Cha của Khổng Tử là Thúc Lương Hột, là một vị quan bình thường ở một vùng quê nhỏ, tương đương với người đứng đầu một thị trấn hoặc một hương xã ngày nay. Đến tuổi 60 ông mới cưới một cô gái chưa đầy 20 tuổi tên là Nhan Thị Chinh Tại, ta hiểu cặp chồng già vợ trẻ này mong có được một cậu con trai đến nhường nào!

Tương truyền khi Nhan Thị Chinh Tại mang thai, theo tập quán lúc đó, hai ông bà đưa nhau đến núi Ni Khưu phía đông nam thành Khúc Phụ để cầu thần núi, sau đó đến một cái động gần đó để nghỉ, khổng ngờ lại trở dạ và sinh được một quý tử ở ngay trong động. Để tỏ lòng cảm ơn thần linh ở núi Ni Khưu, họ lấy tên núi đặt tên cho con, tên là Khưu lấy tự là Trọng Ni. Đây là chuyện ra đời của Khổng Tử.

Khi Khổng Tử lên 3 tuổi, thân phụ không may qua đời. Thân mẫu, bà Nhan Thị Chinh Tại lúc đó mới 20 tuổi không quản khó khăn vất vả đã đưa Khổng Tử đến sống ở Khúc Phụ - quốc đô nước Lỗ, mong con được lớn lên trong một điều kiện tốt hơn. Từ đó hai mẹ con sống ở chốn này.

Khi còn nhỏ, Khổng Tử ham chơi như những đứa trẻ cùng trang lứa khác, thường bày đồ tế lễ và tập cuối đầu hành lễ. Ngày nay mà nghe chuyện này sẽ thấy lạ, nhưng lúc đó xã hội hết sức coi trọng nghi thức lễ tế nên đây là chuyện hết sức tự nhiên. Tất nhiên điều này còn có sự hướng dẫn của mẹ Khổng Tử! Để con trai mình sau này có thể gia nhập tầng lớp quý tộc, mẹ Khổng Tử đã bỏ bao tâm huyết!

Khổng tử trong trí óc thơ ấu đã cảm thụ được điều này một cách tự nhiên. Biết bao lần Khổng Tử mắt lệ nhòa khi thấy bóng mẹ sớm tối tần tảo vất vả! Cậu bé Khổng Tử sớm buêts giúp mẹ làm việ nhà như quét nhà, nấu ăn, giặt giũ, trồng rau... Đến 10 tuổi, Khổng Tử giúp mẹ làm một số công việc nặng như gánh gồng, đẩy xe, mua bán rau, đi chăn cừu bò thuê, thậm chí khi nhà người ta có chuyện ma chay, cưới xin, Khổng Tử cùng đến xin chân gõ trống thổi kèn.. để kiếm miếng ăn.

Chính trong hoàn cảnh nghèo khó này, Khổng Tử đã hiểu được cuộc sống là bể khổ và trưởng thành từ đây!

* Ngày 28 tháng 5 năm 551 trước Công nguyên là ngày Khổng Tử chào đời. Khổng Tử là một triết gia tiền bối vĩ đại. Cuộc sống thời niên thiếu của oing cũng khó khăn vất vả, ông đã từng nói rằng: "Tôi lúc nhỏ cũng nghèo khó". Cổ nhân nói: "Hàn môn sinh quý tử, bạch ốc xuất công khanh". Tể tướng, tướng quân vốn không phải có giống nòi, nam nhi phải tự cường. Nếu có ý chí phấn đấu không ngừng thì cuối cùng sẽ giống như Khổng Tử, có ngày nổi danh, xuất chúng, trở thành thánh nhân.