Lại một đêm u tối nữa về nơi hoàng thành Bắc triều vốn ảm đạm sau những ngày dài thất trận. Tiếng gào thét của binh sĩ cuối cùng đã tắt hẳn ở những đồn luỹ ngoài thành. Người trong thành chẳng ai biết quan quân họ Mạc đang thắng hay thua, họ chỉ biết suốt mấy tháng nay những gì tệ hại nhất đang đổ lên đầu họ.

Sự hoảng loạn và kinh hãi bao trùm khắp khắp mọi nẻo đường ở Thăng Long, đến cả hoàng cung cũng không ngoại lệ. Giờ thì ai cũng đều cố tìm đủ mọi cách để tìm đường thoát thân khỏi ngôi thành sắp thất thủ này. Đám đông dân chúng và một số quan binh ồ ạt tràn về phía các cổng thành chưa bị rơi vào vòng vây của kẻ thù, cố sức đòi mở những cánh cửa bị đóng chết. Lớp lớp người xô đẩy, dẫm đạp lên nhau, tiến thật sát về phía quân canh để giằn thúc. Những người lính ấy, kẻ đã buông xuôi, người đã lẫn vào biển người kia. Số quan binh còn chút phục tùng đang cố gắng giải tán dòng người và dốc sức gia cố lại những công sự cuối cùng trong thành. Số đông quân lính còn đã được điều vào cung để chờ đợi những mệnh lệnh kế tiếp của quan trên. Tiếng pháo của Nam triều từ xa xa vọng về, thay cho những hồi trống canh đã bị bỏ quên. "Lại có đánh nhau", một lão ông chạy loạn bình phẩm. Dòng người hoảng loạn tràn đến các cổng thành càng lúc càng đông. "Trời ơi! Giặc ngoài chưa tới, thì anh em đã gục trước đám loạn này", viên chưởng cơ thét lên thật to rồi từ trên mạn thành nhảy xuống, giải thoát cho mình khỏi tình cảnh bế tắc bấy giờ.

Vận nước gắn và phận người gắn chặt với nhau. Nhiều người đang tận lòng vì vương triều này không chỉ "Vì nước, vì dân" mà vì cả những gì họ tin tưởng và bảo vệ bấy lâu... Không hơn không kém. Số còn lại thì chỉ thầm mong cho tính mạng của mình cùng thân nhân được bảo toàn. Việc thăng quan tiến chức về sau chỉ là giấc mơ xa xôi để làm vui cho cảnh ngộ của họ. Những kẻ còn ôm mộng "Phù Lê" thì không nên tính đến.

Trong cái không khí ấy, duy chỉ có một người là khác hẳn. Có một người thiếu niên đầu đã điểm bạc chỉ lẳng lặng bình thản ngồi quay lưng về phía nam, không đoái hoài đến thế sự ngoài kia. Phía sau tấm áo choàng xanh thẫm là một hình hài hằn rõ những muộn phiền và mỏi mệt. Người này cứ im lặng ngồi đó, tay cầm một quyển sớ. Thanh kiếm màu xám bạc đã tra bao hững hờ gác dưới chân ghế anh ta ngồi. Thi thoảng người thanh niên kia lại hạ rồi lại nhấc cánh tay còn lại lên xuống, trông như muốn cầm lấy thanh kiếm nhưng rồi lại thôi. Thanh kiếm vẫn dửng dưng gác đó, cùng mang một vẻ xám bạc như người trai. Trong căn phòng anh ta ngồi, chỉ có mỗi hơi rượu sót lại trong những chiếc vò đã cạn là còn nồng nàn. Nhìn bộ dạng lúc bấy giờ của người này, khó để nghĩ nó không do thế cuộc ngoài kia tạo ra. Nôm dáng điệu này, chẳng khó để nghĩ người này vị quan tướng Mạc triều đang khổ tâm bởi chiến cuộc bây giờ. Nhưng thực sự không phải như vậy, điều đó hoàn toàn không ảnh hưởng gì đến người trai này cả, mặc dù bản thân cũng từng là một vị tướng họ Mạc. Thứ khiến người thiếu niên đã bạc mái đầu thành như vậy là một điều khác. Riêng một phần gì đó khiến bản thân khổ tâm thôi. Phần nó, so với những gì đang diễn ra ngoài kia, thì có lẽ không đáng là gì. Nhưng còn với người thiếu niên Mạc triều này, nó cũng đủ quan trọng để làm một cái cớ thuyết phục để anh bỏ quên đi tất cả. Tuy nãy giờ không đọc gì, nhưng nhìn nét mặt người thiếu niên đó khi chạm hờ vào trang sớ, nhìn bóng dáng vật vờ hằn trên cánh tay hao gầy đang lật giở, đủ để hiểu nội dung trong đó đã làm anh ta đau khổ thế nào.Trong không gian tĩnh lặng này, đưa hờ tay khẽ chạm vào vài sợi tóc bạc trên mái đầu vừa độ ba mươi của mình, bất chợt anh ta nói lên câu:'' Tiếc rằng...Nợ nước chưa xong đầu đã bạc...!''. Câu này thực ra vị tướng quân họ Mạc chỉ xem thuần là một lời than vãn, một lời an ủi làm vui cho chính bản thân anh thôi. Vậy mà khi nói ra, chính anh ta cũng nghẹn đi phần nào. Lơi hẳn quyển sớ đi, người thiếu niên đó gối hẳn thanh kiếm vào ngang người, khép dần mi mắt lại. Và rồi anh ta cũng dần lặng đi vào màn đêm cô mịch nơi đây để suy nghĩ điều gì đó.....

(Lời tác giả: N. ) ...Có lẽ qua câu nói trên, còn rất khó để các bạn có thể đón được nhân vật này là ai. Vì vậy, sao đây tôi xin mạn phép được giới thiệu phần nào về nhân vậy này. Tên của người thiếu niên này chính là Mạc Mậu Hợp- Vị hoàng đế thứ năm và cũng là vị hoàng đế đúng nghĩa cuối cùng của nhà Mạc. Đồng thời người này cũng bị xem là kẻ tội đồ trong suốt thời phong kiến, mà dĩ điều đó còn kéo đến tận giờ đối với nhiều người khi nhìn lại lịch sử...Tuy vậy có lẽ ai đều nên tìm cho mình một hướng riêng khi nhìn nhận về điều đã xảy ra trong những dòng mà lịch sử lưu lại đó. Và theo nhận định đó, những câu chuyện về sau tuy không sát hoàn toàn với lịch sử, nhưng hẳn cũng giúp các bạn nhìn theo chiều của những thứ thật thường tình thời Nam- Bắc triều một cách khách quan, rõ nét hơn nhưng không lạ lẫm mấy với chính sử. Nhưng tin rằng, cũng không khó để cho bất kỳ ai khi đọc để cảm được phần nào của những con người rất đỗi bình thường đang cố trong thời cuộc trớ trêu ấy...Dựa trên nguyên tắc:''Sự đồng cảm có hay không là do ở mỗi người, chứ không do giượng ép'', câu chuyện xin được phép trở lại. Nhưng mong những dòng này có thể giúp bạn cảm hơn về điều đó, chứ không ảnh hưởng gì tới nó và cả nhìn nhận chung của độc giả về lịch sử.

Trong thư phòng đó, vòng tâm trạng lẫn quẫn ấy- sự tĩnh lặng rồi lại lẫn đau thương nơi vị hoàng đế trẻ này, cứ lặp đi lặp lại mãi như thế. Dù vậy, dường như chúng chỉ là cảm xúc riêng trong Mạc Mậu Hợp chứ không hề bị những điều thảm hại ngoài kia phiền đến. Sự yên tĩnh đến đáng sợ ở cứ vậy mà kéo dài cho đến vô hạn...

Thế mà lần nữa, không khí này lại bị phá vỡ. Tiếng gõ cữa ngoài kia hẳn đã tác động được gì đó tới vị hoàng đế này, khiến Người thôi đi. Tạm nén đi cảm xúc bản thân, vị hoàng đế Mạc triều cất lời ra lệnh cho người ngoài kia tiến vào.

Trước cảnh thế ảm đạm trong này, rồi tình cảnh thê lương ngoài kia , quả là khó để Tây đạo tướng quân Mạc Ngọc Liễn - người đang tiến vào lúc này dằn được cảm xúc và bình tĩnh như thế. Cũng như bất kỳ ai đang hết lòng vì triều Mạc, nếu thấy được vị hoàng đế của họ lúc bấy giờ, thử hỏi ai trong số họ lại không đau xót chứ có riêng gì ông đâu. Ông- Người đã hết lòng và cố công gây dựng, rồi lại bất chấp thiên hạ để bảo vệ nó mặc đi tất cả. Để rồi hôm nay lại chính mắt nhìn cảnh vương triều này dần sụp đổ thì sao ông lại không đau lòng. Trong dòng cảm xúc lẫn lộn khó tả ấy, bất chợt Mạc Ngọc Liễn lại nhớ đến phần nào câu mà Nguyễn Quyện đã nói trong lần thất trận đó.'' ...Trời đã bỏ nhà Mạc thì người anh hùng cũng khó ra sức!''. Lần đầu nghe câu đó, ai không cho là đó là lời than thở, là sự than vãn và quy phục hèn nhát trước kẻ thù của vị tướng thất trận này. Vậy mà giờ ngẫm lại, ông đã hiểu nỗi lòng của vị tướng quân Nam Đạo. Nếu chịu khó nghe hết câu nói đó, ta sẽ hiểu được một điều :''Những người dẫu không thể cố gắng đến cùng như Nguyễn Quyện ông, nhưng vẫn cố chấp mặc đi tất cả để bảo vệ một vương triều mà chẳng còn mấy ai muốn nó tồn tại nữa.''. ''Nguyễn Quyện tướng quân! Ngài nói không sai, quả là ứng với tình cảnh của chúng ta hiện tại. Tiếc là đã thua trận này...!''- Đó vỏn vẹn là những dòng cảm xúc nghẹn ngào lúc này của ông. Tuy đã nghe thuộc hạ của mình báo lại câu này nhiều lần- tất nhiên với nhiều thái độ khác nhau, nhưng thật sự ông hiểu và cảm nó ra sao chỉ mỗi ông biết. Tạm giác đi những dòng cảm xúc ấy, Mạc Ngọc Liễn lại bình tĩnh bước tiếp vào để báo cho Mạc Mậu Hợp biết về tình hình chiến sự ngoài kia.

***

Nhưng quả là vậy, những gì họ nghĩ là đúng. Mạc Kính Điển, Nguyễn Quyện, Mạc Ngọc Liễn,...,họ đã vì triều đại này mà mặc hết nhận định của cả một bộ phận người trong thiên hạ và mặc kệ cái mà những kẻ đó cho là thiên mệnh. Nhưng giờ cái thứ gọi là thiên mệnh đó quả là không muốn chính họ và vương triều này tồn tại. Ý trời! Lần lượt từng người họ đều bị nó tổn hại. Thời gian qua, tuy nó vốn không có gì khinh khủng, nhưng chính nó khiến họ gục ngã. Dù đã cố duy trì sự sống của Bắc triều thành công ra sao đi nữa, nhưng Mạc Kính Điển cũng không tránh được cho bản thân mình vòng: sinh- lão- bệnh- tử do nó tạo ra. Còn Nguyễn Quyện, Mạc Ngọc Liễn tuy hiện tránh được vòng oan nghiệt đó, nhưng họ giờ thì người bị giam cầm còn người tuy tự tại thì không đủ sức một mình duy trì vương triều này nữa. Vả lại bây giờ, họ cũng không còn đủ sức như xưa để gánh vác thay cho vị hoàng đế trẻ của họ nữa...Thiên mệnh đó đúng là không còn muốn tất cả những thứ ấy tồn tại.

***

...Bước vào căn phòng này, điều đầu tiên đập vào mắt Mạc Ngọc Liễn không gì khác ngoài cảnh tượng thảm hại đó. Trong góc phòng, Mạc Mậu Hợp vẫn như thế, ngồi quay lưng về một phía và dường như cũng chẳng muốn quan tâm mấy đến sự hiện diện của ông. Nhưng không nản lòng, vị tướng Tây Đạo vẫn tiếp tục báo cáo chiến sự:

-Khải bẩm hoàng thượng! Quân Nam triều hiện đang dốc toàn lực tấn công vào Thăng Long. Thần đã huy động toàn bộ binh sĩ cố chống đỡ nhưng hẳn không thể đẩy lùi bọn chúng ngay được...

Tuy vẫn hờ hững, nhưng nãy giờ Mạc Mậu Hợp hình như châm chú lắng nghe hơn và như đang chờ điều gì đó.
Mạc Ngọc Liễn nói tiếp:

-Hiện Trịnh Tùng đã kéo quân chủ lực của chúng đến khá gần rồi, thần nghĩ hoàng thượng cùng hoàng hậu và các hoàng tử nên lánh đi sẽ tốt hơn. Xin để thần sắp xếp chuyện trong ngoài và điều binh sĩ ở lại đối trận với hắn.
Đến đây thôi, thái độ của Mạc Mậu Hợp đã thay đổi hẳn. Tan đi thái độ bất cần lúc nãy, vị thiếu đế quay người lại, không hiểu lúc nào mà Người lại gương giáp sẵn sàng như để chuẩn bị chiến đấu từ rất lâu rồi. Nếu lúc nãy thảm hại thế nào, thì giờ chính những thứ đó lại trở thành động lực cũng như quyết tâm để vị thiếu đế Mạc triều chiến đấu. Cầm chặt thanh kiếm trong tay, Người đứng dậy đi đến chỗ Mạc Ngọc Liễn và nói:

-Nếu ngài thấy cần thì cứ cho người hộ tống Nguyễn Thị hoàng hậu và các con ta lánh đi nơi khác. Còn Trịnh Tùng và quân Nam triều cứ để ta lo liệu. Ta trốn tránh bấy lâu là đủ rồi, giờ là lúc ta nên làm điều gì đó cho đất nước Đại Việt này! Đúng với vai trò của ta!

Nghe được những câu này của Mạc Mậu Hợp rồi, ít nhiều ông cũng thấy vui phần nào trong lòng. Từ lâu rồi- Kể từ sau trận chiến đó, có lẽ đây là lần mà Người dứt khoát và cũng là lần mà Người quyết tâm tham chiến mạnh mẽ nhất. "Nhưng với tâm trạng bất ổn như vậy, dù làm thế có thể kích lệ lòng quân , nhưng không nên để Mạc Mậu Hợp tham chiến thì tốt hơn cả. Canh bạc này không thể cược...". Suy nghĩ một lúc, rồi ông liền nói:
-Tấm lòng của hoàng thượng thần xin được nhận! Bọn chúng thần đã có thu xếp rồi, người nên cùng hoàng tộc lánh đi. Khi nào chiến cuộc khả quan hơn, ta sẽ cùng hồi kinh.

Không bận tâm, vị hoàng đế trẻ đáp:

-Không sao! Ngài đừng quan tâm. Hiện giờ là lúc ta thấy mình mới thực sự ổn nhất!- Tuy giọng người thiếu niên bạc đầu họ Mạc bây giờ khá nghẹn rồi, nhưng câu này lại càng thể hiện ý chí mãnh liệt của Người đang tăng đến cực độ. Nói xong, vị hoàng đế cầm kiếm dứt khoát bước đi, mặc cho Mạc Ngọc Liễn và thuộc hạ của ông đang cố ngăn cản ra sao .

Binh sĩ ở phía ngoài cũng nhìn thấy cảnh này hết cả. Những người lính từng kề vai sát cánh cùng Mậu Hợp trong trận chiến năm trước không mấy ngạc nhiên khi chứng khiến sự thể của vị vua trẻ. "Hoàng thượng về thật rồi!", nhiều viên cấm vệ phấn khởi nói thầm với nhau. Họ rất mãn nguyện, như thể  kẻ đang vật vã trong cơn hấp hối trút được hơi thở cuối cùng. Trận chiến năm trước kết thúc, những người lính ấy tưởng như vị tướng Mạc trong Người đã cùng những người anh em không may của họ vĩnh viễn nằm lại phía bên kia. Ấy thế mà cái con người xem như chết rồi nơi vị hoàng đế trẻ của họ lại hồi sinh thế này. Còn với những người lần đầu biết đến Mạc Mậu Hợp- có thể là qua các lời đồn không tốt mấy, trước mắt họ giờ là sự ngạc nhiên và cả sự kinh sợ nữa. Bọn họ nghĩ thầm rồi bảo nhau:'' Đến cả hoàng đế của chúng ta còn như thế, tại sao ta lại lờ đi những chuyện sắp xảy ra''. Và cứ thế, họ giờ có là ai chăng nữa thì đều tăng quyết tâm chiến đấu lên tột độ cả. Sự can đảm và ý chí của họ bây giờ đã thực sự đủ để đương đầu với kẻ thù. Ngày mai có ra sao đi nữa, chỉ cần dưới sự chỉ huy của Mạc Mậu Hợp hay một vị tướng nào mà bản thân tin tưởng, ba quân sẽ có thể yên lòng để quyết tử với quân Nam triều. Ý thức được điều đó, không ít người từ hưởng ứng nó đã đến cản Mạc Mậu Hợp lại- Có lẽ là do họ cũng nghĩ như Mạc Ngọc Liễn:'' Trận tử chiến này vị thiếu đế không tham gia sẽ tốt hơn''. Trong những ai từng chinh chiến với Mạc Mậu Hợp, có người thì đứng lặng để trông gì đó , còn một số đã hoà vào vòng người để ngăn cản. Nhưng dưới lệnh của Mạc Ngọc Liễn, binh sĩ xung quanh dù muốn dù không, ai cũng phải tới cản vị hoàng đế lại. Tạm ngừng bước, Mạc Mậu Hợp nói với Mạc Ngọc Liễn và binh lính phía trước rằng:

-Các ngươi đừng cản ta! Cứ mặc kệ ta, chuyện gì nên đến với ta trên chiến trường thì cũng phải đến thôi. Đừng bận tâm về ta.

Lời Mạc Mậu Hợp nói là thế, nhưng nghe những lời này của Người, những người quanh đây, kể cả ai đã từng chinh chiến với Người hay kẻ chỉ mới biết qua, lại càng không thể bỏ mặc. Họ vẫn quyết cản vị vua Mạc lại. Bây giờ, Mạc Mậu Hợp chẳng biết phải làm gì hơn cả. Âm thầm, vị thiếu đế rút thanh kiếm đang cầm chặt trong tay ra và đưa về phía họ. Thanh kiếm ấy đã lâu không sử dụng đến, có chăng là được một ai ngày ngày dốc tâm lao chùi rồi lại tra vào bao . Bây giờ khi rút ra trong đêm, thứ ánh sáng đặc biệt mà nó tạo ra thật kì lạ. Ánh sáng này kiến xung quanh chết lặng vì kinh ngạc và có gì bồi hồi cảm thương khi nó gợi lại câu chuyện của vị thiếu đế xưa. Cầm chặt nó trong tay, vị hoàng đế họ Mạc lạnh lùng tiến tới và nói gọn:

-Đừng cản ta nữa!

Chỉ thế thôi, bây giờ không ai còn giữ ý định cũ và có thể cản được Mạc Mậu Hợp nữa. Họ không biết làm gì hơn ngoài việc im lặng mà đứng nhìn người thiếu niên họ Mạc này. Trong tình cảnh bế tắc tưởng chừng như không giải quyết được đó, bỗng có một người xuất hiện. Từ phía Nam ngôi thành, hiện người đó đang đến. Mặc dù bị màn đêm che phủ và cả lớp máu bám khắp người, nhưng những ai phía dưới- nhất là binh sĩ đều nhận ra anh ta là ai. Vẫn khuôn mặt lạnh lùng, vẫn dáng người thấp thoáng quen thuộc, mái đầu xám màu man dại đó cho dù có nhuộm thêm bao nhiêu máu nữa thì sự đáng sợ của người này không ai dưới điện mà không biết. Giữa không khí yên lặng kéo dài ấy, người đó lặng thinh len qua binh sĩ đang đứng đó và đến chỗ Mạc Mậu Hợp và Mạc Ngọc Liễn đứng. Nhìn viên tướng chủ chốt trong đội mật vệ quay về với bộ dạng kia, có cố tình không để ý những người lính vẫn biết, họ kháo nhau:'' Mấy tầng lũy đã sụp đổ, nỗ lực cuối cùng để chặn bước kẻ thù giờ cũng thất bại. Ngày mai chuyện gì đến với họ cũng phải đến.''... Trước Mạc Mậu Hợp và Mạc Ngọc Liễn,  chẳng cần chờ họ bắt lời như mọi khi, lần này anh tự nói.

Hướng ánh mắt sáng đến lạnh về phía hoàng đế họ Mạc, bằng giọng hơi khó nghe của người lâu rồi không nói chuyện, anh nói:

-Lần này ta phải công nhận là lão ta nói đúng. Cậu đừng tham gia trận này. Cậu và những ai cần đi thì hãy rời khỏi đây. Còn chúng để ta xử lí!

Những lời xem vẻ đầy tính khi quân phạm thượng của anh ta đã khiến quan binh xung quanh đứng ngớ người ra.Nghe những câu nói này, Mạc Mậu Hợp vẫn không thay đổi thái độ. Vị hoàng đế chỉ hơi khó hiểu một chút, tại sao người đã cùng sinh tử một thời và hiểu nhiều chuyện của mình lại nói như vậy. Như khi nghe những người khác nói, Mạc Mậu Hợp vẫn cứ đi về phía cổng thành mặc cho có ai ngăn cản. Cảm thấy giờ có khuyên vị hoàng đế trẻ họ Mạc sao đi nữa cũng vô ích, vị tướng kia quyết định đổi cách. Chỉ trong giây lát, anh ta đã đến trước Mạc Mậu Hợp, cùng lúc đó thanh kiếm giấu trong tay phải anh cũng được đẩy ra. Đưa dần cánh tay mang kiếm về phía cổng thành, giờ dụng ý ngăn cản của người này đã quá rõ ràng. Cầm chặt hơn nữa thanh kiếm trong tay, Mạc Mậu Hợp vẫn đi tiếp và nói:

-Đừng cản ta! Ta không muốn ra tay với anh đâu!

Vẫn thái độ lạnh lùng, người đó đáp lại :

-Cậu còn cố chấp thì đừng trách ta ra tay.

Thế là Mạc Mậu Hợp cứ đi tiếp, dường như vị hoàng đế cũng không muốn giao chiến với người kia. Lúc này không còn cách nào, vị tướng đó giơ kiếm ra cản Mạc Mậu Hợp. Dường như việc gì đến cũng phải đến, Mạc Mậu Hợp bắt buộc phải dùng kiếm trả đòn. Với kiếm trong tay, bây giờ họ lao vào đánh lẫn nhau.

Người tính không bằng trời tính. Kết quả của lần giao chiến này thật sự khó đón. Mạc Mậu Hợp tuy dứt khoát là phải ra đi nhưng khi xuống tay lại không làm thế được. Trái lại với vị hoàng đế, một kiếm mang trên tay, vị tướng kia vẫn bình tĩnh và dứt khoát chiến đấu. Tối tăm đến mấy, trên cao trăng vẫn sáng tỏ. Đêm nay chưa phải rằm nhưng lại sáng trăng. Ánh trăng sáng soi rõ từ dòng người hỗn loạn trong kinh trành đến nền đất đã được nhuộm đỏ bởi những giọt máu quanh ngoại vi Thăng Long và cả cuộc tương tàn của hai kẻ bên dưới. Máu vương trên cây cỏ vẫn nhỏ từng giọt tươi ít ỏi trước khi khô quánh lại trên nền đất, hai người vẫn đánh lẫn nhau. Bây giờ, người đó đã đỡ được hầu hết các đường kiếm của Mạc Mậu Hợp nhưng anh ta vẫn không đánh trả. Sau khi gạt được kiếm của người kia, lúc hai người gần nhau nhất, bỗng nhiên Mạc Mậu Hợp nói:

-Anh cứ để ta đi đi, ta phải giải quyết với hắn và quân Trịnh một thể trong lần này. Chuyện của anh và của cả ta nữa, lần này cứ để ta xử lý cho. Để ta đi, Trương Du!

Người đối diện anh chỉ trả lời:

-Cám ơn cậu! Chuyện của ta cứ để ta lo!

Cùng lúc đó phía dưới thanh kiếm sắc lóa của anh ta đã xuyên qua lớp giáp của Mạc Mậu Hợp. Với lực đó, tuy không đủ hạ sát Mạc Mậu Hợp nhưng  đủ làm vị hoàng đế phải ngã xuống. Trong giây phút đó, bằng giọng khó nghe và cũng nghẹn đi phần nào nhưng ai cũng nghe rõ được câu mà Trương Vu nói:

-Cậu cứ nằm đó. Điều cậu muốn, ngày mai ta sẽ cố hoàn thành...cho cả ta và cậu nữa!

Dứt lời, anh bước đến chỗ Mạc Ngọc Liễn đang đứng lặng nãy giờ. Vẫn như nãy giờ, người đó nói trước:

-Ông cứ đưa cậu ấy cùng hoàng thất đến nơi an toàn. Còn ở đây, cứ để ta lo.
Mạc Ngọc Liễn trả lời:

-Ta đã có lo liệu rồi, không cần phiền nhà ngươi đâu. Ta nghĩ ngươi nên cùng hộ tống Người đi với ta tốt hơn.

-Không cần đâu, ta sẽ ở lại giải quyết chúng. Cái gì nên chấm dứt thì cũng phải kết. Có ta giúp họ, ít nhiều cũng cản chúng được lâu hơn. Hơn nữa, ta cũng có việc cần làm cho cậu ấy và cũng là cho ta nữa...- Với giọng đã có phần nghẹn đi và lặng dần đi, Trương Vu nói hết câu đó.

Im lặng suy nghĩ một chút, Mạc Ngọc Liễn nói tiếp:

- Được thôi, tuỳ cậu...

Trước sự im lặng của Trương Vu, ông nói tiếp:

- Nếu thấy không xong, cậu nên rút theo bọn ta.

- Được...- người đó cố gắng nói tiếp- Nếu thực sự không xong, ông cứ tung tin là Mạc Mậu Hợp đã bị ta hạ sát rồi..

- Ừ, ta hiểu mà.-Cùng lúc với câu đó, ông và binh sĩ xung quanh dần tản đi cùng Mạc Mậu Hợp.

Cho tới khi chỉ còn lại một mình, như lúc đến, người đó lặng lẽ đi về phía mạn thành. Đứng trên tường thành Nam, anh im lặng nhìn xuống. Khẽ lấy từ áo giáo ra một nắm tóc đã bạc màu, người này tay còn lại chạm lên mái tóc đã bạc trắng cuồng dại của mình. Trong lúc này, anh ta đồng điệu vào cảm giác xen lẫn giữa hồi tưởng và đau khổ như Mạc Mậu Hợp ít khắc trước. Cầm chặt nắm tóc đó và vài sợi tóc chẳng còn tươi màu mấy của mình, anh nghẹn ngào nói:

-Nợ nước chưa xong đầu đã bạc. Cậu... À không... Hoàng thượng, Ngài nói không sai... Mạc Mậu Hợp.

Cùng lúc đó, anh siết chặt mớ tóc trong tay lại. Từng hơi ấm và một chút cảm giác bình an thân quen từ nó, anh cảm nhận chúng trong lòng bàn tay mình, chút từng chút một cho tới khi những điều chỉ còn trong quá khứ ấy cạn vơi . Đến khi tất cả chỉ còn lại là một nắm bụi, anh buông tay, để chúng tự do phiêu lãng theo gió, tìm về một nơi bình yên phía Nam mà chìm theo dĩ vãng. Có lẽ những kí ức và chút thanh thản cuối cùng trong anh cũng nên bay đi theo các hạt bụi kia, siêu thoát khỏi đây, khỏi những giọt máu sẽ nhuộm nơi này vào ngày mai...

___
Chú thích:

* Câu mà Nguyễn Quyện nói khi Thái sư Nam triều Trịnh Tùng đề nghị quy thuận trong khi bị Nam triều giam giữ lúc thất trận năm 1591, nguyên là:'' Tướng thua trận không thể nói mạnh được. Trời đã bỏ họ Mạc thì người anh hùng cũng khó ra sức." . Tuy Trịnh Tùng rất tâm đắc câu ấy cũng như thái độ tưởng nhớ ơn thu nạp gia quyến của thân phụ mình- Trịnh Kiểm ngày xưa của Nguyễn . Nhưng dẫu vậy làm cách nào, đối đãi tốt ra sao, Tùng cũng không khiến Nguyễn Quyện quy phục. Sau Quyện lại bày kế hoãn binh cho họ Mạc khi quân Nam triều vào chiếm Thăng Long lần hai.

* Phía bên kia: tức bờ Nam sông Cả- Gianh giới phân chia của Nam -Bắc triều tính từ trước 1590- 1591, trước khi Mạc Mậu Hợp cùng binh sĩ nhà Mạc thực hiện tấn công chặn quân Trịnh- Nam triều bắc tiến ( 1591) . Sau gần một năm giao tranh bất phân thắng bại, do thua to trận quyết định, quân Mạc buộc phải rút lui để bảo toàn lực lượng. Thừa thế thắng trận, quân Lê- Trịnh tràn lên phía bắc, chiếm đóng phân nửa lãnh thổ nam phần của nhà Mạc, tạo thế bao vây và công đánh kinh thành Thăng Long.

*Vào cuối những năm 1580, nhận thấy thế lực quân Lê- Trịnh đã mạnh lên và Bắc Triều không đủ điều kiện để chủ động tấn công (Đánh thẳng vào Tây Kinh của nhà Lê ở Thanh Hóa) như trước, Mạc Mậu Hợp đã ra sức điều động dân chúng quanh thành Thăng Long đào hào đắp lũy, trồng tre gai để phòng thủ. Tổng cộng ba tầng lũy cao hơn tường thành cũ đến mấy trượng, xen lẫn các hào sâu, hố chông nhọn trải dài Nhật Chiêu ( nay là Nhật Tân, quận Tây Hồ, Hà Nội) qua hồ Tây và cầu Dền xuống tới tận bến Thanh Trì, bên ngoài Thăng Long cũng trồng rất nhiều tre gai. Tuy có nhiều ý kiến trái chiều thời đó và cả bây giờ về việc làm này, nhưng khả năng phòng thủ của chúng đã được chứng minh vào trận chiến năm 1591 ở Thăng Long. Nhờ công trình này, quân đội nhà Mạc có thể cố chống cự với quân của Trịnh Tùng trong nhiều tháng ở ngoài thành cũng như làm hao tổn binh lực kẻ thù. Dưới sự thúc binh tấn công dồn dập không ngớt của Trịnh Tùng, lần lượt ba tầng lũy đều bị đạp sập, quân Nam triều mới tiến được sát cổng thành. Nhưng chính bức phòng tuyến cuối này đã làm quân Lê- Trịnh hao binh tổn tướng rất nhiều và cũng phần nào thể hiện phần thực lực còn lại của nhà Mạc với Trịnh Tùng.