Sau hàng loạt cải cách triệt để của ta từ khi lên ngôi, những nhóm bảo thủ trong triều đình ngày càng bất mãn. Từ cải cách chính quyền trung ương, địa phương, ruộng đất, thương mại đến việc ban hành bộ luật mới, mỗi quyết sách của ta đều làm lung lay lợi ích của nhiều người. Giờ đây, sau khi ta công bố bộ luật hiện đại hóa toàn bộ hệ thống pháp luật Đại Nam, sự phản đối trong triều đạt đến đỉnh điểm.

Ngay sau buổi thượng triều ngày 5/3/1820, một nhóm các đại thần, hoàng thân và sĩ phu Nho học tụ tập bí mật tại phủ Thái phó Trịnh Hoài Đức. Trịnh Hoài Đức là một trong những người đứng đầu phe bảo thủ, có uy tín lớn trong giới quan lại và sĩ phu.

Tham gia cuộc họp còn có:
• Hoàng thân Lê Chất – quyền lực lớn trong quân đội, không muốn quyền lực triều đình bị thu hẹp.
• Thượng thư Bộ Lễ Lê Bá Đạt – luôn trung thành với Nho giáo truyền thống, lo sợ sự suy tàn của trật tự cũ.
• Một số quan trong Cơ Mật Viện – lo ngại quyền lực bị hạn chế dưới bộ luật mới.
• Các sĩ phu nổi tiếng từ Bắc Bộ đến Nam Bộ, những người trung thành với tư tưởng Khổng Mạnh.

Trịnh Hoài Đức mở đầu: "Bệ hạ thay đổi mọi thứ quá nhanh! Từ chính quyền, đất đai, đến luật pháp, tất cả đều đi ngược lại với trật tự truyền thống mà tổ tiên đã xây dựng. Nếu chúng ta không hành động ngay bây giờ, e rằng Đại Nam sẽ không còn là Đại Nam nữa!"

Lê Bá Đạt tiếp lời: "Cải cách của bệ hạ có thể giúp đất nước giàu mạnh hơn, nhưng với cái giá quá lớn! Quan lại trung thành bị gạt bỏ, luật pháp quá khoan dung, địa vị của Nho sĩ bị hạ thấp, quyền lực hoàng gia bị phân tán! Chúng ta không thể để điều này tiếp diễn!"

Lê Chất, người có ảnh hưởng lớn trong quân đội, tỏ vẻ suy tư: "Quân đội vẫn trung thành với bệ hạ, nhưng nếu tình hình tiếp tục thế này, ta e rằng họ cũng dao động. Cải cách là tốt, nhưng không thể phá bỏ mọi thứ chỉ trong vài tháng!"

Một sĩ phu từ Bắc Hà lên tiếng: "Người dân chưa hiểu gì về những luật lệ mới! Họ vẫn kính trọng đạo Nho, vẫn tin vào quân quyền. Chúng ta phải làm gì đó để thức tỉnh họ!"

Sau nhiều tranh luận, họ đi đến một kế hoạch:
1. Dùng áp lực từ hoàng thất: Thái hậu, các hoàng thân và những quan lớn sẽ đồng loạt tấu chương phản đối cải cách, buộc ta phải nhượng bộ.
2. Kích động sĩ phu và dân chúng: Dùng các bài hịch, thư ngỏ để khơi dậy tâm lý chống cải cách trong giới sĩ phu và nhân dân.
3. Dùng quân đội gây áp lực: Lê Chất sẽ ngầm liên lạc với các tướng lĩnh để đo lường phản ứng của quân đội, nếu cần có thể dùng vũ lực để gây sức ép.
4. Gây chia rẽ trong triều: Lôi kéo các quan trong Cơ Mật Viện và Nội Các để cô lập ta về mặt chính trị.
5. Kéo dài thời gian, trì hoãn cải cách: Nếu không thể đảo ngược các chính sách, họ sẽ tìm cách làm chậm tiến trình.

Trịnh Hoài Đức kết luận: "Không thể để Đại Nam biến thành một đất nước xa lạ chỉ trong một đời vua! Nếu bệ hạ không chịu thay đổi, chúng ta sẽ phải ép Người."

Ba ngày sau cuộc họp bí mật, hàng loạt tấu chương từ các hoàng thân và quan lớn đệ lên triều đình. Nội dung chủ yếu là phản đối cải cách, đặc biệt là bộ luật mới. Thái hậu cũng triệu ta vào hậu cung để khuyên nhủ.

Thái hậu nghiêm giọng: "Hoàng nhi, con đã đi quá xa rồi! Các cải cách của con không sai, nhưng con đã làm quá nhanh, quá mạnh. Các quan đều phản đối, ngay cả trong cung cũng bất mãn. Nếu con không lắng nghe, hậu quả sẽ khôn lường!"

Ta giữ bình tĩnh, đáp: "Mẫu hậu, thời đại đã thay đổi. Nếu chúng ta không đi trước, chúng ta sẽ bị bỏ lại phía sau. Con không thể dừng lại!"

Thái hậu lắc đầu, giọng bà tràn đầy lo âu: "Nhưng con có nghĩ đến hậu quả không? Quan lại chống đối, quân đội bất mãn, sĩ phu kêu ca, nếu con không cẩn thận, triều đình này sẽ sụp đổ từ bên trong!"

Tại thượng triều ngày 8/3/1820, một loạt đại thần đứng lên phản đối cải cách. Lê Bá Đạt quỳ xuống, lớn tiếng tấu: "Bệ hạ, luật pháp là nền tảng của quốc gia, không thể thay đổi quá nhanh như vậy! Việc xóa bỏ hình phạt cũ, thay đổi tổ chức hành chính, cho phép thương nhân tự do buôn bán sẽ làm mất đi trật tự xã hội!"

Trịnh Hoài Đức tiếp lời: "Các nước Tây dương có luật pháp của họ, Đại Nam có luật pháp của mình! Chúng ta không thể mù quáng chạy theo họ!"

Một loạt đại thần đồng loạt quỳ xuống: "Xin bệ hạ xem xét lại!"

Không khí triều đình trở nên căng thẳng tột độ. Một số quan cấp tiến như Nguyễn Văn Thành, Lê Văn Duyệt cũng lo lắng, vì họ nhận ra sự phản đối ngày càng mạnh mẽ.

Trước áp lực khổng lồ từ hoàng thân, đại thần và sĩ phu, ta biết rằng ta không thể lùi bước. Nhưng nếu đối đầu trực diện, ta có thể mất đi sự ủng hộ quan trọng trong triều.

Ta cần một kế hoạch đối phó khéo léo:
1. Dùng thời gian để làm dịu căng thẳng: Ta sẽ giả vờ nhượng bộ một số điều khoản, nhưng vẫn giữ nguyên bản chất của cải cách.
2. Củng cố quyền lực quân đội: Triệu tập các tướng lĩnh thân cận như Lê Văn Duyệt, Nguyễn Huỳnh Đức để đảm bảo quân đội vẫn trung thành với ta.
3. Lôi kéo sĩ phu cấp tiến: Tổ chức các buổi thảo luận trong Văn Miếu để thuyết phục giới sĩ phu ủng hộ cải cách.
4. Đối phó với phe bảo thủ: Từng bước cô lập những kẻ chống đối quyết liệt nhất, sử dụng Cơ Mật Viện để kiểm soát hoạt động của họ.
5. Tuyên truyền trong dân: Ra chiếu chỉ giải thích lợi ích của cải cách, tạo sự ủng hộ từ dân chúng để gây áp lực ngược lại lên phe bảo thủ.

Ta siết chặt tay trên long ỷ. Trận chiến này mới chỉ bắt đầu. Ta sẽ không để Đại Nam bị trói buộc bởi quá khứ. Nếu cần, ta sẽ dọn sạch những kẻ cản đường.