🌿Lưu ý: Chỉ đăng tại Wattpad của Alph16; mọi website Việt Nam đăng tải bản Wattpad này đều là ăn cắp và reup trái phép.

-----------------------------------

Vừa đi vừa ngoảnh lại

Vừa đi vừa ngoái trông

Chân bước xa lòng càng đau nhớ

Anh dồn bò lên ngọn Khau Vai

Lùa trâu lên ngọn Khau Cả

Cưỡi ngựa lên Khau Dướng cao vời

Chân bò vướng cành mây

Trâu bước vướng cành si

Ngựa đi vướng cành móc

Trâu anh sao không dậy ăn sớm?

Ngựa ô chê lá nõn thơm tươi?

Anh ngắt lá xanh anh ngồi

Bẻ cây giữa đèo anh bói

Quẻ bói này hai bốn một năm

Những tưởng ma trên trời muốn ăn cỗ trâu

Hồn ông bà đòi ăn lợn cúng

Hồn tổ tiên thèm bữa rượu đôi gà

Hay đâu vía em yêu theo bước chân ngựa

Vía em thương dõi vết chân trâu

"Em yêu đang ở nhà mong nhớ!

Quả cau vân bổ mười

Quả cau tươi bổ năm

Ném đằng sau vía đeo bước ngựa về ăn

Ném đằng trước vía bám bước trâu về nhận

Em yêu đang ở nhà mong nhớ

Xin hãy nán lòng chờ!"

Trâu anh liền chồm dậy ăn cỏ

Ngựa ô vơ lá nõn thơm tươi

Anh dồn trâu đi rầm rầm

Cưỡi ngựa đi băng băng

Núi tiếp núi mịt mùng

Gò tiếp gò khúc khuỷu

Bãi tiếp bãi trập trùng

Từng chục trăm núi thấp dài cao

Rời em lên Mường Lay

Biệt em lên Mường So

Đường vòng đường lượn khúc quanh co

Đường cheo leo mép vực

Cá dưới vực túm đen như cát

Hàng đàn đông cuối thác lượn lờ

Áo anh rách xơ bảy tấm

Nhưng trâu mang bán chưa lời

Hụt vốn chồng em sẽ cười

Ngựa tốt chưa ngang bạc mười nén

Vải năm trăm trâu khoẻ chưa bằng

Anh còn đi đằng đẵng xa em!

Năm tiếp năm, năm trôi

Tháng tiếp tháng, tháng hết,

Măng đắng xanh đã nẩy lộc đâm chồi,

Cha đã dăng màn chia khoang dành chỗ,

Mẹ sắp xách tay em canh gà gáy khuya,

Lưỡi dao sắc mẹ sắp chặt cây tươi nhuộm vải,

Ngón tay kia thoăn thoắt sắp nhồi,

Nhồi lông vịt thêm chăn,

Nhồi hoa gianh thêm đệm,

Thành đệm êm đưa cô,

Thành chăn ấm đưa em,

Thành đồ cưới đẹp đưa dâu,

Cha em cầm gói cau tìm tháng,

Cầm gói trầu tìm ngày,

Tìm ngày, ngày cẩu coong,

Ngày hõong phữm và ngày hặp xảy,

Cha em mới nói:

"Ngày hặp xảy đông gái nhiều trai,

Ngày hặp tai lắm trâu nhiều bò,

Mẹ em mới dịch đệm liền bên,

Kéo chăn em liền mép,

Em đã tính mà tính không đủ

Em đã lo mà lo không tròn

Làm chẳng nổi, sống coi như chết,

Như ăn lá ngón lìa đời"

Chồng em mới nói:

"Trời cho thành lứa đôi,

Kết hai ta thành chồng thành vợ,

Ta lấy nhau, đệm nhỏ bằng lá gianh cũng mặc,

Chăn hẹp bằng lá cỏ cũng đành,

Được nhau rồi, đắp ngang nằm ngang,

Chồng kéo lại vợ co,

Con nhỏ khóc hai bên, dầu chết rét mặc nó!"

Chồng em lại nói:

"Ta chắn suối to làm đập,

Chặn nước lớn bắt cá,

Ta cày ruộng để cha mẹ mình ấm no!"

Em đã tính mà tính không đủ

Em đã lo mà lo chẳng tròn,

Khóc vùi giữa bản không nên,

Gào giữa ban ngày sượng mặt,

Sẽ khóc ư? cười ư?

Khóc, người trong bản sẽ cười,

Cười, người trong mường sẽ nói,

Người sẽ qua dưới mái mỉa mai,

Năm tiếp năm, năm trôi, anh ơi!

Tháng tiếp tháng, tháng hết, anh ơi!

Đã sáu mùa lúa ruộng qua rồi,

Đã bảy mùa cá lũ trôi xuôi,

Cha em và mẹ em mới nói:

"Cốm dẻo không thay cơm chiều,

Cốm thơm không thay cơm sáng,

Rể chẳng nuôi cha mẹ vợ đến già,

Sẽ đưa con gái yêu lên nhà rộng,

Cha mẹ cho con về nhà chồng, con ạ!"

Chồng em đi kiếm lúa ngoài đồng,

Đi kiếm cá ven sông,

Được cá chiên đem mổ,

Được cá trắm ướp chua;

Cá ướp chua lâu ngày đã chua,

Ngày lành và bữa tốt,

Năm đi và tháng trôi,

Cha em và mẹ em mới nói:

"Năm nay năm đưa vịt tía về phủ,

Năm đưa gái lớn về nhà chồng,

Đưa dâu đưa tháng giêng"

Em yêu vội đáp:

"Tháng giêng là tháng kiêng,

Gieo nương kê, chim chích đến nhặt,

Gieo nương bắp, khỉ đỏ về phá,

Vừa đặt nơm, con rãi cá đã cào,

Không đi, con không đến,

Không đến, con không lên,

Không phải tháng đưa vịt tía về phủ,

Không phải tháng dưa gái về nhà chồng!"

Rồi mẹ yêu em nói:

"Thế đưa dâu tháng mấy?

Đưa dâu đưa tháng hai...."

Em yêu vội đáp:

"Tháng hai càng kiêng kỹ,

Sợ mệnh treo trên cao xanh không lành,

Khuôn đúc trên mường trời không để sống dai,

Phải đeo lếp quay về nhà ngoại,

Phải đeo sọt quay về nhà xưa,

Không đi, không, không đến,

Không đến, không, không lên,

Không phải tháng đưa vịt tía về phủ,

Không phải tháng đưa gái về nhà chồng!"

Rồi mẹ yêu em nói:

"Thế đưa dâu tháng mấy?

Hay đưa dâu tháng ba...."

Em yêu vội đáp:

"Tháng ba ruộng đang làm,

Nương đang cỏ,

Lại đang cắt vườn chàm,

Không đi, không, không đến,

Không đến, không, không lên,

Không phải tháng đưa vịt tía về phủ,

Không phải tháng đưa gái về nhà chồng!"

Rồi mẹ em yêu nói:

"Thế đưa dâu tháng mấy?

Hay đưa dâu tháng tư..."

Em yêu vội đáp:

"Tháng tư bốn chân cửi còn lệch,

Đan sọt hay lỗi mắt,

Chuyện sắt son mà chẳng hợp đường tình,

Sợ thêm điều thiên hạ cười khinh,

Không đi, không, không đến,

Không đến, không, không lên,

Không phải tháng đưa vịt tía về phủ,

Không phải tháng đưa gái về nhà chồng!"

Rồi mẹ yêu em nói:

"Thế đưa dâu tháng mấy?

Hay đưa dâu tháng năm..."

Em yêu vội đáp:

"Tháng năm mặt chiêng to lặng tiếng,

Buồng thờ tạo So, Là lên nấm giữa sàn,

Nàng dâu thăm bản đi không trở lại,

Không đi, không, không đến,

Không đến, không, không lên,

Không phải tháng đưa vịt tía về phủ,

Không phải tháng đưa gái về nhà chồng!"

Mẹ em yêu bèn nói:

"Đưa dâu con mẹ sẽ đưa tháng sáu..."

Em yêu vội đáp:

"Tháng sáu nước trăm dòng đổ ruộng,

Dòng trăm thác reo vang

Sóng tung sóng dâng tràn,

Bàn hết nghìn ngày cũng không thanh thản,

Không đi, không, không đến,

Không đến, không, không lên,

Không phải tháng đưa vịt tía về phủ

Không phải tháng đưa gái về nhà chồng!"

Mẹ em yêu bèn nói:

"Đưa dâu con mẹ sẽ đưa tháng bảy!"

Em yêu vội đáp:

"Tháng bảy vịt quý của con đang ấp,

Ngỗng quý của con đang nở;

Sợ con diều hâu nó lượn và con quạ nó bay,

Nó lượn nó bay, cắp vịt quý vịt thương đi mất,

Không đi, không, không đến,

Không đến, không, không lên,

Không phải tháng đưa vịt tía về phủ,

Không phải tháng đưa gái về nhà chồng!"

Mẹ em yêu bèn nói:

"Đưa dâu con mẹ sẽ đưa tháng tám!"

Em yêu vội đáp:

"Tháng tám nắng thiêu cùng gió thổi,

Gió thổi rùng tim gan,

Mang con theo, sợ gió ốm xanh vàng,

Thân gái dặm trường biếng bứơc,

Đành bỏ con khóc lả sao đang?

Không đi, không, không đến,

Không đến, không, không lên,

Không phải tháng đưa vịt tía về phủ,

Không phải tháng đưa gái về nhà chồng!"

Mẹ em yêu bèn nói:

"Đưa dâu ta sẽ đưa tháng chín!"

Em yêu vội đáp:

"Tháng chín trời nóng nực, âm u,

Hùm beo rống trong rừng sâu kinh lạ,

Chóp bóp kêu trong khe núi mịt mù,

Không đi, không, không đến,

Không đến, không, không lên,

Không phải tháng đưa vịt tía về phủ,

Không phải tháng đưa gái về nhà chồng!"

Mẹ em yêu bèn nói:

"Đưa dâu đưa tháng mười!"

"Tháng mười lũ đỏ ngầu chảy xiết,

Ngập hết bãi hết bờ,

Thác dồn thác cuồn cuộn,

Sóng tiếp sóng lô xô,

Cát sỏi bồi bãi giữa,

E sớm thành gái goá bơ vơ,

Không đi, không, không đến,

Không đến, không, không lên,

Không phải tháng đưa vịt tía về phủ,

Không phải tháng đưa gái về nhà chồng!"

Mẹ em yêu bèn nói:

"Đưa dâu đưa tháng một!"

"Tháng một nấm bùi héo trên thân gỗ dút

Nấm dai khô trên vỏ gỗ vông,

Mẹ chồng chọn miếng ăn nghiệt ngã,

Cha chồng tính của nả chi ly,

Không đi, không, không đến,

Không đến, không, không lên,

Không phải tháng đưa vịt tía về phủ,

Không phải tháng đưa gái về nhà chồng!"

Mẹ em yêu mới nói:

-Đưa dâu con mẹ đưa tháng chạp vậy thôi!

Tháng chạp gốc cải già lá toả đuôi voi,

Bố chồng ngừng đan chài đón cháu,

Mẹ chồng buông tay cửi đón dâu...

Em biết lấy lời đâu chối nữa!

Ngày lành và bữa tốt,

Năm đi và tháng trôi,

Khắp nơi rập rìu reo, cười,

Tháng này tháng đưa vịt tía về phủ,

Tháng em phải về nhà chồng, anh ơi!

Chồng em đã gánh rượu tới bến

Đã quầy cau lên nhà,

Dọn bữa ăn to để cưới em đi,

Dọn bữa ăn nhỏ để cưới em về

Bạc mỏ Lay, chồng em mang đến,

Bạc mỏ So, mỏ Là chồng em mang lại,

Bảo mười nén đúng cân Lào

Rằng hai mươi nén, cân Kinh,

Ngờ đâu khi cân lại, cha em chỉ được bốn nén chẵn!

/tên mỗi chương là số thứ thứ tự các câu thơ trong bài được đăng ở chương đó/