăn lá.

c) Sở Nông nghiệp và PTNT sẽ phối hợp với các Ngân hàng địa phương giúp cho nông dân trồng rau an toàn hưởng các chế độ tín dụng theo văn bản của UBND Thành phố. Sở sẽ vận động các Công Ty thuốc trừ sâu, giống cây trồng, phân bón cung ứng vật tư theo phương thức ứng trứơc (nếu nông dân có yêu cầu)

d) Sở Nông nghiệp và PTNT sẽ vận động các tổ chức và cá nhân kinh doanh rau an toàn tổ chức thu mua sản phẩm cho vùng rau an toàn.

e) Sở Nông nghiệp và PTNT giao cho phòng Nông Thôn Sở hướng dẫn nông dân thành lập các tổ hợp tác, hợp tác xã, xây dựng các biện pháp quản lý và điều hành.

Giám đốc Sở NN và PTNT

Nguồn: vietlinh.com.vn

Nguyên tắc sản xuất rau sạch theo tiêu chuẩn GAP

Chọn đất: Đất để trồng rau phải là đất cao, thoát nước tốt, thích hợp với quá trình sinh trưởng, phát triển của rau. Tốt nhất là chọn đất cát pha, đất thịt nhẹ hoặc đất thịt trung bình có tầng canh tác dày 20-30cm. Vùng trồng rau phải cách ly với khu vực có chất thải công nghiệp nặng và bệnh viện ít nhất 2km, với chất thải sinh hoạt của thành phố ít nhất 200m. Đất có thể chứa một lượng nhỏ kim loại nhưng không được tồn dư hoá chất độc hại.

Nước tưới: Vì trong rau xanh nước chứa trên 90% nên việc tưới nước có ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sản phẩm. Nếu không có nước giếng cần dùng nước sông, ao, hồ không bị ô nhiễm. Nước sạch còn dùng để pha các loại phân bón lá, thuốc BVTV...Đối với các loại rau ăn quả giai đoạn đầu có thể sử dụng nước từ mương, sông, hồ để tưới rãnh.

Giống: Chỉ gieo những hạt giống tốt và trồng cây con khoẻ mạnh, không có mầm bệnh. Phải biết rõ lý lịch nơi sản xuất hạt giống. Hạt giống nhập nội phải qua kiểm dịch thực vật. Trước khi gieo trồng hạt giống phải được xử lý hoá chất hoặc nhiệt. Trước khi trồng cây con xuống ruộng cần xử lý Sherpa 0,1% để phòng và trừ sâu hại sau này.

Phân bón: Mỗi loại cây có chế độ bón và lượng bón khác nhau. Trung bình để bón lót dùng 15 tấn phân chuồng và 300kg lân hữu cơ vi sinh trên 1 ha. Tuyệt đối không dùng phân chuồng tươi để loại trừ các vi sinh vật gây bệnh, tránh nóng cho rễ cây và để tránh sự cạnh tranh đạm giữa cây trồng và các nhóm vi sinh vật. Tuyệt đối không dùng phân tươi và nước phân chuồng pha loãng tưới cho rau.

Bảo vệ thực vật: Không sử dụng thuốc hoá học BVTV thuộc nhóm độc I và II, khi thật cần thiết có thể sử dụng nhóm III và IV. Nên chọn các loại thuốc có hoạt chất thấp, ít độc hại với ký sinh thiên địch. Kết thúc phun thuốc hoá học trước khi thu hoạch ít nhất 5 đến 10 ngày. Ưu tiên sử dụng các chế phẩm sinh học như Bt, hạt củ đậu, các chế phẩm thảo mộc, các ký sinh thiên địch để phòng bệnh. Áp dụng các biện pháp nghiêm ngặt để phòng trừ tổng hợp IPM như: luân canh cây trồng hợp lý, sử dụng giống tốt không bệnh, chăm sóc cây theo yêu cầu sinh lý...

Thu hoạch, đóng gói: Rau được thu hoạch đúng độ chín, loại bỏ các lá già, héo, quả bị sâu, dị dạng. Rau được rửa kỹ bằng nước sạch, để ráo cho vào bao, túi sạch trước khi mang đi tiêu thụ tại các cửa hàng. Trên bao bì phải có phiếu bảo hành ghi rõ địa chỉ nơi sản xuất nhằm đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng.

Các nguyên tắc trong sản xuất rau sạch

1. Chọn đất

Ðất để trồng rau phải là đất cao, thoát nước, thích hợp với sinh trưởng và phát triển của rau. Tốt nhất là đất cát pha hoặc thịt nhẹ, hoặc đất thịt trung bình có tầng canh tác dày (20-30cm). Vùng trồng rau phải cách ly với khu vực có chất thải công nghiệp và bệnh viện ít nhất 2km, với chất thải sinh hoạt của thành phố ít nhất 200m. Ðất có thể chứa một lượng nhỏ kim loại nặng nhưng không được tồn dư hóa chất độc hại.

2. Nước tưới

Vì trong rau xanh nước chứa trên 90% nên nước tưới ảnh hưởng trực tiếp tới chất lượng sản phẩm. Cần sử dụng nước sạch để tưới. Nếu có điều kiện nên sử dụng nước giếng khoan, nhất là đối với vùng trồng rau xà lách và các loại rau gia vị. Nếu không có giếng, cần dùng nước sông, ao hồ trong không ô nhiễm. Nước sạch còn dùng để pha các loại phân bón lá, thuốc bảo vệ thực vật. Ðối với các loại phân bón lá, thuốc bảo vệ thực vật. Ðối với các loại rau cho quả, giai đoạn đầu có thể sử dụng nước bơm từ mương, sông, hồ để tưới rãnh.

3. Giống

Chỉ gieo những hạt tốt và trồng cây con khỏe mạnh không có mầm bệnh. Phải biết rõ lý lịch nơi sản xuất hạt giống. Giống nhập nội phải qua kiểm dịch thực vật. Hạt giống trước khi gieo trồng cần được xử lý hóa chất hoặc nhiệt. Trước khi đưa cây con ra ruộng cần xử lý Sherpa 0,1% để phòng và trừ sâu hại sau này.

4. Phân bón

Toàn bộ phân chuồng được ủ hoai mục và phân lân hữu cơ vi sinh được dùng để bón lót. Mỗi loại cây có chế độ bón và lượng bón khác nhau. Trung bình để bón lót dùng 15 tấn phân chuồng + 300kg lân hữu cơ vi sinh cho 1 hécta. Lượng phân hóa học tùy thuộc yêu cầu sinh lý của cây, bón lót 30% N + 50% K. Số đạm và kali còn lại dùng để bón thúc.

Tuyệt đối không dùng phân chuồng chưa hoai để loại trừ vi sinh vật gây bệnh, tránh nóng cho rễ cây và để tránh sự cạnh tranh đạm giữa cây trồng với các nhóm vi sinh vật trong thành phần phân vi sinh đang cần N để phân giải nốt phân chuồng tươi.

Với những loại rau có thời gian sinh trưởng ngắn (dưới 60 ngày) bón thúc 2 lần. Kết thúc bón trước khi thu hoạch 7-10 ngày. Với các loại rau có thời gian sinh trưởng dài, có thể bón thúc 3-4 lần, kết thúc bón phân hóa học trước khi thu hoạch 10-12 ngày.

Có thể sử dụng các loại phân bón lá và chất kích thích sinh trưởng ngay khi mới bén rễ. Có thể phun 3-4 lần tùy từng loại rau, nồng độ theo hướng dẫn trên bao bì chế phẩm. Kết thúc phun ít nhất trước thu hoạch 5-10 ngày. Nếu sử dụng phân bón lá thì giảm phân hóa học 30-40%. Tuyệt đối không dùng các loại phân tươi và nước phân pha loãng tưới cho rau.

5. Bảo vệ thực vật

Không sử dụng thuốc hóa học bảo vệ thực vật thuộc nhóm độc I và II. Khi thật cần thiết có thể sử dụng thuốc nhóm III và IV. Chọn các loại thuốc có hoạt chất thấp, ít độc hại với ký sinh thiên địch. Kết thúc phun thuốc hóa học trước khi thu hoạch ít nhất 5-10 ngày. Ưu tiên sử dụng các chế phẩm sinh học (BT, hạt củ đậu...), các chế phẩm thảo mộc, các ký sinh thiên địch để phòng bệnh. Áp dụng nghiêm ngặt các biện pháp phòng trừ tổng hợp (IPM): luân canh cây trồng hợp lý; sử dụng giống tốt, chống chịu bệnh; chăm sóc cây theo yêu cầu sinh lý; bắt sâu bằng tay, dùng bẫy sinh học trừ bướm, sử dụng các chế phẩm sinh học, thường xuyên vệ sinh, kiểm tra đồng ruộng để theo dõi, phát hiện sâu bệnh, tập trung phòng trừ sớm...

6. Thu hoạch, bao gói

Rau được thu hoạch đúng độ chín, loại bỏ lá già, héo, quả bị sâu, dị dạng... Rau được rửa kỹ bằng nước sạch, để ráo nước rồi cho vào bao, túi sạch trước khi mang tiêu thụ tại các cửa hàng. Trên bao bì phải có phiếu bảo hành, có địa chỉ nơi sản xuất nhằm đảm bảo quyền lợi cho người tiêu dùng.

Phương pháp bón phân cho rau sạch

Để đạt yêu cầu rau sạch, điều quan trọng là phải bón phân đúng cách. Vì vậy cần chú ý những điểm sau:

- Không nên dùng phân hữu cơ tươi bón hoặc tưới cho rau, phân cần ủ thật hoai^, xử lý diệt vi khuẩn theo hướng dẫn. Không nên dùng nước thải sinh hoạt chưa xử lý để tưới cho rau.

- Không nên dùng phân chế biến từ rác thải thành phố, vì trong loại rác thải này có chứa nhiều kim loại nặng.

- Phân hữu cơ nên trộn với phân lân và phân kali bón lót cho ruộng rau, bón xong rồi cày đất hoặc bón theo luống. Một năm bón cho 1ha khoảng 20 tấn phân hữu cơ, 500kg phân supe lân hoặc lân nung chảy, 250-300 kg phân kali. Bón một lần hoặc chia làm hai lần trong năm vào lúc thuận tiện nhất, làm như vậy đất sẽ tơi xốp và có dự trữ lân, kali, lưu huỳnh, magie và các chất dinh dưỡng khác.

- Định kỳ theo đặc điểm của loại rau ăn lá đang trồng mà tưới phân đạm. Phân đạm càng pha loãng càng tốt, tưới vào gốc tránh tưới trên lá. Số lượng tưới theo hướng dẫn. Trước lúc thu hoạch rau 15-20 ngày nên ngưng tưới phân đạm để lượng nitrat trong rau không quá cao.

- Cây rau có thể hút các chất điều hoà sinh trưởng và chất dinh dưỡng qua lá, nên dùng biện pháp này có thể tăng năng suất rau, song các chất điều hoà sinh trưởng là các hoá chất có thể gây độc cho người và gia súc. Các chất này lúc thu hoạch có khi vẫn bám trên mặt lá, không rửa kỹ sẽ rất có hại. - Không nên dùng bất kỳ loại phân phun lá nào cho các loại rau ăn.

(Nguồn tin: NTNN)