Tôi đã từng nghe lỏm các hướng dẫn viên du lịch nói chuyện về các danh lam thắng cảnh và các sự tích lịch sử của Việt Nam cho du khách nước ngoài (foreigner tourists). Du khách thường rất chăm chú nghe, ánh mắt long lanh và gật đầu lia lịa. Tôi đoán họ chỉ gật đầu vì phép lịch sự mà thôi. Tôi nghe họ kể chuyện bà Trưng bằng tiếng Anh mà đau cả đầu, vừa nghe vừa đoán, đoán mãi mới hiểu ra anh í nói về bà Trưng chứ không phải bánh chưng hay ... bà Tưng.

   Tại sao những người trực tiếp nói chuyện, truyền bá về văn hóa Việt Nam cho phần còn lại của thế giới, họ không thể nghĩ đến những cách đơn giản nhất để người nghe có thể hiểu được câu chuyện của họ thật nhanh gọn nhỉ? Các hướng dẫn viên sẽ tiết kiệm được thời gian của họ lẫn người nghe, hạn chế phải nói nhiều, đỡ một lô lốc lỗi về phát âm (pronounciation) và ngữ pháp (grammar) và cả tá những lỗi linh tinh khác.

Ví dụ, nói về hai bà Trưng:

- The two great warriors - sisters with the first name Trưng is the pride of our country. They are Jeanne D' arc of Việt Nam.

 Nếu không thể phát âm đúng tên nữ anh hùng người Pháp này, họ có thể viết ra giấy. Đó là cách so sánh những người hoặc những thứ tương đương nhau (similarity) được học từ cấp 1. Thánh nữ Jeanne D'arc cũng như hai bà Trưng, gia đình (hay người yêu) bị giặc giết (her families was killed by enemies), vì thế bà đã từ một người phụ nữ yếu đuối thành một vị tướng, một chiến binh giải phóng dân tộc (so she transformed from a defenceless woman into a warrior, a liberator), bà không bao giờ thực hiện được sứ mệnh cuộc đời của mình (she never accomplished her life-time mission) và phải chịu một kết thúc đầy bi kịch (suffer a tragic ending), bị thiêu sống trên cọc ở tuổi mười chín (was on 30 May 1431, dying at about nineteen years of age), gần tương đương với kết thúc tự sát để không phải rơi tay giặc ( sacrificed before the enemies could capture her) của hai bà Trưng.

Sau khi họ qua đời, người dân tôn thờ họ (cả hai bà Trưng và Jeanne D' arc) như một vị thánh (people worshipped them as Saints).

Their names became immortal. (Tên tuổi họ trở thành bất tử.)

Một lưu ý nhỏ, khi kể về những hi sinh mạng sống của mình vì một lí tưởng, một mục đích vĩ đại, các bạn đừng dùng 'kill herself/himself' hay thậm chí đừng dùng từ commit suicide (tự tử). Những từ đó không thể hiện được sự tôn trọng với người quá cố (show respect to the departed). Hai từ trên chỉ dùng được với những người vì lí do ích kỉ của bản thân (his/her selfish reasons) mà tự kết thúc đời họ thôi (ends his/her lives).

Hãy dùng từ sacrifice, khi dùng từ đó, hãy nghĩ đến những samurai Nhật, sẵn sàng mổ bụng tự sát để bảo toàn danh dự, coi cái chết nhẹ nhàng như cánh hoa anh đào (sakura) mỏng manh tuyệt đẹp tung bay đầy kiêu hãnh trong gió xuân.

Hoặc một cách khác: give up one's life to do something (đánh đổi mạng sống của mình để làm ...)

Ví dụ:

Everyone at the digging site was touched by the sight of the mother who gave up her life to protect her child.

(Mọi người tại khu vực đào bới đều cảm động trước cảnh tượng người mẹ hi sinh mạng sống của  mình để bảo vệ đứa con).

Các bạn có thể tìm hình ảnh này trong một phim tài liệu về trận phun trào núi lửa Vesuvius đã nhấn chìm thành phố Pompeii cổ đại.