Toàn – một người yêu cái đẹp, theo như cách mà anh định nghĩa.

Toàn cho rằng cái đẹp được-giải-thích thì không còn đẹp nữa. Anh ta yêu những hành trình khám phá của mình. Anh len lỏi trong những góc của thành phố mà anh sống, để tìm thấy những lát cắt chưa ai nhìn thấy. Tại một bờ kênh đầy bùn đất, lấp kín bởi những bịch nilon và những vỏ hộp sữa, bên cạnh một ít xác cà chua mà người ta bỏ lẫn trong mớ rác sinh hoạt, bị triều cường làm dạt lên cao lắm, có một ngọn cây mà Toàn chẳng rõ tên đã mọc lên. Hay một vài nhà bè cũ nát, chúng nổi lên bởi những thùng rỗng, nhưng đã chìm phân nửa xuống dòng vì thời gian, và vì chẳng còn ai sống trong đó.

Toàn cũng thích quãng ngày anh đi đến những nơi khác, trong những chuyến du lịch. Thường sẽ là những người bạn, họ cùng anh đi tới những quán ăn mà người dân bản địa hay ghé. Đôi chỗ hơi lụp sụp, không quá bắt mắt, nhưng hương vị của các món ăn lại rất đặc sắc. Toàn thích trải bộ trên những con đường ven biển, thưa người, hoặc trèo lên những ngọn núi. Anh tận hưởng cảm giác từng ngón chân mình được lấp đầy và sưởi ấm bởi bờ cát đã phơi nắng cả ngày, thích cảm giác bàn chân đau nhức và đôi lần phồng rộp bởi ngày đường quá dài. Rồi anh sẽ tắm mình trong bồn nước ấm, với hương thảo dược đã được chuẩn bị sẵn. Sẽ tuyệt vời hơn nếu có một ly trà thảo mộc ấm nóng, để nó sưởi anh cả bên trong lẫn bên ngoài. Hoặc gượng ép hơn một chút, có thể là một ly rượu đỏ. Cái nóng ấy cũng không tệ, sẽ lại làm anh rơi trong cái chếnh choáng cần thiết. Sau, anh sẽ khoác lên mình độc cái áo choàng tắm, thả mình trên giường để nó ôm lấy tấm lưng đã trải dặm trường. Toàn yêu cái cảm giác thiếu tỉnh táo này, cái mơ hồ ấy dẫn dụ anh chìm vào giấc ngủ một cách dễ dàng, và anh chẳng cần biết mình đã đến vùng không gian lơ đãng kia bằng cách nào. Anh không cần nhận thức điều ấy. Cái mệt mỏi cũng ôm choàng lấy anh để anh đủ đầy hơn trong giấc ngủ. Anh sẽ thức dậy rất muộn vào buổi sáng. Bạn bè anh cũng thế. Họ bỏ bữa sáng và bắt đầu bằng bữa trưa. Trong bữa, họ kiểm tra lại lịch trình, những thước phim họ đã quay được và lại tiếp tục một ngày khám phá tốn sức như thế.

Thiên nhiên hùng vĩ cộng hòa cùng cảm giác mệt mỏi lấp đầy cả thân xác Toàn là cái đẹp mà anh định nghĩa trong những ngày đó đây du lịch. Trên chuyến taxi di chuyển đến một khu du lịch khá nổi tiếng ở điểm du lịch lần này, anh lấy điện thoại ra kiểm tra thông báo trên mấy kênh nội dung của mình. Cá nhân Toàn, anh có một kênh Youtube và một kênh Tiktok. Lượng theo dõi ở mỗi nền tảng không quá nhiều, chỉ ở mức trung bình, tuy nhiên anh cũng có một khoản thu nho nhỏ từ chúng. Trên kênh Youtube, Toản thường đăng những nội dung dài về các chuyến đi, hay thỉnh thoảng là vài nơi quen trong thành phố, hoặc một vài triển lãm. Chúng thường ít thoại, tông màu xanh xám. Với kênh Tiktok, anh đăng review ngắn cho những nơi anh đến, quán anh ăn. Chúng nhiều thoại hơn, màu cũng ấm hơn. Anh lướt bình luận và trả lời một vài trong số chúng.

Chỉ mất chưa đầy nửa tiếng để đến địa điểm mà anh cùng bạn bè muốn đến. Ấy là một nhà thờ nằm hơi xa trung tâm thành phố. Theo như tìm hiểu sơ bộ trước khi đến, chỗ ấy từng là nơi người ta học hành tu đạo, nhưng bây giờ đã chuyển dần thành một địa điểm du lịch tâm linh. Xe tiến vào khuôn viên, trước mắt là một bãi cỏ xanh mướt, hàng cây cao vút bọc lấy lối vào. Chẳng rõ chúng đã được bao nhiêu tuổi. Phóng mắt về phía cung chính, một lối kiến trúc khá đặc trưng của các nhà thờ: mang hơi hướng phương Tây rõ ràng. Trang trí mặt tiền có một cửa sổ hoa hồng lớn ngay phía trên cửa chính và các cửa sổ tương tự nhưng nhỏ hơn nơi hai tháp chuông hai bên. Nối lên cao là những đỉnh tháp giả. Chúng nhọn hoắt. Trên mỗi đỉnh đặt một cây thánh giá. Cửa chính và các cửa hông có kết cấu vòm. Các trụ gạch nổi kéo lên cao, chia mặt tiền thành các ô. Tên thân trụ chỉ có những trang trí đơn giản, không quá cầu kỳ như cái kiến trúc nguyên bản mà nó muốn mô phỏng. Tỏa sang hai bên, theo như giới thiệu từ các trang web du lịch của tỉnh, là hai dãy nhà nguyện. Chúng được mặc một lớp sơn vàng và điểm trắng, khá xa lạ với lối kiến trúc Gothic nguyên gốc, nhưng gần gũi với kiểu kiến trúc của các công trình thời thuộc địa. Toàn nhìn lên lớp ngói âm dương màu đất nung lệch hẳn khỏi không gian này. Mái ngói đáng lý nên được lợp bằng những lớp đá phiến hoặc đơn giản là ngói máng, và nên mang một cái màu bàng bạc hay xanh lam. Tuy thế, Toàn thấy ở một góc cạnh nào đó, cái màu đỏ gạch, xen lẫn chút thời gian ám xanh đen, lại phù hợp với lớp tường vàng tươi kia lắm. Một điều khác khiến mái của các ngôi nhà trở nên kệch cỡm, cho dẫu Toàn hiểu rằng mình không nên dùng từ ấy, là những mái đầu đao uốn cong nhẹ, ảnh hưởng bởi kiến trúc đình làng truyền thống.

Nhóm bạn cùng Toàn đến bên cạnh một đoàn khách du lịch khác đang đứng trước bức tượng nằm ngay chính giữa khuôn viên. Vị nữ tu kể cho họ về lịch sử của ngôi nhà thờ này. Anh để ý trong đám người, có một cái đầu cao dỏng, tóc đen láy, xen giữa một vài cái đầu ít tóc, màu vàng nhạt có đổ bạc khác. Vị nữ tu dẫn mọi người đến phía lưng bức tượng và bảo mọi người đọc những thông tin về nhà thờ được in, đóng kính phía ấy. Một phần lớn trong số đoàn người đã bắt đầu rời đi, mấy cái đầu cao dỏng vẫn ở lại. Đó là vài du khách phương Tây (theo như Toàn nghe giọng của họ, anh đoán ấy là những người Đức), họ đang cố gắng hỏi vị nữ tu ban nãy đã giới thiệu cho mọi người. Bằng những câu tiếng Anh khá đơn giản, họ hỏi về những thông tin được ghi trên bảng. Thật tiếc khi chiếc bảng không có bản dịch tiếng Anh dành cho khách du lịch ngoại quốc. Vị nữ tu tuy hiểu những điều họ hỏi, nhưng để giải thích đầy đủ bằng tiếng Anh cho họ thì lại là một việc khó khăn. Đến đoạn nội dung "Toàn bộ cơ sở đã bị phá hủy trong phong trào 𝛼 năm 𝛽", vị nữ tu cố gắng giải thích rằng "lửa đã đốt hết toàn bộ bởi những người..." thì cái đầu cao dỏng màu đen lên tiếng.

"destroyed under the 𝛼 banner by the local patriotic militia."

Phát âm của người này ở mức trung bình, anh ta dùng từ "patriotic militia" cho "nghĩa quân". Thế nhưng, ngay khi nhóm du khách kia quay về hướng anh ta, hắn đã giải thích kĩ càng hơn cho từ ấy.

"Khoảng thời gian đó, quân đội thực dân vừa tấn công vào kinh đô của chính quyền phong kiến mới tái thiết bởi phong trào 𝛼 không lâu. Vì thế, phong trào 𝛼 vận động phản công, đốt phá các mục tiêu liên quan đến thực dân, trong đó có nhà thờ này. Một mặt khác, sự xung đột đáng kể giữa tư tưởng Nho giáo bản địa và tư tưởng từ Công giáo vốn được lan truyền từ phương Tây vào. Vì vậy, mới dẫn đến việc tấn công vào một số địa điểm tôn giáo thuộc Công giáo. Không thể xem nhẹ những hành vi quá khích khi tấn công vào các công trình thế này, tuy nhiên, cũng cần khẳng định sự tàn phá của thực dân đối với các văn hóa bản địa, mới gây lên những phản kháng đã có."

Sau, anh chàng tiếp tục dịch những tóm tắt tiếp theo cho địa danh đã gần 200 tuổi này.

Toàn lại tiếp tục hành trình tự khám phá của mình mà không dành thời gian cho toàn bộ lời giới thiệu của anh chàng kia. Nhóm của anh đã định rằng họ sẽ tự tham quan. Họ tách nhau ra kể từ lúc đoàn khách du lịch rời khỏi những lời nói của vị nữ tu. Toàn tiến vào bên trong nhà thờ. Bên trong không phải vòm trần cao với những ô cửa sổ lớn được trang trí bằng kính màu mà là các cột gỗ lớn đỡ lấy khung trần. Có một lớp mái hắt bên dưới lớp ngói – một kiểu lợp mái đặc trưng của kiến trúc bản địa. Cột gỗ lớn và những gian nhà làm anh liên tưởng đến lối nhà "ba gian hai chái". Những cánh cửa sổ và cửa hông khá lớn đều được làm bằng gỗ, tuy thế, lại kết hợp với một vài ô cửa sổ kính bán nguyệt họa tiết hoa hồng phía trên. Chúng được điểm xuyết thêm một chút kính màu. Chóp của chúng được vuốt nhọn.

Kiểu kiến trúc nhà rường cộng với những cửa hông lớn làm cho không gian bên trong khá mát mẻ. Ấy thế mà, bởi tất cả cá chi tiết gỗ còn lại đều được tô một lớp sơn bóng đậm màu, nâu đỏ, kiến cái thông thoáng như bị giam cầm.

Toàn phóng tầm mắt đến đầu nhà thờ, nơi gian cung thánh. Chỗ ấy là chỗ cậu cảm thấy mỹ mãn nhất, bởi cái bàn gỗ và tất cả nội thất gỗ khác ở chỗ này đều được phủ một lớp màu sẫm và trầm hơn những cây cột rất nhiều. Hơn nữa, lối kiến trúc gothic ở đây rõ ràng và đậm nét, với các họa tiết tỉ mẩn, những tháp trang trí nhọn hoắt, chĩa thẳng lên cao, làm cái gian ấy trông bề thế và cao vượt cả cái trần vốn có. Nó như xuyên thẳng lên chạm đến cả tầng mây. Toàn bắt đầu chụp những bức ảnh tả địa điểm này. Cậu dành rất nhiều thời gian để chụp gian cung thánh. Sau, từ ô cửa gỗ lớn bên hông nhà thờ, cậu chụp ra khuôn viên với các ô cỏ được trồng vuông vắn và cắt phẳng. Chiếc cửa sổ bán nguyệt chiếm lấy một phần ba phía trên của tấm ảnh. Cậu đứng ở đầu nhà thờ, phía gần gian cung thánh, chiếu xuống phía dưới cuối nhà thờ, xuyên qua những cột rường, lấy ô cửa chính với hai cánh cửa lớn vuông vức. Những chiếc cột rường được trang trí họa tiết rồng ẩn hiện nơi chân trụ. Lần lượt các hàng ghế gỗ xen làm chặt thêm bố cục.

Lạc trong tấm ảnh là cái bóng cao dỏng, ngược sáng, đang chạm vào một cột gỗ lớn phía cuối nhà thờ. Ánh sáng như nuốt trọn anh ta, chỉ còn lại một cái khoảng đen mảnh khảnh. Mắt kính của anh chàng chiếu một tia trực diện đến tầm nhìn của Toàn, tấm ảnh thứ hai thu được có một vòng tỏa ra xung quanh đầu người kia. Vị trí anh ta đứng không nằm chính giữa khung ảnh, làm lệch đi một chút bố cục mà Toàn định sẵn, nhưng anh vẫn chụp lấy tấm thứ ba. Đầu người kia quay về hướng anh, tia nắng kia cũng rời khỏi tầm mắt, thất lạc đâu đó. Ánh sáng xuyên vào từ cửa chính vẫn còn nguyên, thế mà mắt Toàn chợt tối. Anh buông máy ảnh.

Người kia nhìn thẳng về phía Toàn. Khuôn mặt anh bây giờ phơi bày toàn bộ bởi cái ánh nắng như đang thuộc về người ấy. Một chút bất bình lẫn trong cái chột dạ. Toàn không thể nhìn thấy mặt anh ta dưới cái nắng gắt giữa chiều. Và đã đến lúc anh phải tiến về phía lãnh địa của người kia. Anh ta đặt mắt nơi Toàn không quá lâu, sau lại dời về nơi cái cột gỗ mà anh đang chạm vào. Anh ta buông tay, men theo những hàng ghế ngồi gỗ được đặt san sát trong nhà thờ. Rồi anh ta ngồi xuống.

Toàn tiến về phía cuối nhà thờ, nơi anh ta ngồi, cất lời:

"Xin lỗi, ban nãy đang chụp hình không cẩn thận chụp cả bạn vào trong ảnh. Bạn không phiền chuyện ấy chứ." Toàn lựa chọn một vài từ ngữ thật hợp lý, "chỉ thấy dáng người thôi chứ không rõ mặt đâu."

Anh chàng ngước lên nhìn Toàn, ánh sáng chiếm lấy quá nửa khuôn mặt, chỉ đám tóc đen nhánh là rõ ràng nhất. Nắng bám lấy từng cọng tóc, tô một chút nâu đỏ lên mái tóc ấy. Anh chàng khẽ mỉm một nụ cười.

"Không sao đâu." Vẫn giữ nụ cười nơi khuôn miệng.

"Vậy,... mình cảm ơn nha," Toàn nói hết câu, liền bước ra khỏi nhà thờ.

"À này,... chân bạn bị sao à?"

Toàn quay người trở lại, những tưởng ánh sáng lần này đã đứng về phe mình, thế nhưng nó lại chảy tràn trên mặt người kia, lên cả tấm áo thun cùng quần jean anh ta mặc. Mắt kính anh ta sáng choang.

"Bị rộp. Ban nãy mới bể ấy mà."

Hậu quả của một ngày dài đi bộ. Chiều hôm qua, khi đi trên bờ cát, Toàn đeo đôi dép hơi chật, lại lẫn cát, làm chỗ da mỏng manh bị ma sát. Sáng nay lúc tỉnh dậy, anh đã thấy một bọng nước cỡ hạt đậu, căng tròn. Ban nãy đi loanh quanh trong nhà thờ, không may nó bị bể ra. Thật ra thì cũng không đau lắm, chỉ là hơi rát, thế nhưng nó vẫn khiến mỗi bước chân của Toàn hơi ngượng nghịu.

"Bạn ra phía đằng sau, khu bếp, rồi nhờ vòi nước của các dì mà rửa. Tiện thể hỏi các dì xem có thuốc mỡ không."

"Cảm ơn". Một câu nói không đầu không cuối phát ra. Toàn phải nhanh chóng tiếp lời "mình có sẵn thuốc mỡ rồi, để mình ra hỏi các dì thử. Cảm ơn nha."

Toàn chột dạ bởi dường như người kia cũng cảm thấy thứ bị giam cầm giữa hàng dài của rường cột và những hàng ghế được sơn đỏ oạch. Lúc anh ta chạm vào cây cột, ấy như thể mở khóa cho chúng thoát ra ngoài, trả lại cái thông thoáng vốn có cho không gian này. Một thôi thúc nào đó khiến Toàn bật ra một câu hỏi:

"Anh có thấy... những cái cột này... hơi kỳ quặc không?"

"Một chút..." rồi khóe miệng lại kéo lên, lại là một nụ cười như ban nãy, chỉ khác rằng ánh nắng đã phủ cả khuôn mặt anh ta. "Nhưng cũng khá đẹp mà."

Anh ta giải thoát thứ bị giam cầm, rồi bước vào trong đó, để nhốt chính mình lại.

Toàn nở một nụ cười, đáp lại. Anh chìm dần trong nắng, rồi bước ra khỏi nhà thờ.

Anh chàng kia vẫn ở nguyên trong đó, giữa những cây cột xuyên thẳng lên trần và những hàng ghế gỗ trải dài. Anh quay đầu hướng về phía gian cung thánh.

Toàn có gắng thoát ra khỏi cái không gian đã ngột ngạt trở lại. Anh tìm một ghế đá và thả mình ở đó. Anh lục trong túi, lấy ra một mảnh khăn giấy ướt và lau đi dịch vàng bể ra từ vết rộp. Hơi rát. Rồi anh đứng lên, đi tìm thùng rác và vứt mảnh khăn giấy vào đó.

Toàn dạo quanh khuôn viên, xuyên qua những hành lang với những cây cột lớn. Một vài khung thông gió với họa tiết hoa sen, xuyên qua tường, kết nối bên ngoài với không gian bên trong các dãy nhà nguyện. Toàn lại đưa máy ảnh của mình lên. Anh không để lẫn những mảng khác nhau vào một tấm hình. Anh tả hàng cột riêng bằng một tấm, tấm khác dành cho mái đất nung và số rường mối gỗ bên dưới nó. Anh đặc tả khung thông gió với họa tiết hoa sen, hay cửa ô với hoa văn của một thời phong kiến đã qua. Anh tả những bức tượng các vị thánh trắng bóc, trên những ô cỏ xanh tươi, được cắt tỉa gọn ghẽ.

Anh lại ngồi xuống ghế, nhìn lại các tấm hình mình đã chụp. Cái vết nơi chân lại bắt đầu lên tiếng. Anh nhắn tin cho nhóm bạn của mình, bảo họ tập hợp và chuẩn bị đi đến một địa điểm khác.

Trời đã về chiều, nắng bắt đầu ngả vàng. Nhóm của Toàn đến một khu di tích đã mấy trăm năm tuổi. Đây là phần kiến trúc còn sót lại từ một đế chế đã từng hùng mạnh. Sau, bởi sự lan rộng của một nhà nước phong kiến khác, mà đế chế kia đã nhập vào, trở thành một mảnh của nhà nước ấy. Những khối kiến trúc đất nung, phần nhiều là tàn tích, vẫn còn sót lại. Dấu vết thời gian hằn lên với vô số mảng rêu xanh đen cùng phong hóa. Vài độc đáo trong trang trí và kiến trúc đã bị mài mòn. Số loại cỏ cây lan lên như cắm những cành xanh tươi vào một bình hoa đỏ gạch.

Loại kiến trúc này trải rất dài, bao phủ cả một phần của đất nước. Tuy thế, các di tích còn lại của đế chế ấy, trong khu vực tỉnh này, chỉ còn phần lớn là phế tích.

Cơn mưa kéo đến làm chuyến thăm quan kết thúc đột ngột. Nhóm bạn của Toàn dừng chân nơi một cửa hàng đồ lưu niệm nằm ở gần cổng của khu di tích. Anh ngồi xem những món đồ be bé làm bằng đất nung, một vài loại ly và đĩa lót.

Toàn cùng Hân - một người bạn khác trong nhóm, mở một tiệm cà phê nhỏ. Tiệm nằm trong một khu chung cư khá cũ, tại một quận gần trung tâm thành phố nơi họ ở. Tiệm của hai người không quá nhiều người biết đến, thế nhưng có kha khá khách quen.

Không gian không lớn, lại được lấp bởi rất nhiều thứ linh tinh.

Một vài giá sách, với những đầu sách tương đối cũ. Nhiều kệ để đồ với vô vàn món nhỏ xinh mà phần lớn trong số đó được mua về qua những chuyến du lịch. Trên tường có treo nhiều khung ảnh, do Toàn chụp. Một bức tranh lớn do Hân vẽ. Hai cái bảng căng vải nỉ để cả chủ, nhân viên và khách, ghim lên ấy một vài lời, hoặc ảnh, hoặc bất kỳ thứ gì. Hai cái túi thơm be bé cũng được ghim ở đó. Một bể cá gồm hai con cá và một chú mèo. Bên ô cửa sổ kính be bé, có hai ba chậu cây, gồm trầu bà và hương thảo. Khắp cửa tiệm luôn có mùi cam và quế, được đốt bởi cái đèn xông tinh dầu đặt trên một cái giá gỗ. Một vài ly nến thơm được đặt cạnh để trang trí.

Toàn thích đến đó mỗi lúc anh có thời gian rảnh, đọc mấy trang sách từ vài quyển mà anh đã đọc qua mấy lần, dưới ánh đèn vàng cam. Tai anh được lấp đầy bởi tiếng nói chuyện của các vị khách. Anh cũng thích nghe tiếng hạt cà phê va vào những dụng cụ inox và tiếng máy xay o o. Cho dầu không nhìn tận mắt, anh vẫn hình dung ra mười tám gram hạt cà phê được xay mịn, dàn thật đều và thật phẳng trên portafilter. Nước nóng áp suất cao chảy tràn qua chúng, qua đầu chiết xuất. Một dòng như kem tuôn liên tục xuống ly. Cái hương béo ngậy ban đầu ấy làm anh mê mẩn chuỗi tiếng động lúc máy espresso vận hành. Thế nhưng, Toàn không thích uống cà phê lắm. Anh chỉ thích cái hương thơm béo kia, chứ không quá ưa cái vị đắng và chua nhẹ của một tách espresso. Thông thường, nếu phải thử các loại hạt mới, Hân sẽ là người nếm vị và quyết định. Toàn không phân biệt được rõ các vị của từng loại hạt cà phê. Khi buộc phải có một lựa chọn cho việc uống cà phê, Toàn thích uống americano nóng có kèm một vài lát cam thảo để giảm đi cái vị đắng của nó.

Quay trở lại không gian quán. Bởi không gian quán được lấp đầy bởi rất nhiều đồ vật, nên những chiếc bàn trong quán cũng không dành cho quá nhiều người. Cỡ bàn lớn nhất cũng chỉ có thể ngồi được bốn đến năm người là cùng, phần nhiều là bàn đơn. Khách của quán thường sẽ đến đó đọc sách hoặc trò chuyện (một đôi). Một vài vị khách vẫn đến quán làm việc, nhưng thường những vị ấy tương tự Toàn, họ thích cái không gian đủ đầy, bao hàm cả sự đủ đầy về âm thanh, ánh sáng và mùi hương.

Lần này, Toàn cùng Hân lựa thêm vài chiếc ly và một vài món đồ trang trí về cho tiệm cà phê của họ. Trời vẫn còn mưa, nhóm của Toàn không đợi mưa ngớt, chuyến tham quan kết thúc, họ đặt một chiếc taxi đến và trở lại khách sạn. Sau khi tắm xong, Toàn mở laptop lên và chuyển những hình ảnh đã chụp được của ngày hôm nay và cả ngày hôm qua sang đó. Anh tạo các thư mục ghi rõ ràng địa điểm và thời gian rồi phân loại các ảnh vào từng thư mục con. Anh xóa đi một vài tấm. Một vài tấm khác, anh đặt chúng trong một thư mục riêng, nơi dành cho một số ít bức ảnh anh ấn tượng nhất. Anh phân vân liệu có nên đặt ba tấm ảnh mà anh chụp chàng trai kia vào đó hay không. Sau, anh chỉ lấy một tấm với tia sáng từ mắt kính của anh chàng tỏa ra một vòng hào quang nhè nhẹ, hòa lẫn với ánh nắng ban chiều. Anh quay trở lại thư mục cũ, lại nhặt thêm tấm hình anh ta nhìn thẳng vào ống kính và sao chép sang thư mục kia. Xong việc, Toàn liếc nhìn đồng hồ nơi góc màn hình. Thời gian không đủ để anh làm ảnh trước bữa tối, vậy nên anh gập máy tính lại, thả lưng mình xuống giường, với lấy cái điện thoại và nhắn tin hối đám bạn của mình.

Trời vẫn còn mưa, thế nên họ thưởng thức bữa tối ngay tại nhà hàng bên dưới khách sạn. Sau đó, họ lên bar trên tầng cao nhất, nhâm nhi một chút thức uống có cồn. Toàn không quá ưa chúng, như đã nói, nhưng cái đê mê kia lại là một cảm giác mang đầy sự quyến rũ và thu hút.

Toàn như nhìn thấy Chúa, một vị mà anh chưa từng gặp trước đó. Anh không phải người theo đạo Công giáo. Ngài đứng ở tít xa, sáng chói và trắng xóa. Toàn sợ rằng những bất kính ban chiều của anh đã khiến ngài nổi giận, rằng Ngài sẽ trừng phạt anh một cách thích đáng. Anh quá quan tâm đến cái diện mạo mà bỏ qua cái tinh thần cốt lõi của ngôi nhà thờ nọ. Tay ngài lớn lao, tiến đến mở toang cánh cửa trong suốt xa xa trước mặt anh. Cánh tay ấy xuyên qua hai hàng cột cao lớn. Những cây cột trắng ngà, đầu và chân của nó được chạm khắc họa tiết lá hoa cực kỳ tinh xảo, với các đường rãnh sắc bén, thẳng tắp, chạy từ chân cột đến đỉnh cột.

Một bóng đen mảnh khảnh đi xuyên qua anh. Hắn quỳ xuống trước bàn tay kia. Hắn như đang cầu nguyện, hoặc như đang trò chuyện. Toàn dường như nghe thấy những điều hắn nói, nhưng anh không hiểu chúng. Bàn tay to lớn lùi dần và cánh cửa khép lại. Mảng đen mờ đi, và trắng cũng thế. Toàn mở mắt giữa cơn êm ái của giấc ngủ. Một dấu hiệu chẳng lành.

Toàn tỉnh dậy vào tám rưỡi sáng hôm sau (nếu có thể gọi là hôm sau), ăn tạm đồ ăn sáng ở khách sạn và thu dọn hành lý. Họ sẽ bay về thành phố họ sống sau bữa trưa.

Quay trở lại thành phố của mình, Toàn lại bận bịu với những buổi chụp hình và những cuộc họp. Ngoài các buổi chụp hình trong studio, anh là một phần trong nhóm làm hình ảnh cho một cửa hàng bán các dịch vụ về gốm. Một vài dự án khác đang trong giai đoạn thương thảo. Một ngày của anh lấp đầy bởi những quãng di chuyển dưới cái nắng của thành phố này, hoặc mưa, dưới ánh đèn lóa mắt trong các buổi chụp hình và không gian đầy gỗ của tiệm gốm. Thỉnh thoảng, Toàn sẽ ghé quán của mình. Hân bảo rằng cô mới thử một loại hạt mới, khá nhẹ. Hân đề xuất Toàn thử dùng cà phê chiết xuất thủ công do cô pha chế, kết hợp hoa hồng. Cô đảm bảo với anh rằng không quá đắng, phù hợp cho chuỗi ngày đầy deadline của anh. Hân bảo rằng chúng còn thơm ngọt. Toàn chưa cảm nhận được tầng hương ấy, nhưng anh tán thành với cái vị ít đắng và thanh mà cô giới thiệu. Có lẽ vẫn đủ caffeine để anh tiếp tục công việc.

Còn khi không có Hân ở đó, như đã định, một americano kèm vài lát cam thảo.

Một chiều thứ sáu, sau khi hoàn tất công việc, Toàn ghé một xe bán bột chiên kế bên khu chung cư cũ, gần nhà anh, để chất đầy cái bụng và ăn mừng cho một ngày nghỉ sắp tới. Những mảng tường nhiều phần đã bong tróc. Những dàn treo đua ra ngoài, mắc đầy quần áo đủ màu. Những mái tôn và những cửa gỗ. Đám dây điện giăng chằng chịt. Toàn đã ăn quán này từ lâu lắm, ngày anh còn bé. Lớp bột giòn béo, nước tương, dấm, và ớt. Nhiều mỡ. Với đu đủ bào. Toàn sẽ ngấy khi còn chưa kịp ăn hết đĩa, nhưng anh vẫn yêu cái hương vị này. Anh sẽ cố ăn hết nó và để dành rất lâu sau đó mới quay lại. Toàn ăn nó cùng với một ly nước cam không đường, bởi thế mà cái vị ngấy cũng giảm đi đôi chút. Từ đằng sau xe đẩy, cô bán hàng đã chạc sáu mươi sẽ vẫn bắt đầu câu chuyện của cô, như mọi khi, về sự tích mấy chục năm món bột chiên nhà cô. Mỗi lần Toàn quay lại, cô vẫn mở đầu bằng cách ấy, anh sẽ tiếp lời cô, để câu chuyện của cô trôi chảy hơn. Đôi khi cô sẽ nhớ ra Toàn, cô bảo lâu lắm rồi không gặp, và hỏi thăm anh.

Toàn đã đẩy đưa được nửa phần ăn, ly nước cam cũng đã vơi phân nửa. Cô bán hàng đang tiếp một vài vị khách khác. Anh nghe một chất giọng hơi quen, người ấy gọi một phần bột chiên nhiều đu đủ và một ly trà đá, rồi anh ta ngồi ở một chiếc bàn phía sau lưng, góc trái Toàn. Toàn không vội quay lại, anh kỳ vọng vào những bất ngờ khác hơn, nơi mà anh ít cần phải tìm kiếm, phải tốn sức.

Toàn yêu cái đẹp không cần giải thích. Anh đã cố gắng từ một vài lát cắt, để đoán, để giải thích, để suy nghĩ ra hàng ngàn những chiều hướng khác nhau. Điều đó làm cho anh cảm thấy đủ hiểu một thứ, rồi cái đẹp sẽ mất đi trong khi mà anh đang cố lý giải và hiểu nhiều hơn về nó. Đó là cách anh chọn để không còn lưu luyến một hay nhiều điều. Và một góc nào đó, trong những suy tư, anh muốn cái đẹp, mà anh đã tiếp cận nó lần đầu tiên, sẽ vơi sạch trước khi anh nhìn thấy nó lần thứ hai. Lúc ấy, sẽ có hai chiều hướng. Một là anh sẽ ghét cay ghét đắng nó, vì nó xấu tệ hại, và nó phơi bày trần trụi trước mắt anh. Hay ngược lại, anh sẽ tìm thấy một cái đẹp ẩn sâu hơn khi cái lớp ngoài cùng đã bị bóc ra. Anh kỳ vọng vào điều ấy. Kỳ vọng một dẫn dắt linh thiêng nào đó đưa anh đến gặp nó lần thứ hai, không cưỡng cầu và gượng ép.

Toàn đã ăn hết phần ăn, nhưng ly nước cam thì chưa hết. Anh quyết định đứng dậy, lấy xe và ra về, chấp nhận một thứ xấu xí đang dần bao trùm để kết thúc mọi thứ. Anh đến bên hông xe đẩy và thanh toán, rồi anh bảo rằng anh muốn mua thêm một phần mang về.

"Trời, vậy mà không bảo cô trước, để cô làm sớm cho. Con đợi cô chút nghen, cô làm nốt này rồi làm cho con."

"Vâng, cô cứ thong thả ạ."

Cô đập trứng vào mấy miếng bột trên chảo gang đen nhánh, bóng dầu. Từng hạt mỡ li ti bắn tứ tung. Toàn tin rằng tấm áo của anh đã dính một lượng tương đối trong số chúng. Cái mùi đồ chiên ngai ngái có lẽ đã len lỏi đầy tóc anh. Anh nghe tiếng xì xèo của cái chảo gang, nó như đang thúc dục, bảo anh rằng hãy làm gì đó.

"Cô ơi cho con gửi tiền." Chất giọng ban nãy lại vang lên, sát bên Toàn.

"Của con ba mươi."

"Có trà đá nữa á cô."

"Vậy ba lăm nghen."

Gót chân Toàn muốn bảo anh nhích ra một xíu, tránh khỏi góc khuất của chiếc xe đồ ăn. Người kia từ góc chéo phía trước cái xe, cúi xuống, anh ta đưa điện thoại ra.

"Con chuyển rồi nha cô." Anh ta tình cờ chạm đến ánh mắt của Toàn. Mắt anh ta mở to, như thể hơi bất ngờ. Đôi chân mày hơi nhướn, là đang thay cho một lời chào?

Như đáp lại, Toàn mở lời: "Hi!"

"Hi!" Người kia phản hồi.

"Bay quen nhau hả."

"Dạ... chút chút." Toàn cũng không biết thế có gọi là quen không. Toàn đưa ly nước cam đã gần cạn, màu cũng đã nhạt vì đá tan, làm thêm một ngụm nữa.

"Dạ tụi con mới gặp nhau đúng một lần." Người kia đáp lời cô.

Toàn nhích ra một bước khỏi tầm khuất của cái xe đẩy. Khuôn mặt người kia lần này hiện lên trọn vẹn. Nắng chiều tà không đủ để nuốt trọn hắn, chỉ điểm lên một chút ánh cam, trên lớp da mặt hơi đổ dầu cuối ngày. Một chút mồ hôi đổ trên trán làm vài cọng tóc tệp lấy da. Toàn đoán là do anh ta bỏ quá nhiều ớt vào nước tương.

"Cũng ăn ở đây à?" Toàn lên tiếng.

"Nó hay ăn chỗ cô lắm, cô gặp nó miết."

"À, dạ." Anh chàng nọ đáp lời cô, rồi lại quay về phía Toàn. Một nụ cười thường lệ. "Ừ. Bột chiên của cô ngon, nui xào cũng ngon."

"Uhm..." Toàn nhận biết một thôi thúc be bé nào đó trong lòng mình. Nó bảo anh hãy lên tiếng cho "lần hai" này. Bởi nó muốn thấy điều nó mong mỏi.

"À mà... câu hỏi dạo trước... có ý gì nhỉ? Là kiến trúc sư hả?" Người nọ hỏi anh, không nhìn thẳng mặt, chỉ hướng vào mớ bột đang được chiên cho giòn của Toàn.

"Không,... không phải kiến trúc sư. Tại thấy nước sơn hơi bị... sặc sỡ quá."

"Uhmmm..." Anh chàng gật gật đầu, ra vẻ tán thành. Rồi anh ta quay hướng đối diện, nơi có một hàng nước. Anh ta lớn tiếng nói. "Cô ơi, làm con một ly đen-không-đường nha."

Cô hàng nước phía đối diện đưa tay ra dấu "OK".

"Tưởng là do bên trong với bên ngoài khác nhau quá."

"Cái đó, khá đúng."

"Nhưng mà,... cũng không quá tệ mà," đầu anh chàng hơi nghiêng đi, hướng ánh nhìn về phía Toàn. "Phải không?"

Toàn không đáp lời, có chút le lói dường như đang tắt dần.

"Đâu phải tự nhiên các cụ dựng nhà kiểu thế. Ắt có lí do của nó." Anh ta cố giải thích thêm.

"Do khí hậu ấy." Toàn đáp lời.

Anh ta tiếp tục gật gù cái đầu. "Vậy đúng là do nước sơn rồi. Đáng lí nó phải trông cũ kỹ một chút. Thế mới... đáng kính hơn, nhỉ?"

"Đáng kính" Toàn nghĩ rồi cười thầm. "Có lẽ..." Toàn không chắc liệu có ý đùa nào trong câu nói của anh ta hay không.

"Của con hai chục nha." Cô hàng nước kia tiến lại chỗ bọn họ.

"Dạ, cô có chuyển khoản không cô?"

Cô quay lại lấy cái tấm bìa in mã QR cho anh chàng. Nhân lúc ấy, hắn đưa ly cà phê đậm màu lên uống một ngụm. Anh chàng nhắm mắt, cảm nhận cái vị đắng đầu tiên, ngay sau đó là cái hương ngòn ngọt, beo béo mùi bơ đọng nơi cổ họng. Anh vui vì điều ấy. Rồi anh chàng quét mã khi tấm bìa được đưa ra trước mặt anh.

"Anh có vẻ thích cà phê à?"

"Bột chiên của con nè. Sáu chục nha con." Một hộp bột chiên được đặt trên chốc tủ kính của chiếc xe. Trước khi quay sang trả tiền, Toàn thấy anh chàng kia hơi đưa ly cà phê lên, lắc lắc. Hắn nhìn vào đó rồi cười nhẹ. Toàn dường như có thể nghe thấy tiếng cười phát ra.

"Cũng khá thích."

Toàn đưa tiền cho cô và lấy bịch bột chiên lại. "Vậy hôm nào ghé quán cà phê này thử. Cà phê, có lẽ, khá được. Anh có thể tìm chut.cafe ở 12 đường 𝜌 quận 𝜃"

"Ok. Cảm ơn!!! Đi trước nha."

Toàn chưa biết mình sẽ làm thế nào với một phần bột chiên nữa. Anh về nhà, mở nắp hộp xốp đựng chúng, chờ cho hơi nóng tản đi hết. Có một làn khói mờ mờ tỏa ra từ những khối hộp màu cánh rán, xuyên qua lớp đu đủ. Anh gắp mớ đu đủ ra trước, bỏ chúng vào một cái hộp nhỏ, đậy kín. Anh cũng cất bịch nước tương và ớt vào hộp. Anh tống tất cả chúng vào ngăn mát tủ lạnh. Anh kéo ghế và ngồi xuống, thả mình theo một mùi hương quá mức kích thích so với cả căn hộ của anh. Toàn không rõ là anh thấy thất vọng hay thỏa nguyện. Liệu có một cái đẹp nào đã tái tạo trong anh chưa? Lưng chừng. Nhưng nếu anh cố giải thích và phân tích nó, thì chúng sẽ tiêu biến ngay lúc chưa kịp định hình. Không sao cả, anh không biết người ấy là ai.

Toàn không biết một cái tên để cô đọng mọi thứ. Một cái tên có thể giải thích cho một con người. Những cái tên rất hàm súc. Còn nếu phải gọi một người bằng một sự giải thích về một hình ảnh, một ngôi nhà thờ, những cây cột và những hàng ghế, hay một quán ăn, một tòa chung cư cũ, thì lại quá phức tạp. Không còn đẹp nữa. Quá mất thời gian và mất công sức để mô tả. Và mỗi lần khi anh mô tả, cảm xúc trong anh sẽ vơi dần đi. Và một câu mời bâng quơ cũng sẽ chẳng đi đến đâu. Rồi chút bối rối này sẽ tan đi cùng làn hơi đang xâm nhập vào căn nhà của anh. Không sao cả, máy lọc không khí đã bật, ngay sau khi những miếng bột nguội đi, anh tống nó vào tủ đông, và rồi đi tắm. Khi anh trở ra, sẽ không còn bất kỳ vết tích hiển hiện nào của nó cả. Sẽ không phải là kỳ vọng hay thất vọng.

Sau khi tắm xong, anh sấy khô tóc. Không còn bất kỳ thứ mùi nào. Anh tiến vào phòng làm việc, bật máy tính lên và tiếp tục công việc của mình. Cô giúp việc đến dọn dẹp vào mỗi sáng thứ bảy, Toàn bảo cô về phần ăn đã mua và nhờ cô xử lý giúp. Mọi điều đã hoàn tất, và hoàn toàn biến mất.

Vài tuần sau, có lẽ. Toàn không cố nhớ. Toàn nhìn thấy bóng hình kia, trong tiệm cà phê của mình. Một buổi chiều thứ hai muộn. Anh ta đang đọc một quyển sách tại một chiếc bàn đơn. Toàn đoán ấy là Ông già và biển cả. Nó nằm ở tầng thứ hai từ trên xuống, tại kệ sách gần cửa. Toàn không hay đọc lại quyển ấy lắm. Qua ô cửa sổ, đèn đường vàng hắt vào trong, làm đậm thêm sắc vàng vốn có. Ít người. Chiếc loa be bé đang ngân lên những giai điệu của Hisam. Anh chàng đặt chiếc cặp của anh ta phía ghế đối diện, bỏ kính ra và đọc sách. Sách đã đọc được gần một nửa.

Toàn vào trong, gọi một ly trà hoa cúc, ngồi tại cái sofa duy nhất trong quán. Êm ái. Toàn chưa bắt đầu. Anh mở điện thoại chơi suduku và đợi nước. Trà hoa cúc trắng có vị khá dịu và thanh, một chút đắng nhẫn. Hương của nó ấm, và thơm hơn nụ hoa cúc vàng khá nhiều. Toàn thích uống trà hoa vào buổi tối. Đặc biệt, anh thỏa mãn khi nhìn bông hoa nở xòe trong làn nước hơi ngả vàng xanh. Cánh mở tung, không e ấp, tỏ hiện và ngạt ngào. Toàn đã có một ngày dài, và vẫn còn công việc khi anh trở về nhà.

Người kia gấp trang sách lại, sau một lúc chìm đắm. Anh ta muốn nhấp một ngụm cà phê đen. Đá đã tan khá nhiều. Từng hạt nước ly ty đậu nơi thành ly. Anh gõ nhẹ đáy ly vào tấm lót làm từng hạt, từng hạt kéo nhau rớt xuống. Anh chuyển ánh nhìn của mình về phía quầy nước, vô tình lướt qua Toàn gần ở đó. Chưa rõ ấy là một sự chạm trán bao hàm nhiều mong đợi, hay là một kiểu "tình cờ" đến lần thứ ba. Anh ta lưu ánh nhìn nơi Toàn không quá lâu, đủ để Toàn nhận ra, rồi anh cầm quyển sách lên, đẩy ghế sát vào bàn, tiến đến trả quyển sách về vị trí vốn có. Khi anh ta trở lại, Toàn đã hướng mắt đến anh, thay một lời chào. Anh ta cũng nhẹ cúi đầu rồi trở lại vị trí của mình. Anh ta cầm lấy ly cà phê, và chiếc cặp, tiến lại chỗ bàn của Toàn. Bàn của Toàn ngồi khá thấp, cái sofa một bên và bên kia là hai chiếc ghế đẩu. Anh ta đặt ly cà phê lên bàn, bên phía tay phải, rồi đặt chiếc cặp xuống đất. Toàn ngồi thẳng lưng lại, tuy thế, độ lún của chiếc sofa vẫn khiến anh cảm thấy mình thấp hơn người kia lắm.

"Hi!"

"Hi!"

"Cà phê thế nào?" Toàn lên tiếng.

"Uhmm... khá ngon, khá đậm."

Toàn nhận thấy anh ta thực sự đã suy nghĩ để đưa ra câu trả lời này. Anh hài lòng với nó. Anh nhẹ gật đầu, tán thành.

"Tôi chưa uống cà phê đen ở đây. Nhưng tôi luôn nghĩ nó sẽ tốt."

"Xin lỗi," anh ta nở một nụ cười rất tươi "có hơi..." anh ta nhún vai "khi giới thiệu với ai đó về một thứ mình chưa thử không?"

"Tôi nghĩ bạn mình sẽ làm tốt."

"Ohhh... ra là thế."

"Anh nhìn tôi, liệu có giống một người uống cà phê đen-không-đường không?"

Người nọ nhìn vào ly trà hoa cúc trước mặt Toàn, sau dời ánh nhìn lên, đối mắt với Toàn.

"Có nên không nhỉ? Chúng ta không nên nhìn mặt mà bắt hình dong."

"Không uống cà phê cũng không phải một điều tệ."

"Uhmm...," anh ta tỏ vẻ tán thành. "Không giống lắm."

"Tại sao?"

"Vì... uống trà rồi."

Những câu đùa thật nhạt nhẽo. Toàn không nghĩ chúng thú vị, nhưng nó khiến cuộc trò chuyện thoải mái hơn.

"Tôi tên Toàn."

"Dũng, tôi tên Dũng."

"Vậy anh Dũng có phiền không nếu tôi hỏi anh bao nhiêu tuổi."

"Chín lăm."

"Vậy anh lớn hơn tôi,... à, nên là em chứ, hai tuổi."

"Toàn thấy thoải mái là được." Dũng xác nhận rằng anh đã biết tên của Toàn.

"Anh Dũng thấy không gian ở đây thế nào?"

"Rất được."

"Chỉ thế thôi?"

"Chỉ thế thôi."

"Đây là tiệm của tôi, mở cùng với một người bạn."

"Thật may là tôi chưa nói gì." Dũng gật gù.

"Thế anh muốn nói gì?"

"Hmmm,... khi nhìn cái bể cá kia, tôi luôn nghĩ tới cảnh nó bị đổ xuống, bể tan tành."

"Và rồi con Mun sẽ đến ăn con Vàng."

"Nhỏ mèo ấy hả?" Dũng bật cười với câu đùa của Toàn. "Vậy con cá trắng trắng còn lại thì sao? Sao Mun chỉ ăn mỗi Vàng?"

"Thế thì con Trắng sẽ khổ hơn."

"Thì ra con Mun là phản diện của câu chuyện à? Nhưng lỡ con Vàng với con Trắng chả thân thiết gì thì sao?"

"Thì con Trắng sẽ khổ sở vì đến mèo còn không thèm ăn nó."

Mun như nghe được mình trong câu chuyện, nó đi đến cạ vào chân Dũng.

"Em làm gì mà lúc nào cũng trở thành phản diện thế hả?" Dũng vuốt ve con mèo, một chút lông đen bóng dính lên tay anh.

"Ấy là số phận của nó rồi. Mà có lẽ nó cũng thích thế."

"Nó lành mà, mấy lần đến chỉ thấy nó nằm ngủ cạnh giá sách."

"Nhưng nó là mèo, và hai đứa kia là cá."

"Các em thấy chưa, các em đang bị hình tượng hóa rồi đó."

"Thì anh Dũng cũng mường tượng ra chuyện ấy trước còn gì?"

"Cũng phải ha." Dũng tán thành với cách đùa của Toàn.

"Anh ôm Mun được không?"

"Nếu như nó đồng ý."

Dũng cố bế con Mun lên, nhưng nó không chịu. Nó ngoảnh đít bỏ đi sau khi xác nhận câu chuyện về nó đã hết.

Câu chuyện tiếp tục với vài ngóc ngách của quán. Dũng bảo không gian ở quán khá ấm áp, tuy thế, anh không thích nó lúc đông người. Hoặc nó quá nhỏ để chứa nhiều người. Dũng thích khi anh có thể ngồi một mình ở bàn lớn mà không cảm thấy mình đã chiếm quá nhiều không gian, và cả thời gian nữa. Và anh nhận ra rằng cái khung gần giờ cơm tối sẽ là lúc vắng nhất. Dũng bảo rằng đáng lí cái khung giờ này không nên vắng thế, trong một không gian ấm cúng thế này. Dũng không nghĩ đây là một không gian dành cho công việc. Toàn tán thành điểm ấy. Toàn bảo có lẽ cái đủ đầy trong tiệm chưa đủ để giữ chân khách trong khoảng ấy chăng? Cái quãng giao chập chờn là lúc cần tìm kiếm nhiều hơn sự an toàn. Hoặc chỉ đơn giản là người ta cần về sớm để trốn cái giao thông hỗn loạn của thành phố này, và kẹt xe làm cho chẳng ai đến được nơi đây.

Dũng rời quán khoảng bảy giờ tối. Họ đã có một cuộc nói chuyện tương đối dài. Toàn tin vào sự hiện diện này.

Thỉnh thoảng họ lại "vô tình" gặp nhau ở đây. Khi cả hai cùng rảnh rang, họ lại nói những câu chuyện tầm phào. Về một bộ phim, một quyển sách, hay vài điều nhỏ nhặt khác.

Dũng kể rằng anh đã bị lừa đi xem Bên trong vỏ kén vàng bởi Cannes, và rồi gần như ngủ gục trong rạp. Toàn bảo rằng phim có vàiphân đoạn làm anh rung động, kể như khi nhân vật chính một mình lang thang và bắt gặp cả một đàn bướm. Dũng bảo có lẽ đoạn ấy anh đã ngủ gục mất rồi, nhưng anh hiểu phân cảnh cuối cùng, ấy là sự trở lại của nhân vật chính, anh ta rửa tội và tái sinh vào một đời sống đạo mới. Dũng tóm ý cả phim là thế, tuy nhiên, anh không tin cái thôi thúc của nhân vật chính lắm. Toàn không chắc, nhưng anh thích hành trình của người ấy. Tuy vậy, anh cũng chẳng tin chuyện anh ta có một đời sống mới.

Câu chuyện cũng sẽ kết thúc lưng chừng như thế.

Toàn bảo Dũng hãy đọc Suối Nguồn. Dũng bảo rằng nó quá đồ sộ để anh có thể đọc, đó là lý do tại sao anh chọn Ông già và biển cả ở trên kệ. Anh đến đây trên năm lần mới hoàn thành nó, và nếu một quyển dày hơn, có lẽ anh sẽ cần đóng cọc ở đây luôn. Toàn không thể phản pháo chuyện ấy.

Có lẽ cái không gian nhỏ hẹp làm người ta nhanh chóng thân thiết hơn. Cho dẫu không ai rõ công việc của người kia là gì, họ vẫn cảm thấy những cuộc trò chuyện là một gắn kết cần có. Toàn đôi lúc (không quá thường xuyên), sau các chuyến du lịch, anh mua vài món đồ về tặng Dũng. Vàng và Trắng vẫn ở nguyên trong bể. Mun đã thân cận với Dũng hơn. Anh có thể bế nó, thỉnh thoảng, trong những ngày thưa người. Anh bắt đầu đọc một quyển sách mới. Một đầu sách cực kỳ kinh điển: Gió lạnh đầu mùa. Tập truyện ấy đủ ngắn để Dũng có thể hoàn thành. Tuy thế, những cuộc nói chuyện khiến tốc độ anh gặm quyển ấy cũng kéo dài hơn nhiều. Toàn bảo anh có thể mang về đọc, rồi trả lại sau đó. Dũng không làm thế, anh bảo nó, bao gồm cả việc đọc nó, nên thuộc về nơi này.

Toàn cũng cảm thấy thế.

Những cuộc gặp gỡ xảy đến thường xuyên hơn, nhưng không quá một lần một tuần, hoặc hai tuần. Có lẽ Toàn cần thời gian để kỳ vọng vào lần gặp sắp tới. Anh sẽ không cố hỏi xem khi anh không đến, liệu Dũng có tìm đến tiệm không. Anh không cho phép mình làm chuyện ấy.

Hân đã gặp Dũng. Cô pha cho anh một tách espresso để chào hỏi. Và như thường lệ, anh bảo "rất được" cho tách cà phê ấy. Và anh vẫn thường gọi đen-không-đường khi đến. Không thay đổi. Có lần Dũng bảo, cà phê với anh là một loại đồ uống hơn là để thưởng thức, và anh thỏa mãn với chuyện nó là một thức uống. Đắng. Và tỉnh táo. Anh nói rằng việc uống nó thường xuyên dường như đã làm anh không còn cảm giác hưng phấn đáng có, thế nhưng cảm giác có một ly cà phê luôn sẵn sàng để anh cầm lên là một điều không thể thiếu. Cà phê cũng có số phận của nó.

Toàn đã thử uống đen-không-đường, cái kích thích quá mạnh làm anh khó có thể chấp nhận. Toàn thực sự không thể thích nó. Nó không kịp cho anh cái hương béo ban đầu kia, và quá đậm và quá đắng để anh có thể cảm nhận những hương vị khác. Nó dần chuyển sang vị chua nhẹ, và "đắng" khi đá đã tan hết. Nó không có bất kỳ điểm nào để anh có thể thích nó.