Thâu tóm sự việc một cách logic thì mọi chuyện diễn ra như thế này:

Đầu tiên tôi nhận được vai nam học đồng rong vở kịch của hội, đang chuẩn bị lên sân khấu thì thông báo cháy, tất cả bắt đầu chạy loạn.

Kế đó Tôi cùng Hạ Vy - người bạn thân nhất của mình chạy ra sân sau của hội trường, cùng lúc phát hiện phía trong cánh cửa gỉ sét vẫn còn vài bóng người.

Tiếp theo tôi kêu mọi người đi phá luôn cánh cửa để cho người phía trong chạy ra, còn mình thì đi tới chiếc giếng múc nước cứu hỏa, ai ngờ lại bị ngã lộn cổ xuống.

Cuối cùng, sau khi tỉnh lại, tôi phát hiện mình đang ở năm 1470 - thời Hoàng đế Lê Minh Tông trị vì.

Nghĩ cả một tỷ lần, tôi vẫn không thể chấp nhận được, vì sao chỉ bị lỡ chân thọt xuống cái giếng bé tí ti đó, tôi lại bay về quá khứ gần sáu trăm năm trước đây? Cái giếng kia lẽ nào đựng cỗ máy thời gian, và tôi vô tình kích hoạt phải chăng?

Đang miên man suy nghĩ, giọng nói ôn hòa vang lên đăng sau lưng:

"Vũ Kỳ, giúp ta kê bàn ghế nào. Sao tự dưng ngẩn người vậy?"

"A, đại nương, ta tới liền."

Dòng suy nghĩ bị cuốn phăng, tôi vội vã chạy đến bên cạnh Hy Chiêu đại nương phụ giúp một tay. Lần trước mới tỉnh dậy từ cơn mê man, tôi đương còn sốc vì sự thật này, ngồi từ sáng cho đến tận tối mù mịt, khi ấy mới có thể gọi là tạm thông suốt. Dù sao tôi cũng cần phải giữ cái mạng nhỏ của mình, rồi mới tìm cách trở lại hiện đại được.

Sau đó tôi mới để ý, hóa ra bà cô Hy Chiêu cùng cháu gái Hương Liên thường bán bánh nướng nhân thịt, bánh bao hấp,... để kiếm sống qua ngày. Thế là tôi định thần, bèn xin ở lại phụ giúp, nói dối là mình mồ côi cha mẹ từ nhỏ, trên đường lên kinh tìm việc thì gặp cướp, giờ trong người không còn một xu dính túi nào. Hai bà cháu cảm động, liền nhận lời giữ tôi lại ngay.

Trước tôi vẫn cứ giữ bí mật về thân phận nữ nhi của mình. Trong thời đại hẵng còn trọng nam khinh nữ này, giả dạng đàn ông có khi dễ sống hơn.

Mặc dù trong nhà toàn đàn bà, có hơi bất tiện vì tôi đang cải trang nam tử, nhưng mà hai người kia vẫn vui vẻ dựng cho tôi một chiếc sạp tre để nằm ở gian ngoài. Tuy thô sơ đau lưng ê ẩm, còn hay bị muỗi đốt, nhưng vẫn hơn là nằm đất, vừa bẩn vừa lạnh.

Có đôi khi tôi nghĩ, không biết giờ ở hiện đại, bố mẹ có lo lắng hay không? Hay giống như trong phim, ở thời điểm trong tương lai, một 'tôi' khác đang nằm hôn mê như người thực vật? Hoặc có thể là tôi đã hoàn toàn biết mất không rõ tung tích sau khi rơi xuống giếng...

"Tống công tử, huynh hay ngẩn người quá."

Hương Liên nhẹ nhàng bê khay bánh mới nướng xong, lướt qua người tôi,

"...Nhưng nhìn những lúc huynh ngẩn người, trông thực sự rất ngộ."

Tôi nhìn Hương Liên, gãi đầu:

"Ta không hay suy nghĩ vẩn vơ lắm. Có hôm ta ngồi cả ngày chỉ để nghĩ một việc ta không biết là có tác dụng gì."

Hương Liên nhẹ mỉm cười. Sắc hồng ở đôi má cùng hàng mi cong cong dưới ánh nắng lại càng thêm diễm lệ.

"Hai đứa còn chọc ghẹo gì nhau vậy?"

Giọng Hy Chiêu đại nương lại vang lên, bà cười cười nhìn chúng tôi,

"...Phụ ta đi, khách đông quá."

Mới còn sáng sớm nhưng khách khứa đã bắt đầu nhộn nhịp ngoài sân gọi đồ ăn sáng. Hầu hết là người dân trong trấn, thi thoảng có vài thương nhân ngang qua cũng rẽ vào ngồi ăn. Tôi nhanh nhẹn kê thêm vài chiếc bàn gỗ nhỏ, sau đó qua phụ giúp Hương Liên bưng đồ tới cho khách.

Sớm quen với việc sử dụng ngôn ngữ cổ, tuy hơi gượng miệng nhưng dù sao tôi cũng đã được nội dạy dỗ tử tế. Việc giao tiếp cũng không còn gọi là khó khăn.

"Trương công tử, xin ngài hãy giữ tự trọng."

Tôi đang còn mải mê gặm chiếc bánh lót dạ, bỗng dưng bên ngoài vọng lại tiếng nói yếu ớt của Hương Liên. Vội vàng ngoái đầu ra nhìn, tôi chán ghét đến độ muốn lật bàn luôn.

Lại là thằng dở hơi này.

Tôi cho luôn mẩu bánh vào miệng, ngang qua nhiều dãy bàn, tới bên cạnh đám người nhốn nháo kia. Bụng bảo cần phải đá cho thằng này mấy cái, nhưng ngoài miệng tôi vẫn nho nhã ôm quyền kính cẩn:

"Trương Khanh thiếu gia hôm nay lại rảnh rỗi ghé qua ư? Thật ngại quá, không đón tiếp chu đáo rồi."

Tên mập này vừa lùn vừa xấu, còn cao không bằng nổi Hương Liên. Dẫu sao tôi cũng là người hiện đại, chiều cao so với người thời cổ vẫn ăn đứt. Thành ra có hơn mét bảy một chút mà đứng cạnh tên Trương Khanh này đã như cái sào với quỷ lùn rồi.

Lông mày hắn nhếch lên, tay áo rộng lòe loẹt sắc màu phất một cái, ra vẻ khinh thường:

"Lại là ngươi. Ngươi còn định ăn bám ở đây bao lâu hả?"

Ta mà ăn bám á? Ngươi thì có. Chẳng qua là thằng nhãi ranh bám váy cha mình là lão Trương chi huyện tham quan kia. Tài giỏi cái nỗi gì mà suốt ngày đến chọc ghẹo con gái nhà lành?

Đầy một bụng ấm ức, tôi đứng thẳng người, miệng nhếch lên:

"Có câu nam nữ thụ thụ bất thân. Trương công tử nếu đã kinh qua sách vở, ắt hẳn hiểu được lễ nghĩa này."

Vừa nói, tôi vừa đứng sát cạnh Hương Liên, dần dần đem cô ra sau lưng mình. Hương Liên cũng vì thế mà trốn lọt hẳn sau dáng người cao cao của tôi. Tôi tiếp tục chắp tay sau lưng, giọng điệu như nho sinh:

"Công tử đường đường là người đứng trên bao kẻ trong trấn, hà cớ phải nhọc công với một nữ nhi dân thường? Người khác nhìn vào lại nói không hay."

Tôi thì chẳng được cái tài gì, chỉ có mỗi cái miệng là còn dùng được thôi. Thế nên sau khi tôi nói xong, người dân xung quanh vốn đã chán ghét cha con họ Trương, lại ồ lên tán đồng. Có vài kẻ còn ôm bụng cười.

Trương Khanh giận tím tái mặt mày, cứ chỉ vào tôi lắp bắp:

"Ngươi... ngươi... được lắm. Lũ bay đâu, xông lên."

Lũ hầu cận phía sau nhìn như mấy thằng nghiện ất ơ, đứng với tôi cũng chỉ đến cổ. Nghe lệnh của chủ nhân, lại nhìn tôi ngập ngừng do dự. Trương Khanh thấy vậy bèn nổi giận quát tháo mấy tiếng nữa, nước bọt văng tùm lum, lúc này lũ gia nhân mới dè dặt xông lên.

Mấy ngày nay lần nào cũng tình trạng như thế này, tôi đã quen rồi. Lúc đầu còn chột dạ, hơi sờ sợ nhìn lũ đần này. Nhưng tới hôm nay, cảm giác trong tôi chỉ còn lại hai từ để miêu tả: Khinh thường!

"Khoan đã."

Tôi phất ống tay áo, dơ năm ngón tay chặn đứng lũ gia nhân khiến chúng khựng lại. Tôi 'hừ' một tiếng rồi lạnh nhạt nói:

"Con trai chi huyện trấn Thanh Tri đánh người dân ngay giữa thanh thiên bạch nhật, còn bao nhiêu nhân chứng ở đây. Chuyện này mà tới tai Hoàng Thượng, cha ngươi biết ăn nói thế nào? Chi bằng cởi mũ áo từ quan luôn may ra tội tình còn được giảm nhẹ."

Hương Liên lúc này đứng sau tôi đã sợ hãi vã mồ hôi. Bàn tay siết chặt lưng áo tôi cơ hồ muốn ướt đẫm.

"Vũ Kỳ, huynh... huynh đừng đôi co với hắn nữa..."

Nàng thấp giọng thì thầm, thân hình mảnh mai khẽ run lên,

..."Hắn muốn ta gả cho hắn, nhưng ta không đồng ý, nên cứ ngày ngày qua làm khó dễ."

Tôi nhíu mày, định kiếm lời an ủi thì tên Trương Khanh kia đã thở phì phì, gương mặt béo núc ních cùng hàng râu dê rung lên. Hắn chỉ vào hai người chúng tôi mà quát:

"Các người, các người đợi đấy. Ta sẽ không bỏ qua đâu."

Nói rồi, hắn thất thểu nâng cái mông cùng thân hình nặng trình trịch ra khỏi sân, còn không quên ngoái lại lườm tôi như chó dại. Tôi cũng chẳng thiết tha, hỉnh mũi với hắn.

"Vũ Kỳ, trước giờ hắn luôn như vậy."

Hy Chiêu đại nương thở dại,

"...Cháu đừng bận tâm làm gì. Hắn ở cái trấn này như ông trời con, không ai dám đối đầu với hắn đâu. Kẻ nào không nhịn được hắn là lập tức bị giải lên quan huyện để chịu phạt."

Sau lời nói của Hy Chiêu, người dân ai cũng bất giác thở dài. Người không muốn liên quan thì cắm cúi ăn tiếp, người nào ấm ức trong lòng thì ngồi thần người. Tôi lắc đầu, quay lại nhìn Hương Liên tỏ ý không sao cả. Nàng chiếu lên người tôi bằng đôi mắt đầy bất an. Song tôi đã đủng đỉnh thu dọn chén bát trên bàn, nói nhẹ:

"Người hiện đại như ta sao phải sợ thằng nhãi đó."

Đúng thật, so về tuổi tác, tôi ăn đứt hắn rồi. Hắn mới mười sáu, mười bảy dựa vào cha mà giương oai tác quái, tôi gần hai chục tuổi đầu vẫn còn bị ông nội thỉnh thoảng cốc đầu.

Nhưng ít ra tôi vẫn khôn hơn!

Hương Liên không hiểu lời tôi nói, chỉ lẳng lặng cùng tôi thu dọn. Khi sát lại gần tôi, gương mặt nàng phiếm hồng, đôi môi đỏ mọng khẽ mấp máy:

"Vũ Kỳ, cảm ơn huynh."

Tôi thơ thẩn nhìn theo bóng nàng hồi lâu.

Đúng là tên Trương Khanh đó, hắn không bỏ qua thật!

Giữa đêm, tôi đang thiu thiu ngủ trên sạp tre, bỗng dưng một mùi khét lẹt quen thuộc sộc vào cánh mũi. Tôi bật dậy như lò xò, miệng không ngừng ho khan.

Cháy, trời ơi cháy rồi!

Tôi nhìn ra sân ngoài, ngọn lửa đã bén vào những chiếc bàn ghế gỗ, rồi bắt đầu lan lên vách đất. Tôi vội vàng chạy vào gian trong, bất chấp mình đang mang thân phận nam nhi mà lay hai người kia dậy:

"Đại nương, Hương Liên, mau ra khỏi nhà. Cháy rồi!"

Hương Liên hẵng còn mơ mảng ngẩn người, nhưng Hy Chiêu đã phản ứng nhanh hơn. Bà kéo tay Hương Liên cùng tôi chạy thẳng ra ngoài. Ngang qua ngọn lửa phừng phừng, hơi nóng phả vào khiến tôi đau rát, mắt khô không khốc, mũi thì không thể thở được. Nhưng đã có kinh nghiệm từ vụ hỏa hoạn xảy ra ở hội trường, tôi bèn ôm Hương Liên vào lòng, cùng Hy Chiêu đại nương chạy băng qua đám cháy.

Ba người chúng tôi hít lấy hít để không khí. Đến khi mạch máu đã tạm thời lưu thông bình thường, cả ba ngẩn ngơ nhìn ngôi nhà đang cháy phừng phừng. Lúc này người dân xung quanh mới phát giác và hô hào nhau tới coi náo nhiệt.

"Cháy, cháy rồi, nhà bà lão Hy Chiêu cháy."

"Mau dập lửa nhanh nhanh..."

"Chắc chắn là do tên Trương Khanh rồi."

...

Mặc dù người dân xung quanh đã cố gắng giúp đỡ để dập ngọn lửa, nhưng phải vài canh giờ sau, khi trời đã tờ mờ sáng, ngọn lửa mới được hoàn toàn dập tắt. Tôi nhìn căn nhà vách đất đã cháy rụi thành than đen, sống lưng không khỏi lạnh toát. Nếu đúng là tên khốn kia phóng hỏa, vậy giả sử tôi không phát giác và chạy ra ngoài kịp thời, thì có thể đêm qua ba mạng người đã cháy rụi trong đống tro tàn kia.

Quả thật mất hết nhân tính!

Bàn tay tôi siết chặt, đôi môi run rẩy vì căm giận. Lại nhìn tới Hương Liên đang gục khóc nức nở bên cạnh Hy Chiêu ngẩn ngơ, tôi không khỏi chạnh lòng.

Hình như xảy ra việc này, lỗi hoàn toàn là do tôi.

"Đi, chúng ta đi báo quan! Không thể để như thế này được." Tôi gằn giọng

Một bà thím cạnh nhà đã kịp lắc đầu phân bua:

"Công tử này chưa biết rồi, báo án với Trương chi huyện thà không nói còn hơn. Nếu như đúng là con trai lão ta làm thì lão sẽ tìm cấp lấp liếm đi, rồi quy tội lại cho mấy người đó."

Cơn bực của tôi xông lên tận óc, tôi nghiến răng chỉ vào đống tro tàn:

"Vậy cứ để hắn tác oai tác quái như vậy sao? Nếu không sớm tìm cách giải quyết, mấy hôm nữa bọn hắn thiêu rụi cả trấn Thanh Tri."

Nghe tôi nói vậy, người dân xung quanh đều trầm mặc.

Một lát sau mới có người thanh niên lên tiếng:

"Chi bằng vào Kinh thành báo án. Nghe nói Vương gia Lê Cát Lợi không chỉ là tướng quân trăm trận trăm thắng, mà còn là một chính nhân quân tử, giúp Hoàng Đế cùng nhiều quan viên phá ngàn vụ án."

"Đúng đó, đúng đó. Cả ba người lên kinh báo án đi."

Người dân bắt đầu hừng hực khí thế trong khi đứa mù mờ lịch sử như tôi cố gắng lục lại trong trí nhớ từ máy tiết học hồi phổ thông ngủ gà ngủ gật, xem vị tướng này là ai. Đến lúc như sực giác ngộ, tôi bắt đầu phấn chấn hẳn lên:

"Đường lên kinh tuy có ba ngày đường, nhưng tiền bạc gia tài đều bị thiêu rụi hết, không còn vật gì trong người cầm cố được..."

Nói thế để đánh động lòng thương từ nhân dân thôi, chứ trong người tôi vẫn còn một dây chuyền bạc luôn đeo ở cổ, giá trị cũng chẳng nhỏ đâu.

"Ở đây ta góp chút tiền..."

"Ta cũng có mấy đồng đây."

"Đại nương, ta có một ít xu lẻ, người đi đường cẩn thận."

...

Trong khi đại nương Hy Chiêu cùng Hương Liên ra sức cảm ơn và không ngừng cảm kích thì tôi đang bận thu tiền gom góp của mọi người. Nói thật thì lúc đó tôi chẳng hiểu giá trị tiền tệ của Đại Việt, nên cứ thấy ai đưa đồng nào là nhận lấy ngay.

Sau kiểm lại, đại nương khẽ nói:

"Được gần hai quan tiền."

Hương Liên tròn mắt ngạc nhiên:

"Nhiều vậy ư ngoại?"

"Đúng vậy, chúng ta không lo chết đói dọc đường đi báo án."

"Thật cảm ơn các vị."

Hương Liên cảm kích gập người.

Người dân xung quanh ai nấy đều xua tay nói không sao, còn tôi vẫn còn nhẩm nhẩm tính toán. Thời vua Lê Minh Tông, một quan tiền bằng bao nhiêu đồng nhỉ? Tôi thì thào vào tai Hương Liên:

"Cô nương, một quan bằng bao nhiêu đồng?"

Hương Liên kinh ngạc nhìn tôi, gương mặt lấm len do bụi than lại xuất hiện ý cười:

"Vũ Kỳ chọc ta sao? Một quan là mười mạch, một mạch là sáu mươi đồng."

Lúc này tôi mới vỡ lẽ. Hóa ra một quan tiền tương đương sáu trăm đồng.

Vậy hai quan, tức là một nghìn hai trăm đồng sao? Gì?! Nhiều vậy?

"Sau này chúng tôi nhất định sẽ trả lại."

Hy Chiêu đại nương lại cúi người hành lễ:

"...Cảm ơn tấm lòng của các hương dân."

Lúc này tôi không bận tâm nhiều về lộ phí dọc đường nữa, bèn đi lại xung quanh căn nhà đã cháy đen thui. Bới tìm trong đống tro, tôi phát hiện còn một cây đuốc còn chưa bị cháy hết, lại ngửi xung quanh có mùi dầu hỏa. Rõ ràng đã có người tẩm dầu quanh ngôi nhà và ném đuốc từ xa để phóng hỏa.

Tôi điên cả người, liền xin người dân một tay nải và tấm vải gói vật chứng lại. Để thiêu rụi được ngôi nhà thành than như vậy, ắt hẳn cần một lượng dầu không nhỏ. Bây giờ chỉ cần điều tra các tiệm dầu ở trong trấn hoặc vùng lân cận xem trong khoảng thời gian gần đây, dầu hỏa được người nào mua số lượng nhiều là có thể biết được hung thủ.

Nhưng căn bản việc này đối với ba người chúng tôi lại rất khó. Nếu trực tiếp đi tìm hiểu sẽ đánh rắn động rừng, Trương chi huyện sẽ tìm cách lấp liếm hết toàn bộ. Giờ đúng là chỉ còn cách lên kinh báo án, để Vương gia Diệp Cát Lợi cho người xuống điều tra bất ngờ, lúc đấy mới có hi vọng bắt được kẻ gian.

[14/08/2022]